Özel Öğretim Kurumlarında Görev Yapan Öğretmenlerin ve Devlet Okullarındaki Ücretli Öğretmenlerin Karşılaştıkları Sorunlarla İlgili Görüşleri: Twitter Analizi

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 1, 128 - 149, 30.06.2023

Gökhan Cantürk

https://doi.org/10.52974/jena.1264278

Öz

Eğitim sistemimizde öğretmen yetiştirme, öğretmen istihdamı ve özlük hakları gibi konular mevzuatlarda yapılan değişikliklerle birlikte sıklıkla tartışma konusu olarak gündeme gelmektedir. Türkiye’de öğretmen yetiştirme, atama ve istihdamına ilişkin planlamaların ihtiyaç analizi yapılmadan gerçekleştirildiği düşünüldüğünde bu durumun eğitim alanındaki iyileştirilmesi gereken alanlardan biri olduğu söylenebilir. Kamuda öğretmen olarak çalışabilmek için eğitim fakültelerinden mezun olmak veya alan dışı fakültelerden mezun olduktan sonra pedagojik formasyon eğitimi almak gerekmektedir. Bu şartları sağlayan adaylar KPSS sınavından yeterli puanı aldıktan sonra gerçekleştirilen mülakatlarda başarılı oldukları takdirde sözleşmeli öğretmen olarak atanabilmektedir. Kamuda kadrolu olarak çalışma imkanı bulamayan öğretmenler ise mesleklerini icra edebilmeleri için özel okullarda, etüt merkezlerinde, dershanelerde veya devlet okullarında ücretli öğretmen olarak çalışmaktadırlar. Günümüzde eğitim alanında meydana gelen olaylara tepki aracı olarak sosyal medyanın (twitter, facebook, instagram) kullanımı önemli hale gelmiştir. Dünya’da ve Türkiye’de sosyal medyanın kullanımının artışı göz önünde bulundurulduğunda eğitim alanında meydana gelen olaylarla ilgili yansımaların twitter gibi platformlarda gündeme gelmesinin kaçınılmaz olduğu söylenebilir. Bu çalışmanın amacı, özel eğitim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin ve devlet okullarındaki ücretli öğretmenlerin karşılaştıkları sorunlarla ilgili görüşlerini belirlemektir. Bu amaç çerçevesinde sosyal medya platformu twitterı kullanarak paylaştıkları 6011 tweet incelenmiştir. Araştırma verileri 02 Aralık 2021-06 Aralık 2021 arasında açılan #BizDeÖğretmeniz etiketi üzerinden Maxqda programı üzerinden elde edilmiştir. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi yapılmış olup elde edilen veriler üzerinden sosyal ağ analizi gerçekleştirilmiştir. Maxqda programına ait görsel seçenekler kullanılarak araştırmaya ait bulgular sunulmuştur. Tweetler incelenip kodlandığında katılımcıların etkinliğe olumlu anlamda destek olduğu görülmektedir. Bu tweetler analiz edildiğinde; atanma sorunu, çalışma şartları, değer verilmeli, devlet öğretmenleriyle karşılaştırma, eşitlik, mobbing, öğretmen meslek kanunu, özlük hakları vurgusu, siyasilerden destek talebi, MEB’den destek talebi, sendika vurgusu kodları ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Öğretmen istihdamı, öğretmen ataması, özel okul öğretmenleri, kamudaki ücretli öğretmenler

Opinions of Teachers Working in Private Education Institutions and Paid Teachers in Public Schools About the Problems They Encounter: Twitter Analysis

Öz

In our education system, issues such as teacher training, teacher employment and personal rights often come to the fore as a topic of discussion with the changes made in the legislation. Considering that the plans for teacher training, appointment and employment in Turkey are carried out without a needs analysis, it can be said that this is one of the areas that needs improvement in the field of education. In order to work as a teacher in the public schools, it is necessary to graduate from education faculties or to receive pedagogical formation training after graduating from non-field faculties. Candidates who fulfill these conditions can be appointed as a contracted teacher if they are successful in the interviews held after obtaining sufficient points from the KPSS exam. Teachers who cannot find the opportunity to work as tenured staff in the public institutions work in private schools, training centers, private teaching institutions or public schools as paid teachers so that they can practice their profession. Today, the usage of social media (twitter, facebook, instagram) as a means of reaction to events in the field of education has become important. Considering the increase in the use of social media in the world and in Turkey, it can be said that it is inevitable that the reflections about the events taking place in the field of education come up on platforms such as Twitter. The aim of this study is to determine the opinions of teachers working in private education institutions and paid teachers in public schools about the problems they encounter. For this purpose, 6011 tweets shared by using the social media platform Twitter were examined. The research data were obtained through the Maxqda program through the #BizDeöğretmeniz ( we are teachers too) tag, which was opened between December 02, 2021 and December 06, 2021. In the study, document analysis, which is one of the qualitative research methods, was carried out and social network analysis was carried out on the data obtained. Findings of the research are presented by using the visual options of the Maxqda program. When the tweets are analyzed and coded, it is seen that the participants positively support the event. When these tweets are analyzed; the problems of appointment, working conditions, should be esteemed, comparison with state teachers, equality, mobbing, teacher professional law, emphasis on personal rights, support request from politicians, support request from Ministry of National Education, union emphasis codes emerged.

Anahtar Kelimeler

Teacher employment, teacher appointment, private school teachers, paid-teachers in public

Kaynakça

• 625 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu. (1965, 18 Haziran). Resmi Gazete (Sayı: 12026). https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/12026.pdf
• 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu. (1965, 23 Temmuz). Resmi Gazete (Sayı: 12056). https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/12056.pdf
• 4857 sayılı İş Kanunu. (2003, 10 Haziran). Resmi Gazete (Sayı: 25134). https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2003/06/20030610.htm
• 5580 Sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu. (2007, 14 Şubat). Resmi Gazete (Sayı: 26434). https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2007/02/20070214-1.htm
• Bahar, H.H. (2006). KPSS puanlarının akademik başarı ve cinsiyet açısından değerlendirilmesi. Eğitim ve Bilim, 31(140), 68-74.
• Baştürk, R. (2007). Kamu personeli seçme sınavına hazırlanan öğretmen adaylarının sınav kaygı düzeylerinin incelenmesi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(2), 163-176.
• Berliner, D. C. (2005). The near imposibility of testing for teacher quality. Journal of Teacher Education, 56(3), 205-213.
• Birliksendikasi. (2021). 2021-2022 Eğitim öğretim yılı başında özel okullar ve özel okul öğretmenlerinin durumu. Birlik Sendikası.
• Bora, T. & Erdoğan, N. (2011). Cüppenin, kılıcın ve kalemin ve mahcup yoksulları. Yeni kapitalizm yeni işsizlik ve beyaz yakalılar. Boşuna mı okuduk? Türkiye’de beyaz yakalı işsizliği. İletişim.
• Çınkır, Ş., & Kurum, G. (2017). Atanmak ya da atanamamak: Ücretli öğretmenlerin yaşadıkları sorunlar. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 5(3), 9-35.
• Demirer, D.K. (2012). Eğitimde piyasalaşma ve öğretmen emeğinde dönüşüm. Çalışma ve Toplum, 1, 167-186.
• Doğan, N., & Şahin, A.E. (2009). Öğretmen adaylarının ilköğretim okullarına atanma durumunu yordayan değişkenler. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(3), 183-199.
• Erten, F. (2017, 18 Nisan). Atanamayan 42 öğretmen intihar etti. Ogretmenlersitesi http://www.ogretmenlersitesi.com/haber/atanamayan-42-ogretmen-intihar-etti-h38281.html
• Einspänner, J., Dang-Anh, M. & Thimm, C. (2014). Computer-Assisted content analysis of twitter data. In Weller, K., Bruns, A., Burgess, J., Mahrt, M. & Puschmann, C. (Eds.), Twitter and society (s.97-108). Peterlung.
• Gökçe, O. (2006). İçerik analizi: Kuramsal ve pratik bilgiler. Siyasal Kitabevi.
• Guarino, C. M., Santibanez, L., & Daley, G. A. (2006). Teacher recruitment and retention: A review of the recent emprical literature. Review of Educational Research, 76(2), 173-208.
• Gürbey, S. K., Saraçoğlu, S., Büyük, U., & Şahin, A. Atanamayan fen bilimleri öğretmenlerinin Türkiye’de öğretmen istihdamına bakışı: Sorunlar ve çözüm önerileri. Maarif Mektepleri Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(2), 167-201.
• Güven, D. (2010). Profesyonel bir meslek olarak Türkiye’de öğretmenlik. Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Dergisi, 27(1), 13-21.
• Hacettepe Üniversitesi, (2017). Türkiye’de öğretmen eğitimi ve istihdamı: Mevcut durum ve öneriler, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi.
• İnce, E. (2014, 1 Mart). Atanamayan bir öğretmenin vedası (A farewell of non-appointed teacher). Radikal Gazetesi. http://www.radikal.com.tr/turkiye/atanamayan_bir_ogretmenin_vedasi-1178984
• Karadağ, R. (2015). Okuma ilgisi, tutumları ve alışkanlığı konusunda yapılmış çalışmaların lisansüstü tezlere dayalı analizi: YÖK ve ProQuest veri tabanları örneklemi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35(1), 1-17.
• Karataş, S., & Güleş H. (2013). Öğretmen atamalarında esas alınan merkezi sınavın (KPSS) öğretmen adaylarının görüşlerine göre değerlendirilmesi. Kuramsal Eğitim Bilim Dergisi, 6(1), 102-119.
• Keskin Demirer, D. (2012). Eğitimde piyasalaşma ve öğretmen emeğinde dönüşüm, Çalışma ve Toplum, 1, 167-186.
• Kılıçkaya, F. & Krajka, J. (2013). A review of language teacher selection examination and recruitment in Turkey and Poland, International Journal of Research Studies in Language Learning, 2(5), 93-104.
• Kiraz, Z. (2014). Türkiye'de öğretmenlerin işsizliği ve ataması yapılmayan öğretmenler hareketinin çözümlemesi. [Yayınlanmamış doktora tezi]. Ankara Üniversites, Ankara, Türkiye.
• Kiraz, Z., & Kurul, N. (2018). Türkiye’de öğretmen işsizliği ve ataması yapılmayan öğretmenler hareketi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 270-302. https://doi.org/10.17860/mersinefd.344474
• Kuckartz, U., & Rädiker, S. (2019). Analysing qualitative data with MAXQDA. Springer International.
• Küçüker, E. & Gürbüz, A. (2012). Türkiye’de uygulanan dış kaynaklı eğitim projeleri nasıl bir toplumsal dönüşümü hedefliyor? Milli Eğitim Dergisi, 42(194), 51-71.
• Merriam, S. B. (1998). Qualitative research and case study applications in education. Revised and expanded from case study research in education. Jossey-Bass.
• OECD, (2017). Education at a glance 2017: OECD indicators. OECD Publishing.
• Oktay, H. (2012). Türkiye’de öğretmen istihdamında yaşanan sorunlar. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi], Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir, Türkiye.
• ÖSÖB-DER, (2021, 1 Mart). Özel sektör öğretmenleri sorun analizi özet raporu. Özel Sektör Öğretmenleri Birlikteliği Derneği. https://www.osobder.org/uploads/osobder.org/files/ OSOB-DER_Egitim_Ozet_Raporu.pdf
• ÖSYM, (2007). Kamu personeli seçme sınavı (KPSS) – 2007 kılavuzu. Meteksan.
• Özdoğan Özbal, E., & Gökçe, E. (2018). An examination of teacher employment policies in Turkey and different countries, Journal of Education and Future, 14, 169-180. https://doi.org/10.30786/jef.463771
• Özer, E. (2008), Kadrolu ve kadrosuz ilköğretim öğretmenlerinin birbirleri ve meslekleri hakkındaki görüşleri. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi], Marmara Üniversitesi, İstanbul, Türkiye.
• Özoğlu, M. (2010). Türkiye’de öğretmen yetiştirme sisteminin sorunları. Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı.
• Öztaş S. (2010). İlköğretim okullarında görevli kadrolu, sözleşmeli ve ücretli öğretmenlerin mesleki aidiyet duygularının değerlendirilmesi (Antalya ili, Alanya ilçesi ilköğretim okulları örneği). [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi], Gazi Üniversitesi, Ankara, Türkiye.
• Palavan, Ö. (2012). İlköğretimde birleştirilmiş sınıflardaki 4. Sınıf öğrencilerinin, sosyal bilgiler dersinin kazanımlarına erişim düzeyleri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(2), 281-294.
• Sevilmiş A. (2020, 7-9 Kasım). Türk futbolunda bir deprem Ünal Karaman krizinin spor siyaset ilişkisi bakımından değerlendirilmesi: Twitter analizi [Sözlü özet bildiri]. 18. Uluslararası Spor bilimleri Kongresi, Konya, Türkiye.
• Sobacı, M. Z. & Karkın, N. (2013). The use of Twitter by mayors in Turkey: Tweets for better public services? Government Information Quarterly, 30, 417-425.
• Soydan, T. (2012). Eğitimin yapısal dönüşümü bağlamında öğretmenlerin istihdamı: İstihdam biçimi farklılıkları üzerine öğretmen ve yönetici görüşlerine dayalı bir araştırma. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(2), 1-13.
• Şahin, İ. (2011). Öğretmen adaylarının öğretmen istihdamı ve mesleki geleceklerine ilişkin görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(3), 1167-1184.
• TES, (2022, 22 Ocak). Ücretli öğretmen sayısı zirve yaptı, Türk Eğitim Sen. https://turkegitimsen.org.tr/ucretli-ogretmen-sayisi-zirve-yapti/#:~:text=Buna%20g%C3%B6re%20%C3%BClkemizde%202021%2D2022,85%20bin%20513'e%20ula%C5%9Ft%C4%B1.
• Toker-Gökçe, A. (2014). Atanamama nedeniyle farklı bir mesleğe yönelen işsiz aday öğretmenler üzerine bir çalışma. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(1), 191-208.
• TUIK, (2022, 1 Ağustos). Türkiye İstatistik Kurumu. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Yuksekogretim-Istihdam-Gostergeleri-2021-45865#:~:text=Lisans%20seviyesinde%20en%20y%C3%BCksek%20kay%C4%B1tl%C4%B1,(%94%2C3)%20oldu.
• Turan, M. & Bozkurt, E. (2010). Ücretli öğretmenlik sistemine ilişkin öğretmen görüşleri. Education Sciences, 5(4), 1543-1557.
• Uğurlu, C. T., & Özdemir, Ö. S., 2021. Özel okulda mutlu bir öğretmen olmak. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(1), 64-84.
• Uygun, S. (2010). Türkiye’de öğretmen adaylarının seçimi ile ilgili bazı uygulamaların tarihsel analizi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(3), 707-730.
• Ünal, L. I (2011). Türkiye’de öğretmen yetiştirme kitabı. İçinde A. S. Kilimci, (Ed.), Öğretmenliğe ve öğretmen yetiştirmeye ilişkin ekonomi politik bir çözümleme. Pegem Akademi.
• Yalçın, D. (2017). Ücretli öğretmenlik uygulamasının öğrencilerin matematik dersine karşı tutumuna etkisinin incelenmesi. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 3(1), 1-11.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayınevi. Zembat, R. (2012). Okul öncesi öğretmenlerinin okul yöneticisi, meslektaşları ve aileler bağlamında algıladıkları çatışma durumlarının incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 37 (163), 203-215.