A Cross-sectional Review of the Proceedings on Translation in Turkey (1988-2019)

Yıl 2023, Sayı: 19, 191 - 205, 15.12.2023

Özge Nazlı Dalgıç , Dilek Çalışkan , Erdoğan Kartal

https://doi.org/10.26650/iujts.2023.1337923

Öz

The systematic examination of scientific and academic research in any branch of science at regular intervals is essential for determining potential developments and changes in that branch of science. As of 2020, this study seeks to conduct a cross-sectional bibliometric and thematic analysis of the papers, one of the leading academic publications, in the field of translation in Turkey over the past 32 years (1988-2019). In the first step of this study, search was conducted on the database of Higher Education Academic Search with the keyword "translation" in Turkish and in the category of "proceedings", and thanks to the filter feature in the search platform, the "main areas" that may be related to the field of translation and then the sub-"scientific areas" of these main areas were identified to ascertain the limits of the corpus of this study. Thus, a preliminary search yielded 1448 proceedings, which were then reduced to 895, about 3/5 of the initial number, were included in the corpus, as only these ones were directly relevant to the field of translation. Following that, these academic proceedings were first examined based on different bibliometric data including the year, country, city, type (abstract, full text, poster, oral presentation), scope (national or international) and presentation language. Lastly, this study performed a thematic analysis on the titles of the proceedings and presented the trends of research/studies in this publication type in the field of translation in Turkey over the time period in question.

Anahtar Kelimeler

Translation, proceeding, bibliometric and thematic analysis, Higher Education Academic Search database, Turkey

Proje Numarası

YOK

Türkiye’deki Çeviri Konulu Bildiriler Üzerine Kesitsel Bir İnceleme (1988-2019)

Öz

Herhangi bir bilim dalında yapılan bilimsel ve akademik çalışmaların belirli aralıklarla sistematik olarak incelenmesi, o bilim dalındaki gelişim ve değişimleri belirlemede kritik bir öneme sahiptir. 2020 yılı itibariyle, bu çalışmada da geçtiğimiz 32 yıllık süreçte (1988-2019) Türkiye’de çeviri alanında gerçekleştiren belli başlı akademik yayın türlerinden biri olan bildiriler üzerine kesitsel bir bibliyometrik ve tematik çözümlemenin yapılması amaçlanmaktadır. İlk aşamada Yükseköğretim Akademik Arama veri tabanı üzerindeki arama motoruna Türkçe “çeviri” anahtar sözcüğü girilerek “bildiriler” kategorisine ulaşılmış, platformda yer alan filtreleme özelliğinden de yararlanılarak öncelikle “çeviri" konusuyla bağlantısı olabilecek “temel alanlar” ve bu temel alanların alt “bilim alanları” seçilerek araştırmaya dair derlemin (korpus) sınırları belirlenmiştir. Bu bağlamda, ilk etapta ulaşılan 1448 bildiri arasında ön bir eleme yapılarak sadece 3/5’nin, bir diğer ifadeyle 895’inin doğrudan “çeviri” konusu kapsamında olduğu değerlendirilerek araştırmanın derlemine dâhil edilmiştir. Ardından, söz konusu akademik çalışmalar ilk olarak; sunuldukları yıl, ülke, şehir, tür (özet, tam metin, poster, sözlü sunum), kapsam (ulusal ya da uluslararası) ve sunum dilleri gibi farklı bibliyometrik verileri bakımından çözümlenmiştir. Son aşamada ise bildiri başlıklarından hareketle tematik bir incelemeye gidilerek, sözü edilen zaman aralığında çeviri alanında ülkemizde gerçekleştirilen bu akademik yayın türündeki araştırmaların/ çalışmaların eğilimleri belirlenmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Çeviri, bildiri, bibliyometrik ve tematik çözümleme, Yükseköğretim Akademik Arama veri tabanı, Türkiye

Destekleyen Kurum

YOK

Proje Numarası

YOK

Teşekkür

YOK

Kaynakça

• Balkul, H. İ., Can, M. Z., Çalık, O., & Gümüş, A. F. (2018). Türkiye’de çeviribilim alanında 2013-2018 yılları arasında hazırlanan makaleler üzerine betimsel bir analiz. B. C. Tanrıtanır (Ed.), Filoljide Güncel Akademik Çalışmalar-2018 (ss. 277-294) İçinde. Ankara: Gece Kitaplığı. google scholar
• Başer, B., & Yıldırım, C. (2020). Traduction specialisee au XXIe siecle: analyse traductologique comparative des memoires et theses prepares en Turquie et en France. Turkish Studies-Language and Literature, 15(3), 1075-1100. google scholar
• Çalık, O. (2019). Türkiye’deki sözlü çeviri alanındaki akademik çalışmaların konumu: 2008-2018 yılları arasındaki makale kitap ve lisansüstü tez düzeyindeki çalışmaların içerik analizi (Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Çeviribilim Anabilim Dalı Çeviri Bilim Dalı, Sakarya. google scholar
• Çalışır Zenci, S. (2020). Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi TR Dizin’de taranan çeviribilim araştırmalarının incelenmesi. Söylem Filoloji Dergisi, 5(1), 239-251. google scholar
• Çalışkan, D. (2021). Türkiye’deki çeviri konulu tezler üzerine bibliyometrik ve tematik bir inceleme (1985-2020). (Y. Lisans Tezi). Bursa Uludağ Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Yabancı Diller Eğitimi Anabilim Dalı Fransız Dili Eğitimi Bilim Dalı, Bursa. google scholar
• Çalışkan, D., & Kartal, E. (2021). Türkiye’deki çeviri konulu tezler üzerine tematik bir inceleme (1985-2020). RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (25), 1214-1257. google scholar
• Çalışkan, D., & Kartal, E. (2021). Türkiye’deki çeviri konulu tezler üzerine bibliyometrik bir inceleme (1985-2020). İstanbul Üniversitesi Çeviribilim Dergisi, (15), 35-73. google scholar
• Ersoy, H., & Balkul, H. İ. (2016). Çeviribilim alanındaki lisansüstü tezler üzerine betimleyici bir çalışma. International Journal of Languages’ Education, 4(3), 151-153. google scholar
• Haleva, B. (2016). Traduction et traductologie en Turquie: etat des lieux et perspectives. Frankofoni, 32(1), 101-111. google scholar
• Kasemodel, M. G. C., Makishi, F., Souza, R. C., & Silva, V. L. (2016). Following the trail of crumbs: A bibliometric study on consumer behavior in the food science and technology field. International Journal of Food Studies, 5(1), 73-83. google scholar
• Kozak, N. (2000). Türkiye’de akademik turizm literatürünün gelişim süreci üzerine bir inceleme. DAÜ: Turizm Araştırmaları Dergisi, 1(1), 15-55. google scholar
• ÖSYM, (2023). 2023 Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu. https://cdn.osym.gov.tr/pdfdokuman/2023/YKS/tkilavuz20072023.pdf google scholar
• Şan, F., & Koçlu, S. (2020). Toplum Çevirmenliği alanında Türkiye’de yapılan bilimsel çalışmalar: analiz ve değerlendirme. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (19), 780-802. google scholar
• Tahir Gürçağlar, Ş. (2011). Çevirinin ABC’si. İstanbul: Say yayınları. google scholar
• Tunca, N. (2012). İlköğretim öğretmenleri için mesleki değerler ölçeğinin geliştirilmesi ve ilköğretim öğretmenlerinin mesleki değerlerinin belirlenmesi (Doktora tezi). Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri (Eğitim Programları ve Öğretim) Anabilim Dalı, Eskişehir. google scholar
• Yazıcı, M. (2007). Çeviribilimde lisansüstü tezleri üzerine görgül bir araştırma. III. Lisansüstü Eğitim Sempozyumu: Lisansüstü Eğitimde Sorunlar ve Çözüm Önerileri Bildirileri Kitapçığı (ss. 565-571) İçinde. Eskişehir. google scholar
• Yıldırım, C. (2020). Çeviri teknolojileri, yerelleştirme konulu lisansüstü tezlerin Türkçe çeviribilim literatürü bağlamında değerlendirilmesi. Turkish Studies-Language and Literature, 15(1), 497-514. google scholar