POSITIVISM AND POSTPOSITIVISM

Yıl 2021, Cilt: 1 Sayı: 1, 39 - 62, 30.12.2021

İnanç Alikılıç

Öz

Positivism emerges as the leading paradigm in shaping quantitative research. In the research tradition, it was accepted that experiment and observation, the only truth that emerged as a result of this, would contribute to the development of science and that the absolute would not change. A transformation from the positivist paradigm to the postpositivist paradigm has taken place with the understanding that the researcher can affect the research process and that it may not be possible to describe social facts and events only with numbers.
In this review, the emergence of positivism, its formation, criticisms of the paradigm, and the transition to postpositivism in the context of postmodernism are discussed in detail.

Anahtar Kelimeler

Positivism, Postmodernizm, Postpositvism, Paradigm, Research

Pozitivizm ve Postpozitivizm

Öz

Nicel araştırmanın şekillenmesinde pozitivizm öncü paradigma olarak karşımıza çıkmaktadır. Araştırma geleneğinde deney ve gözlemin, buna bağlı olarak ortaya çıkan tek gerçeğin bilimin gelişimine katkı sağlayacağı ve mutlak olanın değişmeyeceği kabul edilmekteydi. Araştırmacının araştırma sürecine etki edebileceği, sosyal olgu ve olayların sadece sayılar ile tasvir edilmesinin mümkün olamayabileceğinin anlaşılması ile birlikte pozitivist paradigmadan postpozitivist paradigmaya bir dönüşüm gerçekleşmiştir.
Bu derlemede pozitivizmin ortaya çıkışı, şekillenmesi, paradigmaya gelen eleştiriler, postmodernizm bağlamında postpozitivizm düşüncesine geçiş süreci ayrıntılı olarak irdelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Pozitivizim, Postmodernizm, Postpozitivizm, Paradigma, Araştırma

Kaynakça

• Akkaya, F. (2012). Rudolf Carnap’ta Gözlemlenebilirlik Kavramı (Yüksek Lisans Tezi). T.C.Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Anlı, Ö. F. (2011). Sosyal Bir Fenomen Olarak Bilimsel Bilgi. Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi, Güz(12), 53–78. Retrieved from www.flsfdergisi.com
• Anlı, Ö. F. (2013a). Bir Karşit Bi̇li̇mTezi̇ Olarak Di̇lsel Göreli̇li̇k : Wittgenstein, Kuhn, Rorty, Feyerabend. Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi, Bahar(15), 145–169.
• Anlı, Ö. F. (2013b). Pozitivizm Sonrası Karşıt Bilim Tezleri ve 19. yy Bilim İmgesinin Dönüşümü (Doktora Tezi). T.C. Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Aslan, S., ve Yılmaz, A. (n.d.). Modernizme Bir Başkaldırı Projesi Olarak Postmodernizm. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 2(2), 93–108.
• Atak, S. A. (2009). Aydinlanma Felsefesinin Bir Kazanımı Olarak Akıl. SBArD, Mart(13), 55–64.
• Ataman, K. (2008). Bilimsel Sosyal Bilim İdealinin Açmazları : Bir Hermenötik Açılım Teklifi. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları, 17(2), 313–329.
• Balcı, A. (2003). Eğitim Örgütlerine Yeni Bakış Açıları: Kuram Araştırma İlişkisi II. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 33(33), 26–61. Retrieved from http://dergipark.ulakbim.gov.tr/kuey/article/view/5000050779
• Balkız, B. (2003). Sosyolojide Pozitivist Yöntem Anlayışı ve Türkiye’deki Etkisi. Ege Üniversitesi. Retrieved from http://acikerisim.ege.edu.tr:8081/jspui/handle/11454/737
• Ballikaya, C. (2015). Pozitivizm: Tarihsel Süreç İçerisindeki Gelişimi ve Sosyolojik Düşünceye Etkileri. Selçuk Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi Dergisi, (33), 87–106.
• Bati, K. (2013). Fen Eğitiminde Bilimsel Yöntem Süreci Öğretimi Üzerine Bir İnceleme: Pozitivizmden Anarşist Bilgi Kuramına. Pamukkale University Journal of Education, 2(34), 211–226. http://doi.org/10.9779/PUJE590
• Demir, Ö. (2015). Bilim Felsefesi. (U. Dolgun, Ed.). Bursa: Sentez Yayıncılık.
• Demir, S. A. (2009). Sosyal Bilimle Eleştirel Bir Bakış: Frankfurt Okulu ve Pozitivizm Eleştirisi. SAÜ Fen Edebiyat Dergisi, (1), 59–73.
• Esgün, T. G. (t.y.). Postmodernizme Rağmen Aydınlanma. Kaygı, 96–103.
• Evre, B. (2007). Bir Düşünce Biçimi Olarak Postmodernizm ve Temel Parametreleri. Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, (13), 1–23.
• Hira, İ. (2000). Sosyal Bilimler: Yasa Koyucu Tasarımdan Yorumcu Tasarıma. Bilgi, 2(3), 81–96.
• İbrahimoğlu, Z. (2011). Değişen Paradigmalar Dünyasında Nitel ve Nicel Araştırmalara Bakmak: Felsefi Yaklaşımlardaki Dönüşümü Anlamak. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (40), 44–52.
• Karslı, Ö. (t.y.). “Aydınlanmanın Diyalektiği”nin Frankfurt Okulu İçindeki Yeri ve Aydınlanma, Pozitivizm, Totalitarizm Eleştirisinin Değerlendirilmesi, 1–17.
• Kılıç, E. (2013). Eleştirel Teori Açısından Medya (Yüksek Lisans Tezi). T.C. Afyon Kocatepe Üniversitesi.
• Kurt, A. Y. (2009). Adorno ve Horkheimer’ın Kültür Endüstrisi Eleştirisi Üzerine Bir İnceleme (Yüksek Lisans Tezi). T.C. İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Olcay, B. (2012). Frankfurt Okulunun Pozitivizim Eleştirisi "Max Horkheimer Ve Theodor W.Adarno Bağlamında (Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi , Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Özdemir, Y. (2004). Postmodernizm ve Tarih Öğretmenliği. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, (9), 311–322.
• Özger, M. (2013). Bir Arka Plan Olarak Servet-i Fünun’da Pozitivizm. International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8, 2085–2094.
• Rosenau, P. M. (1998). Postmodernizm ve Toplum Bilimleri. (T. Çev. Birkan, Ed.). Ankara: Bilim ve Sanat.
• Sınıksaran, E., ve Aktükün, A. (n.d.). Karl Popper’ın Yanlışlama Kuralı, Hipotez Testleri ve İktisat.
• Sönmeyen, D. (2012). Adorno ve Horkheimer’ın „ "Aydınlanmanın Diyalektiği ‟ Eserinde Kültür Endüstrisi ve İktidar İlişkileri (Yüksek Lisan Tezi). T.C. Mersin Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Sönmez, V. (2010a). AUGUSTE COMTE (1798-1857) Pozitivizm (Olguculuk). Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 3(3), 161–163. Retrieved from http://www.deuhyoedergi.org
• Sönmez, V. (2010b). Mantıkçı Pozitivizstler - Rudolf Carnap. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 3(4), 212–214.
• Şan, M. K., Hira, İ., ve Marcuse, H. (2007). Frankfurt Okulu ve Kültür Endüstrisi Eleştirisi. Sosyoloji Yazıları, 15. Retrieved from http://politikadergisi.com/sites/default/files/kutuphane/frankfurt_okulu_ve_kultur_endustrisi_elestirisi.pdf
• Terzi, A. R. (2005). Üniversite Öğrencilerinin Bilimsel Epistemolojik İnançları Üzerine Bir Araştırma. Sosyal Bilimler Dergisi, 298–311.
• Yanık, A. (t.y.). Pozitivist Modern Bilimsel Yaklaşımın Eleştirisi. SOİD-Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 7(3), 79–82.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2000). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.