“Doğal Afet” için Kavramsal Metaforların Karşılaştırmalı Analizi

Yıl 2018, Cilt: 5 Sayı: 1, 25 - 40, 16.04.2018

Öznur Yazıcı , Özlem Ulu Kalın

https://doi.org/10.30900/kafkasegt.396396

Cited By: 18

Öz

Bu
çalışmanın amacı; Coğrafya Bölümü öğrencileri ile Sosyal Bilgiler Öğretmenliği
Programı öğrencilerinin doğal afet kavramına yönelik olarak oluşturdukları
metaforları karşılaştırmaktır. Araştırmanın ulaşılabilir örneklemini 206
Coğrafya Bölümü öğrencisi ve 110 Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Programı
öğrencisi oluşturmaktadır. Nitel araştırma yöntemlerinden biri olan olgubilim
deseninin kullanıldığı çalışmada, metaforlar sınıflandırılmış, içerik analizi
yapılmış ve yorumlanmıştır. Coğrafya Bölümü öğrencileri 194 geçerli metafor,
Sosyal Bilgiler Öğretmenliği programı öğrencileri ise 81 geçerli metafor
üretmişlerdir. Bu metaforlar daha sonra ortak özellikleri bakımından
irdelenerek Coğrafya Bölümü için 11, Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Programı için
ise 8 kavramsal kategori altında toplanmıştır. Araştırmanın sonucunda iki bölüm
için de oluşturulan kavramsal kategorilerin aynı olduğu, Coğrafya Bölümü
öğrencilerinin ek olarak farklı kavramsal kategoriler oluşturdukları
belirlenmiştir. Sonuç olarak; her iki bölüm öğrencilerinin de benzer
kategorilerde metaforlar ürettiği, ancak Coğrafya Bölümü öğrencilerinin
metaforlarının Sosyal Bilgiler öğretmen adaylarınınkilere kıyasla daha çeşitli
olduğu söylenebilir. 

Anahtar Kelimeler

Doğal afet, metafor, Coğrafya eğitimi, Sosyal Bilgiler eğitimi

A Comparative Analysis of Conceptual Metaphors for “Natural Disaster”

Öz

The purpose of this study is to compare the
students’ metaphors of Geography Department and the Social Studies Teacher
Education Program towards the concept of natural disaster. The accessible
sample of the research consist of 206 Geography Department students and 110 the
Social Studies Teacher Education Program students. Phenomenology, which is one
of the qualitative research methods, was used in the study, and metafors
obtained were classified and interpreted through content analysis. The students
of Geography Department produced 194 valid metaphors, while the students of the
Social Studies Teacher Education Program produced 81 valid metaphors. These
metaphors were then grouped under the conceptual category of 11 for Geography
Department and 8 for the Social Studies Teacher Education Program. As a result
of the research, it was determined that the conceptual categories created for
two departments were the same, and that Geography Department students also
created different conceptual categories in addition. As a result; it can be said that the students of both departments
produced metaphors in similar categories, but the metaphors of Geography
Department students are more diverse than the ones of the Social Studies
teacher candidates.

Anahtar Kelimeler

Natural disaster, metaphor, Geography education, Social Studies education

Kaynakça

• Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) (2014). Açıklamalı Afet Yönetimi Terimleri Sözlüğü.
• Akçil, Ö., Toğrol, A., Mercan, F. Ç., Püskülcü, S., Tanırcan, G. & Baykal, A. (2014). Yeniden düzenlenmiş Temel afet Bilinci Eğitim Programı’nın okul dışı bilim öğrenme ortamında etkililiğinin incelenmesi. Boğaziçi University Journal of Education, 31(2), 2014, 99-126.
• Aksoy, B. (2013). Depremi yaşamış olan 9. Sınıf öğrencilerinin “deprem” kavramına yönelik algılarının nitel açıdan incelenmesi. Journal of World of Turks/Zeitschrift für die Welt der Türken, 5(1), 247-265.
• Altintas, K. H., Boztas, G., Duyuler, S., Duzlu, M., Energin, H., & Ergun, A. (2009). Differences in opinions on disaster myths between first-year and sixth-year medical students. European Journal of Emergency Medicine, 16(2), 80-83.
• Aydın, F. & Coşkun, M. (2010). Observation of the students’ “earthquake” perceptions by means of phenomenographic analysis (Primary education 7th grade – Turkey). International Journal of the Physical Sciences. 5(8), 1324- 1330.
• Bhandari, R. K. (2014). Disaster education and management: A joyride for students, teachers and disaster managers. New Delhi: Springer India.
• Buluş Kırıkkaya, E., Oğuz Ünver, A. & Çakın, O. (2011). İlköğretim Fen ve Teknoloji Programı’nda yer alan afet eğitimi konularına ilişkin öğretmen görüşleri. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED), 5(1), 24-42.
• Cin, M. (2010). Sınıf öğretmeni adaylarının doğal afetler ile ilgili yanılgıları. Marmara Coğrafya Dergisi, 22, 70-81.
• Coveleski, J. (2014). A study of students’ perceptions of natural disaster plans and emergency preparedness at a higher education institution. Florida State University College of Education, A Dissertation submitted to the Department of Educational Leadership and Policy Studies in partial fulfillment of the requirements for the degree of Doctor of Philosophy.
• Cvetković, V. M. & Stanišić, J. (2015). Relationship between demographic and environmental factors and knowledge of secondary school students on natural disasters. Journal of the Geographical Institute Jovan Cvijic, 65(3), 323-340.
• Cvetković, V. M., Dragićević, S., Petrović, M., Mijalković, S., Jakovljević, V. & Gačić, J. (2015). Knowledge and perception of secondary school students in Belgrade about earthquakes as natural disasters. Pol. J. Environ. Stud., 24(4), 77-85.
• Değirmenci, Y. & İlter, İ. (2013). Coğrafya Dersi Öğretim Programı’nda doğal afetler. Marmara Coğrafya Dergisi, 28, 276-303.
• Demir, G. Y. (2005). Çevirenin önsözü. G. Lakoff & M. Johnson (Yazarlar) Metaforlar: Hayat, Anlam ve Dil (s. 11–15). İstanbul: Paradigma.
• Demirkaya, H. (2007a). İlköğretim 5. 6. ve 7. sınıf öğrencilerinin depreme yönelik tutumlarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3, 38-49.
• Demirkaya, H. (2007b). İlköğretim öğrencilerinin deprem kavramı algılamaları ve depreme ilişkin görüşleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8, 68-76.
• Dogru, M. & Sarac, E. (2013). Metaphors of primary school students relating to the concept of global warming. Educational Research and Reviews, 8(21), 2071- 2082.
• Eren, H. (1998). Türkçe Sözlük. C.I., Yayın No: 549, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Ergünay, O. (2007). Türkiye’nin afet profili. TMMOB Afet Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 5-7 Aralık 2007, Ankara İMO Kongre ve Kültür Merkezi, 1-14.
• Erkal, T. & Değerliyurt, M. (2009). Türkiye’de afet yönetimi. Doğu Coğrafya Dergisi, 22, 147-164.
• Goatly, A. (2011). The language of metaphors. London: Routledge.
• Good, M. (2016). Shaping Japan’s disaster heritage. In: Matsuda, A and Mengoni, L E (eds.) Reconsidering Cultural Heritage in East Asia, Pp. 139–161. London: Ubiquity Press. DOI: http://dx.doi.org/10.5334/baz.h. License: CC-BY 4.0.
• Gökçe, O., Özden, Ş. & Demir, A. (2008). Türkiye’de afetlerin mekânsal ve istatistiksel dağılımı, Afet bilgileri envanteri. Ankara: T.C Bayındırlık ve İskân Bakanlığı Afet İşleri Genel Müdürlüğü.
• Grima, J., Filho, L. W. & Pace, P. (2010). Perceived frameworks of young people on global warming and ozone depletion. J. Baltic Sci. Educ., 9(1), 35-49.
• Karakuş, U. (2013). Depremi yaşamış ve yaşamamış öğrencilerin deprem algılarının metafor analizi ile incelenmesi. Doğu Coğrafya Dergisi, 18(29), 97-116.
• Karakuş, U. & Önger, S. (2017). 8. Sınıf öğrencilerinin doğal afet ve afet eğitimi kavramını anlama düzeyleri. Tarih Kültür ve Sanat Araştırmaları Dergisi, 6(6), 482-491.
• Kaya, H. (2010). Metaphors developed by secondary school students towards “earthquake” concept. Educational Research and Review. 5(11), 712-718.
• Kılınç, Y. (2013). Metaphors developed by high-school students towards the concept of “flood”. Educational Research and Reviews, 8(8), 354-360.
• King, T. & Tarrant, R. (2013). Children’s knowledge, cognitions and emotions surrounding natural disasters: An investigation of year 5 students, Wellington, New Zealand. Australasian Journal of Disaster and Trauma Studies, 1, 17–26.
• Koca, M. K. (2001) İlköğretimde deprem ve depremin zararlarından korunma yollarının öğretimi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Erzurum.
• Lane, R. & Catling, S. (2016). Preservice primary teachers’ depth and accuracy of knowledge of tropical cyclones. Journal of Geography, 115:5, 198-211, DOI: 10.1080/00221341.2016.1153133.
• March, G. (2002). Natural disasters and the impacts on health. The University of Western Ontario Faculty of Medicine and Dentistry Summer Student with ICLR.
• Mata-Lima, H., Alvino-Borba, A., Pinheiro, A., Mata-Lima, A. & Almeida, J.A. (2013). Impacts of natural disasters on environmental and socio-economic systems: What makes the difference? Ambiente & Sociedade, 14(3), 45-64.
• Matlock, T., Gann, T., Bergmann, T. & Coe, C. (2015). Metaphor in communicating wildfire risk. Bridging divides: Spaces of scholarship and practice in environmental communication. The Conference on Communication and Environment, June 11-14, 2015, Boulder, Colorado.
• Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis. Thousand Oaks, CA: Sage Publication.
• Morgan, G. (1998). Yönetim ve örgüt teorilerinde metafor (Çev. G. Bulut). İstanbul: BZD Yayıncılık.
• Nikitina, L. ve Furuoka, F. (2008), “A language teacher is like…”: Examining Malaysian students’ perceptions of language teachers through metaphor analysis”. Electronic Journal of Foreing Language Teaching, 5(2): 192-205.
• Öcal, A. (2005). İlköğretim Sosyal Bilgiler dersinde deprem eğitiminin değerlendirilmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(1), 169- 184.
• Öcal, A. (2007). İlköğretim aday öğretmenlerinin deprem bilgi düzeyleri üzerine bir araştırma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8, 104-110.
• Öcal, A., Yıldırım, E., Yakar, H. & Erdoğan, E. (2016). Sosyal Bilgiler öğretmen adaylarının afetlere yönelik inanışlarının incelenmesi. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(2), 59-72.
• Özey, R. (2006). Afetler coğrafyası. İstanbul: Aktif Yayınevi.
• Özgen, N., Ünaldı, Ü. E. & Bindak, R. (2011). Öğretmen adaylarının doğal afetler konusuna yönelik “Etkili öğrenme biçimleri”nin belirlenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 12(4), 303-323.
• Öztürk, T. & Özkan, Z. S. (2016). Sınıf öğretmeni adaylarının eğitimde karikatür kullanımına ilişkin görüşlerinin belirlenmesi. Sosyal Bilimler Dergisi (SOBİDER), 3(6), 217-234.
• Phillips, M. K., Cinderich, A. B., Burrell, J. L., Ruper, J. L., Will, R. G., & Sheridan, S. C. (2015). The effect of climate change on natural disasters: A college student perspective. Weather, Climate & Society, 7(1), 60-68. doi:10.1175/WCAS-D-13-00038.1.
• Saban, A. (2008a). Okula ilişkin metaforlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 55, 459-496.
• Saban, A. (2008b). İlköğretim I. kademe öğretmen ve öğrencilerinin bilgi kavramına ilişkin sahip oldukları zihinsel imgeler. İlköğretim Online, 7(2), 421-455.
• Sert, E. (2002). Depremin ilköğretim öğrencilerinin güdülerini ve başarı-başarısızlık yüklemelerini etkileme düzeyi. Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya.
• Sjarifah, I. & Setyawan, H. (2016). The education on emergency response and disaster for junior high school students of Surakarta. Prosiding International Conference on Teacher Training and Education (ICTTE) FKIP UNS 2015, 1(1), 806-811.
• Sopory, P. & Dillard, J. P. (2002) The persuasive effects of metaphor: A meta-analysis. Human Communication Research, 28(3), 382-419.
• Taş, G. (2003). Türkiye’de ortaöğretim kurumlarında doğal afetler (Deprem, kütle hareketleri, volkan, don olayı) konularının öğretiminin değerlendirilmesi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Coğrafya Eğitimi Anabilim Dalı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Turan, İ. & Kartal, A. (2011). İlköğretimde doğal afetler öğretiminin öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. 20. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı 8- 10 Eylül 2011 Bildiri Özetleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Burdur.
• Turan, İ. & Kartal, A. (2012). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin doğal afetler konusu ile ilgili kavram yanılgıları. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 13(3), 67-81.
• Tuswadi, H. T. (2014), Disaster prevention education in Merapi Volcano area primary schools: Focusing on students’ perception and teachers’ performance. Procedia Environmental Sciences, 20, 668–677.
• Varol, N. (2007). Doğal ve teknolojik afetler konusunda toplumun bilinçlendirilmesi ve “AFEM”in rolü. TMMOB Afet Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Ankara, 127-131.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldız, M. (2000). İlköğretim okullarındaki öğretmenlerin deprem öncesinde ve deprem sonrası öğrenme ve öğretme başarıları ile deprem sonrası oluşabilecek değişiklikler. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.