İlkokul Matematik Öğretiminde Farklılaştırma Örneği Olarak Resfebenin Kullanımı

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 2, 156 - 187, 27.10.2024

Adem Doğan , Aylin Avcıoğlu

https://doi.org/10.53046/ijotem.1561502

Öz

Okullarımızda farklı zekâ alanlarına sahip öğrencilerin olması ve teknolojinin çok hızlı ilerlemesi nedeniyle öğretmenlerin derslerde farklılaştırılmış öğretim stratejilerini uygulamaları gerekmektedir. Bu durum öğretmenlerin, farklı materyal kullanma ihtiyacını da doğurmuştur. Bu nedenle, öğretimde içerik farklılaştırması özellikle önemlidir. Bu araştırmanın temel amacı; ilkokul matematik dersi öğretim programında yer alan “Geometrik Cisimler ve Şekiller” ünitesinden seçilen kazanımlarla, içerik farklılaştırılması yapılarak matematik dersinde, bu ünitenin kavramlarının resfebe yöntemiyle oluşturulması ve resfebenin çocukların hayatlarındaki matematiğe olan etkisini incelemektir. Araştırma, 2021-2022 eğitim-öğretim yılında Kahramanmaraş ilinde bir devlet ilkokulunda, 4. sınıf öğrencilerden oluşan toplam 50 öğrenci ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmada verilerin toplanması için araştırma yöntemlerinden karma yöntem kullanılmıştır. “Geometrik Cisimler ve Şekiller” ünitesinde farklılaştırılmış öğretim yapılarak bu ünitenin kavramlarına resfebe uygulanmış ve uygulama öncesi ve sonrası yapılan sınavlardan elde edilen veriler karşılaştırılmıştır. Uygulama sonrasında yaptırılan resfebe etkinliğine ilişkin düşüncelerini kaydetmek için bazı öğrencilerle görüşme yapılmıştır. Elde edilen araştırma bulgularında, 4. sınıf öğrencilerine yönelik hazırlanan ve uygulanan farklılaştırılmış matematik öğretimde kullanılan resfebe etkinliklerinin, öğrencilerin matematik dersine ve üniteye olan ilgilerinin olumlu yönde değiştiği, öğrenmeyi daha kalıcı ve etkili hale getirdiği, öğrencileri yaratıcı düşünmeye sevk ettiği ve son olarak kavram öğretiminde etkili olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

İlkokul, matematik, farklılaştırma, resfebe, zeka

Etik Beyan

Araştırmaya dair Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal ve Beşerî Bilimler Etik Kurulu’nun 08.04.2022 tarih ve E. 115511 sayılı kararı ile etik kurul izni alınmıştır.

The Use of Resfebe as an Example of Differentiation in Primary School Mathematics Teaching

Öz

Due to the fact that there are students with different intelligence areas in our schools and also due to the rapid advancement of technology, teachers need to apply differentiated teaching strategies in lessons. This situation has also created the need for teachers to use different materials. For this reason, content differentiation in teaching is especially important. The main purpose of this research is to create the concepts of this unit with the resfebe method in mathematics lessons by making content differentiation with the achievements selected from the "Geometric Objects and Shapes" unit in the primary school mathematics course curriculum and to examine the effect of resfebe on mathematics in children's lives. The research was carried out with a total of 50 students, consisting of 4th grade students, in a state primary school in Kahramanmaraş province in the 2021-2022 Academic Year. Mixed method was used to collect data in the research. Differentiated teaching was applied to the concepts of this unit in the "Geometric Objects and Shapes" unit and resfebe was applied, and the data obtained from the exams held before and after the application were compared. After the application, some students were interviewed to record their thoughts about the resfebe activity. The research findings show that the resfebe activities used in differentiated mathematics teaching prepared and implemented for 4th grade students positively changed the students' interest in mathematics lessons and units, made learning more permanent and effective, encouraged students to think creatively and finally, was effective in teaching concepts.

Anahtar Kelimeler

Primary school, mathematics, differentiation, resfebe, intelligence

Kaynakça

• Akbaş, O., & Baki, N. (2015). Zekâ oyunları dersi öğretim programının öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. I. Uluslararası Türk Dünyası Çocuk Oyun ve Oyuncakları Kurultayı: Eskişehir, Tam bildiri kitabı, 32-42.
• Akgün, Ö. (2022). Effectiveness of teaching functional mathematical skills to students with developmental disability via direct instruction method. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 23(3), 507-535. https://doi.org/10.21565/ozelegitimdergisi.763670
• Akkaş, E., & Tortop, H. S. (2015). Üstün yetenekliler eğitiminde farklılaştırma: temel kavramlar, modellerin karşılaştırılması ve öneriler. Journal of Gifted Education and Creativity, 2(2), 31-44.
• Alkan, A., & Mertol, H. (2017). Üstün yetenekli öğrenci velilerinim akıl-zekâ oyunları ile ilgili düşünceleri. Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(1), 57-63.
• Alkan, A., Mertol, H., & Mertol, G. (2020). Özel yetenekli̇ öğrenci̇leri̇n bi̇li̇şi̇m teknoloji̇leri̇ dersleri̇nde bi̇r farklilaştirma örneği̇ olarak resfebeni̇n kullanimi. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 8(21), 1-11. https://doi.org/10.33692/avrasyad.702886
• Alkan, A., Mertol, H., & Mertol, G. (2020). Özel yetenekli öğrencilerin bilişim teknolojileri derslerinde bir farklılaştırma örneği olarak resfebenin kullanımı. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 8(21), 1-11. https://doi.org/10.33692/avrasyad.702886
• Al-rsa’i, M., & Shugairat, M. (2019). Technology driven differentiated instruction in science teaching. International Journal of Education, 11(2), 15. https://doi.org/10.5296/ije.v11i2.14700
• Altıner, E., & Artut, P. (2017). İlkokulda gerçekçi matematik eğitimi ile gerçekleştirilen öğretimin öğrencilerin başarısına, görsel matematik okuryazarlığına ve problem çözme tutumlarına etkisi. Eğitim Bilimleri Dergisi, 1-19. https://doi.org/10.15285/maruaebd.279963
• Altun, M., Hazar, M., & Hazar, Z. (2016). Investigation of The Effects of Brain Teasers on Attention Spans of Pre-School Children. International Journal of Environmental and Science Education, 11(15), 8112-8119.
• Arık Karamık, G. (2021). Uygulama Örnekleriyle Matematik Öğretiminde Yeni Yaklaşımlar. M. Ünlü (Ed.), 1. Bölüm, Matematiksel Düşünmenin, Öğrenme ve Öğretimin Doğası içinde (2. Baskı, s. 1-20). Pegem Akademi Yayıncılık.
• Baki, A. & Gökçek, T. (2012). Karma yöntem araştırmalarına genel bir bakış. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 11(42), 001-021.
• Baki, Y. (2019). Türkçe dersi ortaokul kitaplarındaki zekâ oyunlarına ilişkin bir değerlendirme. Ubak Uluslararası Bilimler Akademisi, 66-82.
• Bosier, C. S. (2007). The effects of teacher perception of differentiated mathematical instruction on student achievement (Doctoral dissertation, Capella University).
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz Ş., & Demirel, F. (2021). Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri (30. Baskı). Pegem Akademi.
• Canady, R. L. & Rettig, M. D. (2008). Elementary school schedule: Enhancing instruction for student achievement. Larchmont. Eye on Education.
• Chapman, C., & Gregory, G. (2020). Farklılaştırılmış Öğretim Stratejileri. (M. A. Sözer, Çev.) Pegem Akademi.
• Clark, Charlotte, R. (1981), “Learning word susing traditional orthography and the symbols of Rebus, Bliss, and Carrier”,Journal of Speech and Hearing Disorders, 2(46), 191-196.
• Çelik, C. (2005). Oyun materyallerinin okul öncesi eğitim çağındaki çocukların kavram gelişimi üzerindeki etkisinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi. Konya.
• Çoban, H. (2019). Farklılaştırılmış öğretim tasarımının öğrencilerin matematiksel muhakeme becerilerine, bilişötesi öğrenme stratejilerini kullanma düzeylerine ve problem çözme becerilerine etkisi. Yayınlanmamış doktora tezi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
• Çubukçu, Z., & Çeliker, G. (2016). Pre-service english teachers’ attitudes and self-efficacy levels on computer assisted instruction. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(2). https://doi.org/10.17860/efd.56297
• Delice, T. (2019). İlköğretim yedinci sınıf öğrencileri için farklılaştırılmış matematik öğretiminin akademik başarıya etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Akdeniz Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Antalya.
• Demir, S. (2013). Farklılaştırılmış öğretim yöntemlerinin öğrencilerin akademik başarı, öğrenme yaklaşımları ve kalıcılık puanları üzerindeki etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Demirel, T. (2021). Akıl ve Zekâ Oyunları ile Beceri Öğretimi-1. H. Adalar (Ed.), 1. Bölüm, Akıl ve Zekâ Oyunlarının Eğitimdeki Yeri içinde (1. Baskı, s. 1-21). Pegem Akademi Yayıncılık.
• Demirel, T., & Karakus Yilmaz, T. (2019). The effects of mind games in math and grammar courses on the achievements and perceived problem‐solving skills of secondary school students. British Journal of Educational Technology, 50(3), 1482-1494.
• Devecioğlu, Y., & Karadağ, Z. (2014). Amaç, beklenti ve öneriler bağlamında zekâ oyunları dersinin değerlendirilmesi. Bayburt Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(1), 41-61.
• Doğan, A. (2020). Türkiye’de Çocuk Üniversiteleri. M. Kılınç, İ. Kösterelioğlu (Ed.), 6. Bölüm, Çocuk Üniversitelerinde matematik Atölyeleri içinde (1. Baskı, s. 98-124). Pegem Akademi Yayıncılık.
• Ekinci, O., & Bal, A. P. (2019). Farklılaştırılmış öğretim yaklaşımının ilkokul üçüncü sınıf öğrencilerinin matematik dersindeki başarısına ve tutumuna etkisi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), 197-203.
• Erdem, E. (2015). Zenginleştirilmiş Öğrenme Ortamının Matematiksel Muhakemeye ve Tutuma Etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Ervynck, G. (2002). Mathematical Creativity. In. D. Tall (Ed.), Advanced Mathematical Thinking (pp. 42 – 52). Kluwer Academic Publishers.
• Fidan, B. (2019). Üç boyutlu geometrik şekillerin ortaokul öğrencilerine yağlı boya resimler ve dinamik görsellerle öğretilmesinin başarıyla tutuma etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
• Gardner, H. (2009). Multiple approaches to understanding. In Contemporary theories of learning, Routledge.
• Gökkurt, B., Şahin, Ö., Soylu, Y., & Doğan, Y. (2015). Öğretmen adaylarının geometrik cisimler konusuna ilişkin öğrenci hatalarına yönelik pedagojik alan bilgileri. Elementary Education Online, 14(1), 55‐71. https://doi.org/10.17051/io.2015.55159
• Guzman, de M. (1990). The Role of Games and Puzzles in the Popularization of Mathematics. International Congress of Mathematicians in Kyoto. L'Enseignement Mathématique, 36(1), 359- 368
• Halıcı, E. (2019). Zekâ oyunları eğitimi çalışma kitabı. Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Iqbal, J., Khan, A. M., & Nisar, M. (2020). Impact of differentiated instruction on student learning: Perception of students and teachers. Global Regional Review, 5(1), 364-375. http://dx.doi.org/10.31703/grr.2020(V-I).40
• İnan, E. (2019). Özel yetenekli öğrenciler için farklılaştırılmış matematik programı etkinlik örneği. Bilim Armonisi, 2(2), 15-23.
• Jean, G. (2018). Yazı insanlığın belleği, 9. Baskı, Yapı Kredi Yayınları.
• Kaplan, A., Duran, M., & Baş, G. (2015). Matematik dersinde çoklu zekâ kuramına dayalı öğretimin akademik başarıya etkisi: Bir meta-analiz çalışması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(3), 814-831. https://doi.org/10.17860/efd.54955
• Karakaş, E. (2019). İlköğretim matematik dersinde farklılaştırılmış öğretim yaklaşımına uygun düzenlenen öğretim sürecinden yansımalar. Doktora Tezi. Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Trabzon Üniversitesi, Trabzon.
• Kazez, H. (2015). İlkokul 2. sınıflarda lego moretomath eğitsel aracının matematikte problem çözme, akıcılık, anlama ve akıl yürütme becerilerine etkisi: bir vaka incelemesi. Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi, Elazığ.
• Kuruoğlu, F. (2023). Resfebe etkinliklerinin 4. sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler dersinde eleştirel düşünme becerilerine etkisinin değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
• Kuş, M. (2019). Playing with mathematics in the arts studio: students’ visual-spatial thinking processes in the context of a studio thinking based-environment. Doktora Tezi. Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
• Lawrence Brown, D. (2004). Differentiated instruction: Inclusive strategies for standards-based learning that benefit the whole class. American Secondary Education, 32(3), 34-62. https://www.jstor.org/stable/41064522
• Marım, Y., & Sam, R. (2017). 1950-1960 arası Amerikalı uzman raporları bağlamında Türk eğitim sistemine çizilen yol haritası. Kaygı. Bursa Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Felsefe Dergisi,30 (1), 11-33. http://dx.doi.org/10.20981/kaygi.411677
• MEB, (2009). İlköğretim Matematik dersi 1-5. Sınıflar öğretim programı. MEB Talim ve Terbiye Kurulu Bakanlığı. Ankara.
• MEB, (2018). Liselere Geçiş Sistemi (LGS) Merkezi Sınavla Yerleşen Öğrencilerin Performansı, Eğitim Analiz ve değerlendirme raporları serisi, No:3, Ankara.
• MEB. (2018). Matematik dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). Milli Eğitim Yayınları.
• Meral, B., & Takunyaci, M. (2016). Turkish adaptation, validity and reliability studies of teaching mathematics in inclusive settings survey. Sakarya University Journal of Education, 6(2), 97. https://doi.org/10.19126/suje.05095
• Sadıkoğlu, A. (2017). Zekâ ve akıl oyunları dersinin değerler eğitimindeki rolünün öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Sadykova, R. (2023). Differentiated teaching is a form of organization of the educational process. Bulletin of the National Academy of Sciences of the Republic of Kazakhstan, 404(4), 247-259. https://doi.org/10.32014/2023.2518-1467.548
• Sakellariou, M. & Mitsi, P. (2019). Prospective kindergarten and primary school teachers’ attitudes and beliefs on differentiated teaching during their teaching practice. Journal of Advanced Research in Social Sciences. 2(1), 51-78. https://doi.org/10.33422/jarss.2019.05.05
• Sezen Yüksel, N. (2021). Uygulama Örnekleriyle Matematik Öğretiminde Yeni Yaklaşımlar. M. Ünlü (Ed.), 9. Bölüm, Matematiği Öğretiminde Ters-Yüz Öğrenme içinde (2. Baskı, s. 181-198). Pegem Akademi Yayıncılık.
• Sheehy, Kieron. (2002). “The effective use of symbols in teaching word recognition to children with severe learning difficulties: A comparison of wordalone, integrated Picture cueingandthehandletechnique”. International Journal of Disability, Development and Education, 1(49), 47-59.
• Som, İ. (2017). Öğretmen adaylarının öğretim amaçlı bilişim teknolojileri kullanımına ilişkin görüşlerinin incelenmesi. International Journal of Social Sciences and Education Research, 3(3), 882-882. https://doi.org/10.24289/ijsser.311186
• Songur, A. (2006). Harfli ifadeler ve denklemler konusunun oyun ve bulmacalarla öğrenilmesinin öğrencilerin matematik başarı düzeylerine etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Şaldırdak, B. (2012). Farklılaştırılmış öğretim uygulamalarının matematik başarısına etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi.
• Şen, C. (2022). Ortaokul matemati̇k öğretmenleri̇ni̇n oran ve oranti konusunda alan ve öğretme bi̇lgi̇si̇. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sbe Dergisi, 12(1), 309-328. https://doi.org/10.30783/nevsosbilen.946955
• Tomlınson, Carol. A. (2007), Öğrenci Gereksinimlerine Göre Farklılaştırılmış Eğitim. Sev-Yay. Tomlinson, C. A. (2017). How to differentiate instruction in academically diverse classrooms. ASCD.
• Uğurel, İ., & Moralı, S. (2008). Matematik ve Oyun Etkileşimi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(3) , 75-98.
• Uğurlu E.S., Özet F & Ayçiçek D. (2012). Examinations of knowledge and applications about toy selections of mothers who have child 1-3 age group. International Journal of Human Sciences, 9(1), 879-891.
• Umay, A. (2002). Öteki matematik. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(23), 275-281.
• Ünlü, M. (2021). Uygulama Örnekleriyle Matematik Öğretiminde Yeni Yaklaşımlar. M. Ünlü (Ed.), 2. Bölüm, Matematiği Öğrenme ve Öğretme içinde (2. Baskı, s. 21-46). Pegem Akademi Yayıncılık.
• Valiandes, S. (2015). Evaluating the impact of differentiated instruction on literacy and reading in mixed ability classrooms: quality and equity dimensions of education effectiveness. Studies in Educational Evaluation, 45, 17-26. https://doi.org/10.1016/j.stueduc.2015.02.005
• Wahl, M. (1999). Math for humans. Langley, Washington: LivnLern Press.
• Yabaş, D. (2008). Farklılaştırılmış öğretim tasarımının öğrencilerin özyeterlik algıları, bilişüstü becerileri ve akademik başarılarına etkisinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, S. Keşan, C. & Nizamoğlu, Ş. (2000). İlköğretimde ve ortaöğretimde geometri öğretimi öğreniminde öğretmenler öğrencilerin karşılaştıkları sorunlar ve çözüm önerileri. IV. Fen Bilimleri Eğitimi Kongresi (569-573), Ankara.
• Yöndemli, E. N. (2018). Zekâ oyunlarının (strateji ve geometri) ortaokul düzeyindeki öğrencilerde matematiksel muhakeme yeteneğine ve matematik dersinde gösterilen çabaya etkisi. Doktora Tezi. Kırıkkale Üniversitesi, Kırıkkale.
• Yurteri, E. & Mertol, H. (2018). Özel Yetenekli Öğrencilerin Coğrafya Derslerinde Bir Farklılaştırma Örneği Olarak Resfebenin Kullanımı. Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2(1) , 46-57.
• Yurtoğlu, H. (2017). “Resfebe ve zekâ oyunu”, ODTÜ Dönem Arası Seminerleri Sunumu, Ankara, 16.02.2017.
• Zeğerek, E. Ç. (2019). Tarihsel süreçte rebus ve kullanım alanları. Yedi, 5(22), 31-40