ÖĞRETMENLERİN KARİYER ENDİŞESİ ÖLÇEĞİNİN GELİŞTİRİLMESİ

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 1, 21 - 41

Tuğba Alagöz , Merve Fakiroğlu , Yusuf İnandı

https://doi.org/10.48067/ijal.1405582

Öz

Bu araştırmanın amacı öğretmenlerin yaşadığı kariyer endişesini ölçmeye yönelik güvenilir ve geçerli bir ölçme aracı geliştirmektir. Alanyazın taraması sonucunda, araştırmacılar tarafından oluşturulan 46 maddelik form 8 uzmanın görüşüne sunulmuştur. Uzmanların görüşleri doğrultusunda 11 madde ölçekten çıkarılmış, 6 madde düzenlenmiş, 1 madde eklenmiştir. 36 maddelik form 366 öğretmene Açımlayıcı uygulanmış, elde edilen bulgular faktör analiziyle açımlanmaya çalışılmıştır. faktör analizi sonucunda faktör yükü .40 altında kalan 8 madde ölçekten çıkarılmış, geri kalanlar için tekrar analiz yapılmıştır. Elde edilen düzenlemenler sonucunda 18 maddelik, 4 boyutlu o bir ölçek açığa çıkmıştır. Birinci boyut olan örgüt kaynaklı endişe ortak varyansın %31,757’sini, çalışma arkadaşı kaynaklı endişe %11,489’unu, birey kaynaklı endişe %7,924’ünü, iş-yaşam dengesi kaynaklı endişe %7,437’sini açıklamıştır. 18 maddeden oluşan ölçeğin faktör yükleri ,516 ile ,771arasında kat sayısı .89 olarak saptanmıştır. Örgüt kaynaklı endişe alt boyutunun güvenirlik kat sayısı .81, çalışma arkadaşı kaynaklı endişe alt boyutunun güvenirlik kat sayısı .87, birey kaynaklı endişe boyutunun güvenirlik kat sayısı .78, iş-yaşam dengesi alt boyutunun güvenirlik kat sayısı .66 olarak hesaplanmıştır. Doğrulayıcı faktör analizi sonucunda elde edilen değerler, normal değer ya da kabul edilebilir değer sınırları içerisinde kalmaktadır (2/sd= 1.67). Bu sonuçlar öğretmenlerin Kariyer Endişesi Ölçeği’nin geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğunu ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

kariyer endişesi, öğretmen, kariyer

DEVELOPMENT OF TEACHERS' CAREER ANXIETY SCALE

Öz

The aim of the study was to develop a reliable and valid instrument to measure career anxiety experienced by teachers. As a result of the literature review, the 46-item form created by the researchers was submitted to the opinions of 8 experts. Based on the opinions of the experts, 11 items were removed from the scale, 6 items were revised and 1 item was added. The 36-item form was applied to 366 teachers exploratively, and the findings obtained were tried to be explained by factor analysis. As a result of the factor analysis, 8 items with factor loadings below .40 were removed from the scale and the remaining items were reanalyzed. As a result of the arrangements obtained, an 18-item, 4-dimensional scale was revealed. The first dimension, organization-based anxiety explained 31.757% of the common variance, colleague-based anxiety explained 11.489%, individual-based anxiety explained 7.924%, and work-life balance-based anxiety explained 7.437%. The 18-item scale had factor loadings ranging from .516 to .771 with a coefficient of .89. The reliability coefficient of the organization-based anxiety sub-dimension was .81, the reliability coefficient of the colleague-based anxiety sub-dimension was .87, the reliability coefficient of the individual-based anxiety dimension was .78, and the reliability coefficient of the work-life balance sub-dimension was .66. The values obtained as a result of confirmatory factor analysis were within the limits of normal value or acceptable value (2/sd= 1.67). These results indicate that teachers' Career Anxiety Scale is valid and reliable.

Anahtar Kelimeler

career anxiety, teacher, career

Kaynakça

• Agun, H. , Üçok, D. I. & Aydın Küçük, B. (2021). Kariyer dönemlerinin değişmeyen gerçeği: Kariyer endişesi . İş ve İnsan Dergisi , 8 (1) , 59-72 . DOI: 10.18394/iid.807278
• Altan, S. (2018). Örgütsel yapıya bağlı stres kaynakları ve örgütsel stresin neden olduğu başlıca sorunlar. Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(3), 137-158.
• Anderson, J. C., & Gerbing, D. W. (1984). The effect of sampling error on convergence, improper solutions, and goodness-of-fit indices for maximum likelihood confirmatory factor analysis. Psychometrika, 49(2), 155-173.
• Argon, T. (2015). Eğitim kurumlarında insan kaynakları yönetimi işlevlerinin uygulanabilirliğine ilişkin eğitim çalışanlarının görüşleri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(3),851-869. https://dergipark.org.tr/tr/pub/mersinefd/issue/17398/181981
• Aydın, İ. (2018). Teacher career cycles and teacher professional development Öğretmenlik kariyer evreleri ve öğretmenlerin mesleki gelişimi. Journal of Human Sciences, 15(4), 2047-2065.
• Aytaç, S. (2009). İş stresi yönetimi el kitabı iş stresi: Oluşumu, nedenleri, başa çıkma yolları, yönetimi. CASGEM, 1-34.
• Boomsma, A. (1985). Nonconvergence, improper solutions, and starting values in LISREL maximum likelihood estimation. Psychometrika, 50(2), 229-242.
• Brown, T. A. (2015). Confirmatory factor analysis for applied research (2. bs.). New York: The Guilford Press.
• Büyüköztürk, Ş. (2014). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
• Cabrera-Nguyen, P. (2010). Author guidelines for reporting scale development and validation results in the Journal of the Society for Social Work and Researh. Journal of the Society for Social Work and Research, 1(2), 99-103. https://doi.org/10.5243/jsswr.2010.8
• Crocker, L. & Algina, J. (1986). Introduction To Classical & Modern Test Theory. Florida: Holt, Rinehart and Winston Inc.
• Crowley, S. L. & Fan, X. (1997). Structural equation modeling: Basic concepts and applications in personality assessment research. Journal of Personality Assessment, 68(3), 508-31.
• Çokluk, O., Şekercioğlu, G. & Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Dağ, İ. (2005). Psikolojik test ve ölçeklerde geçerlik ve güvenirlik. Psikiyatri Psikoloji Psikofarmakoloji (3P) Dergisi, 13(4), 17-23.
• Dilekçi, Ü. & Sezgin Nartgün, Ş. (2020). Öğretmenlerin öznel kariyer başarılarına ilişkin algıları: Bir karma yöntem çalışması. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20 (1), 680-704. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2020.20.52925-664924
• Gordon, A. T. (1994). Organizational stress and stress management programs. International Journal of Stress Management, 1(4), 309-322.
• Göçer Şahin, S., & Buluş, M. (2022). Adım adım uygulamalı istatistik. Pegem Akademi Yayıncılık.
• Hair Jr, J. F., Anderson, R. E., Tatham, R. L., William, C. & Black (1995). Multivariate data analysis with readings. New Jersy: Prentice Hall.
• Hardin, E. E., Varghese, F. P., Tran, U. V. & Carlson, A. Z. (2006). Anxiety and career exploration: gender differences in the role of self-construal. Journal of Vocational Behavior, 69(2), 346-358.
• Hooper, D., Coughlan, J. & Mullen, M. (2008). Structural equation modelling: Guidelines for determining model fit. Electronic Journal of Business Research Methods, 6(1), 53-60.
• Hu, L.T. & Bentler, P. M. (1999). Cut-off criteria for fit indexes in covariance structure analysis: conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling, 6, 1-55.
• İnandı, Y. (2009). The barriers to career advancement of female teachers in Turkey and their levels of burnout. Social Behaviour and Personality, 37(8), 1143-1152.
• İnandı, Y. & Tunç, B. (2012). Kadın öğretmenlerin kariyer engelleri ile iş doyum düzeyleri arasındaki ilişki. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 2(2), 203-222.
• İnandı, Y., Gün, M. E. & Gılıç, F. (2017). The study of relationship between women teachers’ career barriers and organizational silence: Viewpoint of women and men teachers. European Journal of Contemporary Education, 6(3), 542-556.
• İnandı, Y. & Gılıç, F. (2020). Öğretmenlerin kariyer engelleri ölçeğinin geliştirilmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16 (1), 15-31. https://doi.org/10.17860/mersinefd.669825
• Karagöz, Y. (2017). SPSS ve AMOS Uygulamalı Nitel-Nicel-Karma Bilimsel Araştırma Yöntemleri ve Yayın Etiği. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kayış, A. (2009). Güvenirlik Analizi. Ş. Kalaycı (Ed), SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli Istatistik Teknikleri. (403- 419). Ankara: Asil Yayıncılık.
• Kılıç, G. & Demirel, E. T. (2019). Duygusal zeka mesleki stres ilişkisinin duygusal emeğin aracılık etkisi bağlamında okunması: Elazığ sağlık çalışanları örneği. International Journal of Academic Value Studies, 5(2), 230-257.
• Kline, R. B. (2016). Principle and practice of structural equation modelling (4. bs.). New York, NY: The Guilford Press
• Koğar H. (2020). Kısa form geliştirme: yöntemler, öneriler ve incelemeler. Eğitim Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi 11(3), 302-310.
• Koyuncu, İ., & Kılıç, A. F. (2019). Açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizlerinin kullanımı: Bir doküman incelemesi. Eğitim ve Bilim, 44(198).
• Köklü, N. (2002). Açıklamalı İstatistik Terimleri Sözlüğü. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Mulaik, S. A., James, L. R., Van Alstine, J., Bennet, N., Lind, S. & Stilwell, C. D. (1989). Evaluation of goodness-of-fit indices for structural equation models. Psychological Bulletin, 105(3), 430-45.
• Muthén, L. K., & Muthén, B. O. (2002). How to use a Monte Carlo study to decide on sample size and determine power. Structural equation modeling, 9(4), 599-620.
• Müftüoğlu, Y. V. & Erol, İ. (2013). Career Concept and Career Choices for Mining Engineers . Scientific Mining Journal, 52 (4), 37-43.
• Niles SG, Harris-Bowlsbey J (2013) Career Development Interventions in the 21st Century, 4th ed. Boston, MA, Pearson.
• Pisarik, C. T., Rowell, P. C., & Thompson, L. K. (2017). A phenomenological study of career anxiety among college students. The Career Development Quarterly, 65(4), 339-352.
• Rottinghaus, P. J., Day, S. X., & Borgen, F. H. (2005). The career futures inventory: A measure of career-related adaptability and optimism. Journal of Career Assessment, 13(1), 3–24. https://doi.org/10.1177/1069072704270271
• Sarsıkoğlu, A. F. & Bacanlı, F. (2019). Üniversite öğrencilerinin kariyer engelleri ile kariyer uyumlulukları arasındaki ilişkilein incelenmesi. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2019 (13), 95-113. https://doi.org/10.46778/goputeb.563461
• Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H. & Müller, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of Psychological Research Online, 8(2), 23-74.
• Stevens, J. (2002). Applied multivariate statistics for the social sciences. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaurn Associates.
• Super, D. E. (1980). A life-span, life-space approach to career development. Journal of Vocational Behavior, 16(3), 282–298. https://doi.org/10.1016/0001-8791(80)90056-1
• Şahin, S., Özaydın, S. & Siyez, D. M. (2019). Yetişkin Kariyer endişeleri ölçeği kısa formu: Türkçeye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kariyer Psikolojik Danışmanlığı Dergisi, 2(2), 166-193.
• Şencan, H. (2005). Güvenilirlik ve geçerlilik. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Tabachnick, B.G. ve Fidell, L.S. (2015). Using multivariate statistics. Boston: Pearson.
• Tavşancıl, E., & Keser, H. (2002). İnternet kullanımına yönelik likert tipi bir tutum ölçeğinin geliştirilmesi. Eğitim Bilimleri ve Uygulama, 1(1), 79-100.
• Tavşancıl, E. (2005). Tutumların ölçülmesi ve SPSS veri analizi. Ankara: Nobel Yayınları.