İlkokul Türkçe Ders Kitaplarındaki Metinlerin Okunabilirlik Düzeylerinin Öğrenme Güçlüğü Olan Öğrenciler Açısından Değerlendirilmesi

Yıl 2015, Cilt: 14 Sayı: 2, 671 - 681, 20.04.2015

Orhan Çakıroğlu

https://doi.org/10.17051/io.2015.31984

Cited By: 5

Öz

Ülkemizde öğrenme güçlüğü olan öğrenciler hakkındaki sayısal veriler sınırlı olmasına rağmen bu kategoride pek çok öğrenci olduğu bilinmektedir. Öğrenme güçlüğü olan öğrencilerin en çok güçlük yaşadığı alan okumadır. Bu güçlük öğrencilerin okuma etkinliklerine yönelik tutumlarını da olumsuz etkileyebilmektedir. Bu nedenle, özellikle ders kitaplarının hazırlanması sürecinde bu öğrencilerin okuma başarıları ve okumaya yönelik tutumları mutlaka göz önünde bulundurulmalı ve seçilen kitaplardaki metinlerin okunabilirlik seviyeleri öğrencilerin sınıf seviyesine uygun olmalıdır. Bu araştırmanın amacı, sınıf öğretmenleri tarafından kullanılan ilkokul (1.- 4. sınıf) Türkçe ders kitaplarında yer alan metinlerin Türkçe için geliştirilmiş formüller kullanılarak okunabilirlik düzeylerinin belirlenmesi ve bu düzeylerin uzman görüşleriyle karşılaştırılmasıdır. Araştırmada bulgularına göre ilkokul birinci sınıftan dördüncü sınıfa kadar Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin Ateşman değerlerine göre ortalama olarak “kolay” düzeyde olduğu üçüncü ve dördüncü sınıf düzeylerindeki bazı metinlerin “orta” düzeyde zorluk derecesine sahip olduğu görülmektedir. Sınıf seviyesi artıkça metinlerin okunabilirlik değerlerinin de arttığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

özel eğitim, öğrenme güçlüğü, okunabilirlik, okuma başarısı 

Evaluating the Readability Levels of Elementary School Textbooks Regarding Students with Learning Disabilities

Öz

Although limited information is available regarding the number of students with learning disabilities in Turkey, it’s believed that there is a large number of students in this category. Reading is the area that students with learning disabilities have the most difficulty. This difficulty effects the students’ attitudes towards reading. Therefore, especially during the preparation of textbooks, educators should consider attitudes of these students towards reading and readability levels of the textbooks should be appropriate for these students. The purpose of this study is to evaluate the readability levels of textsbooks (1- 4th grade) by using readability formulas and compare these findings with expert opinions. According to the findings of the study, readability levels of texts in those books are “easy” and some text in third and fourth grade are in “medium” difficulty according to the Ateşman readability formula values

Anahtar Kelimeler

special education, learning disability, readability, reading achievement

Kaynakça

• Ateşman, E. (1997). Türkçede okunabilirliğin ölçülmesi. Dil Dergisi, 58, 71-74.
• Avcıoğlu, H. ve Akçamete, G. (1996). Iowa sessiz okuma testi düzey 1 formunun uyarlama, geçerlik-güvenirlik çalışması. Özel Eğitim Dergisi, 2(2), 56-67.
• Bezirci, B. ve Yılmaz, A. E. (2010). Türkçe için yeni bir okunabilirlik ölçütü önerisi. 18. Sinyal İşleme ve İletişim Uygulamaları Kurultayı, Diyarbakır.
• Budan, Y. (2005). Metinlerin okunabilirlik düzeyinin saptanmasına yönelik eleştirel bir bakış. Eurasian Journal of Educational Research, 21, 76-87.
• Çeçen, M. A. ve Çiftçi, Ö. (2007) . İlköğretim 6. sınıf Türkçe ders kitaplarında yer alan metinlerin tür ve tema açısından incelenmesi. Milli Eğitim, 173, 39-49.
• Çeçen, M. A. ve Aydemir, F. (2011). Okul öncesi hikâye kitaplarının okunabilirlik açısından incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16, 185-194.
• Çiftçi, Ö., Çeçen, M.A. ve Melanlıoğlu, D. (2009). Altıncı sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin okunabilirlik açısından değerlendirilmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 6, 206-219.
• Çoban, A. (2014). Okunabilirlik kavramına yönelik bir derleme çalışması. Dil ve Edebiyat Eğitimi Dergisi, 9, 96-111.
• Flesch, R. (1948). A new readability yardstick. Journal of Applied Psychology, 32, 221-233.
• Geçit, Y. (2010). İlköğretim 5. sınıf sosyal bilgiler ders kitabının okunabilirlik derecesinin Türkçeye uyarlanmış flesh formülüne göre değerlendirilmesi. E-Journal of New World Sciences Academy, 5(3), 903-910.
• Güneş, F. (2000). Çocuk kitaplarında okunabilirlik ilkeleri. Yaşadıkça Eğitim, 67, 35-40.
• Güyer T., Temur T. ve Solmaz E. (2009). Bilgisayar Destekli Metin Okunabilirliği Analizi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(4), 751-766.
• Harwell, J. M. ve Jackson, R. W. (2008). The complete learning disabilities handbook: ready-to-use strategies & activities for teaching students with learning disabilities. San Francisco, California, Jossey-Bass.
• İşeri, K. (1998). Okuma ediminin eğitimsel işlevi. Dil Dergisi, 70, 5-18.
• Karasar, N. (2006). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayınları.
• Klare, G. R. (1984). Readability. Handbook of reading research, ed. P.D Pearson. New York: Longman, 681- 744.
• Kolaç. E. (2009). İlköğretim Türkçe ders kitaplarında yer alan metinlerin tür açısından değerlendirilmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6, 595-626.
• Köse, E. A. (2009). Biyoloji 9 ders kitabında hücre ile ilgili metinlerin okunabilirlik düzeyleri. Journal of Arts and Sciences, 12, 141-150.
• Lenz, B. K. ve Deshler, D. D. (2005). Adolescents with learning disabilities: Revisiting the educator's enigma. In B. Y. Wong (Ed.), Advances in learning disabilities. New York: Guilford.
• Strommen, L.T. ve Mates, B.F. (2004). Learning to love reading: Interviews with older children and teens. Journal of Adolescent & Adult Literacy. 48, 188- 200.
• Swanson, H. L. ve Deshler, D. (2003). Instructing adolescents with learning disabilities: converting a metaanalysis to practice. Journal of Learning Disabilities, 36, 124-135.
• Tekbıyık, A. (2006). Lise fizik I ders kitabının okunabilirliği ve hedef yaş düzeyine uygunluğu. Kastamonu Eğitim Dergisi 2(14), 441-446.
• Temur, T. (2002). İlköğretim 5. Sınıf Türkçe Ders Kitaplarında Bulunan Metinler ile Öğrenci Kompozisyonlarının Okunabilirlik Düzeyleri Açısından Karşılaştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Temur, T. (2003). Okunabilirlik (readability) kavramı. Türklük Bilimi Araştırmaları, 13, 169-180.
• Valleley, R. J. ve Shriver, M. D. (2003). An examination of the effects of repeated readings with secondary students. Journal of Behavioral Education, 12, 55–76.
• U.S. Department of Education (2010). 29th Annual Report to Congress on the Implementation of the Individuals with Disabilities Education Act, 2007, vol.1, Washington DC.
• Yazıcı, K ve Temur, T. (2007). Okunabilirlik formüllerinin kullanımına ilişkin yapılan bazı eleştiriler. EKEV Akademi Dergisi, 31, 317-324.
• Zorbaz, K. Z. (2007). Türkçe ders kitaplarındaki masalların kelime-cümle uzunlukları ve okunabilirlik düzeyleri üzerine bir değerlendirme. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 3, 87-101.