An Investigation of Graphic Questions Asked in Secondary Education Transition Exams in Türkiye in Terms of Graphic Literacy Skills

Yıl 2023, Cilt: 24 Sayı: 3, 1715 - 1741, 31.12.2023

Üzeyir Yeniçeri , Safure Bulut

https://doi.org/10.17679/inuefd.1358186

Öz

Graphical literacy is an important skill area related to many skill areas required for 21st-century individuals. In this study, the questions asked about graphic literacy in the exams held for student selection and placement during the transition to secondary education in Turkey between 1998-2023 are examined in terms of the distribution of years, exam types, subtests, graphic types and graphic literacy skill dimensions. In the research, document analysis design, one of the qualitative research designs, was adopted. Directed content analysis was used to analyze the data. For the reliability of the research, negative case analysis and peer assessment were used. According to the results obtained from the research, questions about graphical literacy were mostly included in the old LGS system implemented between 1998-2003 and OKS system implemented between 2003-2008. We found that the SBS system included fewer questions about graphic literacy compared to other exams. It was determined that the questions about graphic literacy were mostly found in the science subtest. In the examination made for the graphic types, it was determined that the line graphs were the first in the number of questions asked, followed by the column and circle graphs, respectively. In the examination made in terms of graphic literacy skill dimensions, it was evaluated that 88.1% of the questions were asked to measure the graphic interpretation dimension, and no questions were asked about the graphic evaluation dimension.

Anahtar Kelimeler

Graphics, Graphics Literacy, Graphics questions, Secondary Education, Central Exams

Türkiye'de Ortaöğretime Geçiş Sınavlarında Sorulan Grafik Sorularının Grafik Okuryazarlığı Becerileri Açısından İncelenmesi

Öz

Grafik okuryazarlığı 21. yy. bireyleri açısından gerekli olan birçok beceri alanı ile ilişkili ve önemli bir beceri alanıdır. Bu çalışmada 1998-2023 yılları arasında Türkiye’de ortaöğretime geçişte öğrenci seçme ve yerleştirme amacıyla yapılan sınavlarda grafik okuryazarlığına yönelik sorulan sorular; yıllara, sınav türlerine, alt testlere, grafik türlerine ve grafik okuryazarlığı beceri boyutlarına dağılımı açısından incelenmiştir. Araştırmada nitel araştırma desenlerinden doküman analizi deseni benimsenmiştir. Verilerin analizi için yönlendirilmiş içerik analizi kullanılmıştır. Araştırmanın güvenirliği için olumsuz durum analizi ve akran değerlendirmesinden faydalanılmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre grafik okuryazarlığına yönelik sorular 1998-2003 yılları arasında uygulanan eski LGS ve 2003-2008 yılları arasında uygulanan OKS sisteminde daha çok yer almıştır. SBS sisteminde grafik okuryazarlığına yönelik sorulara daha az yer verildiği görülmüştür. Grafik okuryazarlığına yönelik soruların en çok fen bilimleri alt testinde bulunduğu tespit edilmiştir. Grafik türleri için yapılan incelemede sorulan soru sayısında ilk sırada çizgi grafikleri daha sonra sırasıyla sütun ve daire grafiklerine yer verildiği belirlenmiştir. Grafik okuryazarlığı beceri boyutları bakımından yapılan incelemede ise sorulan soruların %88,1’inin grafik yorumlama boyutunu ölçmeye yönelik sorulduğu, grafik değerlendirme boyutuna yönelik hiç soru sorulmadığı değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Grafik, Grafik Okuryazarlığı, Grafik Soruları, Ortaöğretim

Etik Beyan

Makalenin bireysel bir uygulama içermemesi; sadece doküman incelemesinden ibaret olmasından dolayı etik kurul kararı alınmamıştır.

Kaynakça

• Alacaci, C., Lewis, S., O'Brien, G. E., & Jiang, Z. (2011). Pre-service elementary teachers' understandings of graphs. Eurasia: Journal of Mathematics, Science and Technology Education, 7(1), 3-14.
• Aoyama, K., & Stephens, M. (2003). Graph interpretation aspects of statistical literacy: A Japanese perspective. Mathematics Education Research Journal, 15(3), 207-225.
• Argun, Z., Arikan, A., Bulut, S., & Halıcıoglu, S. (2014). Temel matematik kavramların künyesi. Gazi Kitabevi.
• Atılgan, H. (2018). Türkiye’de kademeler arası geçiş: Dünü-bugünü ve bir model önerisi. Ege Eğitim Dergisi, 19(1), 1-18.
• Börner, K., Bueckle, A., & Ginda, M. (2019). Data visualization literacy: Defnitions, conceptual frameworks, exercises, and assessments. Proceedings of the National Academy of Sciences, 116, 6 (Feb. 2019), 1857-1864. https://doi.org/10.1073/pnas.1807180116
• Breakspear, S. (2012). The Policy Impact of PISA: An Exploration of the Normative Effects of International Benchmarking in School System Performance. OECD Education Working Papers, No. 71, OECD Publishing, Paris, https://doi.org/10.1787/5k9fdfqffr28-en., 20.03.2023.
• Chambers, J. M., Cleveland, W. S., Kleiner, B., & Tukey, P. A. (1983). Graphical methods for data analysis. Wadsworth & Brooks. Cole Statistics/Probability Series.
• Corbetta, P. (2003). Social research: Theory, methods and techniques. Sage.
• Curcio, F. R. (1987). Comprehension of mathematical relationships expressed in graphs. Journal for Research in mathematics Education, 18(5), 382-393.
• Demir, S. B., & Yılmaz, A. T. (2019). En iyisi bu mu? Türkiye’de yeni ortaöğretime geçiş politikasının velilerin görüşlerine göre değerlendirilmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(1), 164-183.
• Dossey, J. (1997). Defining and measuring quantitative literacy. In L. A. Steen (Ed.) Why numbers count: Quantitative literacy for tomorrow's America pp.173-186. College Entrance Examination Board.
• Dönmez, S. M. K., & Dede, Y. (2020). Ortaöğretime geçiş sınavları matematik sorularının matematiksel yeterlikler açısından incelenmesi. Başkent University Journal of Education, 7(2), 363-374.
• Dreyfus, T. & Eisenberg, T. (1990). On difficulties with diagrams: Theoretical issues. In G. Booker, P. Cobb & T. N. De Mendicuti (Eds.), Proceedings of the Fourteenth Annual Conference of the International Group for the Psychology of Mathematics Education (Vol. 1, pp. 27–36. PME
• Ekinci, O., & Bal, A. P. (2019). 2018 yılı liseye geçiş sınavı (LGS) matematik sorularının öğrenme alanları ve yenilenmiş Bloom taksonomisi bağlamında değerlendirilmesi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(3), 9-18.
• Elo, S., & Kyngäs, H. (2008). The qualitative content analysis process. Journal Of Advanced Nursing, 62(1), 107-115.
• Erlandson, D. A., Harris, E. L., Skipper, B. L., & Allen, S. D. (1993). Doing naturalistic Inquiry: A guide to methods. Sage.
• Friel, S. N., Curcio, F. R., & Bright, G. W. (2001). Making sense of graphs: Critical factors influencing comprehension and instructional implications. Journal for Research in mathematics Education, 32(2), 124-158.
• Fry, E. (1981). Graphical literacy. Journal of Reading, 24(5), 383-389.
• Gillespie, C. S. (1993). Reading graphic displays: What teachers should know. Journal of Reading, 36(5), 350-354.
• Glazer, N. (2011). Challenges with graph interpretation: A review of the literature. Studies in science education, 47(2), 183-210.
• Glesne, C. (2011). Becoming qualitative researchers: An introduction Boston. Pearson.
• Güler, M., Arslan, Z., & Çelik, D. (2019). 2018 liselere giriş sınavına ilişkin matematik öğretmenlerinin görüşleri. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(1), 337-363.
• Hsieh, H.-F., & Shannon, S. E. (2005). Three approaches to qualitative content analysis. Qualitative health research, 15(9), 1277-1288.
• Kablan, Z., & Bozkuş, F. (2021). Liselere giriş sınavı matematik problemlerine ilişkin öğretmen ve öğrenci görüşleri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 211-231.
• Karaman, M. (2016). İlköğretim matematik öğretmenlerinin sınav soruları ile TEOG matematik sorularının yenilenmiş Bloom taksonomisine göre analizi. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Gaziantep Üniversitesi.
• Kıral, B. (2020). Nitel bir veri analizi yöntemi olarak doküman analizi. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 170-189.
• Lincoln, Y. S., & Guba, E. G. (1985). Naturalistic Inquiry. Sage.
• MacNealy, M. S. (1999). Strategies for empirical research in writing. Memphis, Ally and Bacon.
• MEB. (2018a). İlköğretim matematik dersi öğretim programı (İlkokul ve ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). MEB.
• MEB. (2018b). Ortaöğretim Matematik Dersi Öğretim Programı (9, 10, 11 ve 12. Sınıflar). MEB.
• MEB. (2020). TIMSS 2019 Türkiye ön raporu (Eğitim analiz ve değerlendirme raporları serisi). MEB.
• Merriam, S. B., & Tisdell, E. J. (2015). Qualitative research: A guide to design and implementation. John Wiley & Sons.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. Sage.
• Mullis, I. V. S., & Martin, M. O. (Eds.). (2017). TIMSS 2019 Assessment Frameworks. Retrieved from Boston College, TIMSS & PIRLS International Study Center website: http://timssandpirls.bc.edu/timss2019/frameworks/
• OECD. (2009). Take the test: Sample questions from OECD's PISA assessments. Organisation for Economic Co-operation Development-[OECD] Publishing.
• Ozmen, Z. M., Guven, B., & Kurak, Y. (2020). Determining the graphical literacy levels of the 8th grade students. Eurasian Journal of Educational Research, 20(86), 269-292.
• Öztürk, N., & Masal, E. (2020). Sınavla öğrenci alacak ortaöğretim kurumlarına ilişkin merkezi sınav matematik sorularının PISA matematik okuryazarlığı yeterlilik düzeyleri açısından sınıflandırılması. Journal of Multidisciplinary Studies in Education, 4(1), 17-33.
• Potter, W. J., & Levine-Donnerstein, D. (1999). Rethinking validity and reliability in content analysis. Journal of Applied Communication Research, 27, 258-284.
• Readence, J.E., Bean, T.W., & Baldwın, R.S. (1998). Content area literacy: An integrated approach. Kendall/Hunt
• Roberts, K. L., & Brugar, K. A. (2017). The view from here: Emergence of graphical literacy. Reading Psychology, 38(8), 733-777.
• Schreier, M. (2014). Qualitative Content Analysis. In U. Flick (Ed.), The Sage Handbook of Qualitative Data Analysis. (pp.170-183). Sage.
• Shah, P., & Hoeffner, J. (2002). Review of graph comprehension research: Implications for instruction. Educational psychology review, 14, 47-69.
• Şahin, M. (2022). Liselere Geçiş Sistemi (LGS) matematik sorularının matematik dersi öğretim programına ve yenilenmiş Bloom taksonomisine göre incelenmesi. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi.
• Şıvkın, S., Aksoy, V. C., & Erdoğan-Gür, D. (2020). LGS‘de sorulan PISA tarzı matematik sorularını doğru cevaplama ile okuduğunu anlama arasındaki ilişkinin öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(2), 148-159.
• TDK. (2011). Türk Dil Kurumu Türkçe Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Tortop, F., Cumalı, A., Çelenli, M., & Taşpınar-Şener, Z. (2022). LGS sınavındaki beceri temelli matematik sorularına yönelik öğretmen görüşleri. Erciyes Journal of Education, 6(2), 99-126.
• Trilling, B., & Fadel, C. (2009). 21st century skills: Learning for life in our times. John Wiley & Sons.
• Tutak, T., & Farımaz, H. (2022). 2018-2019 yıllarında yapılan liseye geçiş sınavlarındaki matematik soruları ile ders kitaplarındaki matematik sorularının MATH taksonomisine göre karşılaştırmalı analizi. Journal of Anatolian Education Research, 6, 15-35.
• Vista, A. (2020). Data-driven identification of skills for the future: 21st-century skills for the 21st-century workforce. Sage Open, 10(2),1-10. https://doi.org/10.1177/ 2158244020915904.
• Weber, R.P., 1990. Basic Content Analysis, Sage University Papers Series. Quantitative Applications in the Social Sciences: No. 07e049. Sage.
• Wu, Y. (2004). Singapore secondary school students´understanding of statistical graphs. Paper presented at 10th International Congress on Mathematics Education. Copenhagen.
• Yakalı, D. (2016). TEOG sınavlarındaki matematik sorularının yenilenmiş bloom taksonomisi ve öğretim programına göre değerlendirilmesi. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Adnan Menderes Üniversitesi.
• Yalçın, D., & Duran, E. (2022). LGS Türkçe ve matematik sorularındaki grafiklerin incelenmesi. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 8(3), 53-72.
• Yaşar Er, F. (2008). 2004, 2005 ve 2006 yıllarına ait OKS matematik soru takımlarının matematiksel yeterlikler açısından analizi. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (9. Baskı). Seçkin.
• Yun, H. J., Ko, E.-S., & Yoo, Y. J. (2016). Students’ misconceptions and mistakes related to measurement in statistical investigation and graphical representation of data. The Teaching and Learning of Statistics: International Perspectives, 119-120.
• Zayimoğlu Öztürk, F., & Aksoy, H. (2014). Temel eğitimden ortaöğretime geçiş modelinin 8. sınıf öğrenci görüşlerine göre değerlendirilmesi (Ordu ili örneği). Ondokuz Mayıs University Journal of Education Faculty, 33(2), 439-454.
• Zucker, A., Staudt, C., & Tinker, R. (2015). Teaching graph literacy across the curriculum. Science Scope, 38(6), 19-24.