Depresyonun Bağlamsal Performans Üzerine Etkisinde İşyerinde Mutluluğun Aracılık Rolü

Yıl 2023, , 41 - 49, 27.04.2023

Şenay Karakuş , Yavuz Sezer Oğuzhan , Mecbure Aslan

https://doi.org/10.18394/iid.1263892

Öz

Bu araştırmanın amacı, çalışanların sahip olduğu depresyonun bağlamsal performans ve iş doyumu üzerinde etkisinde işyerinde mutluluğun aracılık rolünü tespit etmektir. Araştırmanın örneklemini Aksaray ve Kayseri illerinde bulunan Sivil Toplum Kuruluşlarında çalışan 107 beyaz yakalı oluşturmaktadır. Araştırmada elde edilen verilere ait değişkenler arasındaki ilişkiler, korelasyon ve hiyerarşik regresyon analizi ile incelenmiştir. Araştırmada aracılık testi için Bootstrap metodu uygulanmıştır. Elde edilen bulgular sonucunda, Depresyon ve işyerinde mutluluk arasında negatif yönlü bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Diğer yandan işyerinde mutluluk, bağlamsal performans ve iş doyumu ile pozitif yönlü ilişki içerisindedir. Aracılık testi sonuçları incelendiğinde, işyerinde mutluluğun depresyon ve bağlamsal performans arasında kısmen aracılık ettiği görülmektedir. Depresyon ve iş doyumu arasındaki ilişkide ise işyerinde mutluluğun tamamen aracılık ettiği tespit edilmiştir. Bu bulgular çalışanların sahip olduğu depresyonun işyerinde mutsuzluk yaratarak gerek iş doyumlarını gerekse bağlamsal performanslarını etkileyebileceğini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Depresyon, İşyerinde Mutluluk, Performans, Bağlamsal Performans, İş Doyumu

Kaynakça

• Alloy, L. B., Abramson, L. Y., Whitehouse, W. G., Hogan, M. E., Panzarella, C., & Rose, D. T. (2006). Prospective incidence of first onsets and recurrences of depression in individuals at high and low cognitive risk for depression. Journal of Abnormal Psychology, 115(1), 145–156. http://doi.org/fscs 10.1037/0021-843X.115.145.
• American Psychological Association (2014) A supplement to american psychologist, July–August 2015, 70(5). https://www.apa.org/about/governance/bdcmte/2014-report.pdf
• Argyle, M. (2001). The psychology of happiness (2nd ed.). London: Routledge.
• Beck, A. T. (1967). Depression: causes and treatment. Philadelphia: University of Pennsylvania Press.
• Bilginoğlu, E. & Yozgat, U. (2019). İşyerinde mutluluk ölçeği Türkçe formunun geçerlilik ve güvenilirlik çalışması, Business and Organization Research, Journal of Yasar University, 15 (Special Issue), 201-206.
• Bingöl, D. (2003). İnsan kaynakları yönetimi, Beta Yayınları, 5. Baskı, İstanbul.
• Borman, W. C. & Motowidlo, S.J. (1997). Task performance and contextual performance: the meaning for personnel selection research, Human Performance, 10(2), 99-109. https://psycnet.apa.org/doi/10.1207/s15327043hup1002_3
• Borman, W.C. & Motowidlo, S.J. (1993) Expanding the criterion domain to ınclude elements of contextual perfor- mance. In Schmitt, N. & Borman, W.C., (Eds.) Personnel Selection in Organizations, Jossey-Bass, San Francisco, 71- 98.
• Bradburn, N. M. (1969). The structure of psychological well-being. Chicago: Aldine. Brayfield, A. H. & Rothhe, H. F. (1951). An ındex of job satisfaction, Journal of Applied Psychology, 35(5), 307-311. http://dx.doi.org/10.1037/h0055617
• Brief, A. P. (1998). Attitudes in and around organizations. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Burns, D. (2019). İyi hissetmek. 43. Basım,Psikonet Yayınları, İstanbul.
• Campbell, J. P. (1983). Some possible implications of "modeling" for the conceptualization of measurement. In F. Landy, S. Zedeck, & J. Cleveland (Eds.), Performance measurement and theory (277-298). Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum Associates, Inc.
• Diener, E. (1984). Subjective well-being. Psychological Bulletin, 95(3), 542–575. https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/0033-2909.95.3.542
• Diener, E. (1999). Subjective well-being: three decades of progress. Psychological Bulletin, 125(2), 276–302. https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/0033-2909.125.2.276
• Diener, E., Emmons, R. E., Larsen, R. J., & Griffin, S. (1985). The satisfaction with life scale. Journal of Personality Assessment, 49(1), 71–75. https://psycnet.apa.org/doi/10.1207/s15327752jpa4901_13
• Edmunds, L. D. & Pryce-Jones, J. (2008). Relationships between happiness, overtime, sick leave and intention to stay or leave. Selection and Development Review, 24(1), 812.
• Elinson L., Houck P., Marcus S. C. & Pincus H. A. (2004). Depression and the ability to work, Psychıatrıc Servıces, 55(1), 29-34. https://psycnet.apa.org/doi/10.1176/appi.ps.55.1.29
• Erdoğan, B., Bauer, T.N., Truxillo, D.M. & Mansfield, L.R. (2012). Whistle while you work: a review of the life satisfaction literature, Journal of Management, 38(4), 1038-1083. https://psycnet.apa.org/doi/10.1177/0149206311429379
• Eysenck, M. (1990). Happiness, facts and myths. London: Lawrence Erlbaum.
• Field, L. K., & Buitendach, J. H. (2011). Happiness, workengagement and organisational commitment of sup-port staff at a tertiary education institution in SouthAfrica. SA Journal of Industrial Psychology, 37(1), 1-10. DOI: 10.4102/sajip.v37i1.946
• Goodman, A. S., & Svyantek, D. (1999). Person-organization fit and contextual performans: Do shared values matter. Journal of Vocational Behavior, 55(2), 254-275. https://doi.org/10.1006/jvbe.1998.1682 Harmancı, K. Y. (2018). Örgütsel yaşamda kişilik ve performans ilişkisinde pozitif duygusallığın aracılık rolü. İşletme Araştırmaları Dergisi, 10(1), 321-341. DOI: 10.20491/isarder.2018.383
• Hayes, A.F. (2013). Introduction to mediation, moderation, and conditional process analysis. New York: The Guilford Press.
• Jobhaus (2017). Szczęście w pracy Polaków. Raport z badania. (04.01.2023)Retrieved from: https://www.jobhouse.pl/szczescie-w-pracy-polakowwyniki-raportu,285,pl.html,
• Judge, T.A., Locke, E. A., Durham, C. C. & Kluger, A. N. (1998). Dispositional effects on job and life satisfaction: the role of core evaluations, Journal of Applied Psychology, 83(1), 17. https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/0021-9010.83.1.17
• Karolina, D. (2018). Work satisfaction and happiness at work, European Journal of Service Management, 27, 81-87. DOI: 10.18276/ejsm.2018.27/1-10 Keser, A. & Bı̇lı̇r, Ö. (2019). İş tatmini ölçeğinin Türkçe güvenilirlik ve geçerlilik çalışması. Kırklareli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(3) , 229-239.
• Kessler, R.C., Greenberg, P.E., Mickelson, K.D., Meneades, L. M. & Wang, S. P. (2001) The effects of chronic medical conditions on work loss and work cutback. Journal of Occupational and Environmental Medicine, 43(3), 218-25. https://doi.org/10.1097/00043764-200103000-00009
• Koubova, V., & Buchko, A. A. (2013). Life‐work balance: Emotional intelligence as a crucial component of achieving both personal life and work performance. Management Research Review, 36(7), 700-719. https://doi.org/10.1108/MRR-05-2012-0115
• Lever, J. P., Piñol, N. L., & Uralde, J. H. (2005). Poverty, psychological resources and subjective well-being. Social Indicators Research, 73(3), 375–408. http://doi.org/bndnqg
• Luthans, F. (1995). Organizational Behaviour. New York: McGraw-Hill.
• Łydkowska, E. (2018). Dobre samopoczucie w miejscu pracy. (17.01.2023) Retrieved from: https://www.hbrp.pl/b/dobre-samopoczucie-w-miejscupracy/P12bxJ3sy.
• Myers, D. (1992). The pursuit of happiness. New York: Avon Books.
• Polatçı, S. (2014). Psikolojik sermayenin görev ve bağlamsal performans üzerindeki etkileri: polis teşkilatında bir araştırma. Ege Akademik Bakış Dergisi, 14(1), 115-124. DOI: 10.21121/eab.2014118072
• Preacher, K. J., & Hayes, A. F. (2008). Asymptotic and resampling strategies for assessing and comparing indirect effects in multiple mediator models. Behavior Research Methods, 40(3), 879–891. https://doi.org/10.3758/BRM.40.3.879
• Roethlisberger, F.J. & Dickson, W.J. (1939). Management and the worker. Cambridge, MA: Harvard University Press.
• Saenghiran, N. (2014). Towards enhancing happiness at work: a case study. Social Research Reports, 25, 21-33. Sallas-Vallina, A. & Alegre, J. (2018) Happiness at work: Developing a shorter measure. Journal of management & Organization, Cambridge University Press, 27(3), 460-480. https://doi.org/10.1017/jmo.2018.24
• Seligman, M. E. P. (1991). Learned optimism. New York: Pocket Books.
• Seligman, M. E. P., & Csikszentmihalyi, M. (2000). Positive psychology. American Psychologist, 55(1), 5–14. https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/0003-066X.55.1.5
• Shields, M. (2006). Stress and depression in the employed population. Health Reports (Statistics Canada, Catalogue 82-003),17(4): 11-29.
• Spector, P. E. (1997). Job satisfaction: Application, assessment, causes, and consequences. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Taycan, O., Kutlu, L., Çimen, S. & Aydın, N. (2006). Bir üniversite hastanesinde çalışan hemşirelerde depresyon ve tükenmişlik düzeyinin sosyodemografik özelliklerle ilişkisi, Anatolian Journal of Psychiatry, 7(2),100-108.
• Tennant, C. (2001). Work-related stress and depressive disorders, Journal of Psychosomatic Research, 51(5): 697-704. https://doi.org/10.1016/S0022-3999(01)00255-0
• Tuncer, M. & Dikmen, M. (2019). Burns depresyon ölçeği Türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Journal of Social And Humanities Sciences Research (JSHSR), 6(42), 2848-2857. DOI: 10.26450/jshsr.1429
• Veenhoven, R. (1984). Conditions of happiness. Dordrecht: D. Reidel Publishing Company.
• Warr, P. (1987). Work, unemployment and mental health. New York: Oxford University Press.
• Warr, P. (1990). The measurement of well-being and other aspects of mental health. Journal of Occupational Psychology, 63(3), 193-210. https://psycnet.apa.org/doi/10.1111/j.2044-8325.1990.tb00521.x
• Wells, K.B., Stewart, A., Hays, R.D., Burnam, M.A., Rogers, W., Daniels, M., Berry, S., Greenfield, S. & Ware, J. (1989) The functioning and well-being of depressed patients. Results from the Medical Outcomes Study. Journal of the American Medical Association (JAMA), 262(7): 914-9. doi:10.1001/jama.1989.03430070062031
• Wright, T. A. & Doherty, E. M. (1998). Organizational behavior 'rediscovers' the role of emotional well-being, Journal of Organizational Behavior, 19(5), 481-485. http://www.jstor.org/stable/3100238