Baharatın Gastronomi Tarihi ve Kültürüne Etkisinin Araştırılması

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 2, 27 - 41, 30.10.2023

Murat Doğan , Kadir Özdemir

https://doi.org/10.53804/izlek.1235912

Öz

Çalışma ile baharatın gastronomi tarihi ve kültürüne etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışma da nitel araştırma yöntemleri kullanılmış olup kavramsal çerçevenin ortaya çıkarılmasında literatür taraması ve veri toplama aracı olarak ise bireysel görüşme tekniği kullanılmıştır. Görüşmeler sonucu ortaya çıkan bulgulara içerik analizi uygulanmış ve sonuçlar temalar şeklinde kategorize edilmiştir. Bulgulara uygulanan içerik analizi sonucu baharatın gastronomi tarihi ve kültürüne etkisinde (1) baharatın gastronomi tarihi ve kültürünün oluşumuna katkısı, (2) gastronomi tarihi ve kültürü açısından baharatın birleştirici ve ayrıştırıcı rolünün olması ve (3) gastronomi tarihi ve kültürünün gelişimine katkısı olmak üzere üç ana belirlenmiştir. Sonuç olarak gastronomi tarihinin ve kültürünün oluşumuna ve gelişimine baharat birleştirici ve ayrıştırıcı rolüyle etkilemiştir.

Anahtar Kelimeler

Gastronomi kültürü, Gastronomi tarihi, Gastronomi, Tarih, Baharat

Investigation of the Effect of Spice on Gastronomy History and Culture

Öz

The study aimed to determine the effect of spice on the history and culture of gastronomy. Qualitative research methods were used in the study, and a literature review was used to reveal the conceptual framework. An individual interview technique was used as a data collection tool. Content analysis was applied to the findings that emerged as a result of the interviews, and the results were categorized as themes. As a result of the content analysis applied to the findings, the effect of spice on gastronomy history and culture has three main factors: (1) the contribution of spices to the formation of gastronomy history and culture; (2) the unifying and dissociative roles of spices in terms of gastronomy history and culture; and (3) the contribution of spices to the development of gastronomy history and culture. Overall, the spice has influenced the formation and development of gastronomy history and culture with its unifying and dissociative roles.

Anahtar Kelimeler

Gastronomy culture, Gastronomy history, Gastronomy, History, Spices

Kaynakça

• AKSOY, M., & ÜNER, E. H. (2016). Rafine mutfağın doğuşu ve rafine mutfağı şekillendiren yenilikçi mutfak akımlarının yiyecek içecek işletmelerine etkileri. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(6), 1-17.
• AKSOY, M., İFLAZOĞLU, N., & CANBOLAT, C. (2016). Avrupa Aşçılık Tarihi: Antik Yunan'dan Sanayi Devrimine. Journal of Recreation and Torism Research, 3(2), 54-62.
• ALBALA, K. (2013). Culinary history. In Routledge international handbook of food studies (pp. 114-121). Routledge.
• ANDERSON, E. N. (2014). Everyone eats: understanding food and culture. NYU Press.
• ASPERS, P., & CORTE, U. (2019). What is qualitative in qualitative research. Qualitative sociology, 42(2), 139-160.
• AYYILDIZ, S., & SARPER, F. (2019). Antioksidan baharatların Osmanlı saray mutfağındaki yeri. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(1), 363-380.
• BATU, A., & BATU, H. S. (2018). Historical background of Turkish gastronomy from ancient times until today. Journal of ethnic foods, 5(2), 76-82.
• BELGE, M. (2016). Tarih boyunca yemek kültürü. İletişim Yayınları.
• BEŞIRLI, H. (2010). Yemek, kültür ve kimlik. Milli Folklor, 22(87), 159-169.
• BOBER, P. P. (2001). Art, culture, and cuisine: ancient and medieval gastronomy. University of Chicago Press.
• CIVITELLO, L. (2011). Cuisine and culture: A history of food and people. John Wiley & Sons.
• CZARRA, F. (2009). Spices: a global history. Reaktion Books.
• DEMIRCIOĞLU, Y., YAMAN, M., & ŞIMŞEK, I. (2007). Kadınların Baharat Kullanımı Alışkanlıkları Üzerine Bir Araştırma. TSK Koruyu Hekimlik Bülteni, 6(3), 161-168.
• DEMIRÇIVI, B. M., & ALTAŞ, A. (2016). Üniversite öğrencilerinin baharatlara ilişkin bilgileri ve tüketim tercihleri: Aksaray Üniversitesinde bir uygulama.
• DOĞAN, M., & ÖZALTIN, E. (2022). Bozanın Türk Gastronomisindeki Yeri ve Önemi: Geleneksel Boza Üreticileri Üzerine Bir Araştırma. Uluslararası Türk Dünyası Turizm Araştırmaları Dergisi, 7(2), 1-13.
• DOĞAN, M., & YILMAZ, M. (2022). Hatay İlinin Gastronomi Turizmi Gelişmişlik Düzeyinin Tespitine Yönelik Bir Araştırma. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 6(4), 1146-1164.
• DÜZGÜN, E., & ÖZKAYA, F. D. (2015). Mezopotamya’dan Günümüze Mutfak Kültürü (Culinary Culture from Mesopotamia to. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 41, 47.
• ESCOFFIER, M. R. (1987). The chef in society: Origins and development. Hospitality Review, 5(1), 6.
• FREEDMAN, P. (2020). History of Spices. Handbook of Eating and Drinking: Interdisciplinary Perspectives, 77-91.
• GÜRSOY, D. (2012). Baharat ve Güç. İstanbul: Oğlak Yayıncılık.
• HAYASHI JR, P., ABIB, G., & HOPPEN, N. (2019). Validity in qualitative research: A processual approach. The Qualitative Report, 24(1), 98-112.
• HEGARTY, J. A., & O’MAHONY, G. B. (2001). Gastronomy: A phenomenon of cultural expressionism and an aesthetic for living. International Journal of Hospitality Management, 20(1), 3-13.
• KALLIO, H., PIETILÄ, A. M., JOHNSON, M., & KANGASNIEMI, M. (2016). Systematic methodological review: developing a framework for a qualitative semi‐structured interview guide. Journal of advanced nursing, 72(12), 2954-2965.
• KASAR, H. (2021). Türk mutfak kültürü evreleri ve mutfak sentezinin incelenmesi. Journal of Humanities and Tourism Research, 11(2), 359-378.
• KLOSSE, P. R. (2012). The essence of gastronomy. Understanding the flavour of foods and beverages. The Netherlands: The Academy for Gastronomy.
• LEWICKA, P. B. (2011). Flavorings in Context: Spices and Herbs in Medieval Near East.
• MACCLANCY, J. (2004). Food, Identity, Identification. Researching Food Habits: Methods and Problems, 5, 63.
• NARSIMHAN, S. (2009). Plants and Human Civilization: Indian Spices. Comparative Civilizations Review, 60(60), 8.
• POULAIN, J. P. (2005). French gastronomy, french gastronomies. Culinary Cultures of Europe: Identity, Diversity and Dialogue. Strasbourg: Council of Europe Pub, 157-69.
• RAO, H., MONIN, P., & DURAND, R. (2003). Institutional change in Toque Ville: Nouvelle cuisine as an identity movement in French gastronomy. American journal of sociology, 108(4), 795-843.
• ROBUCHON, J. (2009). Larousse gastronomique: the world's greatest culinary encyclopedia. Clarkson Potter Publishers.
• ROLLER, M. R. (2019). A quality approach to qualitative content analysis: Similarities and differences compared to other qualitative methods. SSOAR-Social Science Open Access Repository.
• SANTICH, B. (2007). The Study of Gastronomy: A Catalyst for Cultural Understanding. International Journal of the Humanities, 5(6).
• SEÇIM, Y. (2018). Selçuklu ve Osmanlı mutfağının gastronomi açısından değerlendirilmesi. Journal of Tourism Theory and Research, 4(2), 122-132.
• SÖDERLIND, P. U. (2011). The Gastronomic man and Georgia s food culture. Review of Applied Socio-Economic Research, 1(1), 97-122.
• SPANG, R. L., & GOPNIK, A. (2019). The Invention of the Restaurant-Paris and Modern Gastronomic Culture, with a New Preface (Vol. 135). Harvard University Press.
• TAYLOR, V. (2005). Banquet plate and Renaissance culture: a day in the life. Renaissance Studies, 19(5), 621-633.
• THIS, H. (2005). Modelling dishes and exploring culinary ‘precisions’: the two issues of molecular gastronomy. British Journal of Nutrition, 93(S1), S139-S146.
• VAN WYK, B. E. (2014). Culinary herbs and spices of the world. University of Chicago Press.
• WILLIAMSON, C. (2013). Questionnaires, individual interviews and focus groups. In Research methods: Information, systems, and contexts (pp. 349-372). Tilde University Press.
• YERASIMOS, M. (2014). 500 Yıllık Osmanlı Mutfağı (13. Baskı). İstanbul, Boyut Yayın Grubu.
• YILMAZ, H., & ŞENEL, P. (2016). Bir iletişim biçimi olarak gastronomi. Detay Yayıncılık, Ankara.