Acil Sağlık Hizmetlerinde Çalışan Personelin Beş Faktör Kişilik Özellikleri İle Ekip Çalışması Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 4 Sayı: 1, 62 - 85, 25.07.2023

Gülşah İnanç , Ali Özcan , Ahmet Erkasap

Öz

Ekip çalışması aynı amaç doğrultusunda çalışan kişilerin iş süreçlerini ve yöntemlerini sürekli geliştirmek ve örgütsel faaliyet sunabilmek için birlikte çalıştıkları bir sistem olarak tanımlanabilir. Ekip çalışması çalışanların yeteneklerini ortaya çıkarmada etkili olabileceğinden son zamanlarda ekip çalışmasının önemi artmıştır. Kişilik ise her bireyin farklı olarak ortaya koyduğu tutum ve davranışlar bütünüdür. Yaşamdaki insan sayısı kadar farklı kişilik vardır. Hiç kimse kişilik olarak bir diğerine benzemez. Tıpkı herkesin parmak izinin farklı olması gibi, kişiliklerde farklıdır. Bu araştırmanın temel amacı kişilik özellikleri ile ekip çalışmasına uyum arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Bu ana amaçtan hareketle çalışmanın örneklemi amaçlı örnekleme yoluyla 303 hastane öncesi acil sağlık hizmetleri çalışanından oluşmuştur. Araştırma nicel yöntemle yürütülmüştür. Araştırmanın verileri toplanırken Beş Faktör Kişilik Özellikleri Ölçeği, Ekip Çalışması Tutumları Ölçeği ve Sosyodemografik Bilgi Formu kullanılmıştır. Araştırma verileri SPSS IBM 26 istatistik programında Pearson Korelasyon Testi, Bağımsız Örneklemler T Testi ve Tek Yönlü ANOVA testiyle analiz edilmiştir. Araştırmanın sonucuna göre ekip çalışmasına yönelik tutumlar dışadönüklük, sorumluluk, uyumluluk ve yeniliğe açıklık kişilik özellikleriyle pozitif yönde anlamlı olarak ilişkilidir. Ek olarak ekip çalışmasına yönelik tutumlar yapılan işten memnun olma durumuna göre anlamlı olarak farklılaşmaktadır. Bu sonuç konuyla ilgili daha önce yapılmış araştırmaların sonuçlarıyla uyumludur.

Anahtar Kelimeler

Kişilik, Ekip çalışması, Beş Faktör Kişilik Özellikleri, Sağlık Çalışanları

Examination of the Relationship Between Five Factor Personality Traits and Teamwork among Emergency Health Services Personnel

Öz

Teamwork has gained increasing importance in recent times as it can effectively bring out the abilities of employees. Teamwork can be defined as a system in which individuals working towards the same goal collaborate to continuously improve work processes, methods, and organizational activities. Personality, on the other hand, refers to the attitudes and behaviors that individuals exhibit uniquely. There are as many different personalities as there are people in life. No one has the same personality as another. Just as everyone's fingerprints are different, so are their personalities. The main objective of this research is to examine the relationship between personality traits and compatibility with teamwork. The sample of this study consisted of 303 pre-hospital emergency health services employees, selected through purposive sampling. The research was conducted using a quantitative method.
The data of the research were collected through the Five Factor Personality Traits Scale, Teamwork Attitude Scale, and Sociodemographic Information Form. The research data were analyzed using Pearson Correlation Test, Independent Samples T-Test, and One-Way ANOVA test in SPSS IBM 26 statistical program. According to the results of the research, attitudes towards teamwork were found to be significantly positively correlated with extraversion (r = .72, p < .05), neuroticism (r = .51, p < .05), conscientiousness (r = .67, p < .05), agreeableness (r = .69, p < .05), and openness to innovation (r = .73, p < .05) personality traits. Additionally, attitudes towards teamwork varied significantly based on job satisfaction

Anahtar Kelimeler

Personality, Team Work, Five Factor Personality Traits, Heath Care Worker

Kaynakça

• AHA 2010. Guidelines for CPR and Emergency Cardiovascular Care (ECC)
• Allport, G. W. (1967). Gordon W. Allport. In E. G. Boring ve G. Lindzey (Eds.), A History Of Psychology İn Autobiography, Vol. 5, pp. 1–25). Appleton-Century-Crofts. https://doi.org/10.1037/11579-001
• Allport, G. W. (1967). The Field Of Personality. Psychological bulletin, 27(10), 677.
• Aslan Ş. ve Güzel Ş. Türkiye’deki hastane öncesi acil sağlık hizmetleri. Journal of Social and Humanities Sciences Research, 2018. vol:5 ıssue:35
• Aslan, Ş, Güzel, AGŞ. (2018). Türkiye'deki Hastane Öncesi Acil Sağlık Hizmetleri Pre-Hospıtal Emergency Health Servıces In Turkey. Journal of Social and Humanities Sciences Research (JSHSR), 5(31), 4995-5002.
• Atasoy, A., Aksoy, S., Arslan, H. ve Başkesen, N. (2010). Hasta Güvenliği Kültürü, İş Stresi, İçsel Motivasyon, İş Performansı, İş Tatmini Arasındaki İlişkiler. Ankara: Baydan Ofset.
• Baltaş A. (2005). Ekip Çalışması ve Liderlik. Remzi Kitabevi: İstanbul.
• Baltaxe, C. A. (1978). Foundations of Distinctive Feature Theory.
• Bandura, A. ve Walters, R. H. (1977). Social learning theory (Vol. 1). Prentice Hall: Englewood cliffs.
• Burns, L., Bradley, E. ve Weiner, B. (2012). Shortell and Kaluzny's healthcare management: Organization design and behavior. Canada: Cengage Learning.
• Buchanan, I. (1997). Effective Teamwork in Health Care: A Review of Issues Discussed in Recent Research Literature. Health Care Analysis, Vol.5(1), ss. 62 – 73.
• Clements, D., Dault, M. ve Priest, A. (2007). “Effective Teamwork İn Healthcare: Researchand Reality”, Healthcare Papers, Canada.
• Costa, P. T. ve McCrae, R. R. (1992). Normal Personality Assessment in Clinical Practice: The NEO Personality Inventory. Psychological Assessment, 4, 5-13
• CHSRF (Canadian Health Services Research Foundation). (2006). Teamwork in Healthcare: Promoting Effective Teamwork in Healthcare in Canada, Policy Synthesis and Recommendations. Canadian Health Services Research Foundation.
• Çıraklı Ü., Çelik Y. , Beylik U. (2015) Etkili ekip çalışmasının sağlıktaki önemi ve faydaları: Bir literatür çalışması , 141
• Deniz, A. ve Erciş, A. (2008). Kişilik özellikleri ile algılanan risk arasındaki ilişkilerin incelenmesi üzerine bir araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 22(2), 301-330. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/atauniiibd/issue/ 2694/35474 Dökmen, Zehra. (2009). Toplumsal Cinsiyet, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Erdemir, Ferah (2000). Üniversite Öğrencilerinde Yalnızlık Düzeyi ve Bazı Sosyo-Demokratifik Etmenlerin Yaşam Doyumuyla İlişkisi. VI. Ulusal Psikoloji Kongresi. Koç Üniversitesi, 19 -22 Haziran, 2000.
• Eryetiş, M. V. (2016). Meslek Seçimi ve Mesleki Rehberlik. Anadolu Bil Meslek Yüksekokulu Dergisi, (44).
• Etherington, C., Kitto, S., Burns, J. K., Adams, T. L., Birze, A., Britton, M. ve Boet, S. (2021). How gender shapes interprofessional teamwork in the operating room: a qualitative secondary analysis. BMC Health Services Research, 21(1), 1-16.
• Feist, J., Feist, G. J. ve Roberts, T. A. (2006). Theories of Personality.
• Fraenkel, J. R. ve Wallen, N. G. (1993).How To Design Evaluate Research in Education-Second Edition. Singapore: Mc. Graw Hill Book Co
• Freund, A. ve Drach-Zahavy, A. (2007). Organizational (role structuring) and personal (organizational commitment and job involvement) factors: Do they predict interprofessional team effectiveness? Journal of Interprofessional Care, 21(3), 319-334.
• Friedman, H.S. ve Schustack, M.W. (2012). Personality: Classic Theories and Modern Research. Pearson.
• Ganu, D. ve Kogutu, C. N. (2014). Effect of the big five personality traits on job satisfaction and organizational commitment in the healthcare industry: The case of Kenya. American Journal of Health Sciences (AJHS), 5(2), 145-154.
• Geçtan E. (2006). Psikodinamik Psikiyatri ve Normal Dışı Davranışlar, Metis Yayınları, İstanbul.
• George, D. ve Mallery, M. (2010). SPSS for Windows Step by Step: A Simple Guide and Reference, 17.0 update (10a ed.) Boston: Pearson
• Glass, R., Prichard, J., Lafortune, A. ve Schwab, N. (2013). The Influence of Personalıty and Facebook Use On Student Academıc Performance. Issues in Information Systems, 14(2), 119-126.
• Graziano, W. G. ve Tobin, R. M. (2009). Agreeableness. In M. R. Leary & R. H. Hoyle (Eds.), Handbook of Individual Differences İn Social Behavior (pp. 46–61). The Guilford Press.
• Hartnell, C. A., Ou, A.Y. ve Kinicki, A. (2011). Organizational culture and organizational effectiveness: A metaanalytic investigation of the competing values framework’s theoretical suppositions. Journal of Applied Psychology, 96(4), 677.
• Hellyar, M., Madani, C., Yeaman, S., O'Connor, K., Kerr, K. M. ve Davidson, J. E. (2019). Case study investigation decreases burnout while improving interprofessional teamwork, nurse satisfaction, and patient safety. Critical Care Nursing Quarterly, 42(1), 96-105.
• Horwitz AV (1970) The Social Control of Mental Illness.Clinton Corners, NY,Percheron Press
• Hough, L. M. (1992). The'Big Five'personality variables--construct confusion: Description versus prediction. Human performance, 5(1-2), 139-155.
• İşcan F. Ö.(2011), Stratejik Liderlik Ve Takım Çalışmasındaki Rolü Erzurum İli 112 Acil Sağlık Hizmetlerinde Bir Uygulama, İşletme Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• John, O. P., Naumann, L. P. ve Soto, C. J. (2008). Paradigm Shift To The Integrative Big Five Trait Taxonomy: History, Measurement, and Conceptual Issues.
• Pervin (Eds.), Handbook of Personality: Theory and Research (pp. 114–158). The Guilford Press.
• Jones, J. W. (1989). Personality and Epistemology: Cognitive Social Learning Theory as a Philosophy of Science. Zygon®, 24(1), 23-38.
• Kavuncubaşı, Ş., (2000). Hastane ve Sağlık Kurumları Yönetimi, 2. Baskı, Siyasal Kitabevi, Ankara.
• Köroğlu Ö. (2014) Meslek Seçimi İle Kişilik Özellikleri Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi
• Kuntze, J., Van der Molen, H. T. ve Born, M. P. (2016). Big five personality traits and assertiveness do not affect mastery of communication skills. Health Professions Education, 2(1), 33-43.
• Lahey, B. B. (2009). Public Health Significance Of Neuroticism. American Psychologist, 64(4), 241–256. https://doi.org/10.1037/a0015309
• Luecke, R. (2004). Creating Teams With an Edge: The Complete Skill Set to Build Powerful and Influential Teams. Boston: Harvard Business Review Press.
• Lyubovnikova, J., West, T. H., Dawson, J. F. ve West, M. A. (2018). Examining the indirect effects of perceived organizational support for teamwork training on acute health care team productivity and innovation: The role of shared objectives. Group & Organization Management, 43(3), 382-413.
• Manser, T. (2009) “Teamwork and Patient Safety in Dynamic Domains of Healthcare: A Review of the Literature.” Acta Anaesthesiologica Scandinavica, 53, 143-151.
• McCrae, R. R. ve Costa, P. T. (1985). Updating Norman's "Adequacy Taxonomy": Intelligence and Personality Dimensions in Natural Language and in Questionnaires. Journal of Personality and Social Psychology, 49(3), 710–721. https://doi.org/10.1037/0022-3514.49.3.710
• McCrae, R. R. ve Costa, P. T. (1987). Validation of the Five-Factor Model of Personality Across Instruments and Observers. Journal of Personality and Social Psychology, 52(1), 81–90. https://doi.org/10.1037/0022-3514.52.1.81
• McCrae, R. R. ve Sutin, A. R. (2009). Openness to Experience. In M. R. Leary & R. H. Hoyle (Eds.), Handbook of Individual Differences in Social Behavior (pp. 257–273). The Guilford Press.
• McGuire, W. J. ve Padawer-Singer, A. (1976). Trait Salience in the Spontaneous Self-Concept. Journal of Personality and Social Psychology, 33(6), 743–754. https://doi.org/10.1037/0022-3514.33.6.743
• Mielke, J. (2004). The Emergence of Distinctive Features (Doctoral dissertation, The Ohio State University).
• Mosadeghrad, A. M. ve Ferdosi, M. (2013). Leadership, job satisfaction and organizational commitment in healthcare sector: Proposing and testing a model. Materia socio-medica, 25(2), 121.
• Neill, J. ve Fleming, M. (2003). Social Learning&Social Cognitive Perspectives on Personality – Lecture Notes.
• Nelson, D. Ve Quick, J. C. (2003). Organizational behavior: Foundations, realities, and challenges. Ohio: SouthWestern.
• Ones, D. S. ve Viswesvaran, C. (1997). Personality Determinants in the Prediction of Aspects of Expatriate Job Success.
• Ozer, D. J. ve Reise, S. P. (1994). Personality Assessment. Annual Review of Psychology, 45(1), 357-388.
• Özdemir, O., Özdemir, P. G., Kadak, M. T., ve Nasıroğlu, S. (2012). Kişilik Gelişimi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 4(4), 566-589.
• Phil Baguley, Teams and Team-Working, Transet Limited, Coventry, England, 2004, s.12.
• Rosen, M. A., DiazGranados, D., Dietz, A. S., Benishek, L. E., Thompson, D., Pronovost, P. J., ve Weaver, S. J. (2018). Teamwork in Healthcare: Key Discoveries Enabling Safer, High-Quality Care. American Psychologist, 73(4), 433.
• Rotter, J. B., Chance, J. E., ve Phares, E. J. (1972). Applications of a Social Learning Theory of Personality.
• Sevi, E. S. (2009). Psikobiyolojik Kişilik Modeli ve Beş Faktör Kişilik Kuramı: Mizaç Ve Karekter Envanteri (TCI) İle Beş Faktör Kişilik Envanterinin (5FKE) Karşılaştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Therasa, C. ve Vijayabanu, C. (2015). The Impact of Big Five Personality Traits and Positive Psychological Strengths Towards Job Satisfaction: A Review. Periodica Polytechnica Social and Management Sciences, 23(2), 142-150.
• Tosun, N. ve Akbayrak, N. (2002). “Sağlık Ekibi ve Ekibin Bir Üyesi Olarak Hemşirenin Rolü’’. Sendrom Dergisi, 14: 1, 133-137.
• Widiger, T. A. ve Costa Jr, P. T. (1994). Personality and Personality Disorders. Journal of Abnormal Psychology, 103(1), 78.
• Yazgan, İnanç B. ve Yerlikaya, E. E. (2012). Kişilik kuramları, Ankara: Pegem Akademi Yayınları, 286-288.