Yayın Etiği
İZÜ Eğitim Dergisi'nin yayın süreçleri, bilginin bilimsel yöntemle yansız biçimde üretilmesi, geliştirilmesi ve paylaşılmasına dayanır.
Hakemli makaleler, bilimsel yöntemin uygulanmasını, yansızlığı sağlayan çalışmalardır. Bilimsel üretimin gerçekleştirilmesinde yayın sürecinin tüm bileşenlerinin; yayıncı, editörler, yazarlar, hakemler ve okuyucuların etik ilkelere uymaları gerekir. Bu kapsamda İZÜ Eğitim Dergisi’nin yayın etiği ile açık erişim politikası da, Yayın Etiği Komitesi’nin (Committee on Publication Ethics, COPE) açık erişimde yayınladığı kılavuzlar ve politikalar doğrultusunda (Örneğin “Yayın Etiği Komitesi (COPE) Davranış Kuralları ve Dergi Editörleri İçin En İyi Uygulama Kılavuzları; “Code of Conduct and Best Practice Guidelines for Journal Editors” ve “COPE Best Practice Guidelines for Journal Editors”) yayın sürecinin tüm bileşenlerinin etik ilkelere uymasını gerektirmektedir.
Makalelerde kullanılan verilerin manipüle edilmesi, çarpıtılması ve uydurma verilerin kullanılması gibi durumlar tespit edilirse, makale yazarının çalıştığı kuruma bu durum resmi yollardan bildirilecek ve makale reddedilecektir. Dergimiz, editör kurulu ve/veya hakemler tarafından verilen dönütlere göre yazarlardan analiz sonuçlarına ilişkin çıktı dosyalarını isteme hakkına sahiptir.
İZÜ Eğitim Dergisi Editör Kurulu’nun Sorumlulukları
• İZÜ Eğitim Dergisi'ne gönderilen tüm makaleler -başvuru aşamasından yayımlanma aşamasına kadar- Editör Kurulu’nun sorumluluğu altındadır. Editör Kurulu bu sorumluluğunu bilir, makalelerin değerlendirilmesi ve yayımlanması aşamasındaki süreçte kararların kişisel kazanç düşünülmeksizin kamu yararı gözetilerek bağımsız olarak alınmasını sağlamakla yükümlüdür. Yazar(lar) ve Editör Kurulu arasındaki ilişki bu sorumluluk temelinde bağımsızlık ilkesine dayanır. Editör Kurulu’nun alacağı tüm kararlar yazar(lar) ile diğer kişi ve kuruluşlardan bağımsızdır.
• İZÜ Eğitim Dergisi Editör Kurulu, derginin sürekli gelişmesi, makalelerin alana uygun olması, okurların ve yazarların ihtiyaçlarını karşılaması, yayın niteliğinin yükseltilmesi için çaba gösterir.
• İZÜ Eğitim Dergisi Editör Kurulu, derginin "Çift Kör Hakemlik ve Değerlendirme Süreci"ni tanımlayarak, tüm süreçlerin buna uygun yürütülmesini sağlar. Hakem ve yazar bilgilerini gizli tutarak değerlendirme sürecinin nesnel, bilimsel ve tarafsız şekilde yürütülmesine olanak tanır.
• İZÜ Eğitim Dergisi Editör Kurulu, sisteme yüklenen makalelere ilişkin tüm bilgileri, makale yayınlanana kadar gizli tutar ve yayınlanmış makale yazarlarının telif hakkını korur.
• İZÜ Eğitim Dergisi Editör Kurulu, makale ve dergi yayım sürecinde bilimsel-etik olmayan davranışlar, intihal, yollama (atıf) çeteciliği ile ilgili önlemleri alır. Etik ihlalin söz konusu olduğu durumlarla karşılaşıldığında derginin politika ve prosedürlerine bağlı kalarak gerekli işlemleri uygular.
Editör, Editör Yardımcıları ve Alan Editörlerinin Etik Sorumlulukları
• Editörler, hakem, yazar, araştırmacı ve okuyucuların bilgi gereksinimlerini karşılamaya, yayın süreciyle ilgili açıklama gerektiren hususlarda açıklık ilkesine göre davranmaya çaba gösterirler.
• Editörler, başvurusu yapılan makaleleri ön değerlendirme aşamasında inceleyerek ilgili alan editörüne atar ve hakem önerilerini inceleyerek hakem değerlendirmelerini yazar(lar)a iletirler.
• Editörler, başvurusu yapılan makalelerle ilgili karar verirken, makalelerin özgün değeri, alana katkısı, araştırma yönteminin geçerliği ve güvenirliği ile derginin amaç ve kapsamını göz önünde bulundururlar.
• Editörler, derginin yayın politikaları arasında bulunan çift kör hakemlik ve değerlendirme süreci politikalarını uygular, değerlendirme sürecinde hakem ve yazarların kimlik bilgilerini gizli tutarak her makalenin yansız ve süresi içinde değerlendirilmesini sağlarlar.
• Editörler, hakem havuzunun geniş bir yelpazeden oluşması ve sürekli güncellenmesi için çaba gösterirler.
• Editörler, dergi yayın sürecinin yayın politikaları ve kılavuzlara uygun işletilmesini sağlar, süreçte görev alanları yayın politikaları konusunda bilgilendirirler.
• Editörler, makalelerdeki hata, tutarsızlık ya da yanlış yönlendirmelerin düzeltilmesini sağlarlar.
• Editörler, yayınlanan makalelerin fikri mülkiyet hakkını korur, ihlal olması durumunda derginin ve yazar(lar)ın haklarını savunurlar. Ayrıca yayımlanan makalelerin içeriğinin başka yayınların fikri mülkiyet haklarını ihlal etmesini önlemek amacıyla özgünlük-benzerlik denetimi yaparak gerekli önlemleri alırlar.
• Editörler makalenin katılımcılarının açık onayının belgelendirilmesini önemser, makalenin katılımcılarına ilişkin etik kurul onayı talep ederler.
Hakemlerin Etik Sorumlulukları
İZÜ Eğitim Dergisi makale değerlendirme sürecinde yazar ve hakem kimliklerinin gizlendiği (yazar ve hakemlerin birbirinin ismini görmediği ve bilmediği) çift kör hakemlik ilkesi uygulanır. Hakemler yazarlar ile doğrudan iletişim kuramaz; makale değerlendirme formları ve metin üzerinde belirtilen notlar ile düzeltme istekleri editörler ve dergi yönetim sistemi aracılığıyla yazar(lar)a iletilir.
İZÜ Eğitim Dergisi’ne başvurusu yapılan makaleleri değerlendirecek hakemler şu etik sorumlulukları taşımalıdır:
• Hakemler sadece uzmanlık alanları ile ilgili makaleleri değerlendirmeyi kabul etmelidir.
• Hakemler, tarafsızlık ve gizlilik ilkelerini uygun olarak değerlendirme yapmalıdır.
• Hakemler, çıkar çatışması-çıkar birliği söz konusu olduğunu düşündüklerinde makaleyi değerlendirmeyi reddederek editörlere bilgi vermelidir.
• Hakemler, değerlendirmeyi akademik görgü kurallarına uygun biçimde, yapıcı bir dille yapmalı; hakaret ve düşmanlık içeren kişisel yorumlardan kaçınmalıdır.
• Hakemler değerlendirmesini kabul ettikleri makaleyi süresi içinde değerlendirmelidir.
Yazarların Etik Sorumlulukları
İZÜ Eğitim Dergisi'ne makale başvurusu yapan yazar(lar) şu etik sorumlulukları taşımalıdır:
• Yazar(lar)ın gönderdikleri makalelerin özgün olması beklenmektedir.
• Yazar(lar) çalışmalarını aynı anda birden fazla derginin başvuru sürecinde bulunduramaz. Her bir başvuru önceki başvurunun tamamlanmasını takiben başlatılabilir. Başka bir dergide yayınlanmış çalışma gönderilemez.
• Yazar(lar) başvurusu yapılan makale ile birlikte Telif Hakkı ve Yazar Sözleşmesi’ni doldurularak ıslak imza ile sisteme yüklenmelidir.
• Yazar(lar) makalelerinde kullandıkları telif hakkı içeren her türlü unsur için yasal izinleri almış olmalıdır, herhangi bir unsurun kullanımından doğan telif hakkı sorunlarından dergi sorumlu değildir.
• Yazar(lar), makale yazımı sırasında yararlandıkları kaynaklara etik ilkeler doğrultusunda eksiksiz ve doğru biçimde atıf yapmalıdır.
• Yazar(lar)dan değerlendirme süreçleri çerçevesinde makalelerine ilişkin ham veri talep edilmesi durumunda beklenen veri ve bilgileri yayın kurulu ve bilim kurulu ile paylaşmalıdır.
• Yazar(lar) kullanılan verilerin kullanım haklarına, araştırma ve analizlerle ilgili gerekli izinlere sahip olmak ve üzerinde araştırma yaptıkları katılımcıların onayını aldıklarını belgelemek durumundadır.
• Yazar(lar), etik kurul kararı gerektiren deney, anket, ölçek, görüşme, gözlem, odak grup çalışması gibi nicel ya da nitel yöntemlerle veri toplamayı gerektiren araştırmalar için etik kurul onayı aldığını belirtmeli, etik kurul kararını gösteren belgeyi makalenin başvurusuyla birlikte sisteme yüklemelidir.
• Yazar(lar), başvurusu yapılan makaleyle ilgili çıkar çatışması-çıkar birliği olan kişileri editörlere bildirmelidir.
• Yazar(lar)ın, değerlendirme ve erken görünüm aşamasındaki ya da elektronik ortamda yayımlanmış makalesiyle ilgili hatayı fark ettiklerinde bilgi vermek, düzeltmek ya da geri çekmek için editörle iletişime geçmesi gerekir.
Etik İlkelere Uymayan Durumun Editöre Bildirilmesi
İZÜ Eğitim Dergisi'nde etik ilkelere uygun olmayan bir durum, olay, davranış ile karşılaşılması durumunda izuegitim@gmail.com adresinden bildirilmesi gerekmektedir.