Matematik Öğretmen Adaylarının Okul Dışı Öğrenme Ortamlarına Yönelik Etkinlik Geliştirme Becerileri

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 2, 192 - 210, 31.12.2023

Zeynep Çakmak Gürel

Öz

Okul dışı öğrenme ortamları, öğrencilere günlük yaşamla ilişkilendirilmiş matematiksel kavramları keşfetme ve problem çözme becerilerini geliştirme fırsatları sunduğundan matematik eğitiminde önemli bir rol oynamaktadır. Okul dışı öğrenme ortamları çok çeşitli matematik konuları ile ilişkilendirilebilir. Bu çalışmada okul dışı öğrenme ortamlarından müzelere ve bilim merkezlerine yönelik ortaokul matematik öğretmen adayları tarafından hazırlanan etkinliklerde hangi matematik konu veya kazanımlarının, sınıf seviyesinin ve kullanılan yöntemin daha fazla öne çıktığı araştırılmaktadır. Çalışma grubunu 2023-2024 eğitim yılı itibariyle bir üniversitenin ikinci ve üçüncü sınıfında öğrenim gören 19 ortaokul matematik öğretmen adayı oluşturmaktadır. Çalışmada tarama yöntemi kullanılmıştır. Öğretmen adayları ile etkinlikler hazırlamadan önce bir müze ziyareti ve bir bilim merkezi sanal gezisi gerçekleştirilmiştir. Bu sürecin ardından öğretmen adaylarından müzedeki ve bilim merkezindeki herhangi bir görsel ile ortaokul öğretim programında yer alan kazanımların ilişkilendirilmesi ve bu kazanımlara yönelik bir etkinlik hazırlaması istenmiştir. Ardından toplanan etkinlik kağıtları veri kaynağı olarak kullanılmıştır. Verilerin analizinde ise içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Elde edilen verilere göre öğrencilerin en fazla sayılar ve işlemler ile geometri ve ölçme öğrenme alanlarına yönelik etkinlik hazırladıkları tespit edilmiştir. Özellik hem müze hem de bilim merkezinde ortaya çıkan konular arasında kümeler, örüntüler, geometrik şekiller ve ölçme gibi matematik konuları yer almaktadır. Yine her iki öğrenme ortamında hazırlanan etkinliklerin çoğunlukla beşinci sınıf seviyesinde ve en fazla kullanılan tekniğin gezi-gözlem tekniği olduğu belirlenmiştir. Bu çalışmada öğretmen adaylarının okul dışı öğrenme ortamlarına yönelik etkinlik geliştirebildikleri ancak bu etkinliklerin konu, kazanım, sınıf düzeyi ve öğretim teknikleri açısından sınırlı oldukları tespit edilmiştir. Matematik öğretim programında yer alan konulara göre hazırlanan okul dışı öğrenme ortamlarına yönelik etkinliklerin öğretmen ve araştırmacılara örnek teşkil edeceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

bilim merkezi, etkinlik geliştirme, matematik eğitimi, müze

Developing Activity Skills of Preservice Mathematics Teachers for Out-Of-School Learning Environments

Öz

Out-of-school learning environments play a significant role in mathematics education as they provide opportunities for students to explore mathematical concepts related to daily life and enhance problem-solving skills. These environments can be associated with a variety of mathematical topics. This study investigates which mathematical topics or achievements, class levels, and methods are more prominent in activities prepared by middle school mathematics teacher candidates for out-of-school learning environments such as museums and science centers. The study group consists of 19 middle school mathematics teacher candidates enrolled in the second and third years of a university as of the 2023-2024 academic year. A screening method was employed in the study. Before preparing activities with teacher candidates, a museum visit and a virtual tour of a science center were conducted. Following this process, teacher candidates were asked to relate any visual material from the museum and science center to the achievements in the middle school curriculum and prepare an activity based on these achievements. The collected activity papers were then used as the data source, and content analysis was applied for data analysis. According to the obtained data, it was determined that students prepared activities primarily focusing on the areas of numbers and operations, geometry, and measurement. Specifically, among the topics emerging in both the museum and science center, mathematical subjects such as sets, patterns, geometric shapes, and measurement were prominent. Furthermore, it was found that most of the activities prepared in both learning environments were at the fifth-grade level, and the most frequently used technique was the field observation technique. In this study, it was determined that pre-service teachers could develop activities for out-of-school learning environments, but these activities were limited in terms of subject, achievement, grade level and teaching techniques. This study is considered to serve as an example for the utilization of these topics from the mathematics curriculum in out-of-school environments by teachers and researchers.

Anahtar Kelimeler

developing activities, mathematics education, museums, science centers

Kaynakça

• Abdioglu, C., Yılmaz, E. & Çevik, M. (2020). 8. sınıf öğrencilerine yönelik fen-matematik temalı bilim kampının değerlendirilmesi: “Gelin Tanış Olalım; Fen ve Matematiği Eğlenceli Kılalım!” projesi. OPUS International Journal of Society Researches, 15(22), 1031–1058.
• Ambusaidi, N. A. & Al-Rabaani, A. H. (2019). The efficiency of virtual museum in development of grade eight students’ achievements and attitudes towards archaeology in Oman. International Journal of Educational Research Review, 4(4), 496-503.
• Aydoğdu, A. S., Aydoğdu, M. Z., & Aktaş, V. (2023). Okul dışı öğrenme ortamlarıyla ilgili matematik öğretmenlerinin görüşleri. Buca Faculty of Education Journal, 55, 60-78.
• Barbosa A. & Vale, I. (2016). Math trails: Meaningful mathematics outside the classroom with pre-service teachers. Journal of the European Teacher Education Network, 11, 63-72.
• Creswell, J. W., & Miller, D. L. (2000). Determining validity in qualitative inquiry. Theory Into Practice, 39(3), 124–130. https://doi.org/10.1207/s15430421tip3903_2.
• Çağlar, S., Ünal, Y., Çalışkan, B., Gürel, R. & Durmaz, B. (2018). İnformal öğrenme ortamlarının ortaokul öğrencilerinin matematik tutumuna etkisi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(23), 11-26. DOI: 10.20875/makusobed.357694.
• Çenberci, S. ve Özgen, K. (2021). Matematik öğretmeni adaylarının etkinlik tasarımında günlük yaşamla ilişkilendirmeyi yansıtma becerileri. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 12(1), 70-95. https://doi.org/10.51460/baebd.838118
• Çığrık, E. & Özkan, M. (2016). Bilim Merkezi'nde yürütülen öğrenme etkinliklerinin yabancı fen bilimleri dersindeki akademik başarılarına etkisi ve motivasyon düzeyleriyle ilişkisi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(2), 279-301.
• Duatepe-Paksu, A., Kazak, S., & Çontay, E. G. (2022). Okul dışı ortamlarda gerçekleştirilen matematik etkinliklerinin değerlendirilmesi: “Her Yer Matematik Projesi”. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2), 541-558.
• Ergin Aydoğdu, A.S., Aydoğdu, M. & Aktaş, V. (2022). Matematik dersinde bir eğitim aracı olarak sanal müze kullanımı. Uluslararası Sosyal Bilim Araştırmaları Dergisi, 11(1), 51-70.
• Fraenkel, J.R. & Wallen, N.E. (2006). How to desing and evaluate research in education. New York: McGaw-Hill International Edition.
• Grothérus, A. ve Fägerstam, E. (2017). Impact of long-term regular outdoor learning in mathematics: The case of John. CERME 1, Dublin, Ireland. https://hal.archivesouvertes.fr/hal-01936003/document
• Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kelton, M. L. (2015). Math on the move: a video-based study of school field trips to a mathematics exhibition. (Yayımlanmamış doktora tezi). San Diego State University, CA.
• Kurtuluş, A. (2015). İnformel (Sınıf dışı) öğrenme ortamı Pi günü: Büyük risk yarışması örneği. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(1). 107–116.
• Kır, H., Kalfaoğlu, M. & Aksu, H. H. (2021). Matematik öğretmenlerinin okul dışı öğrenme ortamlarının kullanımına yönelik görüşleri. International Journal of Educational Studies in Mathematics, 8(1), 59-76.
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB], (2018). Matematik Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı, Ankara: MEB Yayınları.
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB], (2019). Millî Eğitim Bakanlığı Okul Dışı Öğrenme Ortamları Kılavuzu. Erişim adresi: http://ogm.meb.gov.tr/
• Otte, C.R.; Bølling, M.; Elsborg, P.; Nielsen, G.; Bentsen, P. (2019). Teaching maths outside the classroom: Does it make a difference? Educ. Res., 61, 38–52.
• Öztürk, A. & Başbay, A. (2017). Mevlana halk ve bilim merkezi ders programlarının öğrencilerin bilimsel süreç becerileri ve bilime yönelik tutumlarına etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(1), 283-298.
• Usta, N., Gürçay, S., Sakioğlu, Ş. N., & Demir, F. (2023). Okul dışı öğrenme ortamı uygulamalarının öğrencilerin matematik başarılarına etkisi ve uygulamaya ilişkin görüşleri. Yaşadıkça Eğitim, 37(3), 711-733.
• Randler, C., Baumgartner, S., Eisele, H., & Kienzle, W. (2007). Learning at workstations in the zoo: A controlled evaluation of cognitive and affective outcomes. Visitor Studies, 10(2), 205-216.
• Sturm, H. & Bogner, F. X. (2010). Learning at workstations in two different environments : A museum and a classroom. Studies in Educational Evaluation 36, 14-19.
• Toma, J. D. (2006). Approaching rigor in applied qualitative research. In C. F. Conrad & R. C. Serlin (Eds.), The Sage handbook for research in education: Engaging ideas and enriching inquiry (pp. 405–423). Sage Publications, Inc.
• Toprak, Ç., Uğurel, I. & Tuncer, G. (2014). Öğretmen adaylarının geliştirdikleri matematik öğrenme etkinliklerinin seçilen konu, amaç, uygulama şekli bileşenleri açısından analizi. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 5(1).39-59.
• Vale, I., Barbosa, A. & Cabrita, I. (2019). Mathematics outside the classroom: examples with preservice teachers. Quaderni di Ricerca in Didattica (Mathematics)”, 2(3), 137-142.
• Zeren Özer, D. & Güngör, S. (2019). Bilim merkezlerinin bilgi motivasyonu ve fen bilimleri akademik başarısı üzerine etkisi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 51, 288-314.