Toplumsal Hareketlerin Markalanmasında Reklamın Kullanımı

Yıl 2015, Cilt: 2 Sayı: 1, 1 - 23, 03.06.2016

Ali Murat Yel Alparslan Nas

Öz

20. yüzyılda kültürün postmodern dönüşümü ve tüketim kültürlerinin ortaya çıkışı ile birlikte reklam ve marka olguları yalnızca ticari faaliyetlerin bir aracı olmaktan çok, kültürel, toplumsal ve ideolojik anlamların taşıyıcıları haline gelmişlerdir. Diğer yandan bakıldığında toplumsal hareketler de 20. yüzyıldan farklı bir biçimde evrilerek giderek görselleşmiş ve oluşturmuş olduğu sembol ve ikonlarla kitlelerde görsel bir deneyim yaşatmıştır. Bu araştırmanın amacı güncel toplumsal hareketlerin kendilerini marka toplulukları olarak gerçekleştirme biçimlerinin çözümlenmesidir. Bu doğrultuda Türkiye’den hareketle Gezi ve Rabia hareketlerini karşılaştırmalı olarak inceleyecek olan bu çalışma, marka topluluğunu oluşturan nitelikleri baskın kodlar olarak ele alarak, toplumsal hareketlere mensup bireylerin yaratıcı tasarımıyla kitlelere yaygınlaştırılan anlam, sembol ve ikonları içeren görsellerin, toplumsal hareketin markalanması ve reklamının yapılasındaki rolüne dikkat çekmiş olacaktır. Sonuç olarak bu araştırma, toplumsal hareketlerin marka toplulukları haline gelmesi sürecinde reklamın kullanılma biçimlerini çözümleyerek, mevcut literatüre katkı sağlamayı hedeflemektedir.

Anahtar Kelimeler

-

Toplumsal Hareketlerin Markalanmasında Reklamın Kullanımı

Öz

20. yüzyılda kültürün postmodern dönüşümü ve tüketim kültürlerinin ortaya çıkışı ile birlikte reklam ve marka olguları yalnızca ticari faaliyetlerin bir aracı olmaktan çok, kültürel, toplumsal ve ideolojik anlamların taşıyıcıları haline gelmişlerdir. Diğer yandan bakıldığında toplumsal hareketler de 20. yüzyıldan farklı bir biçimde evrilerek giderek görselleşmiş ve oluşturmuş olduğu sembol ve ikonlarla kitlelerde görsel bir deneyim yaşatmıştır. Bu araştırmanın amacı güncel toplumsal hareketlerin kendilerini marka toplulukları olarak gerçekleştirme biçimlerinin çözümlenmesidir. Bu doğrultuda Türkiye’den hareketle Gezi ve Rabia hareketlerini karşılaştırmalı olarak inceleyecek olan bu çalışma, marka topluluğunu oluşturan nitelikleri baskın kodlar olarak ele alarak, toplumsal hareketlere mensup bireylerin yaratıcı tasarımıyla kitlelere yaygınlaştırılan anlam, sembol ve ikonları içeren görsellerin, toplumsal hareketin markalanması ve reklamının yapılasındaki rolüne dikkat çekmiş olacaktır. Sonuç olarak bu araştırma, toplumsal hareketlerin marka toplulukları haline gelmesi sürecinde reklamın kullanılma biçimlerini çözümleyerek, mevcut literatüre katkı sağlamayı hedeflemektedir

Anahtar Kelimeler

Marka, Reklam, Marka Topluluğu, Toplumsal Hareketler, Görsel İletişim

Kaynakça

• Ağustos "Dünya Rabia Günü" ilan edildi. Sabah: http://www.sabah.com.tr/dunya/2014/07/09/14-agustos-dunya-rabia-gunu-ilan- edildi, E.T.: 9 Temmuz 2014. A record of Taksim Gezi Park protest meetings. Show Discontent: http://showdiscontent.com/archive/gezi-parki/, E. T.: 22 Aralık 2014.
• Castells, M. (2012). Networks of Outrage and Hope: Social Movements in the Internet Age. Cambridge: Polity.
• Doerr, N., Mattoni, A., & Teune, S. (2013). Advances in the Visual Analysis of Social Movements. UK: Emerald Group Publishing.
• Featherstone, M. (2007). Consumer Culture and Postmodernizm. London: Sage.
• Hall, S. (1980). Encoding/decoding. D. H. S. Hall (Dü.) içinde, Culture,Media, Language: Working Papers in Cultural Studies 1972-79 (s. 128-138). Center for Contemporary Cultural Studies, Birmingham: Routledge.
• Holt, D. (2006). Toward a sociology of branding. Journal of Consumer Culture (6), 299-302.
• Jenkins, J., & Form, W. (2005). Social Movememts and Social Change. R. A. T. Janoski (Dü.) içinde, The Handbook of Political Sociology. States, Civil Societes, and Globalization (s. 331–348). Cambridge: Cambridge University Press.
• McCarthy, J., & Zald, M. (1977). Resource Mobilization and Social Movements. American Journal of Sociology (82), 1212–1241.
• Mirzoeff, N. (1999). An Introduction to Visual Culture. London & New York: Routledge.
• Mother of UAE reporter killed in Egypt publishes their last SMS exchange. 15 Ağustos 2013, The National, http://www.thenational.ae/news/uae-news/mother-of-uae- reporter-killed-in-egypt-publishes-their-last-sms-exchange
• Muniz, A., & O’Guinn, T. (2001). Brand Community. Journal of Consumer Research , 27 (4), 412-432.
• Rabia İşareti Nedir? Rabia İşareti Nasıl Doğdu? (2013). R4bia Platformu:
• http://tr.r4biaplatform.com/content/press-link/r4bia-isareti-nedir
• rabia-isareti-nasil-dogdu, E. T.: 22 Aralık 2014.
• 'Rabia selamı' saç modeli . (24 Ağustos 2013). Sabah: http://www.sabah.com.tr/gundem/2013/08/24/rabia-selami-sac-modeli, E.T.: 22 Aralık 2014.
• Rabia Türkiye'de Marka Oluyor. (21 Ağustos 2013). Hürriyet: http://www.hurriyet.com.tr/ekonomi/24565608.asp
• Tarrow, S. (1998). Power in Movement. Social Movements, Collective Action and Politics. Cambridge: Cambridge University Press.
• Toch, H. (1965). The Social Psychology of Social Movements. Indianapolis, IN: Bobbs- Merrill.
• Tokyay, M. (2013, 09 10). Türkiye'de Gezi Protestosu Temalı Ürünler Popülerlik Kazanıyor. İstanbul, Türkiye: Ses Türkiye.
• Tosun, N. B. (2014). Marka Yönetimi. İstanbul: Beta.
• Touraine, A. (1981). The Voice and the Eye: An Analysis of Social Movements. Cambridge: Cambridge University Press.
• Turner, R. (1969). The Public Perception of Protest. American Sociological Review (34), 815–831.
• Williams, R. (1999). Advertising: The Magic System. S. During (Dü.) içinde, The Cultural Studies Reader (s. 410-423). London & New York: Routledge.
• Zald, M., & Ash, R. (1966). Social Movement Organizations: Growth, Decay and Change. Social Forces (44), 327–341.