A RESEARCH ON THE SATISFACTION OF THE PERFORMANCE SYSTEM AND THE EFFECT OF PERCEIVED LEADERSHIP STYLE IN REDUCING THE NEGATIVE EFFECT OF ORGANIZATIONAL CULTURE PERCEPTION ON THE INTENT TO LEAVE THE WORK

Yıl 2018, Cilt: 4 Sayı: 10, 375 - 394, 01.04.2018

Bülent Demir , Gülbeniz Akduman , Zeynep Hatipoğlu

Öz

The main purpose of this study is to investigate the satisfaction of the performance system and the effect of perceived leadership style in reducing the negative effect of organizational culture perception on the intent to leave the work. A five-part questionnaire form was used as data collection tool in the study. Sampling is included in all of the survey forms that are applied to 306 white-collar workers who are easily accessed by sampling online.The first part of the data collection tool is a personal information form. The Multi-Factor Leadership Scale developed by Bass 1985 and adapted to Turkish by Akdoğan 2002 in the second part of the data collection tool was used to evaluate the reliability of the data collected in the third part by Bühler 2006 System Satisfaction Scale was developed by Schwepker 2001 , adapted from Turkish by Çalkın 2014 , and Organizational Culture Survey developed by Weisbord 1976 and adapted to Turkish by Erkunt 2015 in the fifth chapter It is located. In this study confirmatory factor analysis, item total correlation and Cronbach Alpha tests were applied for the scales. SPSS 15.0 and AMOS 22.0 programs were used in the analysis of the data. As a result of the research, it was concluded that the organizational culture, the transformation leader, the leader who gives freer and liberty and the satisfaction from the performance system have a negative effect on the intention to leave the work. Transformational leadership does not have an intermediary feature between the organizational culture and intent to leave the work. Sustainability and freedom have a mediating role between leadership change, organizational culture and intent to leave work. The negative effect of the organizational culture on the intention to leave the work is significantly reduced by the activist and freedom of leadership behavior. Satisfaction from the performance system has a mediating role between organizational culture and intent to leave work. The organizational culture is significantly reduced by satisfaction from the negative performance performance system on the intention to leave the work.

Anahtar Kelimeler

Örgüt Kültürü, Algılanan Liderlik Tarsı, Performans Sistemine Duyulan Memnuniyet, işten Ayrılma Niyeti

Kaynakça

• Akdemir, A. (2008). Vizyon Yönetimi. Ekin Basım Yayın Dağıtım, Bursa.
• Armstrong, M. (2009). Armstrong’s Handbook of Performance Management: An Evidence Based Guide to Deliver High Performance, (4.Ed), Kogan Page, London.
• Anafarta, N. (2015). Algılanan Örgütsel Destek ve İşten Ayrılma Niyeti İlişkisi: İş Tatmininin Aracılık Rolü. İ.Ü. İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü Yönetim Dergisi, 26(79), 112-130.
• Argyris, C. (1976). Increasing Leadership Effectiveness. Wiley, New York.
• Bakan, İ., Büyükbeşe, T. (2010). Liderlik Türleri ve Güç Kaynaklarına İlişkin Mevcut-Gelecek Durum Karşılaştırması: Eğitim Kurumu Yöneticilerinin Algılarına Dayalı Bir Alan Araştırması. KMÜ Sosyal ve Ekonomı̇k Araştırmalar Dergı̇si 12 (19), 73-84.
• Baltaş, A. (2012). Türk Kültüründe Yönetmek. 4. Basım, Remzi Kitabevi, İstanbul.
• Baltaş, Acar (2008). Ekip Çalışması ve Liderlik. 8.Basım, Remzi Kitabevi, İstanbul.
• Barak, M. E., Nissly, J., Levin, A. (2001). Antecedents to Retention and Turnover Among Child Welfare, Social Work and Other Human Service Employees: What Can We Learn From Past Research? A Review and Metaanalysis. Social Service Review, 3(6), 625-661.
• Barlett, K.R. (1999). The Relationship Between Training and Organizational Commitment İn The Health Care Field. The University Of Illionis (The Degree of Doctor of Philosophy), Urbana.
• Barutçugil, İ. (2015). Performans Yönetimi. Kariyer Yayıncılık, İstanbul.
• Bass, B. (1990). Handbook Of Leadership: A Survey Of Theory and Research. New York: Free Press. Bateman, S.T., Snell, A.S., (2016). Yönetim (Management), Çeviri Editörleri: Prof. Dr. Senem Besler ve Dr. Cihat Erbil, 3. Basımdan Çeviri, Nobel Yayıncılık, Ankara.
• Bayarçelik, E.B., Fındıklı, A.M. (2016). The Mediating Effect of Job Satisfaction on The Relation Between Organizational Justice Perception and Intention to Leave. ProcediaSocial and Behavioral Sciences, 235, 403-411.
• Bayram, N. (2010). Yapısal Eşitlik Modellemesine Giriş. Ezgi Kitabevi, Bursa.
• Baysal, A.C., Tekarslan, E. (2004). Davranış Bilimleri. Avcıol Basım Yayım, İstanbul.
• Behn, R. D. (2003). Why Measure Performance? Different Purposes Require Different Measures. Public Administration Review, 63(5), 586-606.
• Blau, G. (1986). Exchange Variables as Predictors of Job Satisfaction, Job Commitment, and Turnover: The Impact of Rewards, Costs, Alternatives, and Investments. Organizational Behavior and Human Performance, 28(1), 78-95.
• Burns, J. M. (1978). Leadership, Harper and Row, New York.
• Büyüköztürk, Ş. (2011). Veri Analizi El Kitabı. 14. Baskı, PEGEM Yayınları, Ankara.
• Cameron, K. S., Quinn, R. E., (2006). Diagnosing and Changing Organizational Culture. San Francisco: Jossey-Bass.
• Canbolat, S. (2016). Yöneticilerin Liderlik Tarzlarına İlişkin Çalışan Algıları, Çedaş Grup Şirketleri Örneği (Çorumgaz, Sürmeligaz, Kargaz). Yüksek Lisans Tezi, T.C. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Ana Bilim Dalı, Çorum.
• Cohen, W. (2010). Drucker ve Liderlik. ÇevİREN: Ümit Şensoy, Optimist Yayınları, İstanbul.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik. PEGEM Yayınları, Ankara.
• Coomber, B. , Barriball, K.L. (2007). Impact of Job Satisfaction Components on Intent to Leave and Turnover for Hospital-Based Nurses: A Review of The Research Literature, International Journal of Nursing Studies, 44, 297- 314.
• Cotton, J. L., Tuttle, J. M. (1986). Employee Turnover: A Meta-Analysis and Review with Implications for Research. Academy of Management Review, 11(1), 55-70.
• Çekmecelioğlu H. G. (2005). Örgüt İkliminin İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisi: Bir Araştırma. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 6(2), 23-39.
• DeNisi, S.A., Murphy, K.R. (2017). Performance Appraisal and Performance Management: 100 Years of Progress? Journal of Applied Psychology, 102(3), 421-433.
• Doğan, S. (2007). Vizyona Dayalı Liderlik. İkinci Baskı, Kare Yayınları, İstanbul.
• Drucker, P. F. , Maciariello J. (2007). Etkin Yöneticinin Seyir Defteri. Çeviren: Zülfü Dicleli, Optimist Yayınları, İstanbul.
• Eğriboyun, D. (2015). Çok Faktörlü Liderlik Uygulamaları ve İş Doyumu. Etki Yayınları, İzmir.
• Erdirençelebi, M., Ertürk, E. (2018). Çalışanların Örgütsel Yalnızlık Algısının İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkileri. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 17(2), 603-618.
• Erdirençelebi, M., Filizöz, B. (2016). Mobbingin Etik İklim ve Çalışanların İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkileri. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 35, 127-139.
• Eren, E. (2000). Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi. Beta Yayınları, İstanbul.
• Eren, E. (2001). Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi. Beta Basım, İstanbul.
• Eren, E. (2004). Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi. Beta Basım, İstanbul.
• Erkuş, A., Fındıklı, M.A. (2013). Psikolojik Sermayenin İş Tatmini, İş Performansı ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisine Yönelik Bir Araştırma. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 42(2), 302-318. Ertürk, M. (2001). İşletme Biliminin Temel İlkeleri. Beta Basım Yayım Dağıtım, İstanbul.
• Farrell, D., Rusbult, C. E. (1981). Exchange Variables as Predictors of Job Satisfaction, Job Commitment, and Turnover: The İmpact of Rewards, Costs, Alternatives, and İnvestments. Organizational Behavior and Human Performance, 28(1), 78-95.
• Friedman, H.(2000). Transformational Leadership. The National Public Accountant, 45, Infotrac Gale Group.
• Gardner, W. L. (2003). Perceptions ofLeadership Charisma, Effectiveness and Integrity. Management Communication Quarterly, 16(4), 502-527.
• Griffeth, R. W., Hom, P. W., ve Gaertner, S. (2000). A Meta-Analysis of Antecedents and Correlates of Employee Turnover:Update, Moderator Tests, and Research Implications for the Next Millennium. Journal of Management, 26(3), 463– 488.
• Griffeth, R. ,Hom, P. (2004). Innovative Theory and Empirical Research on Employee Turnover. Age Publishing, Charlotte.
• Güneş, H. (2011). Öğrencilerin Üniversite Örgüt Kültürü Algılamaları: Gazi Üniversitesi İİBF’de Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Igbaria, M., Siegel, S., R. (1992). An Examination of The Antecedents of Turnover Propensity of Engineers: An Integrated Model. Journal of Engineering and Technology Management, 101-126.
• İmrek, M. K. (2004). Lider Olmak: Liderlik – Lider Yöneticilik, Liderlik Eylemdir, Söylem Değil, Beta Basım Yayım Dağıtım, İstanbul.
• İşcan, Ö. F., Timuroğlu, K.M. (2007). Örgüt Kültürünün İş Tatmini Üzerindeki Etkisi ve Bir Uygulama. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 21(1), 119-135.
• Kahumuza, J. , Schlechter, A. F. (2008). Examing the Direct and Some Mediated Relationship between Perceived Support and Intention to Quit. Management Dynamics, 17(3), 2-19.
• Kanten, P. (2014). İşyeri Nezaketsizliğinin Sosyal Kaytarma Davranışı ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisinde Duygusal Tükenmenin Aracılık Rolü. Aksaray Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 6(1), 11-26.
• Karakaş, F. (2009). Sıfır Merkez Liderlik. Hayat Yayınları, İstanbul.
• Kavanagh, P., Benson,J., Brown,M. (2007). Understanding Performance Apprasial Fairness, Asia Pasific Journal of Human Resources,45(2), 340-342.
• Kellerman, B. (2008). Kötü Liderlik. Çeviren: Fadime Kahya. Türkiye İş Bankası Yayınları, İstanbul. Kets de Vries, M. (2007). Liderliğin Gizemi. Çeviren: Zülfü Dicleli, MESS Yayınları, İstanbul.
• Kinicki, A., Kreitner, R. (2006). Organizational Behavior. Second Edition, McGraw-Hill Irwin, New York.
• Koçel, T. (2015). İşletme Yöneticiği. Beta Yayınevi, İstanbul.
• Lambert, E.G., Hogan, N.L., Barton, S.M. 2001. The Impact of Job Satisfaction on Turnover Intent: A Test of a Structural Measurement Model Using a National Sample of Workers. The Social Science Journal, 38(2), 233-250.
• Levinson, H. (2011). Liderlik Psikolojisi. Çeviren: Dinç Tayanç, 2. Baskı, İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.
• MacIntosh, E. W., Doherty, A. (2010). The Influence of Organizational Culture on Job Satisfaction and Intention to Leave. Sport Management Review, 13(2), 106-117.
• Magsoodi, I.A., Abouhamzeh, G., Khalilzadeh, M. (2018). Ranking and Selecting The Best Performance Appraisal Method Using The Multımoora Approach Integrated Shannon’s Entropy. Frontiers of Business Research in China, 12(2), 1-21.
• Mayer, C.R., Davis, H.J. (1999). The Effect of the Performance Appraisal System on Trust for Management: A Field Quasi-Experiment, Journal of Applied Psychology, 84(I), 123-136.
• Mobley, W. (1977). Intermediate Linkages in The Relationship Between Job Satisfaction and Employee Turnover. Journal of Applied Psychology, 62, 237– 240.
• Narsap, H. (2006). Genel ve Mesleki Liselerde Örgüt Kültürü. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Özdevecioğlu, M. (2004). Algılanan Örgütsel Desteğin İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkileri. Amme İdaresi Dergisi, 37(4), 97-115.
• Quine, L. (1999). WorkplaceBullying in NHS Community Trust Staff Questionnaire Survey. Medical Journal, 318, 228-232.
• Porter, L. W., Steers, R. M., Mowday, R. T., ve Boulian, P. V. (1974). Organizational Commitment, Job Satisfaction, and Turnover among Psychiatric Technicians. Journal of Applied Psychology, 59(5), 603-609.
• Poyraz, K., Kama, B. (2008). Algılanan İş Güvencesinin, İş Tatmini, Örgütsel Bağlılık ve İşten Ayrılma Niyeti ÜzerindekiEtkilerinin İncelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi, 13(2), 143-164.
• Robbins S. P., Judge, T. A. (2012). Örgütsel Davranış (Organizational Behaviour). Çeviri Editörü Prof. Dr. İnci Erdem, 14. Basımdan Çeviri, Nobel, İstanbul.
• Sabuncuoğlu, Z., Tüz, M. (2013). Örgütsel Davranış. Aktüel Yayınları Alfa Akademi, Bursa.
• Sanderson, P.A. (2003). The Relationship Between Empowerment and Turnover Intentions in a Structured Environment. Regent University, School of Leadership Studies.
• Schein, E. H. (2008). Organizational Culture and Leadership, (3rd)., By Jossey-Bass, San Francisco. Schein, H.Edgar (1976). Örgütsel Psikoloji. Eskişehir İ.T.İ.A.Yay., No:167, Eskişehir.
• Shakbhazov, A. (2018). İş-Aile Çatışmasının İşten Ayrılma Niyeti ile İlişkisi: Bir Alan Araştırması. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, İstanbul.
• Sheng, Y.H., Pearson, J. M., Crosby, L. (2003). An Empirical Examination of the Impact Organizational Culture Has on Employees’ Computer Self-Efficancy. Information Resources Management Journal, 16, 42-58.
• Simons, S. (2008). Workplace Bullying Experienced by Massachusetts Registered Nurses and The Relationship to Intention to Leave The Organization. Advances in Nursing Science, 31,(2), 48-59.
• Solmuş, T. (2007). Endüstriyel Klinik Psikoloji ve İnsan Kaynakları Yönetimi. Beta Yayınevi, İstanbul.
• Soysal, A., Kıran, Ş. (2017). An Analysis of the Perceptions of the Nurses About the Outcomes of the Performance Evaluation System in Terms of Some Occupational and Demographic Variables, 76(3), 729-736.
• Sökmen A., Mete E. S. (2015). Bezdirinin İş Performansı, İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisi: Ankara’da Bir Araştırma. Gazi Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 17(3), 271-295.
• Steers, R. M. (1977). Antecedents and Outcomes of Organizational Commitment. Administrative Science Quarterly, 22(1), 46-56.
• (Schultz, D., Schultz, S. E. (2010). Psychology and Work Today. Tenth Edition, Pearson, Unied States of America.
• Şafaklı, O. V. (2005). KKTC’deki Kamu Bankalarında Liderlik Stilleri Üzerine Bir Araştırma. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 6(1), 132-143.
• Şahin, A., Temizel, H. (2007). Bilgi Toplumunun Örgütsel ve Yönetsel Yapılar Üzerine Etkileri Bağlamında Türk Kamu Yönetiminde Liderlik Anlayışı: Bir Anket Çalışması. S.Ü. Maliye Dergisi, 153, 179-194.
• Şimşek, M.Ş., Akgemci, T., Çelik, A. (2008). Davranış Bilimlerine Giriş ve Örgütlerde Davranış. 8. Baskı, Gazi Kitabevi, Ankara.
• Tağraf, H., Çalman, İ. (2009). Ohio Üniversitesi Liderlik Modeline Göre Oluşan Liderlik Biçimlerinin İşletmelerin İhracat Performansı Üzerine Etkisi ve Gaziantep İlinde Bir Araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23(2), 137-138.
• Tanrıverdi, H., Koçaslan, G., Osmanoğlu Taştan N. (2018). Psikolojik Şiddet Algısı, Tükenmişlik Sendromu ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişki: Banka çalışanları Üzerinde Bir Araştırma. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 25(1), 113-131.
• Tarakçı, H., Öneren, M. (2018). Yetenek Yönetiminin Örgütsel Bağlılık, İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkileri. İstanbul Journal of Social Sciences, 20, 71-86.
• Tekingündüz, S. , Kurtuldu, A. (2015). İşten Ayrılma Niyeti, İş Tatmini, Örgütsel Bağlılık, Liderlik ve İş Stresi Arasındaki İlişkilerin Analizi: Bir Hastane Örneği. International Journal of Human Sciences, 12(1), 1501- 1517.
• Tengilimoğlu, D. (2005). Kamu ve Özel Sektör Örgütlerinde Liderlik Davranışı Özelliklerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Alan Çalışması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 4(14), 1-16.
• Tett, R. P., Meyer, J. P. (1993). Job Satisfaction, Organizational Commitment, Turnover Intention and Turnover: Path Analysis Based on Meta-Analytic Findings. Personnel Psychology, 46(2), 259- 293.
• Turan, S.N. (2008), Resort Otellerde Stratejik İnsan Kaynakları Yönetimi Sürecinde Performans Değerlendirmesinin Kariyer Yönetimine Etkileri ve Antalya İli Uygulaması. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Turunç, Ö., Tabak, A., Şeşen, H., Türkyılmaz A. (2010). Çalışma Yaşamı Kalitesinin Prosedür Adaleti, İş Tatmini, İş Stresi ve İşten Ayrılma Niyetine Etkisi. İş, Güç, Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 12(2), 115-134.
• Ulrich, D., Smallwood, N. (2009). Liderlik Markası. Çeviren: Fadime Kâhya. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.
• Woods, S.A., West, A.M. (2016), The Psychology of Work and Organizations, Cengage Learning EMEA, UK.
• Yazıcıoğlu, İ. (2009). Konaklama İşletmelerinde İşgörenlerin Örgütsel Güven Duyguları ile İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyetleri Üzerine Bir Araştırma. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 8(30), 235-249.
• Yiğitel, S. (2014). Öğretmen ve Akademisyenlerin Algıladıkları Liderlik Tarzları İle Örgütsel Bağlılıkları Arasındaki İlişki. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Kültür Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Yücel, İ. (2009). Öğrenen Örgüt Üzerinde Örgüt Kültürünün Etkisinin Yapısal Eşitlik Modeli ile Analizi- Kayseri ve Konya Örneği. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 34, 265-284.
• Yücel, İ., Demirel, Y. (2013). Mevcut İş Alternatiflerinin İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyeti İlişkisi Üzerine Etkisi: Başka Bir Yol Daha Olmalı Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 2(27), 159-177.
• Zincirkıran, M., Çelik, G. M., Ceylan, A. K., Emhan, A. (2015). İşgörenlerin Örgütsel Bağlılık, İşten Ayrılma Niyeti, İş Stresi ve İş Tatmininin Örgütsel Performans Üzerindeki Etkisi: Enerji Sektöründe Bir Araştırma. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 52(600), 59-71.