Examination of National Academic Studies on Material-Supported Science Teaching in Out-of-School Learning Environment

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 2, 203 - 226, 31.12.2021

Ümit İlay Soylu , Orhan Karamustafaoğlu

Öz

Out-of-school learning environment are of great importance due to their supportive feature in the process of making science courses in formal learning environments. In this respect it is also important to investigate which out-of-school learning environment and which materials are used in the teaching of science subjects and concepts. Therefore, it is aimed to examine the national academic studies in which material-supported science teaching was carried out in out-of-school learning environment in this study. This research is a document review with a qualitative approach. He created a total of 53 studies, including 31 postgraduate thesis and 22 research papers that met the criteria determined among the researches covering the years 2012-2020. In the study, Higher Education Council National Thesis Center was used for theses and EBSCO Discovery Service (EDS) was used for articles by using the keywords “out-of-school”, “material” and 'science'. When the documents obtained were examined, it was determined that more detailed information was given about the out-of-school learning environment, material content and usage compared to article studies in graduate thesis. Science centers, waste facilities and botanical garden, nature park, etc. it is understood that nature areas are more preferred as an out-of-school learning environment for science teaching. In addition, it has been concluded that the materials frequently used both before and after the trip in these out-of-school learning environments are work sheets, brochures, models, models and simulations. At the end of the study, some suggestions were presented such as keywords, search-fields, date-ranges used to search academic studies can be changed, and an examination of the connection between the material preference and the out-of-school learning environment can be made.

Anahtar Kelimeler

Out-of-school learning environment, science teaching, teaching material

Okul Dışı Öğrenme Ortamlarında Materyal Destekli Fen Öğretimi Gerçekleştirilmiş Ulusal Akademik Çalışmaların İncelenmesi

Öz

Okul dışı ortamlar, fen bilimleri derslerinin formal öğrenme ortamlarında yapılması sürecinde destekleyici özelliğinden dolayı büyük önem taşımaktadır. Bu bağlamda, fen konu ve kavramların öğretiminde hangi okul dışı ortamlardan ve bu ortamlarda hangi materyallerden faydalanıldığının araştırılması da önemlidir. Dolayısıyla bu araştırmada, okul dışı ortamlarda materyal destekli fen öğretimi geçekleştirilmiş ulusal akademik çalışmaların incelenmesi amaçlanmıştır. Bu araştırma nitel yaklaşımla yapılmış bir doküman incelemesidir. 2012-2020 yılları arasını kapsayan araştırmanın örneklemi belirlenen ölçütleri karşılayan 31 lisans-üstü tez ile 23 araştırma makalesi olmak üzere toplam 54 çalışma oluşturmuştur. Araştırmada “okul dışı”, “materyal” ve “fen” anahtar kelimeleri kullanılarak lisans-üstü tezler için Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi, makaleler için ise EBSCO Discovery Service (EDS) kullanılmıştır. Örneklemdeki dokümanlar incelendiğinde, lisans-üstü tezlerde makale çalışmalarına oranla okul dışı ortam, materyal içeriği ve kullanımlarına yönelik daha ayrıntılı bilgilendirme yapıldığı tespit edilmiştir. Fen öğretimi için bilim merkezleri, atık tesisleri ve botanik bahçesi, tabiat parkı vb. doğa alanlarının okul dışı ortam olarak daha fazla tercih edildiği anlaşılmıştır. Ayrıca bu okul dışı ortamlarda sıklıkla yararlanılan materyallerin çalışma yaprağı, broşür, maket, model ve simülasyon olduğu sonucuna varılmıştır. Çalışma sonunda, akademik çalışmaların taramasında kullanılan anahtar kelimeler, tarama alanları ve tarih aralıkları değiştirilebilir, materyal tercihi ile gidilen okul dışı ortam ilişkilendirmesinin incelenmesi yapılabilir gibi öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Okul dışı ortam, fen öğretimi, öğretim materyali

Kaynakça

• Arıcı, V. A. (2013). Fen eğitiminde sanal gerçeklik programları üzerine bir çalışma: “Güneş sistemi ve ötesi: Uzay bilmecesi” ünitesi örneği. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın.
• Bakioğlu, B. (2017). 5. Sınıf vücudumuz bilmecesini çözelim ünitesinin okul dışı öğrenme ortamı destekli öğretiminin etkililiği. Yayınlanmamış doktora tezi, Amasya Üniversitesi, Amasya.
• Bakioğlu, B. & Karamustafaoğlu, O. (2014). Outdoor science education: Technical visit to a dialysis center. Turkish Journal of Teacher Education, 3(2), 15-26. Balkan Kıyıcı, F. & Atabek Yiğit, E. (2010). Science education beyond the classroom: A field trip to wind power plant. International Online Journal of Educational Sciences, 2(1), 225-243.
• Bamberger, Y. & Tal, T. (2008). Multiple outcomes of class visits to natural history museums: The students'view. Journal of Science Education and Technology, 17(3), 274-284.
• Bozdoğan, A. E. (2007). Bilim ve teknoloji müzelerinin fen öğretimindeki yeri ve önemi. Yayınlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Bozdoğan, A. E. (2008). Fen bilgisi öğretmen adaylarının bilim merkezlerini fen öğretimi açısından değerlendirilmesi: Feza Gürsoy bilim merkezi örneği. Uludağ Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(1), 19-41.
• Bozdoğan, A. E., Okur, A. & Kasap, G. (2015). Planlı bir alan gezisi için örnek uygulama: Bir fabrika gezisi. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 79-91.
• Can, M. H. (2013). İlköğretim öğrencilerinin bilim merkezindeki davranışlarının incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 38(168), 347-361.
• Canbazoğlu Bilici, S. (2019). Örnekleme yöntemleri. H. Özmen ve O. Karamustafaoğlu (Ed.), Eğitimde Araştırma Yöntemleri içinde (s. 55-80). Ankara: Pegem Akademi.
• Çiçek, Ö. & Saraç E. (2017). Fen bilimleri öğretmenlerinin okul dışı öğrenme ortamlarındaki yaşantıları ile ilgili görüşleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(3), 504-522.
• Çil, E., Maccario, N. & Yanmaz, D. (2015, August-September). Promoting students'acquisition of science concepts from museums via worksheets and visual arts activities. Paper presented at the International Conference for the European Science Education Research Association, Helsinki, Finland.
• Demir, N. & Öner Armağan, F. (2018). Ortaokul öğrencilerinin planetaryumlara yönelik görüşleri. The Journal of International Education Science, 18(5), 118-131.
• DeWitt, J. & Storksdieck, M. (2008). A short review of school field trips: Key findings from the past and ımplications for the future. Visitor Studies, 11(2), 181-197.
• Duruk, Ü., Akgün, A., Yılmaz, N., Özün, S., Aykut, N. & Tekin, S. (2018). Fen bilgisi öğretmen adaylarının okul dışı öğrenme ortamlarındaki deneyimlerine ilişkin görüşleri. Diyalektolog Ulusal Sosyal Bilimler Dergisi, 18, 315-332.
• Erçetin, Ş. Ş. & Görgülü, D. (2018). Bilim merkezlerini ziyaret eden 6.sınıf öğrencilerinin fen bilimleri dersine ilişkin görüşlerinin incelenmesi: Konya Bilim Merkezi örneği. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 16(2), 122-13.
• Erenoğlu, C. (2010). Doğada fen öğretiminin 5. sınıf öğrencilerinin bilimin doğası anlayışlarına etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ege Üniversitesi, İzmir.
• Ertaş, H. (2012). Okul dışı etkinliklerde desteklenen eleştirel düşünme öğretiminin eleştirel düşünme eğilimine ve fizik dersine yönelik tutuma etkisi. Yayınlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Ertaş, H., Şen, A. İ. & Parmaksızoğlu, A. (2011). Okul dışı bilimsel etkinliklerin 9. sınıf öğrencilerinin enerji konusunu günlük hayatla ilişkilendirme düzeyine etkisi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi [EFMED], 5(2), 178-198.
• Feyzioğlu, B., Özenoğlu Kiremit, H., Ayşe Öztürk Samur, A. ve Aladağ, E. (2012). YİBO’lar doğal ortamda bilimsel düşünüyor. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(4), 65-74.
• Güler, A. (2011). Planlı bir müze gezisinin ilköğretim öğrencilerinin tutumuna etkisi. İlköğretim Online, 10(1), 169-179.
• Güler, T. (2009). Ekoloji temelli bir çevre eğitiminin öğretmenlerin çevre eğitimine karşı görüşlerine etkileri. Eğitim ve Bilim, 34, 146-151.
• Hofstein, A. & Rosenfeld, S. (1996). Bridging the gap between formal and informal science learning. Studies in Science Education, 28, 87–112.
• İnce, M. C. (2017). İnformal öğrenme ortamlarının öğrencilerin fen-teknoloji-toplum-çevre ilişkisini anlamalarına etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• Karademir, E. (2018). Okul dışı ortamlarda fen öğretimi. O. Karamustafaoğlu, Ö. Tezel ve U. Sarı (Ed.), Güncel Yaklaşım ve Yöntemlerle Destekli Fen Öğretimi içinde (s. 426-448). Ankara: Pegem Akademi.
• Karakılçık, N. (2020). Okul dışı fen öğrenme ortamında öğrencilerin girişimcilik becerilerinin gelişiminin betimlenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Karamustafaoğlu, O. & Ermi̇ş, M. (2020). Biyoteknoloji konusunun okul dışı fen ortamında öğretimine yönelik öğrenci görüşleri. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Eğitim Dergisi, 5(1), 92-114.
• Karslı, G., Karamustafaoğlu, O. & Kurt, M. (2019). Botanik bahçesinin öğretim sürecinde öğrencilerin sosyobilimsel konulara olan bakışlarına etkisi: Sürdürülebilir çevre. Journal of Computer and Education Research, 7(14), 437-463.
• Kisiel, J. (2003). Teachers, museums and worksheets: A closer look at learning experience. Journal of Science Teacher Education, 14(1), 3-21.
• Kulalıgil, A. (2015). Sınıf dışı öğrenme ortamlarında gerçekleşen öğretim uygulamalarının 5. sınıf fen bilimleri dersinde öğrencilerin akademik başarı, yaratıcılık ve motivasyonlarına etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• Laçin Şimşek, C. (2011). Okul dışı öğrenme ortamları ve fen eğitimi. C. Laçin Şimşek (Ed.), Fen Öğretiminde Okul Dışı Öğrenme Ortamları içinde (s. 1-21). Ankara: Pegem Akademi.
• MEB, (2018). 2023 Eğitim Vizyonu. Milli Eğitim Bakanlığı. Erişim Tarihi: 15 Şubat 2021, http://2023vizyonu.meb.gov.tr/doc/2023_EGITIM_VIZYONU.pdf
• Miles, M.B. & Huberman, A.M. (1994). An Expanded Sourcebook Qualitative Data Analysis. United States of America: Sage Publications.
• Özcan, H., Demi̇rel, R. & Ergül, S. (2019). An ınvestıgatıon of mıddle school students’ vıews about konya scıence center. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(42), 141-158.
• Özür, N. (2010). Sosyal bilgiler dersinde sınıf dışı etkinliklerin öğrenci başarısına etkisi. Yayınlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Rennie, L. J. & Mc Clafferty, T. P. (1995). Using visits to interactive science and techonology centers, museums, aquaria and zoos to promote learning in science. Erişim Tarihi: 11 Aralık 2020, http://files.eric.ed.gov/fulltext/ED391673.pdf
• Saraç, H. (2017). Türkiye’de okul dışı öğrenme ortamlarına ilişkin yapılan araştırmalar: İçerik analizi çalışması. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 3(2), 60-81.
• Sontay, G., Tutar, M. & Karamustafaoğlu, O. (2016). Okul dışı öğrenme ortamları ile fen öğretimi hakkında öğrenci görüşleri: Planetaryum gezisi. İnformal Ortamlarda Araştırmalar Dergisi (İAD), 1(1), 1-24.
• Sturm, H. & Bogner, F. X. (2010). Learning at Workstations in Two Different Environments: A Museum and A Classroom. Studies in Educational Evaluation 36, 14-19.
• Tatar, N. & Bağrıyanık, K. E. (2012). Fen ve teknoloji dersi öğretmenlerinin okul dışı eğitime yönelik görüşleri. İlköğretim Online, 11(4), 883-896.
• Türkmen, H. (2010). İnformal (sınıf-dışı) fen bilgisi eğitimine tarihsel bakış ve eğitimimize entegrasyonu. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39(3), 46-59.
• Türkmen, H. (2015). İlkokul öğretmenlerinin sınıf dışı ortamlardaki fen öğretimine bakış açıları. Journal of European Education. 5(2), 47-55.
• Türkmen, H. Topkaç, D. D. & Atasayar Yamık, G. (2016). İnformal öğrenme ortamlarına yapılan gezilerin canlıların sınıflandırılması ve yaşadığımız çevre konusunun öğrenilmesine etkisi: Tabiat tarihi müzesi ve botanik bahçesi örneği. Ege Eğitim Dergisi, 17(1), 174-197.
• Yanmaz, D. (2017). Doğa tarihi müzesinde rehber hazırlama ve çalışma yaprakları ile öğretimin öğrencilerin akademik başarı ve fen öğrenimine yönelik motivasyonları üzerine etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Muğla.
• Yavuz, M. & Balkan Kıyıcı, F. (2012). Hayvanat bahçelerinin fen öğretiminde kullanımına ilişkin öğrenci görüşleri. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24, 134-156.
• Zeren Özer, D. & Güngör, S. N. (2019). Bilim merkezlerinin öğrencilerin motivasyonu ve fen bilimleri akademik başarısı üzerine etkisi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 51, 288-314.