ÖRNEK OLAY YÖNTEMİNİN HAYAT BİLGİSİ DERSLERİNDE KULLANIMINA YÖNELİK BİR EYLEM ARAŞTIRMASI

Yıl 2016, Cilt: 13 Sayı: 2, 41 - 58, 27.10.2016

Nur Ütkür , Yücel Kabapınar , Alev Önder

Öz

Hayat Bilgisi derslerinde örnek olay yönteminin kullanılması öğrencileri etkin kılma noktasında önem taşımaktadır. Çünkü örnek olay, yaşam içerisinde karşılaşacakları sorunların bir provası niteliğindedir. Bu nedenle bu çalışmada öğretmenlerin örnek olayı bir yöntem olarak kullanmalarının niteliksel düzeyi incelenmiştir. Çalışmanın amacı, öğretmenlere verilen örnek olay temelli eğitimin, işlenen Hayat Blgisi derslerinde ne derece etkili olduğunun saptanmasıdır. Bu amaçla nitel araştırma desenlerinden eylem araştırması kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu devlet ve özel okullardan seçilen toplam yedi öğretmen oluşturmaktadır. Çalışmadaki veri toplama araçları gözlem formu ve öğretmen günlükleridir. Öğretmenlerin eğitim öncesi ve sonrası işledikleri dersler toplam 84 ders saati gözlemlenmiştir. Bu gözlemlerde öğretmenlerin örnek olayı işlemelerinin niteliği incelenmiştir. Ardından, öğretmen günlükleri onların süreç hakkındaki düşüncelerini analiz etmek için incelenmiştir. Süreç sonucunda, gözlemlerden ve öğretmen günlüklerinden elde edilen veriler göstermektedir ki, öğretmenlerin kullandıkları soru tiplerinden düşünsel sorular azalırken; empatik ve ahlaki sorular artmıştır. Aynı zamanda örnek olayları desteklemek amacıyla kullanılan etkinliklerde de eğitim sonrasında niteliksel ve niceliksel açıdan bir artış görülmüştür. Sonuç olarak, verilen eğitim sonrasında öğretmenlerin örnek olayı yöntem olarak kullanmalarının niteliğinin arttığı görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

örnek olay yöntemi, hayat bilgisi dersi, eylem araştırması

An Action Research Towards Using Case Study Method in Life Studies Courses

Öz

Use of
case study method in Life Studies courses is important since it is an element
to make students become active. Case studies are provided as a rehearsal of the
problems to get encountered in life. Therefore, in this study quality of
teachers’ use of case study method is examined. The aim of the study is to
determine to what extent teacher trainings based on case studies are effective
in life science courses. For this purpose, action research as one of the
qualitative research designs was used. The study consisted of seven teachers working
at public and private schools. Data collection tools in the study are the
observation forms and teacher diaries. In the study, 84 course hours of lessons
instructed by teachers before and after teacher training were observed. Then,
the teacher diaries were examined to analyze their thoughts on their process.
At the end of the process, the examination of observations and teachers’ diaries
reveal that cognitive questions teachers ask decreased while empathetic and
moral questions increased. Moreover, after the teacher training, quality and
quantity of activities used to promote case studies are increased. As a result,
it is determined that after teacher training, quality of teachers’ use of case
study method is increased. 

Anahtar Kelimeler

case study method, life studies course, action research

Kaynakça

• Aydın, M. Z. (2011). Okulda ahlak eğitimi ve ahlak öğretiminde örnek olay incelemesi yöntemi, Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Aydın, M. Z. ve Gürler, Ş. A. (2012). Okulda değerler eğitimi: Yöntemler, etkinlikler, kaynaklar, Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Badger, J. (2010). “Classification and framing in the case method: discussion leaders’ questions”, Journal of Further and Higher Education, 34 (4), 503-518.
• Beckisheva, T., Gasparyan, G. A. & Kovalenko, N. A. (2015). Case study as an active method of teaching business English, Procedia Social and Behavioral Sciences, 166, 292-295.
• Farahani, L. A. & Heidari, T. (2013). Effects of the case-based instruction method on the experience of learning, Journal of Biological Education, (Dol: 10. 1080/ 002196266. 2013. 788539.)
• Gözütok, F. D. (2006). Öğretim ilke ve yöntemleri, Ankara: Ekinoks.
• Kabapınar, Y. (2009). İlköğretimde hayat bilgisi ve sosyal bilgiler öğretimi. Ankara: Maya Akademi.
• Kabapınar, Y. (2012). Kuramdan uygulamaya hayat bilgisi ve sosyal bilgiler öğretimi, Ankara: Pegem Akademi.
• Kabapınar, Y. ve Baysal, Z. N. (2004). İlköğretimde hayat bilgisi ve sosyal bilgiler öğretimine yaşamın kendisini taşımak: Gazete haberinin kullanıldığı bir öğretimin tasarlanması
• ve değerlendirilmesi, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 10 (39), 384-419.
• Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). An expanded sourcebook qualitative data analysis.
• London: Sage Publications.
• Milli Eğitim Bakanlığı, (2009). İlköğretim 1, 2, 3. sınıflar hayat bilgisi dersi öğretim
• programı ve kılavuzu, Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Özkan, Ö. (2010). Örnek olay yönteminin hayat bilgisi dersi öğrenme ortamlarında kullanımının
• etkililiği. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim
• Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.)
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara:
• Seçkin Yayınevi.