Eğitim Fakültesi – KOSGEB İş Birliği ile Gerçekleştirilen Girişimcilik Eğitiminin Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Girişimciliğe İlişkin Görüşlerine Etkisi

Yıl 2021, Cilt: 10 Sayı: 2, 189 - 210, 31.12.2021

Galip Öner

Öz

Günümüz toplumları teknolojinin de etkisiyle sahip olmak istedikleri vatandaşların yalnızca görev ve sorumluluklarını yerine getiren bireyler olmalarından öte fırsatları değerlendiren, problem çözebilen, yaratıcı, araştırmacı, etkili iletişim kurabilen, bilgi ve teknoloji okuryazarı olma gibi birçok özelliğe sahip olmalarını beklemektedir. Bu beklentinin temelinde ise küreselleşme ile birlikte ülkeler arasında yaşanan ekonomi ve teknolojiye dayalı rekabet yer almaktadır. Yaşanan bu rekabet ortamında ülkelerin gerek nicelik gerekse de nitelik olarak artırmak istediği vatandaş tipi girişimci vatandaştır. Girişimci vatandaşlar için ise bireylerin küçük yaşlardan itibaren girişimcilik ile tanıştırmak ve onların sahip olduğu yetenekleri keşfetmelerini sağlamak gerekmektedir. Bu bağlamda ilk ve ortaokul düzeyinde girişimci vatandaşlar yetiştirmede yararlanılacak başlıca derslerden birisi de Sosyal Bilgiler’dir. Sosyal Bilgiler dersi müfredatında kazanım ve beceri boyutlarında yer alan girişimciliğin bir konu ötesinde öğrencilere kazandırılabilmesi için Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin girişimcilik konusunda bir eğitim almış olmaları gerekmektedir. Araştırmanın amacı bir devlet üniversitesinin eğitim fakültesi sosyal bilgiler öğretmenliği programında Fakülte-KOSGEB iş birliği ile açılan, sertifikalı, “Girişimcilik Eğitimi ve Öğretimi” adlı seçmeli ders kapsamında verilen eğitimin öncesinde ve sonrasında öğretmen adaylarının girişimci ve girişimciliğe ilişkin düşüncelerini almaktır. Nitel araştırma yöntemlerinden olgu bilimin kullanıldığı bu çalışmada veriler ilgili programda öğrenim gören 20 öğretmen adayından elde edilmiş, veriler ise betimsel analiz tekniği ile çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda verilen eğitimin katılımcıların girişimciliğe ilişkin düşüncelerini olumlu yönde etkilediği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Girişimcilik, sosyal bilgiler, öğretmen adayları, KOSGEB

The Impact of Entrepreneurship Training in Cooperation with Faculty of Education - KOSGEB on Social Studies Teacher Candidates' Views on Entrepreneurship

Öz

Today's societies expect that the citizens they want to have with the influence of technology are not only individuals who fulfill their duties and responsibilities, but also have many features such as being able to solve problems, being creative, researching, communicating effectively, and being literate in information and technology. The basis of this expectation is the competition based on the economy and technology among the countries with globalization. In this competitive environment, it is the citizen type entrepreneur citizen that the countries want to increase both in quantity and quality. For entrepreneurial citizens, it is necessary for individuals to be introduced to entrepreneurship from an early age and to discover their talents. In this context, one of the main courses that will be used in educating entrepreneurial citizens at primary and secondary level is Social Studies. Social studies teachers should have received a training in entrepreneurship in order to gain entrepreneurship in the dimensions of acquisition and skills in the Social Studies course curriculum. The aim of the study is to get the opinions of prospective teachers about entrepreneurship before and after the education given within the scope of “Entrepreneurship Education and Teaching” which is opened in collaboration with Faculty-KOSGEB (Presidency of Development and Support Administration for Small and Medium Enterprises) in social studies teacher program of education faculty of a public university. In this study, which is one of the qualitative research methods, phenomenology was used, the data were obtained from 20 prospective teachers studying in the related program and the data were analyzed with descriptive analysis technique. As a result of the research, it was determined that the education given had a positive effect on the participants' thoughts about entrepreneurship.

Anahtar Kelimeler

Entrepreneurship, social studies, teacher candidate’s, KOSGEB

Kaynakça

• Akpınar, S. (2009). Girişimciliğin temel bilgileri. Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
• Armağan, A. (2013). Girişimcilik ve otonomi (özerklik) ilişkisi: Ege Üniversitesi İletişim Fakültesi öğrencileri üzerinde bir araştırma. Turkish Studies, 8(12), 49-69.
• Arpacı, İ. (2015). Eğitim fakültesinde verilen girişimcilik dersinin öğretim etkinliğinin öğrenciler tarafından değerlendirilmesi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 138-154.
• Arslan, K. (2002). Üniversiteli gençlerde mesleki tercihler ve girişimcilik eğilimleri. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 6, 1-11.
• Aydın, E. (2015). Hayat bilgisi öğretim programlarında yer almış girişimci birey özelliklerinin incelenmesi ve bu özelliklerin kazandırılabilirliğinin değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
• Aydın, E. ve Öner, G. (2016). Sosyal bilgiler ve sınıf öğretmeni adaylarının girişimcilik düzeylerinin incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 17(3), 497-515.
• Aytaç, Ö. ve İlhan, S. (2007). Girişimcilik ve girişimci kültür: Sosyolojik bir perspektif. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18, 101-120.
• Balaban, Ö. ve Özdemir, Y. (2008). Girişimcilik eğitiminin girişimcilik eğilimi üzerindeki etkisi: Sakarya Üniversitesi İİBF örneği. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 3(2), 133-147.
• Ballı, A. (2017). Girişimcilik ve girişimci tipolojileri. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 29, 143-166.
• Başar, M. (2013). Girişimcilik. Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları, Eskişehir.
• Bayram, G. N. (2014). Girişimcilik eğitiminin girişimcilik eğilimi üzerine etkisinin incelenmesine yönelik bir araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hasan Kalyoncu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep
• Bernard, H. R. & Ryan, G. W. (2010). Analyzing qualitative data. United States of America: SAGE Publications.
• Bilge, H. ve Bal, V. (2012). Girişimcilik eğilimi: Celal Bayar Üniversitesi öğrencileri üzerine bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16, 131-148.
• Boz, D. ve Duran, C. (2018). Girişimcilik dersi alan İİBF öğrencilerinin girişimcilik algılarının metaforlar aracılığıyla analizi. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 13(2), 110-123.
• Çakır, C. (2015). Girişimcilik eğitiminin, cinsiyetin ve yaşın; proaktiflik ve duygusal zekâ ile girişimcilik eğilimini arasındaki ilişkiye moderatör etkileri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Çelik, O. (2014). Sosyal bilgiler ve sınıf öğretmenliği öğretmen adaylarının girişimcilik bilgi ve beceri düzeyleri, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
• Çermik, F. ve Şahin, İ. F. (2015). Sosyal bilgiler öğretmeni adaylarının sosyal girişimcilik özelliklerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Current Research in Education, 1(2), 76-88.
• Çetinkaya-Bozkurt, Ö. ve Alparslan, A. M. (2013). Girişimcilerde bulunması gereken özellikler ile girişimcilik eğitimi: Girişimci ve öğrenci görüşleri. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 8(1), 7-28.
• Çevik-Kansu, C. (2017). Öğretmen adaylarının etkili vatandaşlık yeterlik düzeylerinin ve demokrasi anlayışlarına ilişkin algılarının incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(3), 25-36.
• Deveci, H. (2015). Çocuklara girişimcilik kazandırmada sosyal bilgilerin rolü: Bir araştırma örneği. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Duran, C., Büber, H. ve Eren-Gümüştekin, G. (2013). Girişimcilik hislerine eğitimin katkısı: Kütahya meslek yüksekokulu makine programı örneği. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 8(2), 33-56.
• Ercan, S. ve Gökdeniz, İ. (2009). Girişimciliğin gelişim süreci ve girişimcilik açısından Kazakistan. Bilig, 49, 59-82.
• Herron, L. (1992). Cultivating corporate entrepreneurs. Human Resource Planning, 15(4), 3-14.
• Hewison, A. & Badger, F. (2006). Taking the initiative: Nurse intrapreneurs in the NHS, Nursing Management, 13(3), 14-19.
• INTEL. (2016). Türkiye’nin Hayal Haritası, https://www.slideshare.net/webrazzi/intel-hayal-haritas-ve-giriimcilik-dnas ve http://iyicalisanlarulkesi.com/turkiyenin-hayal-haritasi/ adreslerinden 27.08.2019 tarihinde erişilmiştir.
• İşcan, Ö. F. ve Kaygın, E. (2011a). Potansiyel girişimciler olarak üniversite öğrencilerinin girişimcilik eğilimlerini belirlemeye yönelik bir araştırma. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 3(2), 275-286.
• İşcan, Ö. F. ve Kaygın, E. (2011b). Üniversite öğrencilerinin girişimcilik eğilimlerini belirlemeye yönelik bir araştırma. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(2), 443-462.
• Keleş, H. N., Kıral-Özkan, T., Doğaner, M. ve Altunoğlu, A. E. (2012). Önlisans öğrencilerinin girişimcilik düzeylerini belirlemeye yönelik bir araştırma. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 5(9), 107-118.
• Kılıç, R., Keklik, B. ve Çalış, N. (2012). Üniversite öğrencilerinin girişimcilik eğilimleri üzerine bir araştırma: Bandırma İBFF işletme bölümü örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(2), 423-435.
• Koçyiğit, E. (2013). Üniversite öğrencilerinin girişimcilik özelliklerinin belirlenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Korkmaz, O. (2012). Üniversite öğrencilerinin girişimcilik eğilimlerini belirlemeye yönelik bir araştırma: Bülent Ecevit Üniversitesi örneği. Afyon Kocatepe Üniversitesi İİBF Dergisi, 14(2), 209-226.
• Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma desen ve uygulama için bir rehber, (S. Turan, Çev. Ed.), (F. Koçak-Canbaz ve M. Öz, Bölüm Çev.). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Morris, M. H., Kuratko, D. F. & Covın, J. G. (2011). Corporate enterpreneurship & innovation. USA: Cengage Learning.
• Mueller, S. & Thomas, A. S. (2001). Culture and entrepreneurial potential: A Nine country study of locus of control and ınnovativeness, Florida International University, National Academy of Management, Journal of Business Venturing, 16, 51-75.
• MÜSİAD. (tarihsiz). Girişimcinin yol haritası. http://www.musiad.org.tr/download/Yayinlar/Y%C3%B6netim%20Kitapl%C4%B1%C4%9F%C4%B1/Giri%C5%9Fimcinin%20Yol%20Haritas%C4%B1/Giri%C5%9Fimcinin%20Yol%20Haritas%C4%B1.pdf adresinden 28.08.2019 tarihinde erişilmiştir.
• Pan, V. L. ve Akay, C. (2015). Eğitim fakültesi öğrencilerinin girişimcilik düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. E-Journal of New World Sciences Academy, 10(2), 125-138.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. (M. Bütün ve S. B. Demir, Çev. Ed.). Ankara: Pegem Akademi.
• Sarıtaş, A. ve Duran, G. (2017). Üniversite öğrencilerinin girişimcilik eğilimlerinin tespitine ilişkin bir araştırma. Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (Anemon), 5(1), 147-165.
• SBDÖP. (2018). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı. Milli Eğitim Bakanlığı, Ankara.
• Soylu, A., Şenel, D., Kalfa, V. R. ve Kocaalan, M. L. (2015). Girişimcilik eğitimlerinin öğrencilerin girişimcilik eğilimlerine olan etkilerini belirlemeye yönelik bir araştırma: Pamukkale Üniversitesi Honaz Meslek Yüksekokulu örneği. İşletme Araştırmaları Dergisi, 7(3), 311-335.
• Tanrıverdi, H., Bayram, G. N. ve Alkan, M. (2016). Girişimcilik eğitiminin girişimcilik eğilimi üzerine etkisinin incelenmesi. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 11(1), 1-29.
• TÜSİAD. (1987). Türkiye'de girişimcilik ile ilgili sorunlar ve çözümler. https://tusiad.org/tr/yayinlar/raporlar/item/9143-turkiye-de-girisimcilik-ile-ilgili-sorunlar-ve-cozumler adresinden 27.08.2019 tarihinde erişilmiştir.
• TYÇ (Türkiye Yeterlilikler Çerçevesi). (2015). Türkiye yeterlilikler çerçevesi. Mesleki Yeterlilik Kurumu, Ankara. https://myk.gov.tr/images/articles/editor/130116/TYC_teblig_2.pdf adresinden 28.08.2019 tarihinde erişilmiştir.
• Uygun, K. ve Er, A. R. (2016). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin girişimcilik özelliklerinin incelenmesi. Sosyal Bilimler Dergisi, 6(11), 136-157.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldız, S. ve Kapu, H. (2012). Üniversite Öğrencilerinin bireysel değerleri ile girişimcilik eğilimleri arasındaki ilişki: Kafkas Üniversitesi’nde bir araştırma, Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(3), 39-66.
• Yılmaz, E. ve Sünbül, A. M. (2009). Üniversite öğrencilerine yönelik girişimcilik ölçeğinin geliştirilmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21, 195-203.