The Comparison of Science Teachers' Attitudes and Competencies towards Inclusive Students and Their Knowledge Competencies in This Field

Yıl 2024, Cilt: 6 Sayı: 1, 48 - 72, 28.06.2024

Fatma Betül Bal , Şenol Beşoluk

https://doi.org/10.47156/jide.1482389

Öz

In Turkey, individual differences are taken into account in the education system and equal opportunity in education is tried to be provided. In this context, efforts are made to ensure that mainstreaming students receive education with their peers in the least restrictive way. When the data in the researches are analyzed, the number of students in primary education increased from 29,684 in 2013 to 262,766 in 2020. The increase in the number of mainstreaming students can be explained by the increase in awareness on this issue. The increase in the number of students has led to an increase in the number of teachers who will teach these students or provide support education, and they need to adapt to the process. This situation has increased interest in inclusive education and affected academic studies in the field. When the studies were examined, it was seen that only the attitudes, perceptions of competence or opinions of teachers were examined and compared according to certain demographic characteristics. The aim of the study is to compare science teachers' attitudes and perceptions of competence towards inclusive students and their knowledge competence in this field according to various demographic characteristics. Quantitative research method was used in the study and data were obtained through scales and tests applied to science teachers working in our country through the online system. According to the results of the data analyzed with the SPSS program, it was seen that science teachers' attitudes and perceptions of competence towards inclusion students were positively correlated with their knowledge competence in this field at a low level. Considering this situation, increasing teachers' knowledge competencies will contribute to inclusion education as it will positively affect their attitudes and perceptions of competence.

Anahtar Kelimeler

Inclusive education, attitude, perception of competence, science teachers, inclusive students, knowledge competence

Fen Bilgisi Öğretmenlerinin Kaynaştırma Öğrencilerine Yönelik Tutum ve Yeterlilik Algıları ile Bu Alandaki Bilgi Yeterliliklerinin Karşılaştırılması

Öz

Ülkemizde eğitim sisteminde bireysel farklılıklar dikkate alınmakta ve eğitimde fırsat eşitliği sağlanmaya çalışılmaktadır. Bu bağlamda kaynaştırma öğrencilerinin yaşıtları ile en az kısıtlayıcı şekilde eğitim alabilmesi için çalışılmaktadır. Bu konudaki farkındalığın artmasıyla birlikte ilköğretimde 2013 yılında 29.684 olan kaynaştırma öğrencisi sayısı 2020’de 262.766’ye yükselmiştir. Öğrenci sayısındaki artış beraberinde bu öğrencilerin dersine girecek ya da destek eğitimi verecek öğretmenlerin artmasına neden olmuş ve sürece uyum sağlamaları gerekmiştir. Bu durum kaynaştırma eğitimine ilgiyi artırmış ve alandaki akademik çalışmaları da etkilemiştir. Çalışmalar incelendiğinde genelde öğretmenlerin sadece tutum, yeterlilik algısı veya görüşlerinin incelendiği ve belli demografik özelliklerine göre karşılaştırıldığı görülmüştür. Bu çalışmanın amacı Fen Bilimleri öğretmenlerinin kaynaştırma öğrencilerine yönelik tutum ve yeterlilik algıları ile bu alandaki bilgi yeterliliklerini karşılaştırarak çeşitli demografik özelliklere göre incelemektir. Çalışmada nicel araştırma yöntemlerinden tarama yöntemi kullanılmış, seçkisiz örneklem yöntemiyle ülkemizde görev yapmakta olan fen bilimleri öğretmelerine uygulanan ölçek ve testlerle veriler elde edilmiştir. SPSS programı ile analiz edilen verilerin sonuçlarına göre fen bilimleri öğretmenlerinin kaynaştırma öğrencilerine yönelik tutum ve yeterlilik algılarının bu alandaki bilgi yeterlilikleri arasında düşük düzey pozitif ilişkili olduğu görülmüştür. Bu durum dikkate alındığında öğretmenlerin bilgi yeterliliklerinin artırılmasının tutum ve yeterlilik algılarını olumlu etkileyerek kaynaştırma eğitimine katkı sağlayabileceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Kaynaştırma eğitimi, tutum, yeterlilik algısı, fen bilimleri öğretmenleri, bilgi yeterliliği

Kaynakça

• Adil, B. (2019). Batı Trakya azınlık öğretmenlerinin kaynaştırmaya yönelik tutumları ve eğitim programı tasarım yaklaşımları (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Trakya Üniversitesi, Edirne.
• Ahmmed, M., Sharma, U., ve Deppeler, J. (2012). Variables affecting teachers’ attitudes towards inclusive education in Bangladesh. Journal of Research in Special Educational Needs, 12(3), 132–140.
• Akbaş, C. (2014). Öğretmenlerin yenilenmiş öğretmenlik mesleği genel yeterlilikleri çerçevesinde algılanan yeterlilik düzeylerinin belirlenmesi (Yüksek Lisans Tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından erişildi (Tez No:144251).
• Akdemir, B., Çapar, E., ve Bayrakdar, M. (2022). İlkokul öğretmenlerinin kaynaştırma uygulamasına ilişkin tutumları ve yeterlilik algıları: bir karma yöntem araştırması. Trakya Eğitim Dergisi, 12(2), 1036-1056. https://doi.org/10.24315/tred.953616.
• Aker, G., (2014). Öğretmen adaylarının kaynaştırma eğitimi hakkında tutumları (Yüksek Lisans Tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından erişildi (Tez No:370424).
• Akgün, Ö. E., Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Demirel, F. ve Karadeniz, Ş. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Aküzüm, C., & Akbulut, E. (2021). Sınıf Öğretmenlerinin Öz Yeterlilik Algıları ile Kaynaştırma Eğitimine Yönelik Tutumları Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi (39), 74-91.
• Aksoy, K. ve Balbağ, M. Z. (2021). Problems and solutions for science education and training in secondary school students with special needs in Turkey. Osmangazi Journal of Educational Research, 8(1), 121-148.
• Alver, B. Bozgeyikli, H. ve Işıklar, A. (2011). Psikolojik Danışma ve Rehberlik Programı öğrencilerinin kaynaştırma eğitimine yönelik tutumlarının incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15/1, 155- 168.
• Apaydın, Z.; Kandemir ve M; Kurt, K. (2021). Farklı branşlardaki öğretmenlerin kaynaştırma eğitimine yönelik tutumlarının incelenmesi . Mustafa Kemal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi Mustafa Kemal University Journal of the Faculty of Education Cilt 5, Sayı 7, s. 15-34
• Aşçı, O. (2019). Sınıf öğretmenlerinin kaynaştırma öğrencilerine yönelik algıları ile kişiler arası öz yeterlik algılarının incelenmesi. (Yüksek Lisans tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından erişildi (Tez No:586743).
• Avramidis, E., & Norwich, B. (2002). Teachers’ attitudes towards integration / inclusion: a review of the literature. European Journal of Special Needs Education, 17(2), 129–147. https://doi.org/10.1080/08856250210129056
• Avşar-Tuncay, A., & Kızılaslan, A. (2022). Pre-service teachers sentiments attitudes and concerns about inclusive education in Turkey. European Journal of Special Needs Education, 37(2), 309-322.
• Aypay, A. (2010). Genel öz-yeterlilik ölçeği’nin (GÖYÖ) Türkçeye uyarlama çalışması. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 11(2): 113-131.
• Babaoğlan, E. ve Yılmaz, Ş. (2010). Sınıf öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimindeki yeterlikleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 18(2), 345-354.
• Balbağ, M.; Çemrek, F.; İnce, H. (2021). Fen bilgisi ve zihin engelliler öğretmen adaylarının kaynaştırma uygulamalarındaki öğretmen yeterliliklerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Estüdam Eğitim Dergisi, sayı 1 (6), 63-77.
• Balçın, M. D., Balkan Kıyıcı F. ve Yavuz Topaloğlu M. (Mayıs, 2016). Kaynaştırma eğitimi ve kaynaştırma öğrencileri ile ilgili Fen bilimleri öğretmenlerinin görüşleri. VII. Uluslararası Eğitim Araştırmaları Kongresi: Çanakkale.
• Başpınar, S.; Sönmez, N.; (2021); Okul öncesi öğretmen adaylarının kaynaştırmaya yönelik öz-yeterlik algılarının incelenmesi; Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi 2021, 22(4), 921-943.
• Bayar, A.; (2015). Kaynaştırma uygulamalarında öğretmen yeterliği ölçeği’nin türkçeye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması; Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD) Cilt 16, Sayı 3, Aralık 2015, Sayfa 71-85
• Bek, H., Gülveren, H. ve Başer, A. (2009). Sınıf öğretmeni adaylarının kaynaştırma eğitimine yönelik tutumlarının incelenmesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(2), 160-168.
• Booth, T., Ainscow, M. 82002). Index for inclusion: developing learning and participation in schools. Bristol: Centre for Studies on inclusıve education
• Braddock D.L. & Parish S.L. (2001). An institutional history of disability. In G.L. Albrecht, K.D. Seelman & M. Bury (Ed.) Handbook of Disability Studies. London: Sage.
• Buell, M. J., Hallam, R., Gamel-Mccormick, M., & Scheer, S. (1999). A Survey of General and Special Education Teachers’ Perceptions and Inservice Needs Concerning Inclusion. International Journal of Disability, Development and Education, 46(2), 143–156. https://doi.org/10.1080/103491299100597
• Camadan, F. (2012). Sınıf öğretmenleri ve sınıf öğretmeni adaylarının kaynaştırma eğitimine ve bep hazırlamaya ilişkin özyeterlikleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 11(39), 128-138.
• Cebesoy, Ü. B. ve Tok, G. (2019). Fen Bilgisi Öğretmenleri ile Gerçekleştirilen Tez Çalışmalarının Eğilimi: Bir İçerik Analizi. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5(1), 22-53.
• Chopra, R. (2008). Factors ınfluencing elementary school teachers' attitude towards ınclusive education. British Educational Research Association Annual Conference. Edinburgh: Heriot-Watt University.
• Çetin, M.; (2020) Öğretmen adaylarının kaynaştırma eğitimine yönelik görüşlerinin ve yeterlik düzeylerinin belirlenmesi (Yüksek lisans tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından erişildi (Tez No:642508).
• Çiftci, C. (2016). Sınıf öğretmenlerinin öz yeterlik algıları ile kaynaştırmaya yönelik tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından erişildi (Tez No:460459).
• Dağlar, G. (2011). Okul öncesi öğretmenlerinin ve okul öncesi öğretmen adaylarının kaynaştırmaya ilişkin görüşlerinin karşılaştırılması (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İlköğretim Anabilim Dalı Okul Öncesi Eğitimi Programı, Burdur.
• Demir, M. K., ve Açar, S. (2011). Kaynaştırma eğitimi konusunda tecrübeli sınıf öğretmenlerinin görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(3), 719-732.
• Demirezen, S., & Akhan, N. E. (2016). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin kaynaştırma uygulamalarına ilişkin görüşleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16, 1206-1223.
• Demirtaş, H., Cömert, M. ve Özer, N. (2011). Öğretmen adaylarının öz yeterlik inançları ve öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. Eğitim ve Bilim, 36(159), 96-111.
• Denizli, H. ve Uzoğlu, M. (2017). Fen bilimleri dersini alan kaynaştırma öğrencilerinin kaynaştırma uygulamaları sürecine ilişkin görüşleri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13 (3), 1271-1283.
• Dolapçı, S. (2013). Öğretmen adaylarının öz yeterlilik algıları ve kaynaştırma eğitimine bakış açıları (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Dolapçı, S. ve Demirtaş, V. Y. (2016). Öğretmen adaylarının öz-yeterlilik algıları ve kaynaştırma eğitimine bakış açıları. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(13), 141-160.
• Dowdy, C. A., Patton, J. R., Polloway, E. A. and Smith, T. E. C., ve (2001). Teaching students with special needs inclusive settings. Boston: Allyn & Bacon.
• Ekşi, K. (2010). Sınıf öğretmenleri ile özel eğitim öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimi ile ilgili tutumlarının karşılaştırılması (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Engin, A. O.; Tösten, R.; Kaya, M. D. & Köselioğlu, Y. S. (2014). İlköğretim öğretmenlerinin kaynaştırma uygulamasıyla ilgili tutum ve görüşlerinin değerlendirilmesi (Kars ili örneği). Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(1), 27-44. doi: 10.9775
• Historic England (2018). Disability in Time and Place Project. https://historicengland.org.uk/research/inclusive-heritage/disability-history/.
• Ertunç, E. N. (2008). Kaynaştırma eğitimi uygulanan ilköğretim ikinci kademede görev alan beden eğitimi öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimi hakkındaki bilgi düzeylerinin ve sınıflarındaki engelli öğrencilere bakış açılarının değerlendirilmesi (Adana ili örneği) (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara, Türkiye)
• Fazlıoğlu, Y. ve Doğan, M. K. (2013). Öğretmenlerin kaynaştırmaya ilişkin tutumlarının incelenmesi. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(2), 223-234.
• Fırat, T. (2014). Farklı Eğitim Kademelerinde Görev Yapacak Öğretmen Adaylarının Kaynaştırmaya Yönelik Tutumlarının İncelenmesi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Yıl,7, sayı:18.
• Filiz, İ. (2021). Sınıf öğretmenlerinin kaynaştırma uygulamalarına yönelik yeterlilikleri ile kaynaştırma eğitimi ile ilgili duygu tutum ve kaygıları arasındaki ilişki. (Yüksek Lisans Tezi, Biruni Üniversitei, Özel Eğitim Anabilim Dalı). Erişim adresi: Sınıf öğretmenlerinin kaynaştırma uygulamalarına yönelik yeterlilikleri ile kaynaştırma eğitimi ile ilgili duygu tutum ve kaygıları arasındaki ilişki (biruni.edu.tr)
• George, D., & Mallery, P. (2003). Using SPSS for windows step by step: a simple guide and reference (4th ed.). London: Pearson Education.
• Girgin, U. İ. (2019). Sınıf öğretmenlerinin ve sınıf öğretmeni adaylarının kaynaştırma eğitimi yeterliliklerinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü). Erişim adresi: https://acikbilim.yok.gov.tr/handle/20.500.12812/631082?show=full
• Gök, G., ve Erbaş, D. (2011). Okulöncesi eğitimi öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimine ilişkin görüşleri ve önerileri. International Journal of Early Childhood Special Education, 3(1), 66-87.
• Gözün, Ö. ve Yıkmış, N. (2004); İlköğretim müfettişlerinin kaynaştırma uygulamasına ilişkin görüş ve önerileri, Özel Eğitim Dergisi, 5(2), 79-88.
• Güney, B. (2019). Sınıf öğretmenlerinin kaynaştırmaya ilişkin tutumu ve tutumun iyileştirilmesine yönelik çözüm önerileri (Yüksek lisans tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından erişildi (Tez No:563720).
• Güner, N. (2011). Kaynaştırma sınıflarında çalışan sınıf öğretmenlerinin sınıf yönetimi bilgi düzeylerinin incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(3), 691-708.
• Güven, E. ve Çevik, D.B. (2011). Müzik öğretmeni adaylarının kaynaştırma ilişkin görüşlerinin belirlenmesi yönelik bir çalışma (Balıkesir Üniversitesi örneği). Journal of Educational and Instructional Studies in the World, 2(1), 160-165.
• Hahs-Vaughn, D.L and Lomax R., (2020); Statistical concepts - a second course. (5.edition). New York: Routledge
• Irmak, A. (2018). 1997-2017 Yılları arasında kaynaştırma eğitimi ile ilgili yapılmış lisansüstü tezlerin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. (Yüksek lisans tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından erişildi (Tez No:548507).
• İnceler, N. ve Özder, H. (2020). Öğretmen adaylarının kaynaştırma eğitimine ilişkin tutumlarının incelenmesi: KKTC Örneği, Inonu University Journal of the Faculty of Education, 21(2), 719-739. doi: 10.17679/inuefd.654127
• Karabulut, A. (2018). Bütünleştirmede destekleyici özel eğitim hizmetleri: Danışmanlık, sınıf içi destek ve kaynak oda. M. Çitil (Ed.), Özel eğitimde bütünleştirme içinde, (s. 41-54). Ankara: Vize Akademik.
• Karacaoğlu, Ö. C. (2008). Öğretmenlerin yeterlilik algıları, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. V(I):70-97. https://dergipark.org.tr/tr/pub/yyuefd/issue/13713/166026
• Karasu, T. (2019). DKAB öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimi yeterlilikleri ile duygu, tutum ve kaygı düzeyleri arasındaki ilişki. Bilimname, 2019(38), 501-522.
• Karaküçük Oral, S. ve Oral, E. (2007). Eğitim Psikolojisi (1. Baskı). (Ed.: Kurtman Ersanlı ve Ersin Uzman). İstanbul: Lisans Yayıncılık.
• Kayıtlı, G.; Koçyiğit, S.; Çiftçi, S.; Doğru, S.; 2010; Kaynaştırma eğitimi dersinin okulöncesi öğretmeni adaylarının kaynaştırmaya ilişkin görüşlerine etkisi, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Yıl 10, Sayı 20, Aralık 2010, 48 - 65
• Kazak, K.S.; (2022) Ortaokul fen bilimleri öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimine yönelik yeterlilik ve görüşlerinin belirlenmesi (Denizli Örneği) (Yüksek lisans tezi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü). Erişim adresi: https://acikerisim.sakarya.edu.tr/bitstream/handle/20.500.12619/74499/EFT0364.pdf?sequence=1
• Keser, A. (2019). Sınıf öğretmenlerinin iş doyumlarının öz yeterlilik inançları ve bazı değişkenler açısından incelenmesi (Yüksek lisans tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü). Erişim adresi: https://acikerisim.erbakan.edu.tr/server/api/core/bitstreams/8959bdbf-9064-4d20-b2df-ffd71dc0e3e1/content
• Köroğlu, M.; (2024); Emotıons, attıtudes, and concerns of candıdates of scıence teachers about ınclusıve educatıon (Yüksek lisans tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından erişildi (Tez No:854639).
• Köse, K. (2017). Fen Bilimleri Dersinde Uygulanan Kaynaştırma Eğitiminin Fen Bilimleri Öğretmenleri ve Öğrenci Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Kurt, T. (2012). Öğretmenlerin öz yeterlilik ve kolektif yeterlik algıları, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 10(2), 195-227.
• Kuzu, S. (2011). Öğretmen adaylarının kaynaştırma eğitimine yönelik tutumları ve özduyarlılık düzeylerinin karşılaştırılması (Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü). Erişim adresi: https://openaccess.marmara.edu.tr/items/4a980b71-8f7f-499c-8adf-1fd33a8f495c
• Lalvani, P. (2024). Inclusive education. In: Bennett, G., Goodall, E. (eds) The Palgrave Encyclopedia of Disability. Palgrave Macmillan, Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-031-40858-8_61-1.
• Leyser, Y., Kapperman, G. ve Keller, R. (1994). Teacher attitudes toward mainstreaming: a cross‐cultural study in six nations. European Journal of Special Needs Education, 9(1), 1–15. https://doi.org/10.1080/0885625940090101.
• MEB (2007). T.C. Milli Eğitim Bakanlığı Çocuk Gelişimi Ve Eğitimi Çocuk Gelişimi Ve Eğitimi Kaynaştırma Eğitimi Ankara 2007
• Menthe, J.; Pawlak, F. & Watts, E. (2024). What challenges do researchers face in the study of ınclusive science education. https://doi.org/10.1007/s40573-023-00169-6
• Mertoğlu, H. (2018). Fen bilgisi öğretmen adaylarının kaynaştırma eğitimine ilişkin görüşleri ve ihtiyaçları. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 66, 343-365.
• Mertoğlu, H.; Gürbey, Z.B. (2020). Fen eğitiminde öğretimin bireyselleştirilmesi dersinin öğretmen adaylarının kaynaştırma ile ilgili duygu, tutum ve kaygılarına etkisi, Doç. Dr. Şahin, H.; Doç. Dr. Avcı Akbel , B. (Ed), Eğitimde Güncel Araştırmalar; sf. 218-236;
• Mertoğlu, H.; Sarı, O. T.; Pusmaz, A. ve Balçın, M. D. (2020). Fen bilgisi öğretmen adaylarının kaynaştırma uygulamaları yeterlikleri. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 51(51), 131-154. https://doi.org/10.15285/maruaebd.533609
• Mertoğlu, H.; Taymaz Sarı, O. Balçın, M.D; Pusmaz, A.; (2017); Fen Bilgisi öğretmen adaylarının kaynaştırma uygulamaları yeterlikleri, Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, Ocak 2020, 51: 131-154.
• Nacaroğlu, G. (2014). Okul öncesi kaynaştırma eğitimi uygulamalarının öğretmen tutumlarına göre incelenmesi (Gaziantep ili örneği) (Yüksek lisans tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından erişildi (Tez No:376446).
• Niyazibeyoğlu, S. (2015). Sınıf öğretmenlerinin kaynaştırma öğrencilerine yönelik tutumlarının incelenmesi (Yüksek lisans tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından erişildi (Tez No: 407138).
• Onur, M. (2009). Rehber öğretmenlerin kaynaştırma eğitimine yönelik tutumlarının değerlendirilmesi (Kağıthane ilçesi örneği) (Yüksek lisans tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından erişildi (Tez No: 303896).
• Oral, A. (2019). Eğitim psikolojisi ve özel gereksinimi olan öğrenciler. Eğitim Psikolojisi (s. 200-270). içinde Ankara: Anı Yayıncılık.
• Orel, A., Töret, G., ve Zerey, Z. (2004). Sınıf öğretmeni adaylarının kaynaştırmaya yönelik tutumlarının belirlenmesi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5(1), 23-33.
• ÖEHY; (2018). Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği. 07 Mayıs 2024 tarihinde https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=24736&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5 adresinden erişildi.
• Öksüz, Y. ve Coşkun, K. (2012). Öğretmenlik uygulaması I-II derslerinin zihin engelliler öğretmen adaylarının öz-yeterlilik algılamaları üzerindeki etkisi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(2), 131-155.
• Özbaba, N. (2000). Okul öncesi eğitimcilerin ve ailelerinin özel eğitime muhtaç çocuklar ile normal çocukların entegrasyonuna (kaynaştırılmasına) karşı tutumları (Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü). Erişim adresi: https://acikbilim.yok.gov.tr/handle/20.500.12812/479665.
• Özbuğutu, E., ve Elmaci, E. (2022); Fen Bilgisi öğretmenlerinin kaynaştırma/bütünleştirme eğitimine yönelik yeterlilikleri ve görüşleri; E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 13(5), 178-203. https://doi.org/10.19160/e-ijer.1148519
• Özdemir, S. M. (2008). Sınıf öğretmeni adaylarının öğretim sürecine ilişkin öz-yeterlilik inançlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 54(2), 277-306.
• Özgür, İ. (2015). İlk ve Ortaöğretimde kaynaştırma uygulamaları. Adana: Karahan Yayıncılık
• Pamuk, Y. (2016). Sınıf öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimine ilişkin görüşleri (Yüksek lisans tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından erişildi (Tez No: 430711).
• Parasuram, K. (2006). Variables that affect teachers' attitudes towards disability and inclusive education in Mumbai, India. Disability & Society, 21(3), 231–242. https://doi.org/10.1080/09687590600617352
• Sarı, H. ve Bozgeyikli, H. (2003) Öğretmen adaylarının özel eğitime yönelik tutumlarının incelenmesi: karşılaştırmalı bir çalışma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9, 163-182
• Sarı Taymaz, O., Yıldız, M., Akdemir, B. ve Cinoğlu, B. (2014). Sınıf öğretmenlerinin sınıflarında bulunan kaynaştırma öğrencilerine yönelik tutumlarının incelenmesi. XXIV. Ulusal Özel Eğitim Kongresi içinde (s.167). Edirne: Trakya Üniversitesi
• Seçer, F. (2011). Sınıf öğretmenlerinin kişiler arası özyeterlik inançları ile kaynaştırmaya yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Yüksek lisans tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından erişildi (Tez No: 280686).
• Snyder S.L. and Mitchell D.T. (2006). Cultural locations of disability. Chicago, University of Chicago Press.
• Social Devolopment İssues (t.y). Disability, Article 24 – Education Social Devolopment İssues. 06.05.2024 tarihinde https://social.desa.un.org/issues/disability/crpd/article-24-education adresinden erişildi
• Scruggs, T. E., & Mastropieri, M. A. (2014). Science and social studies education for students with learning disabilities. In H. L. Swanson, K. R. Harris, & S. Graham (Eds.), Handbook of learning disabilities (2nd ed., pp. 448–462). The Guilford Press.
• Soyyiğit, T. (2013). Sınıf öğretmenlerinin değer tercihleriyle kaynaştırmaya yönelik tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi (İstanbul ili, Pendik ilçesi örneği) (Yüksek lisans tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından erişildi (Tez No: 348338).
• Sönmez Kartal, M. (2017). Özel Eğitimde Fen Bilgisi Öğretimi ve Önemi, M. Sönmez Kartal ve Ö. Toper Korkmaz (edt.), Özel Eğitimde Fen Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi, s. 10. Pegem Akademi: Ankara.
• Stinken-Rösner, L., and Abels, S. (2021). “Digitale medien als mittler im spannungsfeld zwischen naturwissenschaftlichem Unterricht und inklusiver Pädagogik [Digital media as a mediator in the tension field between science education and inclusive pedagogy]” in Naturwissenschaftsdidaktik und Inklusion, 4. Beiheft Sonderpädagogische Förderung heute. eds. S. Hundertmark, X. Sun, S. Abels, A. Nehring, R. Schildknecht and V. Seremet et al. (Weinheim: Beltz Juventa), 161–175.
• Şahbaz, Ü. (2007). Öğretmenlerin özürlü çocukların kaynaştırılması konusunda bilgilendirilmelerinin kaynaştırmaya ilişkin tutumlarının değişmesindeki etkililiği. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
• Şahbaz, Ü., ve Kalay, G. (2010). Okulöncesi eğitimi öğretmen adaylarının kaynaştırmaya ilişkin görüşlerinin belirlenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 19,116-135. https://dergipark.org.tr/tr/pub/maeuefd/issue/19391/205945
• Şenol, F. B., ve Can- Yaşar, M. (2020). Okul öncesi öğretmen adaylarının kaynaştırma uygulamalarına yönelik yeterliklerinin incelenmesi. Çocuk ve Gelişim Dergisi, 3(6), 1-12. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1015602
• Sharma, U., Loreman, T. ve Forlin, C. (2011). Measuring teacher efficacy to implement inclusive practices. Journal of Research in Special Educational Needs, 1-10. doi: 10.1111/j.1471-3802.2011.01200.x
• Temel, Z. F. (2000). Okul öncesi eğitimcilerinin engellilerin kaynaştırılmasına ilişkin görüşleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 22-24.
• Toy, S. N. (2015). Sınıf öğretmenlerinin öğretmen öz yeterlikleri ile kaynaştırma eğitimine ilişkin yeterlik inançlarının karşılaştırılması (Yüksek lisans tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından erişildi (Tez No:423231).
• Uçar, S. ve Balbağ, M. Z. (2023). Fen Bilimleri Öğretmenlerinin Kaynaştırma Eğitimi ile İlgili Duyguları, Tutumları ve Kaygılarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Türk Dünyası Uygulama Ve Araştırma Merkezi Eğitim Dergisi, 8(1), 11-24.
• Uslu, Y.; Çoruhlu, E. (2012).; Kaynaştırma eğitiminde öğretimsel düzenlemeler. ss.11; Ankara: Epamat.
• Ünay, E., ve Çakıroğlu, O. (2021). Kapsayıcı eğitim etkililiği ve başarısı için temel faktörler. Prof. Dr. H. Gürgür, ve S. Doç. Dr. Rakıp (Ed.) içinde, Kapsayıcı eğitim -Özel eğitimde bütünleştirme (s. 67-72). Ankara: Pegem.
• Vlachou, A., Stavroussi, P., & Didaskalou, E. (2016). Special teachers’ educational responses in supporting students with special educational needs (SEN) in the domain of social skills development. International Journal of Disability, Development and Education, 63(1), 79–97. https://doi.org/10.1080/1034912X.2015.1111305
• Wolman, C., Estrada, E. & Dupoux, E., (2005). Teachers’ attitudes toward integration of students with disabilities in Haïti and the United States. International Journal of Disability, Development and Education, 52(1), 43–58. https://doi.org/10.1080/10349120500071894
• Yavuz, M. (2017). Kaynaştırma uygulamalarında çalışan öğretmenlerin kaynaştırma yeterlilik düzeylerini bazı değişkenler açısından incelemesi. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi(11), 401-415.
• Yekeler, B. (2005). Sınıf öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimine yönelik tutumlarının bazı psikososyal değişkenler açsından incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sivas.
• Yıldırım, B. A. (2014). Sınıf öğretmenlerinin kaynaştırmaya yönelik tutumları (Yüksek lisans tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından erişildi (Tez No: 394663).
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (9. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, A. (2013). İlköğretim okullarında kaynaştırma eğitimi uygulamalarının öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Sosyal Politika Çalışmaları, 13(31), 111- 127. http://conf-scoop.dergipark.gov.tr/download/article-file/197909
• Yiğiter, S. (2005). Sınıf öğretmenlerinin özel öğrenme güçlüğüne ilişkin bilgi düzeyleri ile özel öğrenme güçlüğü olan çocukların kaynaştırılmasına yönelik tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından erişildi (Tez No:158642).