Öz
Zorbalık,
güçlü kişi ya da kişilerin güçsüz kişilere kasıtlı olarak uyguladığı ve güç
dengesizliğinin ortaya çıktığı durumlardaki fiziksel ve psikolojik baskılardır.
Okullar ve aileler, çocukların, gençlerin ve ebeveynlerinin bir arada yoğun bir
şekilde etkileşimde bulundukları kurumlardır. Ergenlik dönemi boyunca okulda
ve-veya aile içinde herhangi bir şekilde fiziksel ya da psikolojik olarak
şiddete maruz kalan çocukların ya da gençlerin yaşadığı duygusal veya fiziksel
örselenme nedeniyle ilerleyen dönemlerde ciddi sosyal sorunlar yaşadığı
görülmektedir. Gerek ebeveyn zorbalığı gerekse akran zorbalığı, zorbalığa maruz
kalanların üzerindeki etkileri açısından oldukça önemli ve müdahale edilmesi
gereken bir konudur. Zorbalığı konu edinen her haber, proje ya da eser,
farkındalığın ve duyarlılığın öneminin artmasını sağlayacaktır. Tiyatronun
topluma ulaşmadaki gücü ve insanlar üzerindeki etkisi göz önünde
bulundurulduğunda bu çalışma oldukça önem taşımaktır. Metinde yıllar sonra bir
araya gelen ve ergenlik döneminde şiddetli zorbalığa maruz kalmış iki arkadaşı
sahnede canlandıran oyuncuların rol yaratma süreçlerinde ilham aldıkları
Stanislavki’nin Fiziksel ve Psikolojik Eylemler yöntemi üzerinde durulacaktır.
Çalışmada İngiliz Çağdaş Tiyatro Yazarı Morgan Lloyd Malcolm’un yazdığı ve 2019
yılında “Altsahne” tarafından sahnelenen “Yaban Arısı” adlı tiyatro metni,
betimsel analiz yöntemiyle “Zorbalık” kavramı üzerinden okunacaktır. Betimsel
analiz, yazılı materyallerin içerdiği mesajı, anlam ve/veya dilbilgisi
açısından çıkarımda bulunmayı sağlayan ve ulaşılan sonuçların doğruluğunu
yansıtmak amacıyla en sık kullanılan yöntemlerden biridir. Bir tiyatro metninin
incelenmesinde metin içinde yer alan repliklerin analizinde sıkça doğrudan alıntılara
yer verildiğinden çalışmaya en uygun yöntemin betimsel analiz olduğu görüşüne
varılmıştır. Çalışma bir değerlendirme ile sonlandırılacaktır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- KAYNAKÇA
- B. Tanyel, U. Esen, (1996). “Stanislavski ve Oyunculuk Yöntemi Üzerine”, Mimesis Tiyatro /Çeviri ve Araştırma Dergisi, Sayı 6, syf 337-359, Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.
- Bridge, B. (2003). Siz Olsaydınız Ne Yapardınız? Zorbalık. Bilinmeyen Çeşitleri ve Çözümleri. İstanbul: Beyaz Yayınları.
- Cicchetti, D. and Toth, S. L. (1991). Internalizing and externalizing expressions of dysfunction (Volume 2). New York, NY: Lawrence Earlbaum Associates, Inc.
- Demir, F., (2009). Jean Anouilh’in Antigone Oyununun Stanislavski Sistemine Göre Çözümlenmesi Ve Rol Yaratım Sürecinde Kreon Karakterinin Tahlili, Oyunda Kreon Adalet İlüzyonu İlişkisi. Bahçeşehir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
- Freud, S. (1996). Günlük Yaşamın Psikopatolojisi (çev. Şemsa Yeğin), İstanbul: Payel Yayınevi.
- Hawker, D. S. and Boulton, M. J. (2000). Twenty years’ research on peer victimization and psychosocial maladjustment: A meta-analytic review of cross-sectional studies. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 41(4), 441-455. doi: 10.1111/1469-7610.00629.
- Kara, H., Kaçar, M. (2017). Akran Zorbalığı ve Toplumsal Önemi: İki Olgu Sunumu. Anadolu Kliniği Tıp Bilimeri Dergisi, Mayıs 2017; Cilt 22, Sayı 2. DOI: 10.21673/anadoluklin.266047
- Karaboğa, K. (2012). Oyunculuk Sanatında Yöntem ve Paradoks, İstanbul: Habitus Yayıncılık.
- Karademir, A. (2016). Algılanan Anne Tutumları İle Zorbalık Mağduriyet İlişkisinde Ontolojik İyi Oluşun Aracılık Rolü. İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji Anabilim Dalı Klinik Psikoloji Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.
- Korkmaz, L. (2017). Tutumlarımızın Ne Kadar Farkındayız? Örtük Tutumlar ve Örtük Ölçüm Yöntemleri, İstanbul: Türk Psikoloji Yayınları.
- Malcolm L., Morgan (2019). Yaban Arısı, (çev. Başak Gümülcinelioğlu). Yayımlanmamış Oyun Metni. (2019 yılında Onk Ajanstan Temin Edilmiştir).
- Martin, A., Bloch, M., Volkmar, F. R. (2018). Lewis's Child and Adolescent Psychiatry: A Comprehensive Textbook. China, 5th edition Copyright Wolters Kluwer. Erişim Adresi Ebook Library.
- Olweus, D. (1993). Bullying at school: What we know and what we can do. Cambridge, MA: Blackwell Publishing.
- Stanislavski S. K. (1996a). Bir Karakter Yaratmak, (çev. Suat Taşer), İstanbul: Papirüs Yayın.
- Stanislavski S. K. (1996b). Bir Aktör Hazırlanıyor, çev. (Suat Taşer), İstanbul: Papirüs Yayın.
- Şahin, M, Akbaba, S. (2017). Okulda ve Sanal Ortamda Zorbalık ve Empati. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
- Yaman, E. vd. (2011). Başaçıkma Stratejileriyle Okul Zorbalığı ve Siber Zorbalık, İstanbul: Kaknüs Yayınları.
- İNTERNET KAYNAKLARI
- https://sozluk.gov.tr/ (Erişim Tarihi: 03.05.2020)
- GÖRSEL KAYNAKLAR
- Tüm görseller Altsahne’nin arşivinden temin edilmiştir.
Öz
Bullying
is the physical and psychological pressures in situations where a strong person
or people intentionally apply to weak people and when power imbalance occurs. Schools
and families are institutions where children, young people and their parents
interact intensively together. It is observed that during the adolescence,
children or young people who have been subjected to physical or psychological
violence in any way at school and / or in the family experience serious social
problems later in life due to emotional or physical abuse. Both bullying and
peer bullying are important and need to be intervened to prevent their impact
on those who are bullied. Any news, project or work on bullying will increase
the importance of awareness and sensitivity. The text will focus on
Stanislavki's method of physical and psychological actions, inspired by actors
who come together years later and portray two friends who were severely bullied
during adolescence on stage. In the study, the theatrical text "The Wasp"
written by the British Contemporary Theater Writer Morgan Lloyd Malcolm and
staged by "Alt Sahne" in 2019 will be read through the concept of
"Bullying" through the content analysis method. Descriptive analysis
is one of the most commonly used methods to infer the message contained in
written materials in terms of meaning and/or grammar and to reflect the
accuracy of the results achieved. It has been concluded that the most appropriate
method for the study is descriptive analysis, since direct quotations are
frequently included in the analysis of lines in the text. The study will be
concluded with an evaluation.
Anahtar Kelimeler
Morgan Lloyd Malcolm, The Wasp, Stanislavski, Theater, Bullying,
Kaynakça
- KAYNAKÇA
- B. Tanyel, U. Esen, (1996). “Stanislavski ve Oyunculuk Yöntemi Üzerine”, Mimesis Tiyatro /Çeviri ve Araştırma Dergisi, Sayı 6, syf 337-359, Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.
- Bridge, B. (2003). Siz Olsaydınız Ne Yapardınız? Zorbalık. Bilinmeyen Çeşitleri ve Çözümleri. İstanbul: Beyaz Yayınları.
- Cicchetti, D. and Toth, S. L. (1991). Internalizing and externalizing expressions of dysfunction (Volume 2). New York, NY: Lawrence Earlbaum Associates, Inc.
- Demir, F., (2009). Jean Anouilh’in Antigone Oyununun Stanislavski Sistemine Göre Çözümlenmesi Ve Rol Yaratım Sürecinde Kreon Karakterinin Tahlili, Oyunda Kreon Adalet İlüzyonu İlişkisi. Bahçeşehir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
- Freud, S. (1996). Günlük Yaşamın Psikopatolojisi (çev. Şemsa Yeğin), İstanbul: Payel Yayınevi.
- Hawker, D. S. and Boulton, M. J. (2000). Twenty years’ research on peer victimization and psychosocial maladjustment: A meta-analytic review of cross-sectional studies. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 41(4), 441-455. doi: 10.1111/1469-7610.00629.
- Kara, H., Kaçar, M. (2017). Akran Zorbalığı ve Toplumsal Önemi: İki Olgu Sunumu. Anadolu Kliniği Tıp Bilimeri Dergisi, Mayıs 2017; Cilt 22, Sayı 2. DOI: 10.21673/anadoluklin.266047
- Karaboğa, K. (2012). Oyunculuk Sanatında Yöntem ve Paradoks, İstanbul: Habitus Yayıncılık.
- Karademir, A. (2016). Algılanan Anne Tutumları İle Zorbalık Mağduriyet İlişkisinde Ontolojik İyi Oluşun Aracılık Rolü. İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji Anabilim Dalı Klinik Psikoloji Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.
- Korkmaz, L. (2017). Tutumlarımızın Ne Kadar Farkındayız? Örtük Tutumlar ve Örtük Ölçüm Yöntemleri, İstanbul: Türk Psikoloji Yayınları.
- Malcolm L., Morgan (2019). Yaban Arısı, (çev. Başak Gümülcinelioğlu). Yayımlanmamış Oyun Metni. (2019 yılında Onk Ajanstan Temin Edilmiştir).
- Martin, A., Bloch, M., Volkmar, F. R. (2018). Lewis's Child and Adolescent Psychiatry: A Comprehensive Textbook. China, 5th edition Copyright Wolters Kluwer. Erişim Adresi Ebook Library.
- Olweus, D. (1993). Bullying at school: What we know and what we can do. Cambridge, MA: Blackwell Publishing.
- Stanislavski S. K. (1996a). Bir Karakter Yaratmak, (çev. Suat Taşer), İstanbul: Papirüs Yayın.
- Stanislavski S. K. (1996b). Bir Aktör Hazırlanıyor, çev. (Suat Taşer), İstanbul: Papirüs Yayın.
- Şahin, M, Akbaba, S. (2017). Okulda ve Sanal Ortamda Zorbalık ve Empati. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
- Yaman, E. vd. (2011). Başaçıkma Stratejileriyle Okul Zorbalığı ve Siber Zorbalık, İstanbul: Kaknüs Yayınları.
- İNTERNET KAYNAKLARI
- https://sozluk.gov.tr/ (Erişim Tarihi: 03.05.2020)
- GÖRSEL KAYNAKLAR
- Tüm görseller Altsahne’nin arşivinden temin edilmiştir.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2020 |
| Gönderilme Tarihi | 7 Mayıs 2020 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2020 Cilt: 9 Sayı: 1 |
İnönü Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.