Sınavla Öğrenci Alacak Ortaöğretim Kurumlarına İlişkin Merkezi Sınav Matematik Sorularının PISA Matematik Okuryazarlığı Yeterlilik Düzeyleri Açısından Sınıflandırılması

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 1, 17 - 33, 29.04.2020

Nilüfer Öztürk , Ercan Masal

Öz

Bu çalışmada Türkiye’de MEB tarafından 2018 yılında yapılmaya başlanan ve 2018-2019 yıllarında iki defa uygulanan Sınavla Öğrenci Alacak Ortaöğretim Kurumlarına İlişkin Merkezi Sınavda yer alan matematik sorularının, PISA matematik okuryazarlığı yeterlilik düzeyleri açısından sınıflandırılması amaçlanmaktadır. Çalışmada 2018 ve 2019 yılları soru kitapçıklarında yayınlanan matematik sorularının PISA matematik yeterlik ölçeğine göre sınıflandırılması yapılacağından nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi tekniği kullanılmakta, OECD tarafından yayımlanan PISA matematik okuryazarlığı düzeylerine göre de analiz edilmektedir. Yapılan sınıflandırma sonucunda her iki yılda da sorulan soruların PISA yeterlik düzeylerinin hepsini kapsamadığı ve ağırlıklı olarak 2. düzeyde yoğunlaştığı görülmektedir. 2018 yılında üst düzey olan 5. ve 6. düzeyde sorulara yer verilmediği, 2019 yılında ise 5. düzeyde 1 soru sorulduğu 6. düzeyde soruya ise yer verilmediği görülmüştür. 

Anahtar Kelimeler

matematik okuryazarlığı, PISA, LGS, merkezi sınav, matematik yeterlik düzeyleri

The Classification of Math Questions of Central Examination for Secondary Education Institutions in Terms of PISA Mathematics Literacy Levels

Öz

In this study it is aimed to classify the mathematics questions asked in the Central Examination for Secondary Education Institutions, which was started to be applied by the Ministry of National Education for the first time in 2018 and is applied in 2019, according to PISA mathematics proficiency levels. Since the math questions published in the question booklets of 2018 and 2019 will be classified according to the PISA mathematics proficiency scale, the document analysis technique, which is one of the qualitative research methods, is used and the questions are also analyzed according to the levels of PISA mathematics literacy published by the OECD. As a result of the classification made, it is seen that the questions asked in both years do not cover all of the PISA proficiency levels and are mainly concentrated at the 2nd level. It is observed that the 5th and 6th level questions are not included in 2018 exam, and only one question is asked in the 5th level in 2019 while the 6th level is not included.

Anahtar Kelimeler

mathematical literacy, PISA, LGS, central examination, mathematics literacy levels

Kaynakça

• Aksoy, D. ve Arık, B.M. (2017). Liselere Geçişte Yeni Sistem Ve Nitelikli Ortaöğretim İçin Yol Haritası. http://www.egitimreformugirisimi.org/wpcontent/uploads/2017/03/TEOG_BilgiNotu.07.12.17.web_.pdf adresinden erişilmiştir.
• Aksu, G., Güzeller, C. O. ve Eser M. T. (2017). Analysis of Maths Literacy Performances of Students with Hierarchical Linear Modeling (HLM): The Case of PISA 2012 Turkey. Eğitim ve Bilim: Ankara, 42(191), 1-20.
• Akyüz, G. ve Pala, N.M. (2010). PISA 2003 sonuçlarına göre öğrenci ve sınıf özelliklerinin matematik okuryazarlığına ve problem çözme becerilerine etkisi. İlköğretim Online, 9(2), 668-678.
• Altun, M., Aydın Gümüş, N., Akkaya, R., Bozkurt, I. ve Kozaklı Ülger, T. (2018). Sekizinci sınıf öğrencilerinin matematik okuryazarlığı beceri düzeylerinin incelenmesi. Fen, Matematik, Girişimcilik ve Teknoloji Eğitimi Dergisi, 1(1), 66-88.
• Aşıcı, M. (2009). Kişisel ve Sosyal Bir Değer Olarak Okuryazarlık. Değerler Eğitimi Dergisi, 7(17), 9-26.
• Aydoğdu İskenderoğlu, T. ve Baki, A. (2011). İlköğretim 8. sınıf matematik ders kitabındaki soruların PISA matematik yeterlik düzeylerine göre sınıflandırılması. Eğitim ve Bilim, 36(161), 287-301.
• Aydoğdu İskenderoğlu, T., Erkan, İ. ve Serbest, A. (2013). 2008-2013 yılları arasındaki SBS matematik sorularının PISA matematik yeterlik düzeylerine göre sınıflandırılması. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 4(2), 147-168.
• Bezek Güre, Ö., Kayri, M. ve Erdoğan, F. (2019). Predicting factors affecting PISA 2015 mathematics literacy via radial basis function artificial neural network. Journal of Engineering and Technology, 3(1), 1-11.
• Çepni, S. (2009). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş (4. Baskı). Trabzon: Yazarın Kendisi.
• Ekinci, O. ve Bal, A.P. (2019). 2018 yılı liseye geçiş sınavı (LGS) matematik sorularının öğrenme alanları ve Yenilenmiş Bloom Taksonomisi bağlamında değerlendirilmesi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(3), 9–18.
• Güneş, F. (2000). Okuma-yazma Öğretimi ve Beyin Teknolojisi. Ankara: Ocak.
• Indartono, S. ve Hamidy, A. (2019). The Contribution of Test Type and Curriculum Difference on the Effect of the National Test Score at International Mathematic Test Score: The Challenge of IR 4.0 Curriculum. Eurasian Journal of Educational Research, 19(82), 191-202. https://dergipark.org.tr/en/pub/ejer/issue/48089/608198 adresinden erişilmiştir.
• Kabael, T. ve Barak, B. (2016). Ortaokul Matematik Öğretmeni Adaylarının Matematik Okuryazarlık Becerilerinin PISA Soruları Üzerinden İncelenmesi. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 7(2), 321-349.
• Kaiser, G., & Willender, T. (2005). Development of mathematical literacy: Result of an empirical study. Teaching Mathematics and Its Applications, 24(2-3), 48-60.
• Karataş, Z. (2019). 11. ve 12. Sınıf Temel Düzey Ders Kitaplarındaki Örnek ve Soruların PISA Matematik Yeterlik Düzeylerine Göre İncelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından erişildi (Tez No: 546994)
• Lankshear, C. (1989). Literacy, Schooling and Revolution. New York: The Falmer Press.
• Leland C., Schmidt W. H. ve Guo S. (2019). The role that mathematics plays in college- and career-readiness: Evidence from PISA. Journal of Curriculum Studies, 51(4), 530-553, DOI: 10.1080/00220272.2018.1533998
• Lengnink, K. (2005). Reflecting mathematics: An approach to achieve mathematical literacy. ZDM, 37(3), 246-249.
• Lutzer, C. V. (2005). Fostering mathematical literacy. PRIMUS, 15(1), 1-6.
• MEB. (2018a). Matematik Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar).
• MEB. (2018b). Sınavla Öğrenci Alacak Ortaöğretim Kurumlarına İlişkin Merkezî Sınav Sayısal Bölüm Soru Kitapçığı, https://odsgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2018_06/03153730_SAYISAL _BYLYM_A_kitapYY.pdf adresinden erişilmiştir.
• MEB. (2019). Sınavla Öğrenci Alacak Ortaöğretim Kurumlarına İlişkin Merkezî Sınav Sayısal Bölüm Soru Kitapçığı, http://www.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2019_06/02130019_ 2019_SAYISAL _BOLUM.pdf adresinden erişilmiştir.
• National Council of Teachers of Mathematics. (1989). Curriculum and evaluation standards for school mathematics. Reston: The National Council of Teachers of Mathematics. https://www.jstor.org/stable/749425 adresinden erişilmiştir.
• Niss, M. (2012). The Notion of “mathematical literacy”. Introductory presentation to Topic Study Group 6 (Mathematical Literacy) given at the 12th International Congress on Mathematical Education, Seoul, Korea, 2012). https://www.mathunion.org/fileadmin/IMU/Publications/CircularLetters/ 3rd_Announcement.pdf adresinden erişilmiştir.
• OECD. (2000). Literacy Skills for the World of Tomorrow Further Results from PISA 2000, http://www.oecd.org/education/school/2960581.pdf adresinden erişilmiştir.
• OECD. (2013). PISA 2012 Assessment and Analytical Framework: Mathematics, Reading, Science, Problem Solving and Financial Literacy. OECD: Paris.
• OECD. (2019). PISA 2018 Results (Volume I): What Students Know and Can Do. OECD: Paris, https://doi.org/10.1787/5f07c754-en adresinden erişilmiştir.
• Özgen, K. ve Bindak, R. (2008). Matematik okuryazarlığı öz-yeterlik ölçeğinin geliştirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 16(2), 517-528.
• Özkan, Ö., Y. ve Özaslan, N. (2018). Student Achievement in Turkey, According to Question Types Used in PISA 2003-2012 Mathematic Literacy Tests. International Journal of Evaluation and Research in Education (IJERE), 7(1), 57-64.
• Özmantar, M.F., Akkoç, H., Kuşdemir Kayıran, B. ve Özyurt M. (2018). Ortaokul Matematik Öğretim Programları Tarihsel Bir İnceleme. Ankara: Pegem Akademi
• Pala, N. M. (2008). PISA 2003 Sonuçlarına Göre Öğrenci ve Sınıf Özelliklerinin Matematik Okuryazarlığına ve Problem Çözmeye Etkisi. (Yüksek Lisans Tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından erişildi (Tez No: 237681)
• Schleicher, A. (2019). PISA 2018 Insights and Interpretations. OECD: Paris.
• Stacey, K. and Turner, R. (2015). Assessing Mathematical Literacy: The PISA Experience. Springer.
• Suna, H.E., Tanberkan, H., Taş, U.E., Eroğlu, E. ve Altun, Ü. (2019). PISA 2018 Türkiye Ön Raporu, http://www.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2019_12/03105347_PISA_2018_Turkiye_On_Raporu.pdf adresinden erişilmiştir.
• Şaban, İ.H. (2019). Matematik Ders Kitapları Cebir Öğrenme Alanındaki Soruların PISA Matematik Yeterlik Düzeylerine Göre İncelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından erişildi (Tez No: 583856)
• Taş, U. E., Arıcı, Ö., Ozarkan H. B. ve Özgürlük, B. (2016). Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı PISA 2015 Ulusal Raporu, http://pisa.meb.gov.tr/wp-content/uploads/2014/11/PISA2015_UlusalRapor.pdf adresinden erişilmiştir.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.
• Yore, L. D., Pimm, D., & Tuan, H. L. (2007). The literacy component of mathematical and scientific literacy. International Journal of Science and Mathematics Education, 5, 559-589.