Uçak Etkinliğinin Operasyonel ve Finansal Metrikler Açısından Analitik Olarak İncelenmesi

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 2, 230 - 249, 30.12.2022

Yaşar Köse , Ceyda Aktan

https://doi.org/10.55065/intraders.1198846

Öz

Bu çalışmada dar gövdeli Boeing B737-700 ve Airbus A319 uçakları ile geniş gövdeli Boeing B777-200 ve Airbus A330-300 uçaklarının örnek veriler üzerinden karşılaştırmalı etkinlik analizlerinin finansal ve operasyonel göstergeler kullanılarak yapılması amaçlanmaktadır. Bu çalışmada TOPSİS yöntemi kullanılarak yapılan analitik çalışmada kullanılan veriler esas alındığında; bölgesel uçuşların gerçekleştirildiği dar gövdeli uçaklardan B737-700’ün, A319’a göre; uzun mesafeli ve kıtalar arası uçuşların gerçekleştirildiği geniş gövdeli uçaklardan A330-300 uçağının, B777-200 uçağına göre maliyet avantajına sahip olduğu belirlenmiştir. Çalışmada ayrıca kullanılan radar grafik yöntemine göre; A319 dar gövdeli uçağın B737-700 dar gövdeli uçağa göre genel olarak daha üstün operasyonel özellikler gösterdiği; B777-200 geniş gövdeli uçağın ise A330-300 geniş gövdeli uçağa göre genel olarak daha üstün operasyonel özellikler gösterdikleri belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Dar Gövde Uçaklar, Geniş Gövde Uçaklar, Opersyonel Özellikler, Finansal Özellikler, Topsis Yöntemi

Destekleyen Kurum

-----

Proje Numarası

----

Teşekkür

---

Analytical Investigation Of Aircraft Efficiency In Terms Of Operational And Financial Indicators

Öz

In this study, it is aimed to make comparative efficiency analysis of narrow-body aircrafts Boeing B737-700 and Airbus A319 as well as of wide-body aircrafts Boeing B777-200 and Airbus A330-300 using financial and operational indicators. Based on the data used in the analytical study, using the TOPSIS method, the results show that in regional flights where the narrow-body aircrafts operate, the B737-700 aircraft compared to A319; and where the wide-body aircrafts are utilized in long-haul and intercontinental flights, the A330-300 aircraft compared to the B777-200 aircraft was determined to have a cost advantage. According to the radar graphic method used in the study; the A319 narrow-body aircraft generally showed superior operational characteristics compared to the B737-700 narrow-body aircraft; and the B777-200 wide-body aircraft was determined to have superior operational characteristics compared to the A330-300 wide-body aircraft.

Anahtar Kelimeler

Narrow Body Aircraft, Wide Body Aircraft, Operational Characteristics, Financial Charesteristics, Topsis Method

Proje Numarası

----

Kaynakça

• Andresen, G. ve Williams, Z. (2006). “Metrics, Key Performance Indicators, and Modelling of Long Range Aircraft Availability and Readiness”. Erişim adresi: https://www.sto.nato.int/publications/STO%20Meeting%20Proceedings/RTO-MP-AVT-144/MP-AVT-144-07.pdf
• Baharozu, E., Soykan, G. ve Ozerdem, M. B. (2017). “Future aircraft concept in terms of energy efficiency and environmental factors”, Energy, 140:1368-1377. Doi: 10.1016/j.energy.2017.09.007
• Bakir, M., Akan, Ş., Kiraci, K., Karabasevic, D., Stanujkic, D. ve Popovic, G. (2020). “Multiple-criteria approach of the operational performance evaluation in the airline industry: Evidence from the emerging markets”, Romanian Journal of Economic Forecasting, 23(2): 149-172. Erişim adresi: https://hdl.handle.net/20.500.12508/1537
• Gerede, E. (2015). “Havayolu taşımacılığı ve ekonomik düzenlemeler teori ve Türkiye uygulaması”, Ankara, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü Yayınları.
• Gökdalay, M. H. ve Evren, G. (2011). “Havaalanlarının performans analizinde bulanık çok ölçütlü karar verme yaklaşımı”, İTÜ dergisi, 8(6): 157-168. Erişim adresi: http://hdl.handle.net/11527/4850
• Hansen, M. ve Zou, B. (2013). “Airport Operational Performance and Its Impact on Airline Cost, Modelling and Managing Airport Performance: 119-143. Doi: 10.1002/9781118535844.ch5
• Kalemba, N. ve Planas, F. (2019). “Safety And The Economic and Financial Performance in the Airline Industry: Is There Any Relationship”, Aviation, 23(1): 7-14. Doi: 10.3846/aviation.2019.9744
• Kiracı, K. ve Yaşar, M. (2020). “The Determinants of Airline Operational Performance: An Empirical Study on Major World Airlines, Sosyoekonomi, 28(43): 107-117. Doi: 10.17233/sosyoekonomi.2020.01.06
• Lee, J. J., Lukachko, S. P., Waitz, I. A. ve Schafer, A. (2001). “Historical and future trends in aircraft performance, cost, and emissions, Annual Review of Energy and the Environment, 26(1): 167-200. Doi: 10.1146/annurev.energy.26.1.167
• Lee, J. J. (2010). “Can we accelerate the improvement of energy efficiency in aircraft systems?”, Energy conversion and management, 51(1): 189-196. Doi: 10.1016/j.enconman.2009.09.011
• Lee, J. J. (2019). “Effects of operational performance on financial performance”, Management-Science-Letters: 25-32. Doi: 10.5267/j.msl.2018.11.003.
• Mahtani, U. ve Garg, P. C. (2020). “An analysis of factors affecting financial distress of airline companies: the case of India”, Int. J. Business Excellence, (20)1: 130-148. Doi: 10.1504/IJBEX.2019.10024548.
• McLean, D. (2006). “The Operational Efficiency of Passenger Aircraft”, Aircraft Engineering and Aerospace Technology: An International Journal, 78(1): 32-38. Doi: 10.1108/17488840610639663
• Nangia, R. K. (2006). ”Efficiency parameters for modern commercial aircraft”, The Aeronautical Journal, 110 (1110): 495-510. Doi: 10.1017/S0001924000001391
• Özer, A. (2008). “Küreselleşme Kıskacında Yönetim”, Erişim adresi: http://mail.ceis.org.tr/dergiDocs/makale232.pdf
• Sarsour, N. ve Adalaou, E. (2021). “An operational performance assessment of Turkish airline companies based on return on invested capital tree model”, Gazi İktisat ve İşletme Dergisi, 7(2): 95-103. Doi: 10.30855/gjeb.2021.7.2.001.
• Türk Hava Yolları. (2020). 2020 Sonuç Özeti. Erişim adresi: https://investor.turkishairlines.com/documents/presentations/ir-presentation-4q20tr7.pdf.
• Vasigh, B., Taleghani, R. ve Jenkins, D. (2012). Aircraft Finance: Strategies for Managing Capital Costs in Turbulent Industry, J.Ross Publishing.
• Verstraete, D. (2015). “On the energy efficiency of hydrogen-fuelled transport aircraft”, International Journal of Hydrogen Energy, 40(23): 7388-7394. doi: 10.1016/j.ijhydene.2015.04.055