Eğitim yöneticilerinin kontrol yanılsaması, iyimserlik önyargısı ve kriz yönetimi yaklaşımlarına ilişkin görüşlerinin incelenmesi

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 1, 350 - 369, 22.03.2022

Ümit Çağatay , Abdurrahman İlğan

https://doi.org/10.30900/kafkasegt.1015177

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmanın amacı, eğitim yöneticilerinin kontrol yanılsaması, iyimserlik önyargısı ve kriz yönetim yaklaşımları arasındaki ilişkiyi incelemektir. Kontrol yanılsaması, insanların olayları kontrol etme yeteneklerini abartma eğilimidir. İyimserlik önyargısı ise, kişinin olumsuz bir olay yaşama olasılığının daha düşük olduğuna inanmasına neden olan bilişsel bir önyargıdır. Öğrenci, veli, öğretmen ve yöneticiler ile insan ilişkilerinin ve nüfus yoğunluğunun üst düzey olduğu; açık birer sistem olarak okullar, krizlerin ve travmatik olayların yaşanması muhtemel yerlerin başında gelmektedir. Bu nedenle eğitim yöneticilerinin kontrol yanılsaması ve iyimserlik önyargısı durumlarına kapılmaması gerekir. Aksi halde okullar kriz durumlarına hazırlıksız yakalanabilir. Bu konuda yapılan alanyazın taramasında Türkiye’de herhangi bir araştırmaya rastlanmaması bu çalışmayı önemli kılmaktadır. Nitel desende tasarlanan bu çalışma, şu an eğitim yöneticisi olan ve geçmişte de yöneticilik deneyimi olan 24 eğitimci ile yarı yapılandırılmış görüşme formu vasıtasıyla çevrimiçi olarak gerçekleştirilmiştir. Elde edilen yanıtlar betimsel analiz ve içerik analiz yöntemleri ile sistematik olarak incelenmiştir. Çalışmaya katılan eğitim yöneticilerinden yirmisinin kontrol yanılsaması, üçünün ise iyimserlik önyargısı durumunu yaşadıkları ortaya çıkmıştır. Kriz ve kriz yönetimi konularında yöneticilerin farklı cevaplar verdiği ve alana tam hâkim olmadıkları görülmektedir. Yöneticilerin kriz yönetimi konusunda teorik ve pratik olarak donanımlı olması, olası kriz ortamlarına karşı eğitim kurumlarını daha güvenli yapacaktır. Bunu sağlayabilmek için, Millî Eğitim Bakanlığı ve il milli eğitim müdürlüklerince alanında uzman kişilerin yöneticilere eğitim vermesi yararlı olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Kontrol yanılsaması, İyimserlik önyargısı, Kriz yönetimi, Kriz yönetimi yaklaşımları

Examining school administrators' perception about illusion of control, optimism bias and crisis management approaches

Öz

This study aims to examine the effect of crisis management approaches with the illusion of control and optimism bias of educational administrators. The illusion of control is that people tend to overestimate their capacity to control events. Optimism bias is a cognitive bias that causes a person to believe that they are less likely to experience a negative event. The high level of human relationships along with with pupils density, parents, teachers and administrators; As an open system, educational institutions are places where crises and traumatic events are quitely likely to happen. For this reason, educational administrators should not be caught in the illusion of control and optimism bias. Otherwise, educational institutions may be caught unprepared for crises. The absence of any research on this subject in our country makes this study important. This qualitative study was carried out online with a semi-structured interview form with 24 educators who are currently working as education administrators and had management experience in the past. The answers obtained were systematically analyzed with descriptive analysis and content analysis methods. The results revelead that twenty educational administrators participating in this study experienced the illusion of control and three were experienced the optimism bias. It is seen that managers give different answers on crisis and crisis management issues and they do not have full knowledge of the field. The fact that managers are theoretically and practically equipped in crisis management will make educational institutions safer against possible crisis environments. In order to achieve this, it would be beneficial for the Ministry of National Education and provincial national education directorates to provide training to managers by experts in their fields.

Anahtar Kelimeler

The illusion of control, Optimism bias, Crisis Management, Crisis Management Approaches

Kaynakça

• Abramson, L. Y., Seligman, M. E. P. & Teasdale, J. D. (1978). Learned helplessness in humans: Critique and reformulation. Journal of Abnormal Psychology, 87, 49–74.
• Ali, A. (2009). Kriz yönetimi ve vizyoner liderlik. Journal of Yaşar University, 4(15), 2435-2450.
• Aydın, A. H. (2015). Yönetim Bilimi. Ankara; Seçkin Yayıncılık A.Ş.
• Balamuralikrishna, R., & Dugger, J. C. (1995). SWOT analysis--A management tool for ınitiating new programs in vocational schools. Journal of Vocational and Technical Education, 12(1), 36-41.
• Bhandari, P. (2020). What is Qualitative Research? | Methods & Examples. Erişim adresi: https://www.scribbr.com/methodology/qualitative-research/
• Cambridge Dictionary. (2021). Crisis. @CambridgeWords. Erişim adresi: https://dictionary.cambridge.org/tr/s%C3%B6zl%C3%BCk/ingilizce/crisis
• Creswell, J. W. (2013). Qualitative inquiry and reserch design: Choosing among five approaches (3rd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage Publicaitons.
• Crisis Management. (2015). Meaning, need and its features. Erişim adresi: https://www.managementstudyguide.com/crisis-management.htm
• Crisis Management (2021). Erişim adresi: https://www.investopedia.com/terms/c/crisis-management.asp Dean, M. E. (2018). What is the “Illusion of Control” and what are some examples? | Betterhelp. Erişim adresi: https://www.betterhelp.com/advice/behavior/what-is-the-illusion-of-control-and-what-are-some-examples/
• Gill, P., Stewart, K., Treasure, E., & Chadwick, B. (2008). Methods of data collection in qualitative research: interviews and focus groups. British dental journal, 204(6), 291-295.
• Gino, F., Sharek, Z., & Moore, D. A. (2011). Keeping the illusion of control under control: Ceilings, floors, and imperfect calibration. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 114(2), 104-114.
• Jay, B. (1989). Managing a crisis in the school—Tips for principals. NASSP Bulletin, 73(513), 14-18.
• Langer, E. J. (1975). The illusion of control. Journal of Personality and Social Psychology, 32(2), 311-328.
• Langer, E. J. (1977). The psychology of chance. Journal for the Theory of Social Behaviour, 7, 185–207.
• Langer, E. J., & Roth, J. (1975). Heads I win, tails it's chance: The illusion of control as a function of the sequence of outcomes in a purely chance task. Journal of Personality and Social Psychology, 32(6), 951-955.
• Meriam, S. B. (2013). Qualitative research a guide to design and implementation. John Willey & Sons Inc. New York.
• Özdem, G. (2017). Yönetimde Yeni Yaklaşımlar: Kriz Yönetimi. PEGEM Akademi, Ankara
• Özdemir, M. (2010). Nitel veri analizi: Sosyal bilimlerde yöntembilim sorunsalı üzerine bir çalışma. Eskişehir Osmangazi üniversitesi sosyal bilimler dergisi, 11(1), 323-343.
• Sezgin, F. (2003). Kriz yönetimi. Kırgızistan Türkiye Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1), 181-195.
• Sharot, T. (2011). The optimism bias. Current biology, 21(23), R941-R945.
• Sönmez V., Alacapınar F.G. (2019). Örneklendirilmiş Bilimsel Araştırma Yöntemleri – 7. Baskı. Anı Yayıncılık, Ankara
• Startup Washington. (2020). Disaster planner: the four stages of a crisis. Erişim adresi: http://startup.choosewashingtonstate.com/links/crisis/crisis-planner-3/
• Tağraf, H., & Arslan, N. T. (2003). Kriz oluşum süreci ve kriz yönetiminde proaktif yaklaşım. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt 4, Sayı 1. S:149-160
• T.C. Anadolu Üniversitesi (2013). Kriz İletişimi ve Yönetimi. T.C. Anadolu Üniversitesi Yayını No: 2818 Açiköğretim Fakültesi Yayini No: 1776. ISBN 978-975-06-1481-1
• T.C. MEB – Tebliğler Dergisi (2019). Psikososyal Koruma, Önleme ve Krize Müdahale Hizmetleri Yönergesi, 2739 sayı, 12.03.2019 tarih. Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü
• Tekin, Ö. F. (2015). Kriz Yönetimi ve Kamu Yönetimi İçin Önemi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksek Okulu Dergisi, 18(2), 119-135.
• Tekindal, M. & Uğuz Arsu, Ş. (2020). Nitel araştırma yöntemi olarak fenomenolojik yaklaşımın kapsamı ve sürecine yönelik bir derleme. Ufkun Ötesi Bilim Dergisi, 20 (1), 153-182.
• The Decision Lab. (2021). The Decision Lab- Illusion of Control. Erişim adresi: https://thedecisionlab.com/biases/illusion-of-control/
• Türk Dil Kurumu | Sözlük. (2021). Erişim adresi: https://sozluk.gov.tr/
• Weinstein, N. D. (1980). Unrealistic optimism about future life events. Journal of Personality and Social Psychology, 39(5), 806–820.
• Weaver-Hightower, M.B. (2018). How to Write Qualitative Research (1st ed.). Routledge. https://doi.org/10.4324/9781315159263
• Yarritu, I. & Matute, H. & Vadillo, A. M. (2014). Illusion of Control: The Role of Personal Involvement. Experimental psychology. 61. 38-47. 10.1027/1618-3169/a000225.