Kendilik Değerlendirmeleri ve İş Yükü Fazlalığının Mesleki Haz Üzerine Etkisi: Avukatlar Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2018, , 169 - 184, 20.10.2018

Simge Samancı , H. Nejat Basım

https://doi.org/10.18394/iid.443772

Cited By: 3

Öz

Bu
çalışmanın temel amacı, kişisel bir değişken olan kendilik değerlendirmeleri
ile örgütsel bir değişken olan iş yükü fazlalığının, mesleki tatmin üzerindeki
etkisini bütünsel bir model aracılığıyla ortaya çıkarmaktır. Bu doğrultuda
araştırma 482 avukattan anket yöntemiyle ve uygun ölçeklerle elde edilen
verilerle gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonucunda elde edilen bulgular
çerçevesinde, kendilik değerlendirmesi ile mesleki tatmin arasında aynı yönlü,
iş yükü fazlalığı ile mesleki tatmin arasında ise aksi yönlü ilişki olduğu
tespit edilmiştir. Bunun yanı sıra; kendilik değerlendirmelerinin mesleki
tatmini aynı yönde etkilediği diğer taraftan, iş yükü fazlalığının mesleki
tatmin üzerinde herhangi bir etki yaratmadığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Mesleki haz, kendilik değerlendirmesi, iş yükü fazlalığı, avukatlar

The Effect of Core Self-Evaluations and Excess Workload on Occupational Satisfaction: A Study on the Lawyers

Öz

This study aims to identify the effect of core
self-evaluation, a personal variable, and excess workload, an organisational
variable, on occupational satisfaction through a holistic model. To this end,
the study used data collected from 482 lawyers by using questionnaire method
and appropriate scales. Per the study findings, a same directional correlation
was observed between core self-evaluation and occupational satisfaction,
whereas an opposite directional correlation was found between excess workload
and occupation satisfaction. On the other hand, core self-evaluation was found
to have a positive effect on occupational satisfaction, but excess workload had
no effect on occupational satisfaction.

Anahtar Kelimeler

Occupational Satisfaction, Core Self-Evaluation, Excess Workload, Lawyers

Kaynakça

• Alam, M. A. (2016). Techno-stress and productivity: survey evidence from the aviation ındustry. Journal of Air Transport Management, 50(1), 62-70.
• Angerer, J. M. (2003). Job burnout. Journal of Employment Counseling, 40(3), 98-107.
• Arroba, T. ve James, K. (1990). Reducing the cost of stress: an organizational model. Personnel Review, 19 (1), 21-27.
• Bacanlı, F. (2003). Mesleki grup rehberliğinin benlik ve meslek kavramlarının bağdaşımına etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 35(35), 336-359.
• Basım, H. N., Çetin, F., & Meydan, C. H. (2009). Kişilerarası çatışma çözme yaklaşımlarında kontrol odağının rolü. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21, 57-69.
• Bateman, T.S., & Organ, D.W. (1983). Job satisfaction and the good soldier: The relationship between affect and employee "citizenship". Academy of Management Journal, 26: 587-595.
• Bovier, P. A., & Perneger, T. V. (2003). Predictors of work satisfaction among physicians. The European Journal of Public Health, 13(4), 299-305.
• Bozali, S., & Camadan, F. (2018). Okul öncesi öğretmenlerinin mesleki haz düzeylerinin açıklanmasında mesleki benlik saygısı ve rol fazlası davranışların rolünün yapısal eşitlik modeliyle incelenmesi. Baskent Unıversity Journal of Education, 5(1), 27-39.
• Brunborg, G. S. (2008). Core self-evaluations: A predictor variable for job stress. European Psychologist, 13(2), 96-102.
• Cam, E. (2004). Çalışma yaşamında stres ve kamu kesiminde kadın çalışanlar. Journal of Human Sciences, 1(1) 1-10.
• Chang, C., Ferris, D. L., Johnson, R. E., Rosen, C. C., & Tan, J. A. (2012). Core self-evaluations a review and evaluation of the literature. Journal of Management, 38(1), 81-128.
• Claessens, B. J., Van Eerde, W., Rutte, C. G., & Roe, R. A. (2004). Planning behavior and perceived control of time at work. Journal of Organizational Behavior, 25(8), 937-950.
• Crook, H. D., Taylor, D. M., Pallant, J. F., & Cameron, P. A. (2004). workplace factors leading to planned reduction of clinical work among emergency physicians. Emergency Medicine Australasia, 16, 28-34.
• Cüceloğlu, D. (1996). İnsan ve davranışı, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Çavuşoğlu, D., & Savaş, A. C. (2016). Meslek liselerinde çalışan kültür dersi öğretmenlerinin karşılaştıkları sorunlar ve çözüm önerileri (Pazarcık ilçesi örneği). Çağdaş Yönetim Bilimleri Dergisi, (1), 1-13.
• Demirtaş, H., Cömert, M., & Özer, N. (2011). Öğretmen adaylarının özyeterlik inançları ve öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. Eğitim ve Bilim, 36(159), 96-111.
• Erdem, H., Kılınç, E. & Demirci, D. (2016). Çalışanlarda iş yükü fazlalığın algılanan istihdam edilebilirlik üzerine etkisi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 15(58), 772-784.
• Erdoğan, Ö., & Ergün, M. (2011). İki farklı meslek grubunda çalışan personelin denetim odağı ve risk eğilimi düzeylerinin karşılaştırılması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40, 176-185.
• Erdoğan, O. (2013). İlköğretim (ilkokul ve ortaokul) öğretmenlerinin öz yeterlik ve başarı algılarında akademik iyimserlik, umut ve mesleki haz. (Yayımlanmış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Fard, H. M., Nazari, R., & Yar, M. Y. (2013). Structural equations modeling of fundamental communication skills with occupational satisfaction and its role on organizational commitment of the sport organizations. European Journal of Experimental Biology, 3(5), 190-196.
• Flinkman, M., Leino‐Kilpi, H., & Salanterä, S. (2010). Nurses’ intention to leave the profession: integrative review. Journal of Advanced Nursing, 66(7), 1422-1434.
• Gelard, P., & Chaman khahi, M. (2015). Examining the relationship between productivity and employees’ satisfaction of payment systems in Tejarat bank. European Online Journal of Natural and Social Sciences, 4(1), 1789-1797.
• Goodman, P. H., & Januska, A. (2008). Clinical hospital medicine fellowships: Perspectives of employers, hospitalists, and medicine residents. Journal of Hospital Medicine, 3(1), 28-34.
• Gökdeniz, İ., & Merdan, E. (2011). Kişilik ile kariyer seçimi arasındaki ilişkinin incelenmesi. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(2), 23-36.
• Greene, C. N. (1972). The satisfaction-performance controversy: New developments and their implications. Business Horizons, 15(5), 31-41.
• Gürbüz, S., Erkuş, A., & Sığrı, Ü. (2010). İş tatmini ve iş performansının yeni öncülü: Temel benlik değerlendirmesi. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 2(1), 69-76.
• Hair, J. F., Willian C. B., Barry J. B. ve Rolph E. A. (2010), Multivariate data analysis. New Jersey: Pearson.
• Hill, N. R. (2009). An empirical exploration of the occupational satisfaction of counselor educators: The influence of gender, tenure status, and minority status. Journal of Counseling & Development, 87(1), 55-61.
• Holland, J. L. (1985). Making vocational choices. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall.
• Hultqvist, J., Wästberg, B., & Eklund, M. (2017). Satisfaction with daily occupations for elderly people (SDO-E)—adaptation and psychometric testing. Healthcare, 5(61), 1-10.
• Imoisili, O.A. (1985). Task complexity, budget style of evaluating performance and managerial stress: An empirical Investigation. (Ph.D. Dissertation). University of Pittsburgh.
• İlhan, M., & Çetin, B. (2014). LISREL ve AMOS programları kullanılarak gerçekleştirilen yapısal eşitlik modeli (YEM) analizlerine ilişkin sonuçların karşılaştırılması. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 5(2), 26-42.
• Jensen J., M. & Messersmıth, J. G. (2013). High-performance work systems and job control: Consequences for anxiety, role overload, and turnover intentions. Journal of Management, 39(6), 1699-1724.
• Jones, O. (1998). From maturity to entrepreneurship: A stakeholder model of innovation. Creativity and Innovation Management, 7(2), 107-114.
• Judge, T. A., Erez, A., & Bono, J. E. (1998). The power of being positive: The relation between positive self-concept and job performance. Human Performance, 11(2– 3), 167–187.
• Judge, T.A., Bono, J.E., & Locke, E.A. (2000). Personality and job satisfaction: The mediating role of job characteristics. Journal of Applied Psychology, 85, 237–249.
• Judge, T. A., & Bono, J. E. (2001). Relationship of core self-evaluations traits—self-esteem, generalized self-efficacy, locus of control, and emotional stability—with job satisfaction and job performance: A meta-analysis. Journal of Applied Psychology, 86(1), 80-92.
• Judge, T. A., Erez, A., Bono, J. E., & Thoresen, C.J. (2003). The core self- evaluations scale: Development of a measure. Personnel Psychology, 56(2), 303-331.
• Judge, T. A., Van Vianen, A. E. M., & De Pater, I. E. (2004) Emotional stability, core self-evaluations, and job outcomes: A review of the evidence and an agenda for future research. Human Performance, 17(3), 325-346.
• Judge, T. A., Bono, J. E., Erez, A., & Locke, E. A. (2005). Core self-evaluations and job and life satisfaction: The role of self-concordance and goal attainment. Journal of Applied Psychology, 90(2), 257-268.
• Judge, T. A. (2009). Core self-evaluations and work success. Current Directions in Psychological Science, 18(1), 58-62.
• Karacaoğlu, K., & Çetin, İ. (2015). İş yükü ve rol belirsizliğinin çalışanların tükenmişlik düzeyleri üzerine etkisi: Afad örneği. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sbe Dergisi, 5(1), 46-69.
• Karaçam, A., & Pulur, A. Hakemler için mesleki haz ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması-HİMHÖ. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 3(2), 35-45.
• Koreki, A., Nakagawa, A., Abe, A., Ikeuchi, H., Okubo, J., Oguri, A., Orimo, K., Katayama, N., Sato, H., Shikimoto, R., Nishiyama, G., Nogami, W., Haki, K., Hayashi, T., Fukagawa, Y., Funaki, K., Matsuzawa, M, Matsumoto, A., & Minura, M. (2015). Mental Health of Japanese Psychiatrists: The relationship among level of occupational stress, satisfaction and depressive symptoms. BMC Research Notes, 8(96), 1-9.
• Kuzgun, Y. (1994). Çağdaş insanın en önemli kararı meslek seçimi. Bilim ve Teknik, 325, 50-54.
• Laschinger, H. K. S., Purdy, N., & Almost, J. (2007). The impact of leader-member exchange quality, empowerment, and core self-evaluation on nurse manager's job satisfaction. Journal of Nursing Administration, 37(5), 221-229.
• Lounsbury, J. W., Loveland, J. M., Sundstrom, E. D., Gibson, L. W., Drost, A. W., & Hamrick, F. L. (2003). An investigation of personality traits in relation to career satisfaction. Journal of Career Assessment, 11(3), 287-307.
• Lounsbury, J. W., Moffitt, L., Gibson, L. W., Drost, A. W., & Stevens, M. (2007). An investigation of personality traits in relation to job and career satisfaction of information technology professionals. Journal of Information Technology, 22, 174-183.
• Lu, H., While, A. E., & Barriball, K. L. (2005). Job satisfaction among nurses: A literature review. International Journal of Nursing Studies, 42(2), 211-227.
• Mansur, N. N. A., Ahmed, M. A., Ishaq, H. M., Ahmad, J., & Ali, G. (2011). Personality and organizational outcomes (Organizational culture as a moderator). International Journal of Academic Research, 3(6), 54-59.
• Martin, R., Thomas, G., Charles, K., Epitropaki, O., & McNamara, R. (2005). The role of leader-member exchanges in mediating the relationship between locus of control and work reactions. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 78(1), 141-147.
• McElhaney, J. W. (1982). Getting along with judges. Litigation, 9, 41-44.
• Mezuk, B., Bohnert, A. B., Ratliff, S., & Zivin, K. (2011). Job strain, depressive symptoms, and drinking behavior among older adults: Results from the health and retirement study. The Journals of Gerontology: Series B: Psychological Sciences and Social Sciences, 66B(4), 426-434.
• Morgan, W. J. (2010). What, exactly, is occupational satisfaction?. Journal of Occupational Science, 17(4), 216-223.
• Odabaş, H. (2014). Atatürk üniversitesi bilgi ve belge yönetimi bölümü öğrencilerinin bölüme ve disipline karşı tutum ve davranışları. Ankara Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü 60. Yıl Armağan Kitabı, 60, 129-142.
• Omaç Sönmez, M., & Sevindik, F. (2013). Sağlıkta dönüşümün sağlık personeli üzerine etkisi: Aile sağlığı elemanı olmak. TAF Preventive Medicine Bulletin, 12(1), 43-48.
• Palahang, H., Soltani, I., Nikfarjam, M., & Sharifi, A. (2012). The effect of occupational satisfaction in mobarakeh steel company employees. Life Science Journal-Acta Zhengzhou University Overseas Edition, 9(4), 5553-5557.
• Peng, J., Li, D., Zhang, Z., Tian, Y., Miao, D., Xiao, W., & Zhang, J. (2016). How can core self-evaluations influence job burnout? The key roles of organizational commitment and job satisfaction. Journal of Health Psychology, 21(1), 50-59.
• Pillay, R. (2009). Work satisfaction of professional nurses in south africa: A comparative analysis of the public and private sectors. Human Resources for Health, 7(15), 1-10.
• Punnakitikashem, P., Rosenberger, J. M., & Behan, D. B. (2008). Stochastic programming for nurse assignment. Computational Optimization and Applications, 40(3), 321-349.
• Raj, A., & Dean, K. E. (2005). Burnout and depression among catholic priests in India. Pastoral Psychology, 54(2), 157-171.
• Reineck, C., & Furino, A. (2005). Nursing career fulfillment: Statistics and statements from registered nurses. Nursing Economics, 23(1), 25-30.
• Rodríguez, M. & Martín, N. (2017), Workplace bullying occurrence in alternative organizational milieus: ıdentifying risk groups among distinct occupations from the organizational behavior and management perspective. Universidad de Córdoba, UCOPress.
• Rubio-Valdehita, S., López-Núñez, M. I., López-Higes, R., & Díaz-Ramiro, E. M. (2017). Development of the CarMen-Q questionnaire for mental workload assessment. Psicothema, 29(4), 570-576.
• Shanafelt, T., & Dyrbye, L. (2012). Oncologist burnout: Causes, consequences, and responses. Journal of Clinical Oncology, 30(11), 1235-1241.
• Shawer, S. (2010). Classroom-level teacher professional development and satisfaction: Teachers learn in the context of classroom-level curriculum development. Professional Development in Education, 36(4), 597-620.
• Srivastava, A., Locke, E. A., Judge, T. A., & Adams, J. W. (2010). Core self-evaluations as causes of satisfaction: The mediating role of seeking task complexity. Journal of Vocational Behavior, 77(2), 255-265.
• Süral Özer, P., & Tozkoparan, G. (2013). Öz benlik değerlendirmeleri ile iş ve yaşam doyumu ilişkisinin sorgulanmasına yönelik görgül bir araştırma. Journal of Yasar University, 8(30), 4933-4947.
• Şahin, H., & Şahingöz, S. A. (2013). The relationship between personnel workload and work satisfaction within accommodation and nutrition establishments. American International Journal of Social Science, 2(3), 10-18.
• Şeşen, H. (2010). Öncülleri ve sonuçları ile örgüt içi girişimcilik: Türk savunma sanayinde bir araştırma, (Yayımlanmamış doktora tezi), KHO Savunma Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Şimşek, E., & Aktaş, H. (2014). Örgütsel sessizlik ile kişilik ve yaşam doyumu etkileşimi: Kamu sektöründe bir araştırma. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(2), 121-136.
• Tavousi, M. N. (2015). Dispositional effects on job stressors and job satisfaction: The role of core evaluations. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 190, 61-68.
• Tischler, L., Giambatista, R., McKeage, R., & McCormick, D. (2016). Servant leadership and its relationships with core self-evaluation and job satisfaction. The Journal of Values-Based Leadership, 9(1), 1-20.
• Türkiye Barolar Birliği, http://www.barobirlik.org.tr/Detay79803.tbb, Erişim Tarihi: 10.05.2018.
• Uslu, M. (2013). Pedagojik formasyon öğrencilerinin kişilik özellikleri ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Journal of Human Sciences, 10(2), 233-245.
• van Steenbergen, E. F., Kluwer, E. S., & Karney, B. R. (2011). Workload and the trajectory of marital satisfaction in newlyweds: Job satisfaction, gender, and parental status as moderators. Journal of Family Psychology, 25(3), 345-355.
• Velada, R., & Caetano, A. (2007). Training transfer: The mediating role of perception of learning. Journal of European Industrial Training, 31(4), 283-296.
• Walker, G.A. (1986). Burnout: From metaphor to ideology. Canadian Journal of Sociology, 11, 35–55.
• Wilcock, A. (2006), An Occupational Perspective of Health, USA: Slack Incorporated.
• Xiao, W., Zhou, L., Wu, Q., Zhang, Y., Miao, D., Zhang, J., & Peng, J. (2014). Effects of person-vocation fit and core self-evaluation on career commitment of medical university students: The mediator roles of anxiety and career satisfaction. International Journal of Mental Health Systems, 8(8), 1-6.
• Yazıcıoğlu, Y., & Erdoğan, S. (2014). SPSS uygulamalı bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Yılmaz, A., & Ekici, S. (2006). Örgütsel yaşamda kamu çalışanlarının örgütsel stres kaynakları üzerine bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(1), 31-58.
• Yüksel, İ. (2003). İş stresi, işe bağlılık ve iş doyumu arasındaki ilişkinin analizi (Teknisyenlere yönelik bir uygulama). Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 17, 213-224.