Akademisyenlerin İş Yükü Algısının İş Doyumu Üzerine Etkisi

Yıl 2023, , 67 - 79, 20.10.2023

Mazlum Çelik , Gamze Ay , Murat Bayazıt

https://doi.org/10.18394/iid.1260593

Öz

Çalışmanın amacı, akademisyenlerin iş yükünün iş doyumu üzerindeki etkisinin araştırılmasıdır. Akademisyenler üniversitelerde eğitim öğretim faaliyetlerinin bütününde yer almakla birlikte, yükseköğrenime devam etmekte, bilimsel çalışmalar yürütmekte ve akademik olarak ilerlemeye çalışmaktadır. Ülkelerin insan sermayesinin nitelikli olabilmesi için sürekli gelişim ve öğrenme çabasını sürdürmesi gereken bu meslek grubunun faaliyetlerini mesai saatlerinde yapabilmesi güçtür. Akademisyenlik, iş yükünün fazla olduğu bir meslek grubu olarak ifade edilebilir. Bu bağlamda akademisyenlere yüklenen iş miktarının iş tatmin düzeyini etkileme durumu araştırma konusu olmuştur. Araştırma grubu akademisyenlerden oluşmaktadır. Araştırma için basit tesadüfi örneklem yöntemine göre araştırma evreninden örneklem seçilmiştir. Veriler online platform olan İstarsurvey üzerinden toplanmıştır. Araştırma hipotezleri yapısal eşitlik modellemesi ile test edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda akademisyenlerin iş yükünün iş doyumu üzerinde negatif yönde etkisi olduğu belirlenmiştir. İş yükü düzeyinin yüksek olması iş doyumunu azaltmaktadır. Araştırma hipotezleri yeterli kanıtla desteklenerek kabul edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

İş yükü, iş yükü algısı, iş doyumu, akademisyen

The Effect of Academicians' Perception of Workload on Job Satisfaction

Öz

The aim of the study is to investigate the effect of academicians' workload on job satisfaction. Although academicians take part in all educational activities in universities, they continue their higher education, carry out scientific studies and try to progress academically. It is difficult for this professional group to carry out its activities during working hours, which should continue to strive for continuous development and learning in order for the human capital of countries to be qualified. Being an academic can be expressed as a profession with a high workload. In this context, the effect of the amount of work loaded on academicians on the level of job satisfaction has been the subject of research. The research population consists of academicians. For the research, a sample was selected from the research universe according to the simple random sampling method. The data were collected through the online platform Istarsurvey. The research hypotheses were tested with structural equation modeling. As a result of the analysis, it was determined that the workload of academicians had a negative effect on job satisfaction. High workload level reduces job satisfaction. The research hypothesis was accepted, supported by sufficient evidence.

Anahtar Kelimeler

Workload, workload perception, job satisfaction, academician

Kaynakça

• Aggarwal, N. & Medury, Y. (2012). Job satisfaction among faculty: an approach to study the intention to leave or stay in the university. Voice of Research, 1(3), 38-41.
• Ahmad, A., Khan, M. U., Srikanth, A. B., Patel, I., Nagappa, A. N. & Jamshed, S. Q. (2015). Evaluation of workload and its impact on satisfaction among pharmacy academicians in Southern India. Journal of Clinical and Diagnostic Research: JCDR, 9(6), FC01.
• Akçadağ, S. & Özdemir, E. (2005). İnsan kaynakları kapsamında 4 ve 5 yıldızlı otel işletmelerinde iş tatmini: İstanbul’da yapılan ampirik bir çalışma. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(2), 167-193.
• Altaf, A. & Awan, M. A. (2011). Moderating affect of workplace spirituality on the relationship of job overload and job satisfaction. Journal of Business Ethics, 104(1), 93-99.
• Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S. & Yıldırım, E. (2010). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Adapazarı: Sakarya Kitabevi.
• Arora, R. G. (2020). Happiness among higher education academicians: A demographic analysis. Rajagiri Manage. J. 14, 3–17. doi: 10.1108/RAMJ-11- 2019-0024.
• Ay, G. & Koç, H. (2014). Yükseköğretimde öğrenci tatmin düzeylerinin belirlenmesi ve bazı değişkenler açısından analizi: Büro Yönetimi ve Yönetici Asistanlığı programındaki öğrenciler üzerine bir uygulama. Ejovoc (Electronic Journal of Vocational Colleges).
• Aziri, B. (2011). Job satisfaction: A literature review. Management Research & Practice, 3(4).
• Baycan, F. A. (1985). An Analysis of The Several Aspects of Job Satisfaction Between Different Occupational Groups (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Boğaziçi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Bellamy, S., Morley, C. & Watty, K. (2003). Why business academics remain in Australian universities despite deteriorating working conditions and reduced job satisfaction: An intellectual puzzle. Journal of Higher Education Policy and Management, 25(1), 13-28.
• Browne, M.W. & Cudeck, R. (1993). Alternative ways of assessing model fit. In Bollen, K.A. & Long, J.S. [Eds.] Testing structural equation models. Newbury Park, CA: Sage, 136-162.
• Butt, G. & Lance, A. (2005). Secondary teacher workload and job satisfaction: do successful strategies for change exist? Educational Management Administration & Leadership, 33(4), 401-422.
• Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı, Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Chong, S. C., Falahat, M. & Lee, Y. S. (2019). Emotional Intelligence and Job Performance of Academicians in Malaysia. Int. J. Higher Educ. 9:69. doi: 10. 5430/ijhe.v9n1p69.
• Chou, R. J. A. & Robert, S. A. (2008). Workplace support, role overload, and job satisfaction of direct care workers in assisted living. Journal of Health And Social Behavior, 49(2), 208-222.
• Çalışkan, A. & Bekmezci, M. (2019). Aşırı iş yükünün işten ayrılma niyetine etkisinde iş tatmini ve yaşam tatmininin rolü, Sağlık kurumu çalışanları örneği. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (31), 381-431.
• Çelikkalp, Ü., Temel, M. & Bilgiç, Ş. (2019). Akademisyenlerin iş doyumu ve etkileyen faktörler. Yükseköğretim Dergisi, 9(1), 59-66.
• Çetin, E., Arslan, B. & Büyükyılmaz, O. (2021). Covıd-19 pandemi döneminde iş doyumunun iş performansına etkisi. Uluslararası Sosyal Bilimler Akademik Araştırmalar Dergisi, 5(1), 19-36.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. & Büyüköztürk, S. (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik SPSS ve LISREL uygulamaları. Pegem Akademi, Ankara.
• Dağdeviren, N., Musaoğlu, Z., Ömürlü, İ. K. & Öztora, S. (2011). Akademisyenlerde iş doyumunu etkileyen faktörler. Balkan Medical Journal, (1), 69-74.
• Derya, S. (2008). Crossover of work-family conflict: Antecedent and consequences of crossover process in dual-earner couples (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Koç Üniversitesi, İstanbul.
• DiDomenico, A. & Nussbaum, M. A. (2008). Interactive effects of physical and mental workload on subjective workload assessment. International Journal of Industrial Ergonomics, 38(11): 977-983.
• Durnali, M. & Ayyıldız, P. (2019). The relationship between faculty members’ job satisfaction and perceptions of organizational politics. Participatory Educational Research, 6(2), 169-188.
• Eker, M., Anbar, A. & Kırbıyık, L. (2007). Job satisfaction of academicians in Turkey and the factors affecting job satisfaction. ISGUC The Journal of Industrial Relations and Human Resources, 9(4), 66-90.
• Ellickson, M. C. & Logsdon, K. (2001). Determinants of job satisfaction of municipal government employees. State and Local Government Review, 33(3), 173-184.
• Erdem, A. T. (2020). Mesleki özdeşleşmenin tükenmişliğe etkisinde iş yükü algısının aracılık rolü: hemşirelere yönelik bir araştırma. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 11(Ek), 89-103.
• Gençyılmaz, G. & Zaim, S. (1999), Eğitimde Toplam Kalite Yönetimi. İ.Ü. İşletme Fakültesi Dergisi, 28(2): 9-35.
• Harputlu, Ş. (2014). Job satisfaction and its relation with perceived workload: an application in a research institution (Master's thesis, Middle East Technical University). Ankara.
• Herzberg, F. (1966). Motivate employees. World, 88.
• Houston, D., Meyer, L. H. & Paewai, S. (2006). Academic staff workloads and job satisfaction: Expectations and values in academe. Journal of Higher Education Policy and Management, 28(1), 17-30.
• Janib, J., Rasdi, R. M. & Zaremohzzabieh, Z. (2022). The Influence of Career Commitment and Workload on Academics’ Job Satisfaction: The Moderating Role of a Supportive Environment. International Journal of Learning, Teaching and Educational Research, 21(1).
• Jermsittiparsert, K., Petchchedchoo, P., Kumsuprom, S., & Panmanee, P. (2021). The impact of the workload on the job satisfaction: Does the job stress matter?. Academy of Strategic Management Journal, 20, 1-13.
• Kanbur, E. (2018). Aşırı iş yükünün iş ve yaşam doyumu üzerindeki etkisi: İşe bağlı gerginliğin aracı rolü. İş ve İnsan Dergisi, 5(2), 125-143.
• Karadağ, E., Başaran, A. & Korkmaz, T. (2009). İlköğretim okulu öğretmenlerinin algıladıkları liderlik biçimleri ile iş doyumları arasındaki ilişki. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(21), 32-45.
• Karsh, B., Booske, B. C. & Sainfort, F. (2005). Job and organizational determinants of nursing home employee commitment, job satisfaction and intent to turnover. Ergonomics, 48(10), 1260-1281.
• Kaya, İ. (2007). Otel işletmeleri işgörenlerinin iş tatminini etkileyen faktörler: Geliştirilen bir iş tatmin ölçeği. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2): 355-372.
• Keser, A. (2006). Çağrı merkezi çalışanlarında iş yükü düzeyi ile iş doyumu ilişkisinin araştırılması. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (11), 100-119.
• Kılıç, S. (2012). Örnek büyüklüğü, güç kavramları ve örnek büyüklüğü hesaplaması. Journal of Mood Disorders, 2(3), 140-2.
• Koç, H., Arslantürk, Y. & Arslan, S., (2008). Yüksek öğretimde öğrenci tatmin düzeyleri ile başarı ortalamaları arasındaki ilişki: Hazırlık sınıfı öğrencileri üzerinde bir uygulama, Gazi Üniversitesi TTEF Dergisi, 1, 57-69.
• Köroğlu, Ö. (2012). İçsel ve dışsal iş doyum düzeyleri ile genel iş doyum düzeyi arasındaki ilişkinin belirlenmesi: Turist rehberleri üzerinde bir araştırma. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 13(2), 275-289.
• Loock, P. J. (2013). The Antecedents of Job Satisfaction Among Academic Staff. University of Johannesburg (South Africa).
• Meydan, C.H. & Şeşen, H. 2011. Yapısal eşitlik modellemesi AMOS uygulamaları. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Mgaiwa, S. J. (2021). Academics’ job satisfaction in Tanzania’s higher education: The role of perceived work environment. Social Sciences & Humanities Open, 4(1), 100143.
• Mustapha, N. & Ghee, W. Y. (2013). Examining faculty workload as antecedent of job satisfaction among academic staff of higher public education in Kelantan, Malaysia. Business and Management Horizons, 1(1), 10-16.
• Mustapha, N. & Zakaria, Z. C. (2013). Measuring job satisfaction from the perspective of interpersonal relationship and faculty workload among academic staff at public universities in Kelantan, Malaysia. International Journal of Business and Social Science, 4(15), 120-124.
• Myrtek, M., Deutschmann-Janicke, E., Strohmaier, H., Zimmermann, W., Lawerenz, S., Brügner, G. & Müller, W. (1994). Physical, mental, emotional, and subjective workload components in train drivers. Ergonomics, 37(7): 1195-1203.
• Omondi, P. J. (2011). The influence of workload on performance of teachers in public primary schools in Kombewa division, Kisumu West District, Kenya (Doctoral Dissertation, University of Nairobi).
• Osifila, G. I. & Aladetan, T. A. (2020). Workload and Lecturers' Job Satisfaction in Adekunle Ajasin University, Akungba-Akoko, Ondo State, Nigeria. Journal of Education and Learning (EduLearn), 14(3), 416-423.
• Öngel, G. & Gerni, G. M. (2021). Sağlık çalışanlarında iş-aile yaşamı çatışmasının örgütsel bağlılık, iş doyumu ve işten ayrılma niyetine etkisi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 35(2), 667-695.
• Özdemir, F. (2006). Örgütsel iklimin iş tatmin düzeyine etkisi: Tekstil sektöründe bir araştırma (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı.
• Palabıyık, N. & İşözen, H. (2021). İş Yaşam Dengesi ve İş Doyumu Hastane Çalışanları Örneği. Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler Dergisi, 4(4), 309–325.
• Pelenk, S. E. & Acaray, A. (2020). Aşırı iş yükünün iş tatminine etkisinde işyeri maneviyatının düzenleyici rolü. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 11(27), 480-497.
• Peterson, M. F., Smith, P. B, Akande, A. & Ayestaran, S., et al. (1995). Role conflict, ambiguity, and overload: A 21- nation study. Academy of Management Journal, 38, 429-452.
• Porter, S. R. & Umbach, P. D. (2001). Analyzing faculty workload data using multilevel modeling. Research in Higher Education, 42, 171-196.
• Qureshi, M. I., Iftikhar, M., Abbas, S. G., Hassan, U., Khan K. & Zaman. K. (2013). Relationship between job stress, workload, environment and employees turnover ıntentions: What we know, what should we know. World Applied Sciences Journal, 23(6), 764- 77.
• Sabagh, Z., Hall, N. C. & Saroyan, A. (2018). Antecedents, correlates and consequences of faculty burnout. Educational Research, 60(2), 131-156.
• Sharma, R. D. & Jyoti, J. (2009). Job satisfaction of university teachers: an empirical study. Journal of Services Research, 9(2).
• Simon, D., Kriston, L., Loh, A., Spies, C., Scheibler, F., Wills, C. & Harter, M. (2010). Confirmatory factor analysis and recommendations for improvement of the Autonomy‐Preference‐Index (API). Health Expectations, 13(3), 234-243.
• Sinniah, S., Al Mamun, A., Salleh, M. F. M., Makhbul, Z. K. M. & Hayat, N. (2022). Modeling the Significance of Motivation on Job Satisfaction and Performance Among the Academicians: The Use of Hybrid Structural Equation Modeling-Artificial Neural Network Analysis. Frontiers in Psychology, 13.
• Spector, P. E. (1997). Job satisfaction: Application, assessment, causes, and consequences. Sage.
• Spector, P. E. & Jex, S. M. (1998). Development of four self-report measures of job stressors and strain: interpersonal conflict at work scale, organizational constraints scale, quantitative workload inventory, and physical symptoms inventory. Journal of Occupational Health Psychology, 3(4): 356-367.
• Srivalli, P. & Vijayalakshmi, B. (2015). Job satisfaction: A study on interpersonal relationship and faculty workload. International Journal on Global Business Management & Research, 3(2), 51.
• Şahin, İ. (2013). Öğretmenlerin iş doyumu düzeyleri. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 142-167.
• Şimşek Ö.F. (2007). Yapısal eşitlik modellemesine giriş, temel ilkeler ve lisrel uygulamaları. Ankara: Ekinoks.
• Tavşancıl, E. (2005). Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi. Ankara: Nobel Yayın.
• Tayfur, Ö. & Arslan, M. (2012). Algılanan iş yükünün tükenmişlik üzerine etkisi: İş-aile çatışmasını aracılık rolü. H.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 30(1), 147-172.
• Toropova, A., Myrberg, E. & Johansson, S. (2021). Teacher job satisfaction: The importance of school working conditions and teacher characteristics. Educational Review, 73(1), 71–97. https://doi.org/10.1080/00131911.2019.1705247
• Van, D. H. M. & Geurts, S. (2001). Associations between ovetime and psychological health in high and level reward jobs. Work Stres, 15, 3-17.
• Vieira, J. A. C. (2005). Skill mismatches and job satisfaction. Economic Letters, 89, 39-47.
• Vroom, V. H. (1964). Work and motivation.
• Wang, Y., Lin, G. & Yang, Y. (2011). Organizational socialization and employee job performance: An examination on the role of the job satisfaction and organizational commitment. In Icsssm11 (pp. 1-5). IEEE.
• Waskiewicz, S. P. (1999). Variables that contribute to job satisfaction of secondary school assistant principals. Virginia Polytechnic Institute and State University.
• Weiss, D. J., Dawis, R. W., England, G. W. & Lofquist, L. H. (1967). Manual for the Minnesota Satisfaction Quesitionnaire.
• Yeşilyurt, H., & Koçak, N. (2014). İş doyumu ve örgütsel vatandaşlık davranışı arasındaki ilişkinin otel işletmeleri açısından incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(2), 303-324.
• Yıldırım, F. (2007). İş doyumu ile örgütsel adalet ilişkisi. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 62(01), 253-278.
• Yılmaz, V. (2004). Lisrel ile yapısal eşitlik modelleri: Tüketici şikayetlerine uygulanması. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4 (1), 77-90.
• Yılmaz, S. M., Çelebi, Ç. D. & Çakmak, E. (2014). Job satisfaction level of academicians in faculty of education. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 116, 1021-1025.
• Zamanian, Z., Roshan Sarvestani, M., Sedaghati, M., Ghatmiri, M., & Kouhnavard, B. (2016). Assessment of the relation between subjective workload and job satisfaction in university faculty and staff. Iranian Journal of Ergonomics, 3(4), 1-10.
• Zhou, Y. & Volkwein, J. F. (2004). Examining the influences on faculty departure intentions: A comparison of tenured versus nontenured faculty at research universities using NSOPF-99. Research in Higher Education, 45, 139-176.