Improving Smart City Applications in Turkey: An Evaluation with SWOT-SWARA Methodology

Yıl 2025, Cilt: 17 Sayı: 47, 177 - 210, 10.04.2025

Rukiye Gizem Öztaş Karlı

https://doi.org/10.31198/idealkent.1554545

Öz

Rapid population growth and urbanization have put great pressure on urban infrastructure and resources, necessitating the search for innovative solutions through technology integration. Smart city applications are one of these innovative solutions. It is observed that studies in this field have increased in Turkey in recent years. However, despite this increase, Turkey's smart city applications also face some shortcomings. Considering that smart city implementation strategies differ across countries, it is necessary to analyze the studies on smart city applications in Turkey more systematically and formulate strategies. This study aims to evaluate smart city applications in Turkey. For this purpose, SWOT and SWARA methodologies were utilized. The findings indicate priority areas that should be considered in strategic planning processes for the effective management and development of smart city applications in Turkey. In order to successfully implement these applications, strengths and opportunities need to be effectively assessed and weaknesses and threats need to be minimized. It is important to increase government support, develop high-tech capability, and diversify local and international investment sources to address investment shortfalls. These recommendations will contribute to the effective and sustainable implementation of these practices and will help Turkey to reach a more advanced level in these practices.

Anahtar Kelimeler

Smart city, smart city applications, SWOT, SWARA

Türkiye'de Akıllı Kent Uygulamalarının İyileştirilmesi: SWOT-SWARA Metodolojisiyle Bir Değerlendirme

Öz

Hızlı nüfus artışı ve kentleşme, kentsel altyapı ve kaynaklar üzerinde büyük bir baskı oluşturmuş ve teknoloji entegrasyonu ile yenilikçi çözümler arayışını zorunlu kılmıştır. Akıllı kent uygulamaları da bu yenilikçi çözümlerden biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Türkiye’de son yıllarda bu alandaki çalışmaların arttığı gözlemlenmektedir. Ancak bu artışa rağmen, Türkiye'nin akıllı kent uygulamaları bazı eksikliklerle de karşı karşıyadır. Akıllı kent uygulama stratejilerinin ülkelere göre farklılaştığı göz önüne alındığında Türkiye'de akıllı kent uygulamalarına yönelik yapılan çalışmaların daha sistematik bir şekilde analiz edilmesi ve stratejilerin oluşturulması gerekmektedir. Bu çalışmada Türkiye’deki akıllı kent uygulamalarını değerlendirmek amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda SWOT ve SWARA metodolojilerinden yararlanılmıştır. Bulgular, Türkiye'deki akıllı kent uygulamalarının etkin bir şekilde yönetilmesi ve geliştirilmesi için stratejik planlama süreçlerinde dikkate alınması gereken öncelikli alanları işaret etmektedir. Akıllı kent uygulamalarının başarıyla uygulanabilmesi için güçlü yönlerin ve fırsatların etkin bir şekilde değerlendirilmesi, zayıf yönlerin ve tehditlerin ise minimize edilmesi gerekmektedir. Hükümet desteğinin artırılması, yüksek teknoloji kabiliyetinin geliştirilmesi ve yatırım yetersizliklerinin giderilmesi için yerel ve uluslararası yatırım kaynaklarının çeşitlendirilmesi önemlidir. Bu öneriler, uygulamaların etkin ve sürdürülebilir bir şekilde hayata geçirilmesine katkı sağlayacak ve Türkiye'nin akıllı kent uygulamalarında daha ileri bir noktaya ulaşmasına yardımcı olacaktır.

Anahtar Kelimeler

akıllı kent, akıllı kent uygulamaları, SWARA, SWOT

Kaynakça

• AFAD. (2022). Türkiye afet müdahale planı. 5 Şubat 2025 tarihinde, https://www.afad.gov.tr/kurumlar/afad.gov.tr/e_Kutuphane/Planlar/TAMP.pdf adresinden erişildi.
• AFAD. (2024). AFAD 2024-2028 stratejik planı. 5 Şubat 2025 tarihinde, https://www.afad.gov.tr/stratejik-planlar adresinden erişildi.
• Akdamar, E. (2017). Akıllı kent idealine ulaşmada açık verinin rolü. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 6(1), 45-52.
• Almutairi, K., Hosseini Dehshiri, S. J., Hosseini Dehshiri, S. S., Mostafaeipour, A., Hoa, A. X. ve Techato, K. (2022). Determination of optimal renewable energy growth strategies using SWOT analysis, hybrid MCDM methods, and game theory: A case study. International Journal of Energy Research, 46(5), 6766-6789.
• Angelidou, M., Psaltoglou, A., Komninos, N., Kakderi, C., Tsarchopoulos, P. ve Panori, A. (2018). Enhancing sustainable urban development through smart city applications. Journal of Science and Technology Policy Management, 9(2), 146-169.
• Ardito, L., Ferraris, A., Petruzzelli, A. M., Bresciani, S. ve Del Giudice, M. (2019). The role of universities in the knowledge management of smart city projects. Technological Forecasting and Social Change, 142, 312-321.
• ASELSAN. (2024). Teknoloji. 5 Şubat 2025 tarihinde, https://www.aselsan.com/tr/teknoloji adresinden erişildi.
• Ay, S. ve Kılıç, T. (2023). Coğrafi dijital uçurum: Türkiye’de dijital dönüşümün kentsel-kırsal, bölgesel ve cinsiyet eşitsizlikleri. Coğrafya Dergisi, (46), 111-122.
• Aydınbaş, G. (2023). Akıllı turizm (turizm 4.0) teknolojileri üzerine iktisadi bir yaklaşım: Türkiye örneği. Journal of Tourism Intelligence and Smartness, 6(1), 26-44.
• Bayraç, H. N. ve Doğan, E. (2018). Teknoloji yoksulluğu ve Türkiye'de ihracatın ithalata olan bağımlılığı. International Journal of Social Inquiry, 11(1), 17-42.
• Beydemir, M., Bakmaz, Z. ve Ateş, M. S. (2022). Teknoloji geliştirme bölgelerine sağlanan mali teşvik ve destekler ile 7263 sayılı kanunla yapılan düzenlemelerin değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (42), 316-347.
• Biancardi, M., Di Bari, A. ve Villani, G. (2021). R&D investment decision on smart cities: Energy sustainability and opportunity. Chaos, Solitons & Fractals, 153, 111554.
• Bibri, S. E. (2018). The IoT for smart sustainable cities of the future: An analytical framework for sensor-based big data applications for environmental sustainability. Sustainable Cities and Society, 38, 230-253.
• Bibri, S. E. (2020). The eco-city and its core environmental dimension of sustainability: Green energy technologies and their integration with data-driven smart solutions. Energy Informatics, 3(1), 4.
• Bilici, Z. ve Babahanoğlu, V. (2018). Akıllı kent uygulamaları ve Konya örneği. Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 9(2), 124-139.
• Bozok, D. ve Karaman, R. (2018). Isparta lavantasının kırsal turizm kapsamında swot analizi yöntemiyle değerlendirilmesi: Kuyucak köyü örneği. International Journal of Social and Economic Sciences, 8(2), 27-33.
• Braun, T., Fung, B. C., Iqbal, F. ve Shah, B. (2018). Security and privacy challenges in smart cities. Sustainable Cities and Society, 39, 499-507.
• Bouramdane, A. A. (2023). Optimal water management strategies: Paving the way for sustainability in smart cities. Smart Cities, 6(5), 2849-2882.
• Caragliu, A. ve Del Bo, C. F. (2019). Smart innovative cities: The impact of Smart City policies on urban innovation. Technological Forecasting and Social Change, 142, 373-383.
• Casini, M. (2017, August). Green technology for smart cities. In IOP Conference Series: Earth and Environmental Science (Vol. 83, No. 1, p. 012014). IOP Publishing. https://doi.org/10.1088/1755-1315/83/1/012014
• CBDDO. (2024). Cumhurbaşkanlığı dijital dönüşüm ofisi projeleri. 24 Nisan 2024 tarihinde, https://cbddo.gov.tr/projeler/ adresinden erişildi.
• Chatterjee, U., Bhunia, G. S., Mahata, D. ve Singh, U. (2021). Smart cities and their role in enhancing quality of life. In Quality of Life (pp. 127-143). CRC Press.
• Chatterjee, S. ve Kar, A. K. (2018). Effects of successful adoption of information technology enabled services in proposed smart cities of India: From user experience perspective. Journal of Science and Technology Policy Management, 9(2), 189-209.
• Chatterjee, S., Kar, A. K. ve Gupta, M. P. (2018). Alignment of IT authority and citizens of proposed smart cities in India: System security and privacy perspective. Global Journal of Flexible Systems Management, 19, 95-107.
• Chen, Y., Ardila-Gomez, A. ve Frame, G. (2017). Achieving energy savings by intelligent transportation systems investments in the context of smart cities. Transportation Research Part D: Transport and Environment, 54, 381-396.
• Chatterjee, S. ve Kar, A. K. (2015, August). Smart cities in developing economies: A literature review and policy insights. In 2015 International Conference on Advances in Computing, Communications and Informatics (ICACCI) (pp. 2335-2340). IEEE. https://doi.org/10.1109/ICACCI.2015.7275967
• Çakır, E. (2023). 21. yüzyılda kentsel dönüşüm ve yeni eğilimler. Meriç Uluslararası Sosyal ve Stratejik Araştırmalar Dergisi, 7(18), 118-144.
• Çevre ve Şehircilik Bakanlığı. (2019). 2020-2023 ulusal akıllı şehirler stratejisi ve eylem planı. 14 Nisan 2024 tarihinde, https://www.akillisehirler.gov.tr/wp-content/uploads/EylemPlani.pdf adresinden erişildi.
• Demiral, B. (2018). Türkiye’nin akıllı kentler politikası: Kamu politika belgeleri üzerinden bir inceleme. E. Akman, N. Negiz, Ç. Akman & HM Kiriş (Ed.), Dijital Çağın Etkisinde Yönetim–Siyaset–Kent içinde (58-88), İstanbul: Detay Yayıncılık.
• Demircan, B. G. ve Yetilmezsoy, K. (2023). A hybrid fuzzy AHP-TOPSIS approach for implementation of smart sustainable waste management strategies. Sustainability, 15(8), 6526.
• Erçetin, C., Durmaz, B. ve Aksoy, Ç. (2022). Akıllı kent, erişilebilirlik ve mekansal veri tabanı ilişkisi üzerine engeller analizi: Ankara örneği. İDEALKENT, 13(36), 487-518.
• Ganji, G. G., Mostafaeipour, A., Sadegheih, A. ve Hosseininasab, H. (2023). Identifying and prioritizing the factors affecting renewable energy development: A case study. International Journal of Industrial Engineering, 34(4), 1-21.
• Giffinger, R., Fertner, C., Kramar, H., Kalasek, R., Pichler‐Milanovic, N. ve Meijers, E. (2007). Smart cities-ranking of European medium‐sized cities. Vienna University of Technology Research Report. 19 Nisan 2024 tarihinde http://www.citieslocalgovernments.org/committees/cdc/Upload/formations/smartcitiesstudyen.pdf adresinden erişildi.
• Gürsoy, O. (2019). Akıllı Kent Yaklaşımı ve Türkiye’deki Büyükşehirler İçin Uygulama İmkânları (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Sosyal Bilimler Enstitüsü, Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Anabilim Dalı, Ankara.
• Hajduk, S. (2021a). Multi-criteria analysis of smart cities on the example of the Polish cities. Resources, 10(5), 44.
• Hajduk, S. (2021b). Multi-criteria analysis in the decision-making approach for the linear ordering of urban transport based on TOPSIS technique. Energies, 15(1), 274.
• Harmon, R. R., Castro-Leon, E. G. ve Bhide, S. (2015, August). Smart cities and the internet of things. In 2015 Portland International Conference on Management of Engineering and Technology (PICMET) (pp. 485-494). IEEE. https://doi.org/10.1109/PICMET.2015.7273174.
• Hanine, M., Boutkhoum, O., El Barakaz, F., Lachgar, M., Assad, N., Rustam, F. ve Ashraf, I. (2021). An intuitionistic fuzzy approach for smart city development evaluation for developing countries: Moroccan context. Mathematics, 9(21), 2668.
• HAVELSAN (2024). Faaliyet alanları. 5 Şubat 2025 tarihinde, https://www.havelsan.com/tr/faaliyet-alanlarimiz adresinden erişildi.
• Hayta, Y. (2021). Akıllı kent uygulamalarında kişisel verilerin gizliliği ve güvenliği. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 31(2), 929-941.
• Herzberg, C. (2017). Akıllı şehirler dijital ülkeler (Çev. Nadir Özata). Optimist Yayın Grubu, İstanbul.
• Hill, R., Betts, L. R. ve Gardner, S. E. (2015). Older adults’ experiences and perceptions of digital technology: (Dis) empowerment, wellbeing, and inclusion. Computers in Human Behavior, 48, 415-423.
• Hoang, A. T. ve Nguyen, X. P. (2021). Integrating renewable sources into energy system for smart city as a sagacious strategy towards clean and sustainable process. Journal of Cleaner Production, 305, 127161.
• Hui, C. X., Dan, G., Alamri, S. ve Toghraie, D. (2023). Greening smart cities: An investigation of the integration of urban natural resources and smart city technologies for promoting environmental sustainability. Sustainable Cities and Society, 99, 104985.
• Ibrahim, H. A., Qahtan, S., Zaidan, A. A., Deveci, M., Hajiaghaei-Keshteli, M., Mohammed, R. T. ve Alamoodi, A. H. (2024). Sustainability in mobility for autonomous vehicles over smart city evaluation; using interval-valued fermatean fuzzy rough set-based decision-making model. Engineering Applications of Artificial Intelligence, 129, 107609.
• Issa Zadeh, S. B. ve Garay-Rondero, C. L. (2023). Enhancing urban sustainability: unravelling carbon footprint reduction in smart cities through modern supply-chain measures. Smart Cities, 6(6), 3225-3250.
• İBB. (2024). İstanbul deprem seferberlik planı. 5 Şubat 2025 tarihinde, https://istanbulgucleniyor.ibb.istanbul/deprem-seferberlik-plani/ adresinden erişildi.
• İLBANK. (2023). İller Bankası A.Ş. performans programı 2023. 5 Şubat 2025 tarihinde, https://www.ilbank.gov.tr/storage/uploads/files/2023_yili_performans_programi_1681125018.pdf adresinden erişildi.
• İstanbul Planlama Ajansı. (2024). Türkiye’de depremin 25 yılı. 5 Şubat 2025 tarihinde, https://ipa.istanbul/wp-content/uploads/2024/08/17-AGUSTOSUN-ARDINDAN-DEPREM-RAPORU.pdf adresinden erişildi.
• Jabbarpour, M. R., Nabaei, A. ve Zarrabi, H. (2016, December). Intelligent guardrails: An iot application for vehicle traffic congestion reduction in smart city. In 2016 IEEE international conference on Internet of Things (Ithings) and IEEE Green Computing and Communications (Greencom) and IEEE Cyber, Physical and Social Computing (cpscom) and IEEE Smart Data (smartdata) (pp. 7-13). IEEE. https://doi.org/10.1109/iThings-GreenCom-CPSCom-SmartData.2016.29
• Kalkınma Bakanlığı. (2013). 10. kalkınma planı. 29 Nisan 2024 tarihinde, https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2022/08/Onuncu_Kalkinma_Plani-2014-2018.pdf adresinden erişildi.
• Kalkınma Bakanlığı. (2014). Bilgi toplumu stratejisi ve eylem planları 2015-2018. 29 Nisan 2024 tarihinde, https://www.gmka.gov.tr/dokumanlar/yayinlar/2015-2018-Bilgi-Toplumu-Stratejisi-ve-Eylem-Plani.pdf adresinden erişildi.
• Kalkınma Yatırım Bankası. (2024). Teknoloji ve inovasyon fonu. 5 Şubat 2025 tarihinde, https://surdurulebilirlik.kalkinma.com.tr/2022/rapor/deger-yaratma-modelimiz/fikri-sermaye/5.html adresinden erişildi.
• Kaluarachchi, Y. (2022). Implementing data-driven smart city applications for future cities. Smart Cities, 5(2), 455-474.
• Karoğlu, A. K., Bal, K. ve Çimşir, E. (2020). Toplum 5.0 sürecinde Türkiye’de eğitimde dijital dönüşüm. Üniversite Araştırmaları Dergisi, 3(3), 147-158.
• Keršuliene, V., Zavadskas, E. K. ve Turskis, Z. (2010). Selection of rational dispute resolution method by applying new step‐wise weight assessment ratio analysis (SWARA). Journal of Business Economics and Management, 11(2), 243-258.
• Khajenasiri, I., Estebsari, A., Verhelst, M. ve Gielen, G. (2017). A review on internet of things solutions for intelligent energy control in buildings for smart city applications. Energy Procedia, 111, 770-779.
• Khan, H. H., Malik, M. N., Zafar, R., Goni, F. A., Chofreh, A. G., Klemeš, J. J. ve Alotaibi, Y. (2020). Challenges for sustainable smart city development: A conceptual framework. Sustainable Development, 28(5), 1507-1518.
• Khedry, H., Ghasemiye, R., Jamshidnezhad, Z. ve Ebadi, A. (2018). The strategic plan of the district 5 of gas transmission operations: Based on the SWOT technique and the SWARA weighting method, with emphasizing the green services. Iranian Journal of Gas Engineering, 4(2), 47-61.
• Kummitha, R. K. R. ve Crutzen, N. (2019). Smart cities and the citizen-driven internet of things: A qualitative inquiry into an emerging smart city. Technological Forecasting and Social Change, 140, 44-53.
• Krasnykov, Y., Bobos, O., Lavrinets, I., Khabarova, T. ve Zozulia, N. (2024). The impact of electronic governance on the quality of public services and municipal property management. Pakistan Journal of Criminology, 16(1).
• Küçük, S. G. (2024). Türkiye’de ulusal destek teşvik ve hibeler. İstanbul Ticaret Üniversitesi Girişimcilik Dergisi, 7(15), 73-98.
• Lee, J. H., Hancock, M. G. ve Hu, M. C. (2014). Towards an effective framework for building smart cities: Lessons from Seoul and San Francisco. Technological Forecasting and Social Change, 89, 80-99.
• Li, W., Batty, M. ve Goodchild, M. F. (2020). Real-time GIS for smart cities. International Journal of Geographical Information Science, 34(2), 311-324.
• Li, B. (2022). Effective energy utilization through economic development for sustainable management in smart cities. Energy Reports, 8, 4975-4987.
• Lin, S. S. ve Zheng, X. J. (2025). Enhancing smart city assessment: An advanced MCDM approach for urban performance evaluation. Sustainable Cities and Society, 118, 105930.
• Lindgren, I., Madsen, C. Ø., Hofmann, S. ve Melin, U. (2019). Close encounters of the digital kind: A research agenda for the digitalization of public services. Government Information Quarterly, 36(3), 427-436.
• Liu, J., Low, S. P. ve Wang, L. F. (2018). Critical success factors for eco-city development in China. International Journal of Construction Management, 18(6), 497-506.
• Lu, H., de Jong, M. ve ten Heuvelhof, E. (2018). Explaining the variety in smart eco city development in China-What policy network theory can teach us about overcoming barriers in implementation?. Journal of Cleaner Production, 196, 135-149.
• Makki, A. A. ve Alqahtani, A. Y. (2024). Analysis of the barriers to smart city development using DEMATEL. Urban Science, 8(1), 10.
• Manirathinam, T., Narayanamoorthy, S., Geetha, S., Ahmadian, A., Ferrara, M. ve Kang, D. (2024). Assessing performance and satisfaction of micro-mobility in smart cities for sustainable clean energy transportation using novel APPRESAL method. Journal of Cleaner Production, 436, 140372.
• Manupati, V. K., Ramkumar, M. ve Samanta, D. (2018). A multi-criteria decision making approach for the urban renewal in Southern India. Sustainable Cities and Society, 42, 471-481.
• Milošević, M. R., Milošević, D. M., Stević, D. M. ve Stanojević, A. D. (2019). Smart city: Modeling key indicators in Serbia using IT2FS. Sustainability, 11(13), 3536.
• Mofijur, M., Fattah, I. R., Alam, M. A., Islam, A. S., Ong, H. C., Rahman, S. A., ... ve Mahlia, T. M. I. (2021). Impact of COVID-19 on the social, economic, environmental and energy domains: Lessons learnt from a global pandemic. Sustainable Production and Consumption, 26, 343-359.
• Mokarrari, K. R. ve Torabi, S. A. (2021). Ranking cities based on their smartness level using MADM methods. Sustainable Cities and Society, 72, 103030.
• Naeini, M. A., Zandieh, M., Najafi, S. E. ve Sajadi, S. M. (2020). Analyzing the development of the third-generation biodiesel production from microalgae by a novel hybrid decision-making method: The case of Iran. Energy, 195, 116895.
• Namugenyi, C., Nimmagadda, S. L. ve Reiners, T. (2019). Design of a SWOT analysis model and its evaluation in diverse digital business ecosystem contexts. Procedia Computer Science, 159, 1145-1154.
• Neirotti, P., Marco, A., Cagliano, A., Mangano, G. ve Scorrano, F. (2014). Current trends in smart city initiatives: some stylised facts. Cities, 38, 25-36. https://doi.org/10.1016/j.cities.2013.12.010
• Oberascher, M., Rauch, W. ve Sitzenfrei, R. (2022). Towards a smart water city: A comprehensive review of applications, data requirements, and communication technologies for integrated management. Sustainable Cities and Society, 76, 103442.
• Olcay, T. ve Uysal, Y. (2023). Bilgi toplumunun istihdama etkilerinin Türkiye açısından değerlendirilmesi. İzmir İktisat Dergisi, 38(3), 704-737.
• Örselli, E. ve Akbay, C. (2019). Technology and transformation in urban life: Smart cities. Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, 2(1), 228-241. https://doi.org/10.33712/mana.544549
• Öztaş Karlı, R. G. (2020). Akıllı kentlerden akıllı köylere. R. Kasmo (Ed.), Mimarlık, Planlama ve Tasarım Alanında Teori ve Araştırmalar içinde (29-47), Ankara: Gece Kitaplığı.
• Öztaş Karlı, R. G. (2021). Bilgi ve iletişim teknolojilerinin kırsal kalkınmadaki Rolünün A’WOT analizi ile değerlendirilmesi. Yuzuncu Yıl University Journal of Agricultural Sciences, 31(2), 494-501.
• Öztaş Karlı, R. G. (2023). Akıllı kentsel hareketlilik bağlamında paylaşımlı mikromobiliteye yönelik mod değiştirme potansiyelinin analizi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Bartın Üniversitesi, Bartın.
• Öztaş Karlı, R. G., Özüduru, B. ve Çelikyay, H. S. (2023). ICT-supported applications in rural area planning: Vodafone smart village model. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 60(4), 541-559.
• Peprah, C., Amponsah, O. ve Oduro, C. (2019). A system view of smart mobility and its implications for Ghanaian cities. Sustainable Cities and Society, 44, 739-747.
• Pereira, J. P. R. (2016). Broadband access and digital divide. In New Advances in Information Systems and Technologies: Volume 2 (pp. 363-368). Springer International Publishing.
• Popović, G. (2018). Prioritization of strategies for tourism development by applying a SWOT-SWARA analysis: The case of Sokobanja Spa. Teme-Časopis za Društvene Nauke, 42(3), 999-1016.
• Praharaj, S., Han, J. H. ve Hawken, S. (2017). Innovative civic engagement and digital urban infrastructure: Lessons from 100 smart cities mission in India. Procedia Engineering, 180, 1423-1432.
• Praharaj, S., Han, J. H. ve Hawken, S. (2018). Towards the right model of smart city governance in India. Sustainable Development Studies, 1, 2018.
• Rathore, M. M., Ahmad, A., Paul, A. ve Rho, S. (2016). Urban planning and building smart cities based on the internet of things using big data analytics. Computer Networks, 101, 63-80.
• Rana, N. P., Luthra, S., Mangla, S. K., Islam, R., Roderick, S. ve Dwivedi, Y. K. (2019). Barriers to the development of smart cities in Indian context. Information Systems Frontiers, 21, 503-525.
• Resmî Gazete (2016). Kişisel verilerin korunması kanunu. 5 Şubat 2025 tarihinde, https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2016/04/20160407-8.pdf adresinden erişildi.
• Rönkkö, E. ve Herneoja, A. (2021). Working across boundaries in urban land use and services planning—building public sector capabilities for digitalisation. Smart Cities, 4(2), 767-782.
• Saaty, T. L. (1980). The analytic hierarchy process: Planning, priority setting, resource allocation, McGraw-Hill, New york.
• Schenk, B. ve Dolata, M. (2020). Facilitating digital transformation through education: A case study in the public administration. In 53rd Hawaii International Conference on System Sciences (HICSS) (pp. 2144-2154). https://doi.org/10.24251/HICSS.2020.262
• Shahsavar, S., Jafari Rad, A., Afzal, P., Nezafati, N. ve Akhavan Aghdam, M. (2019). Prospecting for polymetallic mineralization using step-wise weight assessment ratio analysis (SWARA) and fractal modeling in Aghkand Area, NW Iran. Arabian Journal of Geosciences, 12, 1-10.
• Shao, Q. G., Jiang, C. C., Lo, H. W. ve Liou, J. J. (2023). Establishing a sustainable development assessment framework for a smart city using a hybrid Z-fuzzy-based decision-making approach. Clean Technologies and Environmental Policy, 25(9), 3027-3044.
• Sharma, M., Joshi, S., Kannan, D., Govindan, K., Singh, R. ve Purohit, H. C. (2020). Internet of Things (IoT) adoption barriers of smart cities’ waste management: An Indian context. Journal of Cleaner Production, 270, 122047
• Sharma, R. (2019). Evolution in smart city infrastructure with IoT potential applications. Internet of Things and Big Data Analytics For Smart Generation, 153-183.
• Shukla, S. ve Hait, S. (2022). Smart waste management practices in smart cities: Current trends and future perspectives. In Advanced Organic Waste Management (pp. 407-424). Elsevier.
• Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı. (2019). 2023 Sanayi ve teknoloji stratejisi. 5 Nisan 2024 tarihinde, https://www.sanayi.gov.tr/assets/pdf/SanayiStratejiBelgesi2023.pdf adresinden erişildi.
• Sánchez-Corcuera, R., Nuñez-Marcos, A., Sesma-Solance, J., Bilbao-Jayo, A., Mulero, R., Zulaika, U., ... ve Almeida, A. (2019). Smart cities survey: Technologies, application domains and challenges for the cities of the future. International Journal of Distributed Sensor Networks, 15(6), 1550147719853984.
• Silva, B. N., Khan, M. ve Han, K. (2018). Towards sustainable smart cities: A review of trends, architectures, components, and open challenges in smart cities. Sustainable Cities and Society, 38, 697-713.
• Sönmez, Ö. K. ve Yakut, E. (2022). Bireylerin internet-dijital cihaz kullanım becerilerini değerlendirmelerinde etkili olan faktörlerin belirlenmesi. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 12(3), 2551-2587.
• Stanujkic, D., Karabasevic, D. ve Zavadskas, E. K. (2015). A framework for the selection of a packaging design based on the SWARA method. Engineering Economics, 26(2), 181-187.
• Strateji ve Bütçe Başkanlığı (2019). On birinci kalkınma planı (2019-2023). 5 Şubat tarihinde, https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2022/07/On_Birinci_Kalkinma_Plani-2019-2023.pdf adresinden erişildi.
• Strateji ve Bütçe Başkanlığı (2024). On ikinci kalkınma planı (2024-2028). 5 Şubat tarihinde, https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2023/12/On-Ikinci-Kalkinma-Plani_2024-2028_11122023.pdf adresinden erişildi.
• Szeles, M. R. (2018). New insights from a multilevel approach to the regional digital divide in the European Union. Telecommunications Policy, 42(6), 452-463.
• Şahin Ş. ve Üçgül İ. (2019). Türkiye’de afet yönetimi ve iş sağlığı güvenliği. Afet ve Risk Dergisi 2(1), 43-63.
• Şen, E. (2023). Yerel yönetimlerde dijital dönüşüm ve akıllı kent uygulamaları: eleştirel bir bakış. Ekonomi İşletme Siyaset ve Uluslararası İlişkiler Dergisi, 9(2-1), 141-165.
• Şeyhanlıoğlu, H. Ö. ve Kıngır, S. (2021). Turizm işletmelerinde teknolojik sistemlerin kullanılması: istanbul üzerine bir inceleme. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(2), 234-247.
• Tan, S. Y. ve Taeihagh, A. (2020). Smart city governance in developing countries: A systematic literature review. Sustainability, 12(3), 899.
• TÜBİTAK (2004). Ulusal bilim ve teknoloji politikaları, 2003-2023 strateji belgesi-vizyon 2023. 11 Nisan 2024 tarihinde, https://www.tubitak.gov.tr/tubitak_content_files//vizyon2023/Vizyon2023_Strateji_Belgesi.pdf adresinden erişildi.
• TÜBİTAK. (2024). TÜBİTAK destek programları. 5 Şubat 2025 tarihinde, https://tubitak.gov.tr/tr/destekler adresinden erişildi.
• TÜİK. (2024). Hanehalkı bilişim teknolojileri (BT) kullanım araştırması (2024). 5 Şubat 2025 tarihinde, https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Hanehalki-Bilisim-Teknolojileri-(BT)-Kullanim-Arastirmasi-2024-53492 adresinden erişildi.
• Uçar, A., Şemşit, S. ve Negiz, N. (2017). Avrupa Birliği akıllı kent uygulamaları ve Türkiye'deki yansımaları. Suleyman Demirel University Journal of Faculty of Economics & Administrative Sciences, 22,1785-1798.
• USOM. (2024). Ulusal siber olaylara müdahale merkezi. 5 Şubat 2025 tarihinde, https://www.usom.gov.tr/faydali-dokumanlar adresinden erişildi.
• Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı. (2016). Ulusal e-devlet stratejisi ve eylem planı (2016-2019). 5 Nisan 2024 tarihinde, http://www.sp.gov.tr/upload/xSPTemelBelge/files/Swkoy+2016-2019-Ulusal-e-Devlet-Stratejisi-ve-Eylem-Plani.pdf adresinden erişildi.
• Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı. (2019). Akıllı ulaşım sistemleri strateji belgesi ve 2020-2023 eylem planı. 10 Nisan 2024 tarihinde, https://www.uab.gov.tr/uploads/announcements/ulusal-akilli-ulasim-sistemleri-strateji-belgesi-v/ulusal-akilli-ulas-im-sistemleri-strateji-belgesi-ve-2020-2023-eylem-plani.pdf adresinden erişildi.
• Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı. (2024). Ulusal siber güvenlik stratejisi ve eylem planı (2024-2028). 5 Şubat 2025 tarihinde, https://www.uab.gov.tr/uploads/pages/siber-guvenligin-yol-haritasi-yerli-ve-milli-tekno/ulusal-siber-guvenlik-stratejisi-2024-2028.pdf adresinden erişildi.
• Utlu, N. (2024). SWARA yöntemi ile dijital pazarlama strateji seçimi. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 25(1), 341-355. Vadgama, C. V., Khutwad, A., Damle, M. ve Patil, S. (2015). Smart funding options for developing smart cities: A proposal for India. Indian Journal of Science and Technology, 8(34), 1-12.
• Velsberg, O., Westergren, U. H. ve Jonsson, K. (2020). Exploring smartness in public sector innovation-creating smart public services with the Internet of Things. European Journal of Information Systems, 29(4), 350-368.
• Wu, Y., Zhang, W., Shen, J., Mo, Z. ve Peng, Y. (2018). Smart city with Chinese characteristics against the background of big data: Idea, action and risk. Journal of Cleaner Production, 173, 60-66.
• Yang, L., Elisa, N. ve Eliot, N. (2019). Privacy and security aspects of E-government in smart cities. In Smart Cities Cybersecurity and Privacy (pp. 89-102). Elsevier.
• Yao, Y., Zhang, H., Liu, X., Liu, X., Chu, T. ve Zeng, Y. (2021). Bridging the digital divide between old and young people in China: challenges and opportunities. The Lancet Healthy Longevity, 2(3), e125-e126.
• Zapolskytė, S., Burinskienė, M. ve Trépanier, M. (2020). Evaluation criteria of smart city mobility system using MCDM method. The Baltic Journal of Road And Bridge Engineering, 15(4), 196-224.
• Zhu, S., Li, D. ve Feng, H. (2019). Is smart city resilient? Evidence from China. Sustainable Cities and Society, 50, 101636.
• Zolfani, S. H. ve Banihashemi, S. S. A. (2014, May). Personnel selection based on a novel model of game theory and MCDM approaches. In Proc. of 8th International Scientific Conference" Business and Management (pp. 15-16). https://doi.org/10.3846/bm.2014.024
• Zolfani, S. H. ve Saparauskas, J. (2013). New application of SWARA method in prioritizing sustainability assessment indicators of energy system. Engineering Economics, 24(5), 408-414.