Okul Yöneticilerinin Çokkültürlü Eğitim Tutumlarına ve Demokratik Tutumlarına İlişkin Görüşleri: Bir Karma Yöntem Çalışması

Yıl 2018, Cilt: 6 Sayı: 12, 163 - 194, 03.12.2018

Aysel Arslan , Hilal Çalmaşur

https://doi.org/10.18009/jcer.425761

Cited By: 3

Öz

Bu çalışmada ilköğretimde görev yapan okul
yöneticilerinin çokkültürlü eğitime ilişkin görüşlerinin belirlenmesi;
amaçlanmaktadır. Araştırmada, nicel ve nitel verilerin bir arada kullanılmasına
olanak veren karma yöntem kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 31’i
bayan, 69’u erkek 100 okul yöneticisi oluşturmaktadır. Araştırmanın nicel
verilerinin analizinde; Kolmogorov-Smirnov (K-S), Aritmetik Ortalama, Standart
Sapma, Bağımsız T Testi, Anova, Pearson Korelasyon Katsayısı; nitel verilerinin
analizinde frekans ve içerik çözümleme teknikleri kullanılmıştır. Nicel analiz
sonuçlarına göre, okul yöneticilerinin çokkültürlü eğitim tutumlarının
cinsiyet, okul türü, okuldaki görev, branş; demokratik tutumlarının okul türüne
göre anlamlı farklılığa sahip olduğu belirlenmiştir. Okul yöneticilerinin
çokkültürlü eğitim tutumları ile demokratik tutumları arasındaki korelasyona
bakıldığında pozitif yönde ve orta düzeyde (0.57) bir ilişkinin bulunduğu
belirlenmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Demokrasi, demokratik tutum, çokkültürlü eğitim, okul yöneticisi

Opinions of School Administrators on Multicultural Education Attitudes and Democratic Attitudes: A Mixed Method Study

Öz

In this study, it is aimed to determine the
opinions of school administrators working in primary education about
multicultural education in primary education. Mixed method was used in the
research. The study group consists of 100 school administrators working in
primary education. Kolmogorov-Smirnov (KS), Arithmetic Mean, Standard
Deviation, Independent T Test, Anova, Spearman Brown Correlation Coefficient
were used in the analysis of quantitative data in the study. Frequency and
content analysis techniques were used in the analysis of qualitative data. It
has been determined that school administrators' multicultural attitudes have a
significant difference according to gender, school type, task in school, branch
variables. According to the results of the qualitative analysis, it was
determined that school administrators' opinions on multicultural education
attitudes in general are positive and high. It has been determined that the
democratic attitudes of school administrators have a meaningful difference from
the school type. It has been determined that school administrators have a
positive and moderate (0.57) relationship between multicultural education
attitudes and democratic attitudes.

Anahtar Kelimeler

Democracy, democratic attitude, multicultural education, school manager

Kaynakça

• Ağıroğlu Bakır, A. (2009). Sergiledikleri demokratik tutum ve davranışlar açısından ilköğretim okulu yöneticilerinin değerlendirilmesi (Malatya ili örneği). (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İnönü Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya.
• American Psychological Association. (2002). Guidelines on multicultural education, training, research, practice, and organizational change for psychologists. Retrieved August 23, 2017, from http://www.apa.org/pi/oema/resources/policy/multicultural-guidelines.aspx.
• Arslan, A., & Çalmaşur, H. (2017) İlkokul ve ortaokul öğretmenlerinin çokkültürlü eğitim tutumları ve demokratik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 34, 90-109.
• Ateş, T. (1994). Demokrasi. (3. Baskı). Ankara: Ümit Yayıncılık.
• Aydemir, H., & Aksoy, N. D. (2010). Eğitim fakültesi öğrencilerinin demokratik tutumlarının bazı değişkenlerle ilişkisi: Malatya örneği. The relatıonshıp of democratıc attıtudes of the students at the faculty of educatıon wıth some. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 265-279.
• Banks, J. A., Cookson, P., Gay, G., Hawley, W.D., Irvine, J.J., & Nieto, S. (2001). Diversity within unity: Essential principles for teaching and learning in a multicultural society. 27 Temmuz 2017 tarihinde http://www.educ.washington.edu/coetestwebsite/pdf/DiversityUnity.pdf adresinden alınmıştır.
• Banks, J. A. (2009). The Routledge international companion to multicultural education. New York, NY: Routledge.
• Barry, N. H., & Lechner, J. V. (1995). Preservice teachers' attitudes about and awareness of multicultural teaching and learning. Teaching and Teacher Education, 11(2), 149-161.
• Başarır, F. (2012). Öğretmen adaylarının çok kültürlü eğitime ilişkin görüşlerinin ve öz-yeterlik algılarının değerlendirilmesi (Erciyes Üniversitesi örneği). (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Erciyes Üniversitesi Eğitim Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
• Başarır, F, Sarı, M., & Çetin, A. (2016). Öğretmenlerin çok kültürlü eğitim algılarının incelenmesi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 4(2), 91-110.
• Başbay, A., & Bektaş, Y. (2009).Çokkültürlülük bağlamında öğretim ortamı ve öğretmen yeterlilikleri. Eğitim ve Bilim, 34(152), 30-43.
• Başbay, A., & Kağnıcı, D. Y. (2011). Çokkültürlü yeterlik algıları ölçeği: Bir ölçek geliştirme çalışması. Eğitim ve Bilim, 36(161), 199-212.
• Bayır, E. (2016). Öğretmen algıları açısından ilk ve ortaokul yöneticilerinin demokratik tutumları üzerine bir araştırma. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yeditepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Bevacqua, S., Johnson, L., Kim, Y. L., & Wood, S. (1996). Multicultural education. Course H520 Education and Social Issues, Group Project.
• Bigatti, S., Gibau, G. S., Boys, S., Grove, K., Ashburn-Nardo, L., Khaja, K., & Springer, J. T. (2012). Faculty perceptions of multicultural teaching in a large urban university. Journal of the Scholarship of Teaching and Learning, 12(2), 78-93.
• Bohn, A. P., & Sleeter, C. E. (2000). Multicultural education and the standards movement: A report from the field. Phi Delta Kappan, 82(2), 156-159.
• Brown, S. C., & Kysilka, M. (2002). Applying multicultural and global concepts in the classroom and beyond. Boston, MA: Allyn & Bacon.
• Brown, M. N. (2007). Educating all students: Creating culturally responsive teachers, classrooms, and schools. Intervention in School and Clinique, 43(1), 57-62.
• Bulut, N. (2006). Bir grup üniversite öğrencisinin demokratik tutumları ile çeşitli değişkenler arasındaki ilişkiler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 12(1), 37-59.
• Bulut Serin, N. (2010). Buca eğitim fakültesi, psikolojik danışma ve rehberlik bölümü öğrencilerinin (okul psikolojik danışmam adayları) demokratik tutumları. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, (19), 12-22.
• Büyükkaragöz, S., & Kesici, Ş. (1996). Öğretmenlerin hoşgörü ve demokratik tutumları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 2(3), 353-365.
• Büyükkaragöz, S., & Üre, Ö. (1994). Öğretmen yetiştiren yükseköğretim kurumlarındaki öğrencilerin demokratik tutumları araştırması. Demokrasi Gündemi TDV Bülteni, 19.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri. (17. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Cemaloğlu, N. (2002). Öğretmen performansının artırılmasında okul yöneticisinin rolü. Milli Eğitim Dergisi, 153(154), 153-154.
• Christensen, L. B., Johnson, R. B., & Turner, L. A. (2015). Araştırma yöntemleri: Desen ve analiz (A. Alpay, Çev.). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Cırık, İ. (2008). Çok kültürlü eğitim ve yansımaları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34, 27-40.
• Cırık, A. (2013). Demokratik eğitim (demokratik eğitimde değer, metod ve gayeler. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Cotton, K. (1988). Teaching composition: research on effective practices. Topical synthesis no. 2. school improvement research series II. ERİC, 1-14. ED 296 343.
• Coşkun, H. (2006). Türkiye’de kültürlerarası eğitim. M. Hesapçıoğlu & A. Durmuş (Eds.), Türkiye’de eğitim bilimleri: Bir bilânço denemesi, (s.276-296). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Coşkun, M. K. (2012). Din kültürü ve ahlak bilgisi öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri (ilahiyat-eğitim DKAB karşılaştırması). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(1), 33-44.
• Creswell, J. W. (2013). Araştırma deseni, nitel, nicel ve karma yöntem yaklaşımları. (S. B. DEMİR, Çev.). Ankara: Eğiten Kitap.
• Creswell, J. W., & Clark, V. L. P. (2007). Designing and conducting mixed methods research. Australian and New Zealand Journal of Public Health, 31(4), 388-389.
• Creswell, J. W., Shope, R., Plano Clark, V. L., & Green, D. O. (2006). How interpretive qualitative research extends mixed methods research. Research in the Schools, 13(1), 1-11.
• Çalışkan, H., & Gençer, R. (2016). Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Çokkültürlü Eğitime İlişkin Tutum Düzeylerinin İncelenmesi. V. Sakarya’da Eğitim Araştırmaları Kongresi, 52.
• Çankaya, İ. H. (2011). İlköğretim okul yöneticilerinin demokrasiye ilişkin tutumlarını etkileyen bazı etkenler üzerine bir araştırma. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 10(2), 945-960.
• Çoban, A. E., Karaman, N. G., & Doğan, T. (2010). Öğretmen adaylarının kültürel farklılıklara yönelik bakış açılarının çeşitli demografik değişkenlere göre incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 125131.
• Davies, L. (2010). İstanbul toplumsal ve siyasal çatışmaların yaşandığı toplumlarda uzlaşma aracı olarak eğitimin rolü projesi. K. Çayır (Ed.) Eğitim, barış ve anlaşmazlık içinde (pp. 9-22). İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları.
• Demir, S. (2012). Çok kültürlü eğitimin Erciyes Üniversitesi öğretim elemanları için önem derecesi. Electronic Turkish Studies, 7(4), 1453-1475.
• Demirbolat, A. (1997). Eğitim-demokrasi ilişkisi, demokrasi ve insan hakları. Eğitim bilimine giriş içinde (s. 139-196). Ankara: Gazi Kitabevi Yayınları.
• Demircioğlu, E., & Özdemir, M. (2014). Pedagojik formasyon öğrencilerinin çok kültürlü eğitime yönelik tutumlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. Ege Eğitim Dergisi, 15(1), 211-232.
• Demirsöz, S. (2010). Yaratıcı dramanın öğretmen adaylarının demokratik tutumları, bilişüstü farkındalıkları ve duygusal zekâ yeterliliklerine etkisi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Demoulin, D. F., & Kolstad, R. (2000). Assessing the gains of behavioral dynamics essential for success in democracy for teacher education students. College Student Journal. 34(3), 417-424.
• Dilekmen, M. (2000). Sınıf öğretmenliği öğretmen adaylarının demokratik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. II. Ulusal Öğretmen Yetiştirme Sempozyumu, 438-442.
• Doğan, S. (2014). Okul kültürünün akademisyen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(1), 207-230.
• Doğanay, A., Çuhadar, A., & Sarı, M. (2004). Sosyal bilgiler ve sınıf öğretmenlerinin demokrasi anlayışlarına ilişkin algılarının değerlendirilmesi. Uluslararası Demokrasi Eğitimi Sempozyumu, Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi, 20-21 Mayıs 2004, Çanakkale.
• Dunn, R. (1997). The goals and track record of multicultural education. Educational Leadership, 74-77.
• Engin, G., & Genç, S. Z. (2015). Attitudes teacher candidates towards multicultural education (Canakkale Onsekiz Mart University Example). Route Educational and Social Science Journal, 2(2), 30-39.
• Ezer, H., Millet, S., & Patkins, D. (2006). Multicultural perpectives in the curricula of two colleges of education in Israel: The curriculum is a cruel mirror of our society. Teachers and Teaching, 12(4), 391-406.
• Fırat, B. (2010). İstanbul toplumsal ve siyasal çatışmaların yaşandığı toplumlarda uzlaşma aracı olarak eğitimin rolü projesi K. Çayır (Ed.). Kürt sorunu bağlamında eğitim, kimlik, çatışma ve barışa dair algı ve deneyimler: alan çalışmasından notlar içinde (pp. 37-56). İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları.
• Fukuyama, F. (1998). Güven (Çev: A. Buğdaycı). İstanbul: İş Bankası Yayınları.
• Gay, G. (1994). A synthesis of scholarship in multicultural education. 28 Temmuz 2017 tarihinde http://www.ncrel.org/sdrs/areas/issues/educatrs/leadrshp/le0gay.htm adresinden alınmıştır.
• Gay, G. (2002). Preparing for culturally responsive teaching. Journal of Teacher Education, 53, 106-116.
• Genç, S. Z., & Kalafat, T. (2007). Öğretmen Adaylarının Demokratik Tutumları İle Problem. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(22), 10-22.
• Gömleksiz, M. (1988). Demokratik bir sınıf ortamı açısından Hacettepe Üniversitesi eğitim fakültesi öğretim elemanlarının ve öğrenci davranışlarının değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Gözütok, F. D. (1995). Öğretmenlerin demokratik tutumları. Ankara: Türk Demokrasi Vakfı Yayınları.
• Gömleksiz, M. N., & Kan, A. Ü. (2008). Eğitim fakültesi ve tezsiz yüksek lisans programlarına kayıtlı öğretmen adaylarının demokratik tutumlarının değerlendirilmesi. Milli Eğitim Dergisi, 178, 44-63.
• Gülmez, M. (2001). İnsan hakları ve demokrasi eğitimi (2. Baskı). Ankara: TODAİE Yayını.
• Herron, K., Green, J., Russell, F.A., & Southard, M. (1995). Evaluation of multicultural education in schools from the teachers’ perspective. Annual Meeting of the American Educational Research Association. ERIC Digest ED384635.
• Johnson, R. B., & Onwuegbuzie, A. J. (2004). Mixed methods research: A research paradigm whose time has come. Educational Researcher, 33(7), 14-26.
• Kaltsounis, T. (1997). Multicultural education and citizenship education at a crossroads: Searching for common ground. Social Studies, 88(1), 18-23.
• Karadağ, E., Baloğlu, N., & Yalçınkayalar, P. (2006). İlköğretim okulu yöneticilerinin öğretmenler tarafından algılanan demokratik tutumları ile öğretmenlerin demokratik değerleri üzerine ilişkisel bir araştırma. Journal of Values Education, 4(12), 65-82.
• Karahan, T. F., Sardoğan, E. M., Özkamalı, E., & Dicle, N. A. (2006). Öğretmen adaylarında demokratik tutum, nevrotik eğilimler ve kendini gerçekleştirme. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(30), 149158.
• Karakütük, K. (2001). Demokratik laik eğitim. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Kaya, H. İ., Taşdan, M., Kop, Y., & Metin, M. (2012). Öğretmen adaylarının öğretim elemanlarının demokratik davranışlarına ilişkin algıları (Kars İli Örneği). Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 2(1), 39-50.
• Kaya, Y. (2013). Öğretmenlerin çokkültürlülük ve çokkültürlü eğitim hakkındaki görüşlerinin belirlenmesi (Diyarbakır ili örneği). (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dicle Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Diyarbakır.
• Kayabaşı, Y. (2011). Öğretmen adaylarının davranışlarının demokratik sınıf ortamı açısından değerlendirilmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(2), 525-549.
• Kışlalı, A. T. (1984). Eski Yunan'da demokrasi ve demokratik düşünce. Amme İdaresi Dergisi, 17(1), 63-77.
• Kişi, Y. (2009). İlköğretim okulu yöneticilerinin veli ve çevre ile olan işbirliğine ilişkin veli algılarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kahramanmaraş
• Koç, Y. (2008). Beden Eğitimi öğretmenlerinin demokratik tutumlarının belirlenmesi ve çeşitli değişkenler açısından karşılaştırılması. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
• Kuzgun, Y. (2000). Eğitimde kendini gerçekleştirme. A. Şimşek (Ed.). Sınıfta demokrasi içinde Ankara: Eğitim-Sen Yayınları.
• Lee, N., & Kotler, P. (2006). Kurumsal sosyal sorumluluk (Çev: S. Kaçamak). İstanbul: Mediacat Yayınları.
• McCray, C. R., Wright, J.V., & Beachum, F.D. (2004). An analysis of secondary school principals’ perceptions of multicultural education. Education, 125(1), 111-131.
• Neuharth-Pritchett, S., Reiff, J. C., & Pearson, C. A. (2001). Through the eyes of preservice teachers: Implications for the multicultural . Journal of Research in Childhood Education, 15(2), 256-269.
• Oğuz, A. (2011). Öğretmen adaylarının demokratik değerleri ile öğretme ve öğrenme anlayışları. Değerler Eğitimi Dergisi, 9(22), 139-160.
• Oğuzkan, F. (1989). Demokrasi için eğitim: demokrasi eğitiminde öneriler. TED 13. Eğitim Toplantısı. www.ted.org.tr/pdf/ted_demokrasi_icin_egitim_ocr.pdf, adresinden 12.07.2017 tarihinde alınmıştır.
• Ömerustaoğlu, A. (2004). Felsefe grubu öğretmenliği ve diğer anabilim dallarında öğrenim gören öğrencilerin demokratik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7, 193-204.
• Öner, N. (1990). İnsan hürriyeti. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Özan, M. B., Türkoğlu, A. Z., & Şener, G. (2010). Okul yöneticilerinin sergiledikleri demokratik tutum ve davranışlarının öğretmenlerin motivasyonuna etkisi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(1), 275-294.
• Özbudun, E. (1989). Türk anayasa hukuku (2. Baskı). Ankara: Yetkin Basımevi.
• Özdemir, M., & Dil, K. (2013). Teachers’ attitudes toward multicultural education: case of Çankırı province. Ankara University, Journal of Faculty of Educational Sciences, 46(2), 215-232.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. M. Bütün ve S. B. Demir (Çev.). (1. Baskı). Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Pickert, S., & Chock, P.P. (1997). The concept of culture in multicultural education: Views of teacher educators in the USA. Annual Meeting of the American Educational Research Association. ERIC Digest ED 437394.
• Polat, S. (2009). Öğretmen adaylarının çokkkültürlü eğitime yönelik kişilik özellikleri. International Online Journal of Educational Sciences, 1(1), 154-164
• Polat, S. (2012). Okul müdürlerinin çok kültürlülüğe ilişkin tutumları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 42(42).
• Ponterotto, J.G., Baluch, S., Greig T., & Rivera, L. (1998). Development and initial score validation of the teacher multicultural attitude survey. Educational and Psychological Measurement, 58(6), 1002-1016.
• Rainer, J., & Guyton, E. (1999). Democratic practices in teacher education and the elementary classroom. Teaching and Teacher Education, 15, 121-132.
• Sabnani, H. B., & Ponterotto, J. G. (1992). Racial/ethnic minority-specific instrumentation in counseling research: A review, critique, and recommendations. Measurement and Evaluation in Counseling and Development, 24(4), 161-187.
• Sağlam, H. İ. (2000). Sosyal bilgiler dersinin demokratik tutum geliştirmedeki rolü. Milli Eğitim Dergisi, 146, 67-71.
• San, C. (1985). Gençlik ve demokrasi eğitimi. Gençliğin Eğitimi ve Sorunları TED.
• Saracaloğlu, A. S. (2001). Beden eğitimi öğretmeni adaylarının demokratik tutumları. Ege Eğitim Dergisi, 1(1), 23-30.
• Saracaloğlu, A. S., Evin, İ., & Varol, R. S. (2004). İzmir ilinde çeşitli kurumlarda görev yapan öğretmenler ile öğretmen adaylarının demokratik tutumları üzerine karşılaştırmalı bir araştırma. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(2), 335-364.
• Serrano, A. L. (2010). İspanya’da toplumsal barışa yönelik eğitim mevzuatı ve uygulamaları. K. Çayır (Ed.), İstanbul toplumsal ve siyasal çatışmaların yaşandığı toplumlarda uzlaşma aracı olarak eğitimin rolü projesi içinde (ss. 75-83). İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları.
• Seyyar, A. (2003). Ahlak terimler sözlüğü. İstanbul: Beta Yayınları.
• Sheets, R. H., & Chew, L. (2000). Preparing Chinese American teacher: Implications for multicultural education. Annual Meeting of the American Educational Research Association. ERIC Digest ED 446039.
• Smith E. B. (2009). Approaches to multicultural education in preservice teacher education: Philosophical frameworks and models for teaching. Multicultural Education. 16(3), 45-50.
• Sultana, Q. (1994). Evaluation of multicultural education’s understanding and knowledge in freshman level preservice. Annual Meeting of The Mid-South Educational Research Association. ERIC Digest ED 1174138131262.
• Şahin, N. (2004). COMÜ eğitim fakültesi sınıf öğretmenliği öğretmen adaylarının demokratik sınıf ortamı ile ilgili görüşleri. Uluslararası Demokrasi Eğitimi Sempozyumu, Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi, 20-21 Mayıs 2004, Çanakkale.
• Taçman, M. (2006). İlköğretim sınıf öğretmenlerinin demokratik tutumları. Cypriot Journal of Educational Sciences, 1(1), 30-46.
• Taşkın, Ç. Ş., & Hacıömeroğlu, G. (2010). İlköğretim bölümü öğretmen adaylarının mesleğe yönelik tutumları: Nicel ve nitel verilere dayalı bir inceleme. İlköğretim Online, 9(3), 922-933.
• Taştekin, E., Bozkurt Yükçü, Ş., İzoğlu, A., Güngör, İ., Işık Uslu, A. E., & Demircioğlu, H. (2016). Okul öncesi öğretmenlerinin çokkültürlü eğitime yönelik tutumlarının ve algılarının incelenmesi. Hacettepe University Graduate School of Educational Sciences The Journal of Educational Research, (2)1, 1-20.
• Toprak, G. (2008). Öğretmenlerin çok kültürlü tutum ölçeği’nin (teacher multicultural attitude survey) güvenirlik ve geçerlik çalışması. (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi). Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tokat.
• Tortop, H. S. (2014). Öğretmen adaylarının üstün yetenekli ve çok kültürlü eğitime ilişkin tutumları. Üstün Yetenekliler Eğitimi ve Araştırmaları Dergisi (UYAD), 2(2), 162.
• Türkoğlu, A. (1996). 99 soruda eğitim bilimine giriş. İzmir: Memleket Gazetecilik ve Matbaacılık.
• Türkoğlu, A. (1998). Karşılaştırmalı eğitim. Adana: Baki Kitabevi.
• Ulusoy, K. (2007). Lise tarih programında yer alan geleneksel ve demokratik değerlere yönelik öğrenci tutumları ve görüşlerinin çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Van Tartwijk, J., den Brok, P., Veldman, I., & Wubbels, T. (2009). Teachers’ practical knowledge about classroom management in multicultural classrooms. Teaching and Teacher Education, 25(3), 453-460.
• Varış, F. (1998). Temel kavramlar ve program geliştirmeye sistematik yaklaşım. A. Hakan (Ed.). Eğitim bilimlerinde yenilikler içinde (sf.3-19). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi Yayınları.
• Yazıcı, S., Başol, G., & Toprak, G. (2009). Öğretmenlerin çok kültürlü eğitim tutumları: bir güvenirlik ve geçerlik çalışması, H. Ü. Eğitim Fakültesi Dergisi, 37, 229-242.
• Yerin, O. (1989). Demokrasi için eğitim. “Demokrasi eğitiminde boyutlar ve sorunlar’’. TED 13. Eğitim Toplantısı. 12.07.2017 tarihinde http://www.ted.org.tr/pdf/ted_demokrasi_icin_egitim_ocr.pdf, adresinden alınmıştır.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (5. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yüksel, İ., Bağcı, Ş., & Vatansever, E. (2013). İlköğretim son sınıf öğrencilerinin demokratik değerlere sahip olma düzeylerinin belirlenmesi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(12), 309-334.