Suç Aktarımı: Ceza İnfaz Kurumları Suç Üniversiteleri mi?

Yıl 2022, Cilt: 10 Sayı: 2, 459 - 490, 31.12.2022

Efe Can Karabulat , Hüseyin Nergiz

https://doi.org/10.26650/JPLC2022-1093123

Öz

Günümüzde en yaygın cezalandırma aracı olarak kullanılan hapis cezasının, cezalandırmanın amaçlarıyla çelişen birtakım sonuçları da bulunmaktadır. Hükümlünün ceza infaz kurumunda yeni suçlar ve suç yöntemleri öğrenmesi, başka hükümlülerle tanışıp birlikte suç eyleminde bulunma kararı alması, suç örgütlerine katılması veya kurumda yeni suçlar gerçekleştirmesi yaygın ve iyi bilinen olumsuz sonuçlardandır. Bu durumun fiziksel yakınlık, ceza infaz kurumu alt kültürünü benimseme ve mahkumlaşma, damgalama gibi nedenleri bulunmaktadır. Bu nedenlerin hükümlü üzerindeki etkisi ise infaz kurumunun türü, kurumda geçirilen süre, diğer hükümlüler ve hükümlünün sosyal çevresi ile ilişkileri gibi etkenlere göre değişmektedir. Ayırıcı Birliktelikler Kuramı, bireylerin neden suça yöneldiğini açıklayan kuramlardan biri olup, hükümlülerin ceza infaz kurumunda yeni suçlara neden yöneldiklerini de açıklar. Ayırıcı Birliktelikler Kuramı’na göre, kişinin zihninde yasaya uygun ve aykırı düşünceler sürekli bir çatışma halindedir ve bu düşünceler kişinin çevresiyle kurduğu ilişkilere göre şekillenmektedir. Bu nedenle hükümlüler arası suç aktarımını olabildiğince azaltmak için hükümlü cezasını infaz ederken olumlu toplumsal ilişkiler kurması, var olan olumlu ilişkilerini koruyup geliştirmesi, olumsuz ilişkilerden ve suç düşüncesinden uzak tutulması temel alınmalıdır. Bunu sağlamak için ise hem ceza infaz kurumlarının yapısında hem de kurumlarda uygulanan iyileştirme programlarında çeşitli değişiklikler yapılması gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Suç aktarımı, Ayırıcı Birliktelikler Kuramı, cezalandırma

Crime Transference: Are Prisons Universities of Crime?

Öz

Prison sentences are utilized as one of the most common punishment tools, but they also have a number of negative consequences that contradict the goals of punishment. Some common and well-known negative consequences of being in a penal institution is that convicts learn new crimes and criminal methods, meet other convicts and commit crimes together, join criminal organizations, or commit new crimes in the institution. Reasons for these situations exist, such as physical proximity, adopting the penal institution subculture, prisonization, and stigmatization. Differential association is one theory that explains why individuals turn to crime and also explains why convicts tend to commit new crimes in the penal institution. According to the theory of differential association, lawful and unlawful thoughts in a person’s mind are in constant conflict, and these thoughts are shaped according to the relationship they establish with their environment. Having the convict establish positive social relations while keeping existing ones and avoid negative relations and criminal thoughts is essential in order to protect convicts from the harmful effects of crime transference. To achieve this, various changes are needed in both the structure of penal institutions as well as the rehabilitation programs implemented in penal institutions.

Anahtar Kelimeler

Crime transference, differential association, punishment

Kaynakça

• Aebi, M. F., Cocco, E., Molnar, L. ve Tiago, M. M. (2022). Prisons and Prisoners in Europe 2021: Key Findings of the SPACE I report. Series UNILCRIM 2022/3. Council of Europe and University of Lausanne.
• Akers, R. L. (2002). A Social Learning Theory of Crime. In Ed. Suzette Cote, Criminological Theories: Bridging the Past to the Future (135-143), Sage Publications.
• Alam, S. (2021). Adult Delinquency and Victimization: A Test of Differential Association Theory with New Data. Graduate Theses, Dissertations, and Problem Reports. 8030, West Virginia University.
• Albrecht, H. (2014). Concepts and Potentials of Recidivism Statistics: An International Comparison, in: National Reconviction Statistics and Studies in Europe. Göttingen Studies in Criminal Law and Justice Volume 25, 13-25.
• Balaban, Ö., Özen, S. (2015). Ceza İnfaz Kurumlarındaki Tutuklu ve Hükümlülerin Eğitim Faaliyetlerine İlişkin Algıları: T Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu Örneği. Çalışma İlişkileri Dergisi, 6(1), 37-52.
• Bayer, P., Hjalmarsson R., & Pozen, D. (2007), Building Criminal Capital behind Bars: Peer Effects in Juvenile Corrections, NBER Working Paper Series No. 12932, Cambridge: National Bureau of Economic Research.
• Becker, H. S. (2013). Hariciler (Outsiders) Bir Sapkınlık Sosyolojisi Çalışması (çev. Şerife Geniş ve Levent Ünsaldı), Ankara: Heretik Yayıncılık.
• Bilgiç, Ş. (2014). Mahkumların Suç Algısı, KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 16(I), 8-17.
• Braithwaite, J. (2006). Crime, Shame and Reintegration (16. Baskı), Cambridge: Cambridge University Press.
• Bruinsma, G. J. (1992). Differential Association Theory Reconsidered: An Extension and its Empirical Test. Journal of Quantitative Criminology, 8(1), 29-50.
• Bosiakoh, T. A., & Andoh, P. K. (2010). Differential Association Theory and Juvenile Delinquency in Ghana’s Capital City - Accra: The Case of Ghana Borstal Institute., International Journal of Sociology and Anthropology, 2(9), 198-205.
• Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü, 2019 Genel Bilgi, https://cte.adalet.gov.tr/Home/SayfaDetay/cik-genel-bilgi.
• Cheater, D. (2009). Universities of Crime Young Adults, the Criminal Justice System and Social Policy, A report by the Transition to Adulthood Alliance, Cadbury: Transition to Adulthood.
• Cressey, D. R. (1960). The Theory of Differential Association: An Introduction. Social Problems, 8(1), 2-6.
• Çıvgın, U. (2015). Hükümlülerin Suç ve Kaldıkları Cezaevleri Türlerine Göre Ruh Sağlıklarının, Psikolojik Başetme ve Psikolojik Dayanıklılıklarının İncelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), İstanbul: Gediz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Damm, A. P., & Gorinas, C. (2016). Prison as a Criminal School: Peer Effects and Criminal Learning behind Bars. The Journal of Law and Economics, 63(1), 149-180.
• Demirbaş, T. (2021). İnfaz Hukuku (8. Baskı), Ankara: Seçkin Yayınları.
• Demirbaş, T. (2020). Kriminoloji (7. Baskı), Ankara: Seçkin Yayınları.
• Demirel, P. (2017). Yetişkin Suçluluğuna Neden Olan Sosyoekonomik Faktörler. (Yayınlanmamış doktora tezi), Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Dolu, O. (2012). Suç Teorileri (4. Baskı), Ankara: Seçkin Yayınları.
• Duman, E. (2016). Türkiye’de Kadın Mahpuslar, In Ed. Ayşegül Algan, Türkiye’de Mahpus Olmak (69-80), İstanbul: TCPS Kitaplığı.
• Erem, F. (1987). Adalet Psikolojisi (8. Baskı), Ankara: Sevinç Matbaası.
• European Committee for the Prevention of Torture and Inhuman or Degrading Treatment or Punishment (CPT). (2019). Report to the Turkish Government on the Visit to Turkey Carried Out by the European Committee for the Prevention of Torture and Inhuman or Degrading Treatment or Punishment, Strazburg: European Committee.
• Fazel, S., Wolf, A. (2015). Systematic Review of Criminal Recidivism Rates Worldwide: Current Difficulties and Recommendations for Best Practice, Plos One, 10(6), 1-8.
• Glaeser, E. L., Sacerdote, B., & Scheinkman, J. A. (1996). Crime and Social Interactions. The Quarterly Journal of Economics, 111(2), 507-548.
• Glaser, D. (1960). Differential Association and Criminological Prediction. Social Problems, 8(1), 6-14.
• Graffam, J., Shinkfield, A. J. ve Lavelle, B. (2014). Recidivism Among Participants of an Employment Assistance Program for Prisoners and Offenders. International Journal Offender Therapy, 58(3). 348-63.
• Harris, H. M., Nakamura, K., & Bucklen, K. (2018). Do Cellmates Matter: Causal Test of the Schools of Crime Hypothesis with Implications for Differential Association and Deterrence Theories. Criminology, 56(1), 87-122.
• Haynes, F. E. (1949). The Sociological Study of the Prison Community. Journal of Criminal Law & Criminology, 39, 432-440.
• Jaffe, M. (2012). Peer Support and Seeking Help in Prison: A Study of the Listener Scheme in Four Prisons in England. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Keele: Keele University.
• Jensen, G. F. (1972). Parents, Peers, and Delinquent Action: A Test of the Differential Association Perspective. American Journal of Sociology, 78(3), 562–575.
• Irwin, J., & Cressey, D. (1962). Thieves, Convicts and The Inmate Culture. Social Problems, 10, 142-155.
• Işıktaç, Y. (2013). Ceza Adaleti Açısından Hapis Cezası ve Rehabilitasyon İlişkisi. Journal of Istanbul University Law Faculty, 71(1), 625-638.
• Karakaş-Doğan, F. (2010). Cezanın Amacı ve Hapis Cezası, İstanbul: Legal Yayıncılık.
• Karakartal, D. (2018). Cezaevinden Çıkan Eski Hükümlülerin Yaşadıkları Sorunların İncelenmesi. Uluslararası Beşeri Bilimler ve Eğitim Dergisi, 4(9), 72-85.
• Kızmaz, Z. (2007). Cezaevinin ve Hapsetmenin Suçu Engellemedeki Etkisi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17, 44-68.
• Koçak, O., & Altun, S. (2010). Ceza Infaz Kurumundaki Mesleki Eğitim Faaliyetlerinin Hükümlü İstihdamına Katkıları. Çalışma İlişkileri Dergisi, 1(1), 95-117.
• Kropotkin, P. (1913). Prisons: Universities of Crime. Mother Earth, 8(8), 1-3.
• Latessa E. J., & Lowenkamp, C. (2006). What Works in Reducing Recidivism? University of St. Thomas Law Journal, 3(3), 521-535.
• Leipold, A. (2006). Recidivism, Incapacitation, and Criminal Sentencing Policy, University of St. Thomas Law Journal, 3(3), 536-558.
• Liska, A. E. (1969). Interpreting the Causal Structure of Differential Association Theory. Social Problems, 16(4), 485-492.
• Lombroso, C. (2006). Criminal Man (çev. Nicole Hahn Rafter ve Mary Gibson), Londra: Duke University Press.
• Matsueda, R. L. (1988). The Current State of Differential Association Theory. Crime and Delinquency, 34(1), 277-306.
• Mears, D. P., Cochran, J. C., Bales, W. D., & Bhati, A. S. (2016). Recidivism and Time Served in Prison. The Journal of Law and Criminology, 106(1), 83-124.
• Monteiro, C. (2015). Understanding Persistent Offending Among Incarcerated Offenders Through General Strain Theory. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Boston.
• Nagin, D.S., Cullen, F. T., Jonson, C. L. (2009). Imprisonment and Reoffending. Crime and Justice, 38(1), 115-200. Nergiz, H. (2020). Ceza İnfaz Kurumlarındaki Yetişkin Hükümlülerde Yineleyen Fiziksel Şiddet Suçu Davranışını Yordayan Psikolojik Değişkenler. Yayınlanmamış Doktora Tezi Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
• Nguyen, H., Loughran, T. A., Paternoster, R., Fagan, J., & Piquero, A. R. (2017). Institutional Placement and Illegal Earnings: Examining the Crime School Hypothesis. Journal of Quantitative Criminology, 33(2), 207-235.
• Nygaard, R. (1996). Is Prison an Appropriate Response to Crime?, Saint Louis University Law Journal, 40(3), 677-698.
• Orsagh, T., & Chen, J. (1988). The Effect of Time Served on Recidivism: An Interdisciplinary Theory. Journal of Quantitative Criminology, 4(2), 155-171.
• Ouss, A. (2011). Prison as a School of Crime: Evidence from Cell-Level Interactions, SSRN Online, 1-23.
• Özbay, Ö. (2011). Does General Strain Theory Account for Youth Deviance in Turkey?, Nevşehir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1, 107-129.
• Özgenç, İ. (2020). Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler (12. Baskı). Ankara: Seçkin Yayınları.
• Özgenç, İ. (2022). Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğünün Aktüel Hükümlü İstatistikleri Üzerine Tespit ve Değerlendirmeler. https://izzetozgenc.com/makale/ceza-ve-tevkifevleri-genel-mudurlugunun-aktuel-hukumlu-istatistikleri-uzerine-tespit-ve-degerlendirmeler adresinden 04.07.2022 tarihinde alınmıştır.
• Paterline, B. A., & Petersen, D. M. (1999). Structural and Social Psychological Determinants of Prisonization. Journal of Criminal Justice, 27(5), 427-441.
• Reiss, A. J., & Rhodes, A. L. (1964). An Empirical Test of Differential Association Theory. Journal of Research in Crime and Delinquency. 1, 5-18.
• Rocque, M., Bierie, D., MacKenzie, D. (2011). Social Bonds and Change During Incarceration: Testing a Missing Link in the Reentry Research, International Journal of Offender Therapy and Comparative Criminology. 20(10), 1-23.
• Roxell, L. (2011). Co-Offending Among Prison Inmates. The Prison Journal, 91(3), 366-389. Samaritans, (2022, 01 Nisan). The Listener Scheme. https://www.samaritans.org/how-we-can-help/prisons/listener-scheme/ adresinden 07 Temmuz 2022 tarihinde alınmıştır.
• Samenow, S. E. (2014). Inside The Criminal Mind (3rd Ed.), New York: Broadway Books.
• Saruç, S. (2013). Kadın Hükümlüler: Cezaevi Yaşantısı ve Tahliye Sonrası Gereksinimler (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Schubert, C. A., Mulvey, E. P., Loughran, T. A., & Losoya, S. H. (2012). Perceptions of Institutional Experience and Community Outcomes for Serious Adolescent Offenders. Criminal Justice and Behavior, 39(1), 71-93.
• Sirisutthidacha, W., & Tititampruk, D. (2014). Patterns of Inmate Subculture: A Qualitative Study of Thai Inmates. International Journal of Criminal Justice Sciences, 9(1), 94-109.
• Song, L., & Lieb, R. (1993). Recidivism: The Effect of Incarceration and Length of Time Served, Washington State Institute for Public Policy Report, https://www.wsipp.wa.gov/ReportFile/1152/Wsipp_Recidivism-The-Effect-of-Incarceration-and-Length-of-Time-Served_Full-Report.pdf. Son erişim tarihi: 15.05.2020.
• Sutherland E. H., & Cressey, D. R. (1978). Criminology (10th ed.), Philadelphia: J. B. Lippincott Company.
• Şahin, C. (2002). Tahliye Öncesi ve Sonrası Hükümlüye ve Eski Hükümlüye Yardım. Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 5(2).
• Şen, Ş. (2016). Ceza İnfaz Kurumlarında Verilen Eğitim Faaliyetlerinin Yaşam Boyu Öğrenme Açısından Değerlendirilmesi (Zonguldak İli Örneği). Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Bartın: Bartın Üniversitesi.
• Short, J. (1957). Differential Association and Delinquency. Social Problems, 4(3), 233-239.
• Tannenbaum, F. (1938). Crime and the Community. New York: Columbia University Press.
• T. C. Adalet Bakanlığı, Ceza İnfaz Kurumları ile Tutukevleri İşyurtları Kurumu. (2019). 2018 Faaliyet Raporu. Erişim adresi: https://iydb.adalet.gov.tr/Resimler/BilgiBankasi/2822019181508faaliyet_raporu_2018.pdf.
• T. C. Adalet Bakanlığı, Ceza İnfaz Kurumları İle Tutukevleri İşyurtları Kurumu (2020). 2019 Faaliyet Raporu. Erişim adresi: https://iydb.adalet.gov.tr/Resimler/BilgiBankasi/2822020202750Faaliyet%20Raporu%202019.pdf.
• T. C. Adalet Bakanlığı, Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü. (2022). Ceza İnfaz Kurumlarımız Genel Bilgi, https://cte.adalet.gov.tr/Home/SayfaDetay/cik-genel-bilgi adresinden 13 Temmuz 2022 tarihinde alınmıştır.
• T. C. Adalet Bakanlığı, Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü. (2022). Cinsiyete ve İnfaz Durumuna Göre Ceza İnfaz Kurumları Mevcutları. https://cte.adalet.gov.tr/Resimler/Dokuman/6072022143955istatistik-1.pdf adresinden 13 Temmuz 2022 tarihinde alınmıştır.
• T. C. Adalet Bakanlığı, Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü. (2022). Denetimli Serbestlik Daire Başkanlığı İstatistikleri. https://rayp.adalet.gov.tr/resimler/581/dosya/mayis-2022-istatistikleri06-06-202211-47-am.pdf adresinden 13 Temmuz 2022 tarihinde alınmıştır.
• T. C. Adalet Bakanlığı, Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü. (2022). Personel Durumu. https://cte.adalet.gov.tr/Home/SayfaDetay/personel-durumu adresinden 13 Temmuz 2022 tarihinde alınmıştır.
• T.C. Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı (2020). Cezaevlerinde e-görüş dönemi başlıyor, (23 Ekim 2020). https://www.iletisim.gov.tr/turkce/yerel_basin/detay/cezaevlerinde-e-gorus-donemi-basliyor.
• Thomas, C. W. (1977). Theoretical Perspectives on Prisonization: A Comparison of the Importation and Deprivation Models. Journal of Criminal Law and Criminology, 68(1), 135-145.
• Topses, M. (2013). Mükerrer Suçluların Sosyo-Kültürel Özellikleri: Çanakkale E Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu Örneği. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 18(18), 257-287.
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2019). 2018 Yılı Hükümlü ve Tutuklu Sayısı. Erişim adresi: http://tuik.gov.tr/PreIstatistikTablo.do?istab_id=1621.
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2020). Ceza İnfaz Kurumu İstatistikleri, 2019. Erişim adresi: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Ceza-Infaz-Kurumu-Istatistikleri-2019-33625.
• Walker, N. (1983). Side-Effects of Incarceration. Britain Journal of Criminology, 23(1), 61-71.
• Weerman, F. M. (2003). Co-offending as Social Exchange: Explaining Characteristics of Co-offending. British Journal of Criminology, 43, 398-416.
• Wittenberg, P. M. (1996). Language and Communication In Prison, Federal Probation, 60(4), 45-50.
• Woods, D., Hassan, D., Breslin, G. (2017). Positive Collateral Damage or Purposeful Design: How Sport-based Interventions Impact the Psychological Well-being of People in Prison. Mental Health and Physical Activity, 13, 152-162.
• Wooldredge, J. D. (1997). Explaining Variation in Perceptions of Inmate Crowding, The Prison Journal, 77(1), 27-40.
• Yarsuvat, D. (1992). Bir Sosyolojik ve Kültürel Alt Grup Olarak Cezaevi Toplumu. İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 2(2).
• Yinger, M. (1960), Contraculture and Subculture. American Sociological Review, 25(5), 625-635.
• Yukhnenko, D., Sridhar, S., Fazel, S. (2019). A Systematic Review of Criminal Recidivism Rates Worldwide: 3-Year Update, Wellcome Open Research, 4, 1-10.