YAYIN ETİĞİ
İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Dergisi, Yayın Etiği Komitesi (COPE), Bilimsel Yayınlarda Şeffaflık ve En İyi Uygulama İlkeleri (COPE, DOAJ, OASPA, WAME tarafından yapılan ortak bildiri) ve Tıp Dergilerinde Bilimsel Çalışmaların Yürütülmesi, Raporlanması, Düzenlenmesi ve Yayınlanması için ICMJE Tavsiyeleri gibi çeşitli organizasyonların yönergelerine uyarak, bilimsel yayıncılıkta şeffaflık, dürüstlük ve en iyi uygulamaları teşvik eder.
İnsan denekleri içeren tıbbi araştırmalar, Helsinki Bildirgesi'ne (2013) uygun olmalı ve bilgilendirilmiş onam, gizlilik koruma ve katılımcı güvenliğini sağlamalıdır. Dergi ayrıca, tıp dergilerinde yayın etiği ile ilgili WAME’nin Tavsiyelerini takip eder; bu, çıkar çatışmaları, araştırma suistimalleri ve hakem değerlendirme sürecini ele alarak dürüstlük ve şeffaflığı korur.
İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Dergisi, orijinal araştırmaları, olgu sunumlarını, editöryal yorumları, editöre mektup ve derlemeleri yayınlar.
YAYIN İLKELERİ
Etik Kurul Onayı ve Bilgilendirilmiş Onam
Hem insan hem de hayvan denekleriyle yapılan deneylerde etik standartlara uyulmaktadır. Yazarlar, gerektiğinde yerel bir Etik Kuruldan onay aldıklarına dair kanıt sunmalıdır. Hayvan araştırmaları insancıl bir şekilde yapılmalı ve kullanılan anestezik ve analjezikler açıkça rapor edilmelidir. Etik standartlar, insan çalışmaları için WMA Etik Kuralları (Helsinki Bildirgesi) ve hayvan araştırmaları için AB Direktifi 2010/63/EU ile uyumlu olmalıdır. Etik kurul onayı ile ilgili bir açıklama, ICMJE Tavsiyelerine uygun olarak "Gereç ve Yöntemler" bölümünde yer almalıdır. Dergi, etik açıdan kabul edilemez olarak değerlendirilen herhangi bir makaleyi dikkate almayacaktır.
Eğer bir makale, İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Dergisi'ne etik kurul onayı olmadan sunulursa, dergi, COPE'nin Araştırma, Denetim ve Hizmet Değerlendirmeleri yönergesine göre inceleme yapacaktır. Bu yönerge, etik kurul onayı bulunmayan araştırmaların yayımlanmasının risklerini ve etik kaygılarını değerlendirerek, makalenin etik standartlara uygun olmasını sağlamayı amaçlar.
Yazarlar, acı ve ıstırabı önlemek için alınan önlemler de dahil olmak üzere, makalelerinde hayvanlara etik muamele hakkında ayrıntılı bilgi vermelidir. ARRIVE kontrol listesi, yazarların bu bilgileri açık ve kapsamlı bir şekilde sunmalarına yardımcı olmak için kullanılabilir.
İntihal ve Etik İhlaller
Tüm başvurular, hakem değerlendirme ve/veya üretim süreçlerinde benzerlik tespiti yazılımı kullanılarak birden fazla taramadan geçirilir. Önceki çalışmalara atıfta bulunurken, tüm materyalin doğru bir şekilde referans gösterildiğinden emin olunmalıdır. Herhangi bir kaynaktan (dergi makaleleri, kitaplar, tezler, elektronik medya, vb.) metin, tablo veya resim kopyalamak ve bunları kendininmiş gibi sunmak, referans verilmiş olsa bile intihal olarak kabul edilir. Kaynağı 'Kaynaklar' bölümünde listelemek, yazarları intihal sorumluluğundan muaf tutmaz.
İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Dergisi'ne gönderilen tüm makaleler iThenticate (http://www.ithenticate.com/) veya Turnitin (https://www.turnitin.com/) gibi benzerlik kontrol yazılımları ile taranmalı ve benzerlik raporu sisteme yüklenmelidir. Benzerlik oranı %20'nin altında olmalıdır ve benzerlik oranı %20'nin altında olan makaleler değerlendirmeye alınacaktır. Bu oranı aşan makaleler reddedilecek, yayın sürecinde intihal veya etik dışı davranış tespit edilmesi durumunda ise makale yayına kabul edilmeyecektir.
Yazarların aşağıda belirtilen intihal durumlarından ya da etik ihlallerden kaçınmaları şiddetle tavsiye edilir:
İntihal, atıf manipülasyonu veya veri çarpıtma gibi etik ihlallerine ilişkin şüphe durumlarında, Editörler Kurulu, şüphelerin adil, şeffaf ve tutarlı bir şekilde ele alınmasını sağlamak için COPE (Yayın Etiği Komisyonu) yönergelerini takip edecektir.
TELİF HAKKI POLİTİKASI
İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Dergisi’ne gönderilen makalelerle birlikte bir Telif Hakkı Sözleşmesi ve Yazarlık Katkı Formu sunulması gerekmektedir. Bu formu imzalayarak, yazarlar, çalışmalarının telif hakkını koruma altına alır ve eğer makale İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Dergisi tarafından yayınlanmaya kabul edilirse, makale Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License (CC BY-NC 4.0) altında yayımlanmaktadır. Bu lisans, yazara ve dergiye uygun şekilde atıfta bulunulması koşuluyla, kullanıcıların derginin içeriğini ticari olmayan amaçlarla paylaşmasına, uyarlamasına, çoğaltmasına ve dağıtmasına izin verir.
REKLAM POLİTİKASI
İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Dergisi, Yayın Kurulu ve yönetimi tarafından onaylanması koşuluyla web sitesinde dijital reklamları kabul eder. Tüm reklamlar bu şekilde açıkça etiketlenmelidir. Reklam verenlerin editoryal kararlar veya reklam politikaları üzerinde hiçbir etkisi yoktur.
Reklam talepleriniz için lütfen Editörlük Ofisi (inueditorial@inonu.edu.tr) ile iletişime geçiniz.
HAKEM DEĞERLENDİRME SÜRECİ
İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Dergisi'ne sunulan tüm makaleler, yazarlar ve hakemler arasında anonimlik sağlayan çift kör hakem değerlendirme sürecine tabidir. Her bir başvuru, tarafsızlığı sağlamak amacıyla en az iki bağımsız uzman hakem tarafından değerlendirilir.
Editörlük ofisi, makalenin derginin yönergelerine uygunluğunu sağlamak için ilk teknik kontrolleri yapar. Yönergelere uymayan başvurular, yazarlarına revizyon için geri gönderilecektir. Başvuru yönergelerine uygun olan makaleler, Baş Editör tarafından kapsam ve kalite açısından, uygunluk yönünden değerlendirilir ve bu aşamada reddedilebilir.
Alan Editörleri, uygun makaleler için hakem seçme görevini üstlenir. Reddebilir, değerlendirmeyi sürdürebilir veya ek inceleme öncesi revizyon talep edebilirler. Hakemlerin raporları, Alan Editörlerine son öneriyi yeniden değerlendirme ve makaleleri revize etme konusunda bilgi verir.
Son kararı Baş Editör verir. Gecikmeler durumunda, yazarlar bilgilendirilir ve makalelerini geri çekme seçeneğine sahip olurlar. Hakem değerlendirmesi sonrasında, yazarlar hakem raporlarını ve editöryal kararları alır; bu bilgiler gizlidir ve halka açıklanmaz.
Yazarlar hakem önerisinde bulunabilirler, ancak editör, hakemlerin seçiminde nihai kararı verir. Hakemler, COPE'nin Etik Kurallarına uymalı ve değerlendirmeye başlamadan önce çıkar çatışmalarını açıklamalıdır. Süreç sırasında şüphelenilen çıkar çatışmaları veya manipülasyonlar, COPE yönergelerine göre ele alınacaktır.
Dış editörler, editör kurulu üyelerinden gelen başvurular için tarafsızlığı sağlamak amacıyla nitelikleri ve hakem değerlendirme deneyimleri göz önünde bulundurularak seçilecektir. Hakemler ve editörler, adil ve şeffaf bir süreç sağlamak için gizliliği korumalı ve çıkar çatışmalarını açıklamalıdır.
Bir makalenin değerlendirmesi standart prosedürlerden saparsa, bu durum makalede şeffaflık için belirtilecektir.
REVİZYON SÜRECİ
"Minör revizyon" veya "majör revizyon" gerektiren makaleler, Baş Editör tarafından bir karar mektubu ile geri gönderilir. Bu mektup, hakemlerin ve editörlerin yorumlarını içerir ve yeniden gönderim için bir süre sınırı belirler.
Revize Edilmiş Makalelerin Sunulması
Yazarlar, revize edilmiş makale ile birlikte ayrıntılı bir "Hakemlere Yanıt" belgesi sunmalıdır. Bu belge, her hakemin yorumunu tek tek ele almalı, yapılan revizyonları açıklamalı ve ilgili satır numaralarını belirtmelidir. Ayrıca, yapılan değişiklikleri vurgulayan açıklamalı bir ana belge sürümü de sağlanmalıdır.
Zamanında Teslim
Revize edilmiş makaleler, karar mektubunda belirtilen süre içinde sunulmalıdır. Süreyi kaçırmak, revizyonun reddedilmesine neden olabilir. Ek süreye ihtiyaç duyulması halinde, yazarlar, orijinal süre dolmadan önce bir uzatma talebinde bulunmalıdır.
YAZARLIK POLİTİKASI
İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Dergisi, yazarlık için Uluslararası Tıp Dergisi Editörleri Komitesinin (ICMJE) yönergelerine uyar. Yazar olarak kabul edilebilmek için bireylerin aşağıdaki dört kriterin tümünü karşılaması gerekmektedir:
Yazar Katkıları ve Şeffaflık
Yazarlar, her bir ortak yazarın katkılarını tanımlamalı ve uygun şekilde tanıtılmalarını sağlamalıdır. Tüm yazarlar tarafından kabul edilen bireysel katkıları belirlemek için Contributor Roles Taxonomy (CRediT) kullanabilir. Nihai makalede, bu rollerin yazar katkı beyanı yer alacaktır.
Yazarlar, ortak yazarlarının işlerinin bütünlüğüne ve etik davranışına güvenmelidir, bu da sunulan araştırma, veri ve sonuçların doğru ve güvenilir olduğu anlamına gelir.
Yazar Olmayanlara Teşekkür
Tüm yazarlık kriterlerini karşılamayan kişiler, yazar olarak listelenmemelidir, ancak araştırmaya yaptıkları katkılar için başlık sayfasında takdir edilebilirler.
Yazarlık Etiği ve Suistimalleri
Dergi, hayalet (ghost), misafir (guest) veya onursal yazarlığı kabul etmez. Suistimallik şüphesi durumunda, başvuru askıya alınır ve ilgili COPE akış şeması ile COPE Yazarlık ve Katkı Politikası izlenir. Tüm yazarlar, ICMJE kriterlerine uygunluklarını onaylamak için Yazarlık Katkı Formu doldurmalıdır.
Yazarlık Değişiklikleri
Yazarlıkta değişiklik talepleri, yazarların eklenmesi, çıkarılması veya sıralamasının değiştirilmesi durumunda, editörlük ofisine, değişikliğin gerekçesini açıklayan imzalı bir mektup ile yapılmalıdır. Mektup, listelenen tüm yazarlar tarafından imzalanmalı, çıkarılacak yazarlar da dahil olmalıdır.
Editörler Kurulu, tüm talepleri COPE akış şeması yönergelerine göre gözden geçirecek ve araştırmanın bütünlüğünü ve tüm katkıların güvenilirliğini koruyarak şeffaf ve tutarlı bir süreç izleyecektir.
Makale Hazırlama Sürecinde Yapay Zekanın (AI) Rolü
İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Dergisi, makale hazırlamada yapay zeka (YZ) ve yapay zeka destekli teknolojilerin kullanımına ilişkin Yayın Etiği Komisyonu (COPE) yönergelerini takip etmektedir. Yazarlık, yalnızca insanların yerine getirebileceği sorumluluklar gerektirir ve yazarlar çalışmalarının özgünlüğü ve bütünlüğünden sorumludur.
YZ araçları, dil düzenlemesi için kullanılabilir; ancak bunların kullanımı makalede açıkça belirtilmelidir. YZ, yazar olarak listelenemez, çünkü yazarlık, entelektüel katkılar, eleştirel düşünme ve sorumluluk gerektirir; bu unsurlar, YZ tarafından sağlanamaz. Bu standartların korunması, yayımlanan araştırmaların kalitesini ve özgünlüğünü korumak için önemlidir.
Çıkar Çatışması Politikası
İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Dergisi, yayın sürecinde şeffaflık ve bütünlüğü sağlamak amacıyla ICMJE, COPE, WAME ve diğer organizasyonlar tarafından belirlenen uluslararası editöryal standartlara uyar.
Bir çıkar çatışması, bir yazar, hakem veya editörün, makale sunumu, değerlendirmesi veya editöryal kararlar konusunda nesnelliklerini aşırı şekilde etkileyebilecek finansal, kişisel, siyasi veya akademik gibi karşıt çıkarlarının olması durumunda ortaya çıkar.
Açıklama Gereklilikleri:
Tüm katkıda bulunan yazarlar, ICMJE Çıkar Çatışması Açıklama Formu’nu doldurmalı ve sunmalıdır. Herhangi bir çıkar çatışması (finansal veya diğer) makalenin sonunda belirtilmelidir.
Hakemler ve editörler, tarafsızlıklarını etkileyebilecek herhangi bir çıkar çatışmasını açıklamalıdır. Eğer bir hakem veya editör çıkar çatışmasına sahipse, makalenin değerlendirilmesinden çekilmelidir.
Editörler (Baş Editör, Yönetici/Teknik Editör ve Bölüm Editörleri dahil), kendi makalelerini sunabilir ancak bu çalışmalar için editöryal karar alma sürecinden hariç tutulurlar. Bu tür makalelerin son kabulü, en az iki dış hakemin onayına bağlıdır.
Adil ve tarafsız bir hakem değerlendirme sürecini sürdürmek için, yazarlar makaleleri ile ilgili bölüm editörleri ile iletişime geçmemelidir. Tüm sorular editörlük ofisine yönlendirilmelidir. Dergi, yazarların ve hakemlerin birbirlerine anonim kalmalarını sağlayan çift kör hakem değerlendirme sürecini takip eder.
Editörler, yazarlar veya hakemlerle ilgili herhangi bir potansiyel çıkar çatışması, COPE akış diyagramları ve ICMJE önerilerine uygun olarak ele alınacaktır.
Finansal Destek Beyanı
İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Dergisi, yazarların araştırmaları için aldıkları herhangi bir finansal desteği açıklamalarını talep eder. Bu bilgi, makale sunulurken finansman beyanında yer almalıdır.
Finansal Destak beyanı şu bilgileri içermelidir:
Bu bilgilerin sağlanması, şeffaflığı sağlar ve okuyucuların potansiyel önyargıları veya çıkar çatışmalarını değerlendirmelerine yardımcı olur.
Yayın Sonrası Düzeltme Talepleri ve Makale Geri Çekme Politikası
Yayın sonrası tüm düzeltme talepleri editöryal incelemeye tabidir. Yayın Kurulu, hatanın niteliğine, makale üzerindeki etkisine ve destekleyici kanıtlara dayanarak düzeltmelerin gerekliliğini ve uygunluğunu değerlendirir. Onaylanması halinde, düzeltme dergi arşivinde yapılacaktır. Dergi, ICMJE ve COPE yönergelerini takip etmektedir.
Makale Geri Çekme (Yayın Öncesi)
Makale Geri Çekme işlemi yalnızca hatalar, kazara yinelenen gönderimler veya etik ihlaller (örneğin, birden fazla gönderim, sahte veriler veya intihal) içerebilecek makalelerin ilk sürümleri olan basım aşamasındaki makaleler için geçerlidir. Geri çekilen makalelerin HTML ve PDF içerikleri kaldırılacak ve yerine çekilme bildiren bir açıklama ile derginin çekilme politikasına bağlantı verilecektir.
Makale Geri Çekme (Yayın Sonrası)
Geri çekmeler intihal, veri uydurma, sahte yazarlık veya ortak yazar onayı olmadan yayın gibi ciddi etik ihlaller için verilir. Geri çekme bildirimleri şu unsurları içerir:
- “Geri Çekme” başlıklı resmi bir geri çekme notu: [Makale Başlığı]” başlıklı resmi bir geri çekme notu, sonraki bir sayıda yayınlanır.
- Orijinal makalenin PDF'si üzerinde “Geri Çekildi” şeklinde bir filigran.
- Akademik bütünlüğü korurken düzeltmelerde şeffaflık sağlayan HTML sürümünün kaldırılması.
Makale Kaldırılması (Hukuki ve Güvenlik Endişeleri)
Nadir durumlarda, bir makalenin yasal sorunlar, mahkeme kararları, hakaret veya önemli sağlık riskleri nedeniyle derginin çevrimiçi veritabanından kalıcı olarak kaldırılması gerekebilir. Meta veriler (başlık ve yazarlar) korunurken, makale içeriği kaldırmayı açıklayan yasal bir bildirimle değiştirilecektir.
Makale Değiştirme
Bir makale ciddi bir sağlık riski teşkil ediyorsa, yazarlar düzeltilmiş bir versiyonla değiştirilmesini talep edebilir. Bu gibi durumlarda, düzeltilmiş makaleye bir bağlantı içeren bir geri çekme bildirimi yayınlanacak ve güncellemelerin şeffaf bir şekilde kaydedilmesi sağlanacaktır.
İtirazlar ve Şikayetler
Dergi, adil ve şeffaf bir süreç sağlamak amacıyla COPE yönergelerine uygun olarak itirazlar ve şikayetleri ele alır. Endişeleri olan yazarlar, doğrudan editörlük ofisi ile iletişime geçmelidir. Editörler Kurulu, her durumu inceleyecek ve COPE önerilerine dayanarak kararlar alacaktır.
Baş Editçr, karar alma sürecinde nihai yetkiye sahiptir. İç çözüm sağlanamadığı durumlarda, bir ombudsman atanabilir. Dergi, itirazlar ve şikayetler süreci boyunca bilimsel kaydın bütünlüğünü korumaya kararlıdır.
İzin Politikası
2025 yılından itibaren, derginin içeriği Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 Uluslararası Lisansı (CC BY-NC 4.0) altında lisanslanacaktır.
Bu lisans, kullanıcıların derginin içeriğini ticari olmayan amaçlarla paylaşmasına, uyarlamasına, çoğaltmasına ve dağıtmasına izin verir, ancak orijinal yazara ve dergiye uygun şekilde atıfta bulunulmalıdır.
Derginin içeriği ticari kullanım için, İnönü Üniversitesi'nden izin alınması gerekmektedir, bu da ücretler veya kısıtlamalar getirebilir.
Veri Paylaşım Politikası
1 Ocak 2019 itibarıyla, klinik denemelerin kaydı için bir veri paylaşım beyanı gerekmektedir. Klinik deneme sonuçlarını raporlayan makalelerde yazarlar, bir veri paylaşım beyanı sunmalıdır. Bu beyan, ICMJE veri paylaşım politikası doğrultusunda aşağıdaki noktaları ele almalıdır:
Yazarlar, ICMJE veri paylaşım örneklerini incelemeleri teşvik edilir:
İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Dergisi’ne klinik deneme sunarken:
Derginin klinik deneme ve veri paylaşım politikası, 2025'ten itibaren sunulan makalelere uygulanacaktır.
Kendi Kendine Arşivleme Politikası
Yazarların yayınlanmış çalışmalarını kurumsal veya kişisel web sitelerinin yanı sıra açık erişim havuzlarında kendi kendilerine arşivlemelerine izin verilir. Yazarlar makalelerini paylaşırken orijinal yayına uygun şekilde atıfta bulunmalı ve DOI numarasını eklemelidir. Ayrıca, yazarların yayınevinin resmi web sitesine bir bağlantı sağlamaları teşvik edilir, böylece bilimsel kaydın doğruluğu ve bütünlüğü sağlanmış olur. Yayıncının web sitesinde yayınlanan versiyon, kayıtların kesin versiyonu olarak kabul edilir.
YASAL UYARI
Yayımlanan makalelerdeki görüş ve düşünceler yalnızca yazar(lar)ına aittir ve editörlerin, editörler kurulunun veya yayıncının görüşlerini yansıtmaz. Editörler, editörler kurulu ve yayıncı, yayımlanan makalelerin içeriğinden sorumlu değildir ve içlerinde ifade edilen görüşleri onaylamaz.