Okul Öncesi Öğretmenlerinin Sınıf Yönetimi Becerileri ve Öz Yeterlik Algıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2018, Cilt: 19 Sayı: 3, 494 - 519, 30.12.2018

Didem Semerci , Gülden Uyanık Balat

https://doi.org/10.17679/inuefd.394585

Cited By: 7

Öz

Bu araştırmanın amacı, okul öncesi öğretmenlerinin
sınıf yönetim becerileri ve öz yeterlik algıları arasındaki ilişkiyi
değerlendirmek ve sınıf yönetimi becerilerini ve öz yeterlik algılarını
çeşitli değişkenlere (yaş, öğrenim düzeyi, okul türü, mesleki kıdem, öğrenci
sayısı, eğitim verilen öğrenci yaşı ve eğitim süresi) göre incelemektir.
Araştırmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini,
2013-2014 eğitim-öğretim yılında İstanbul İli okul öncesi eğitim kurumlarında görev
yapan 9.031 okul öncesi öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi,
tesadüfi oransız küme örnekleme yöntemi ile seçilmiştir. Örneklemi İstanbul
ili Beşiktaş, Bakırköy, Ataşehir ve Kadıköy ilçelerindeki okul öncesi eğitim
kurumlarında görev yapan 500 öğretmen oluşturmaktadır. Çalışma kapsamında elde
edilen verilerden 21’i eksik doldurulması sebebiyle değerlendirme dışı
bırakılmıştır. Sonuç olarak analizler 479 öğretmen üzerinden
gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın verileri Uyanık Balat, Bilgin ve Sezer
(2011) tarafından geliştirilen “Okul Öncesi Öğretmenlerine Yönelik Sınıf
Yönetimi Ölçeği”, Gibson ve Dembo (1984) tarafından geliştirilen, Türkçeye
uyarlanması Diken (2004) tarafından yapılan “Öğretmen Yeterlik Ölçeği” ve okul
öncesi öğretmenlerinin kişisel bilgilerini belirlemek amacıyla kullanılan
“Kişisel Bilgi Formu” yoluyla toplanmıştır. Araştırma sonucunda okul öncesi
öğretmenlerinin sınıf yönetimi becerileri ve öz yeterlik algıları arasında
pozitif ve anlamlı bir ilişki olduğu bulunmuştur. Ayrıca okul öncesi
öğretmenlerinin sınıf yönetimi becerilerinin yaş, öğrenim düzeyi, okul türü,
mesleki kıdem, öğrenci sayısı, eğitim verilen öğrenci yaşı ve eğitim süresi
değişkenlerine göre; öz yeterlik algılarının da öğrenim düzeyi ve okul türü
değişkenlerine göre anlamlı farklılık gösterdiği belirlenmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Okul öncesi öğretmeni, sınıf yönetimi becerisi, öz yeterlik algısı

Examining the Relationship between Preschool Teachers' Classroom Management Skills and Self-Efficacy Perceptions

Öz

The purpose of this research is to evaluate the relationship between preschool teachers' classroom management skills and their self-efficacy perceptions. In this study, relational survey model was used from general survey models. The universe of this research is composed of 9.031 preschool teachers who work in Istanbul preschool education institutions in 2013-2014 academic year. The sample is composed of 500 teachers who work in preschool educational institutions in the districts of Beşiktaş, Bakırköy, Ataşehir and Kadıköy in the province of Istanbul. Twenty-one of the data obtained within the scope of the study were left out of evaluation due to incomplete filling. As a result, analyzes were carried out over 479 teachers. “Classroom Management Scale for Preschool Teachers" was used to measure the classroom management skills of preschool teachers. The scale was developed in 2011 by Uyanık Balat, Bilgin and Sezer. The scale is a 5-point Likert type and consists of 35 items. "Teacher Efficacy Scale" was used to determine preschool teachers' self-efficacy perceptions. The scale was developed by Gibson and Dembo in 1984, revised by Guskey and Passaro in 1994, and adapted to Turkish by Diken in 2004. The data obtained by means of data collection in the research were transferred to the computer and the analysis of the data was performed with SPSS 15.0 (Statistical Package Program for Social Sciences) program. According to research findings, there was a positive and significant relationship between preschool teachers' classroom management skills and self-efficacy perceptions.

Anahtar Kelimeler

Preschool teacher, classroom management skill, self-efficacy perception

Kaynakça

• Abu-Tineh, A. M., Khasawneh, S. A. ve Khalaileh, H. A. (2011). Teacher self-efficacy and classroom management styles in Jordanian schools. Management in Education, 25(4), 175-181.
• Akdoğan, F. E. (2009). Zihin engelliler öğretmenlerinin öz yeterlik algıları ve stres düzeyleri arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Aksu, F. (2009). İlköğretim birinci kademe öğretmenlerinin yeterlik algılarının sınıf yönetimi becerilerine ve bazı değişkenlere göre incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Altunbaş, S. (2011). İlköğretim okullarında görev yapan sınıf öğretmenlerinin öz yeterliklerinin incelenmesi (Elazığ ili örneği). Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
• Babaoğlan, E. ve Korkut, K. (2010). Sınıf öğretmenlerinin öz yeterlik inançları ile sınıf yönetimi beceri algıları arasındaki ilişki. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 1-19.
• Bandura, A. (1977). Self-efficacy: toward a unifying theory of behavioral change. Psychological Review, 84, s. 194–215.
• Bandura, A. (1995). Exercise of personal and collective efficacy in changing societies. In A. Bandura (Ed.). Self-Efficacy in Changing Societies. New York: Cambridge University Press, 1-45.
• Başar, H. (1999). Sınıf yönetimi. İstanbul: Milli Eğitim.
• Çalık, T. (2009). Sınıf yönetimi ile ilgili temel kavramlar. L. Küçükahmet (Ed.), Sınıf Yönetimi içinde (s. 1-16). Ankara: Pegem.
• Çelik, N. A. (2006). İlköğretim okullarında görevli öğretmenlerin sınıf yönetimi becerilerine ilişkin algıları (Denizli ili örneği). Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Çubukçu, Z. ve Girmen, P. (2008). Öğretmenlerin sınıf yönetimi becerilerine ilişkin görüşleri. Bilig, Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, 44, 123-142.
• Diken, İ.H. (2004). Öğretmen yeterlik ölçeği Türkçe uyarlaması, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Eurasian Journal of Educational Research, 16, 102-112.
• Doğan, S. (2013). Sınıf öğretmenlerinin öz yeterlik algısı ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzincan.
• Ekizler, F. (2013). Hizmet öncesi ve hizmet içi İngilizce öğretmenlerinin öğretme endişeleri ve öz-yeterlik düzeylerinin karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
• Erol, Z. (2006), Sınıf Öğretmenlerinin Sınıf Yönetimi Uygulamalarına İlişkin Görüşleri, Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.
• Ercoşkun, M. H. ve Ada, Ş. (2014). Etkili sınıf yönetimi oluşturmada sınıf öğretmenlerinin yeni rollerinin incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü Dergisi, 18(2), 171-194.
• Gençtürk, A. (2008). İlköğretim okulu öğretmenlerinin öz-yeterlik algıları ve iş doyumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Zonguldak.
• Gençtürk, A. ve Memiş, A. (2010). İlköğretim okulu öğretmenlerinin öz-yeterlik algıları ve iş doyumlarının demografik faktörler açısından incelenmesi [Elektronik versiyon]. İlköğretim Online, 9(3), 1037-1054.
• Girgin, G., Akamca, G. Ö., Ellez, A. M. ve Oğuz, E. (2010). Okul öncesi öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları, mesleki benlik saygıları ve mesleki yeterlik inançları. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 1-15.
• Gordon, L.M. (2001). High teacher efficacy as a marker of teacher effectiveness in the domain of classroom management. In the annual meeting of the California Council On Teacher Education, conference in San Diego, California.
• Gür, G. (2008). A study on the predictors of teachers’ sense of efficacy beliefs. The Degree of Master, The Graduate School of Social Sciences of Middle East Technical University, Ankara.
• Güven, E. D. ve Cevher, F. N. (2005). Okul öncesi öğretmenlerinin sınıf yönetimi becerilerinin çeşitli değişkenler açsından incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 1-22.
• Hicks, S. D. (2012). Self-effıcacy and classroom management: a correlatıon study regardıng the factors that ınfluence classroom management. Degree Doctor of Education, Liberty University, Virginia.
• Ilgaz, G., Bülbül, T. ve Çuhadar, C. (2013). Öğretmen adaylarının eğitim inançları ile öz-yeterlik algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1), 50-65.
• İlgar, L. (2007). İlköğretim öğretmenlerinin sınıf yönetimi becerileri üzerine bir araştırma. Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Karakaya, İ. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri. A. Tanrıöğen (Ed.), Bilimsel Araştırma Yöntemleri içinde (s. 57-86). Ankara: Anı.
• Karasar (2014). Bilimsel araştırma yöntemi “kavramlar ilkeler teknikler”. Ankara: Nobel.
• Koç, C. (2013). Sınıf öğretmenlerinin öz yeterlik algıları ve yapılandırmacı öğrenme ortamı oluşturma becerilerinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Özel Sayı (1), 240-255).
• Koçoğlu, A. M. (2013). İlkokullardaki sınıf öğretmenlerinin sınıf yönetimi becerilerinin çok boyutlu olarak incelenmesi (İstanbul ili Sancaktepe örneği). Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Komitoğlu, D. (2009). Sınıf öğretmenlerinin sınıf yönetimi becerileri ile kişilik özellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (İstanbul ili Kadıköy ilçesi örneği). Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Korkut, K. (2009). Sınıf öğretmenlerinin öz yeterlik inançları ile sınıf yönetimi beceri algıları arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Burdur.
• Korkut, K. ve Babaoğlan, E. (2012). Sınıf öğretmenlerinin öz yeterlik inançları. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 8(16), 269-281.
• Kuş, B. B. (2005). Öğretmenlerin bilgisayar öz-yeterlik inançları ve bilgisayar destekli öğretime yönelik tutumları. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Küçüktepe, S. E. (2007). Öz-oluşum türleriyle, mesleki etkililik algıları ve tercih ettikleri öğretme stilleri arasındaki ilişki. Doktora Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• MEB. (2012). Çocuk gelişimi alanının mevcut durumu ve geleceği. http://mebk12.meb.gov.tr/meb_iys_ dosyalar/13/02/246729/icerikler/cocuk-gelisimialani92233.html adresinden 24.04. 2015 tarihinde edinilmiştir.
• MEB. (2014). 2013-2014 İstanbul eğitim istatistikleri. İstanbul İl Milli Eğitim Müdürlüğü Strateji Geliştirme Bölümü. http://istanbul.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/ 2014_04/01104349_stanbulstatistikleri201302014.pdf adresinden 05.01.2014 tarihinde edinilmiştir.
• MEB Öğretmen Yetiştirme ve Eğitimi Genel Müdürlüğü. (2006). Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlikleri Taslağı. http://otmg.meb.gov.tr/belgeler/otmg/Yeterlikler.pdf adresinden 27.03.2015 tarihinde edinilmiştir.
• Milner, H. R. & Woolfolk Hoy, A. (2002). Respect, social support and teacher-efficacy: A case study. American Educational Research Associacition. 26, 1-21.
• Narvaez, D., Khmelkov, V., Vaydich J. L. & Turner, J. C. (2006). Teacher self-efficacy for moral education. Journal of Research in Character Education, 6(2).
• Paliç, G. ve Keleş, E. (2011). Sınıf yönetimine ilişkin öğretmen görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 17(2), 199-220.
• Taşkaya, S. M. (2012). Nitelikli bir öğretmende bulunması gereken özelliklerin öğretmen adaylarının görüşlerine göre incelenmesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 33, 283- 298.
• Tschannen-Moran, M. & Woolfolk Hoy, A. (2002). The ınfluence of resources and support on teachers’ efficacy beliefs. In the annual meeting of the American Educational Research Association, 13(2), New Orleans, LA.
• Tschannen-Moran, M. & Woolfolk Hoy, A. (2007). The differential antecedents of self- efficacy beliefs of novice and experienced teachers. Teaching and teacher education, 23, 944-956.
• Uyanık Balat, G. U., Bilgin, H. ve Sezer, T. (2011). Okul öncesi öğretmenlerine yönelik sınıf yönetimi ölçeğinin geliştirilmesi ve psikometrik özellikleri. Ulusal Okul Öncesi Eğitim Kongresi içinde (s. 101-109). İstanbul: Marmara Üniversitesi.
• Ünal, S. ve Ada, S. (2000). Sınıf Yönetimi. İstanbul: Marmara Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi.
• Ünal, S. ve Ada, S. (2008). Sınıf Yönetimi. İstanbul: Ege.
• Üstüner, M., Demirtaş, H., Cömert, M. ve Özer, N. (2009). Orta öğretim öğretmenlerinin öz-yeterlik algıları. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,17, 1–16.
• Woolfolk, A. E., Rosoff, B., & Hoy, W. K. (1990). Teachers' sense of efficacy and their beliefs about managing students. Teaching and teacher Education,6(2), 137-148.
• Yılmaz, K. ve Çokluk Bökeoğu, Ö. (2008). İlköğretim okulu öğretmenlerinin yeterlik inançları. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 41(2), 143- 167.
• Yüksel, A. (2013). Sınıf öğretmenlerinin sınıf yönetimi becerilerinin değerlendirilmesi (Afyonkarahisar ili örneği). Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Zararsız, N. (2012). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin öz yeterlik algılarının incelenmesi (İstanbul- Sultanbeyli ilçesi örneği). Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.