Teknoloji, Yenilik ve Güç: Kurumsal İktisat Özelinde Bir İnceleme

Yıl 2019, , 70 - 78, 29.05.2019

Adem Levent

https://doi.org/10.33709/ictimaiyat.540589

Öz

20. yüzyıl
boyunca kurumsal iktisat bağlamında teknoloji, yenilik, güç, kapitalizm ve
evrim temaları özellikle Joseph A. Schumpeter ve John Kenneth Galbraith gibi
iktisatçıların çalışmalarında yoğun bir şekilde görünmüştür. Schumpeter,
yaratıcı yıkım ve gelişme kavramları ile kapitalizmin ve tarihin yeniliğini
dikkate alan bir teori geliştirmiştir. Teorisinin temel öznesi ise
girişimcidir. Schumpeter’in girişimci teorisi ve yenilikçi kapitalizm
düşüncesini 20. yüzyılda devam ettiren en önemli sosyal bilimcilerden biri
Galbraith’tir. Galbraith söz konusu devamlılığı modern şirket ve teknostrüktür
analizi ile yapmıştır. Schumpeter ve Galbraith’in endüstriyel düzenin
dinamizmini yenilik düşüncesiyle açıklamaları birbiriyle gayet uyumluyken bu
sistemin geleceğine yönelik analiz farkları dikkat çekmektedir. Schumpeter
endüstriyel düzenin muhaliflerini, yine bu sistemin içinden çıkagelen
entelektüeller olarak gösterirken Galbraith’in düşüncesindeki teknostrüktür
üyeleri ise, düzeni tahkim eden en önemli sosyal sınıftır. Kapitalist sistemde
entelektüeller ve teknostrüktür üyeleri üstlenmiş oldukları roller bakımından
karşıt konumdadırlar. Bu bakımdan Schumpeter ve Galbraith kapitalizmin geleceği
hususunda birbirleriyle ters noktalara düşmektedirler.

Anahtar Kelimeler

Kapitalizm, Yenilik, Güç, Schumpeter, Galbraith

Kaynakça

• Audretsch, D. B. (2015). Joseph Schumpeter and John Kenneth Galbraith: Two Sides of the Same Coin?. J Evol Econ, 25, 197–214.
• Bell, D. (2013). İdeolojinin Sonu: Ellilerdeki Siyasi Fikirlerin Tükenişine Dair (çev. Volkan Hacıoğlu). Ankara: Sentez Yayıncılık.
• Boutillier, S. (2006). the End of Capitalism: J.K. Galbraith versus K. Marx and J.A. Schumpeter. (Ed.), B. Laperche, J. K. Galbraith and D. Uzunidis, Innovation, Evolution and Economic Change: New Ideas in the Tradition of Galbraith içinde (53-71). England: Edward Elgar.
• Chandler, A.D. (1992). The Emergence of Managerial Capitalism. (Ed.), M. Granovetter and R. Swedberg, The Sociology of Economic Life içinde (131-158). Oxford: Westview.
• Dunn, S.P. & Pressman, S. (2005). The Economic Contributions of John Kenneth Galbraith. Review of Political Economy, 17 (2), 161-209.
• Dunn, S., & Mearman, A. (2006). The Realist Approach of John Kenneth Galbraith. Challenge, 49 (4), 7–30.
• Dunn, S. P. (2011). The Economics of John Kenneth Galbraith. Cambridge: Cambridge University Press.
• Galbraith, J. K. (1972a). Contemporary Capitalism and the Problem of Unequal Growth. Acta Oeconomica, 9 (2), 117-126.
• Galbraith, J. K. (1972b). The New Industrial State. New York: New American Library.
• Galbraith, J. K. (1977). The Veblen-Commons Award. Journal of Economic Issues, 11 (2), 185-200.
• Galbraith, J. K. (1988). Ekonomi Kimden Yana (çev. Belkis Çorakçı ve Nilgün Himmetoğlu). İstanbul: Altın Kitaplar.
• Galbraith, J.K. and Menşikov, S. (1990). Kapitalizm, Komünizm ve Birarada Yaşamak (çev. Özcan Yüksek). İstanbul: Afa Yayınları.
• Gordon, D. (2000). Avusturya İktisadı’nın Felsefi Kökleri (çev. Necmiddin Bağdadioğlu). Ankara: Liberte Yayınları.
• Hession, C. H. (1972). John Kenneth Galbraith and His Critics. New York: The New American Library.
• Hodgson, G. M. (1996). The Challenge of Evolutionary Economics. Journal of Institutional and Theoretical Economics, 152 (4), 697-706.
• Leathers, C. G. (1971). Intellectual Activism: A Schumpeterian Threat to the New Industrial State. Nebraska Journal of Economics and Business, 10 (3), 3-11.
• Levent, A. (2016). Kapitalizm ve Kurumlar: J. K. Galbraith’de Tekno-Strüktür Analizi. İstanbul: Matbu Kitap.
• Madeuf, B. (2006). Galbraith’s Views on Firma and Market: Between Neo-Institutionalism and Evolutionism. (Ed.), B. Laperche, J. K. Galbraith and D. Uzunidis, Innovation, Evolution and Economic Change: New Ideas in the Tradition of Galbraith içinde (107-121). England: Edward Elgar.
• Özel, H. (2013). Piyasa Ütopyası (2. Basım). Ankara: BilgeSu Yayıncılık.
• Özveren, E. (2007). Kurumsal İktisat: Aralanan Kara Kutu. (Ed.), E. Özveren, Kurumsal İktisat içinde (ss. 15-43). Ankara: İmge
• Reinert, H., & Reinert, E. S. (2006). Creative Destruction in Economics: Nietzsche, Sombart, Schumpeter. (Ed.), J. G. Backhaus and F. H. Stephen, Friedrich Nietzsche (1844-1900): Economy and Society içinde (55-85). New York: Springer.
• Rutherford, M. (1994). Institutions in Economics: the Old and the New Institutionalism. Cambridge: Cambridge University Press.
• Schumpeter, J. A. (1966). Kapitalizm, Sosyalizm ve Demokrasi I (çev. Tunay Akoğlu). İstanbul: Varlık Yayınları.
• Shionoya, Y. (2004). Scope and Method of Schumpeter’s Universal Social Science: Economic Sociology, Instrumentalism, and Rhetoric. Journal of the History of Economic Thought, 26 (3), 331-347.
• Stanfield, J. R., & Wrenn, M. (2005). John Kenneth Galbraith and Original Institutional Economics. Journal of Post Keynesian Economics, 28 (1), 25-45.
• Sunar, L. (2012). Weber’in İktisat Sosyolojisi: Uygarlığı Anlamanın Anahtarı Olarak İktisadi Zihniyet. Sosyoloji Konferansları, 45 (1), 19-42.
• Swedberg, R. (1991). Major Traditions of Economic Sociology. Annual Review of Sociology, 17, 251-276.
• Zimmerman, M. E. (2011). Heidegger Modernlikle Hesaplaşma: Teknoloji, Politika ve Sanat (çev. Hüsamettin Arslan). İstanbul: Paradigma Yayıncılık.