KAREFAD, uluslararası akademik dürüstlük ve etik standartların titizlikle uygulandığı bir yayın politikası benimsemektedir. Bu çerçevede KAREFAD, The Committee on Publication Ethics (COPE), Directory of Open Access Journals (DOAJ) Transparency & best practice, Open Access Scholarly Publishing Association (OASPA) ve World Association of Medical Editors (WAME) gibi saygın uluslararası kurul ve komitelerin belirlediği akademik etik ilkelere tam uyum göstermeyi taahhüt etmektedir.
Aşağıdaki etik ilkeler dergide yayınlanacak çalışmaların niteliğini ve şeffaflığını güvence altına almak amacıyla belirlenmiştir:
1. Yazarlık ve Katkıda Bulunma Politikası
KAREFAD yazarlık ve katkıda bulunma politikalarında
ICJME Defining the Role of Authors and Contributors tavsiyelerini benimsemektedir. Yayınlanacak çalışmalarda yazarlar yalnızca doğrudan katkıda bulundukları bölümlerde yazar olarak belirtilmelidir. Yazarlık çalışmanın planlanması veri toplama ve analizi ile yazım sürecine doğrudan katılım gerektirir. Yardımcı katkılar “teşekkür” bölümünde belirtilmelidir. Her yazar makalenin son halini görmeli ve onaylamalıdır. Yazarlar birinci yazardan başlayarak yazar sıralamasına karar verirler ve bu sıralama çalışmanın katkılarına uygun olarak yapılmalıdır.
2. Şikâyet ve İtiraz Süreçleri
KAREFAD,
karefad@karatekin.edu.tr adresi üzerinden her türlü geri bildirimin kendisine iletilmesini memnuniyetle karşılar. Şikâyet ve itirazlar yayınlanmış bir makaledeki etik ihlal bildirimleri olabileceği gibi değerlendirme süreçlerini de kapsayabilir. KAREFAD, yazarlar ve hakemler arasında doğabilecek şikâyet ve itirazları şeffaf bir şekilde ele alacağını taahhüt eder. Şikayetlerin ve itirazların iletilmesi için dergi yönetimine yazılı başvuru da yapılabilir. İtirazlar bağımsız bir değerlendirme sürecinden geçirilerek en kısa sürede sonuçlandırılır. Hakem raporlarına itiraz eden yazarlar somut ve bilimsel gerekçeler sunarak kararın yeniden gözden geçirilmesini talep edebilir. KAREFAD, kendisine iletilen her türlü bildirime hızlı ve yapıcı bir şekilde dönüş yapacağını taahhüt eder.
3. Çıkar Çatışmaları ve Rakip Çıkarlar
Dergide yayınlanacak tüm çalışmalarda çıkar çatışmalarının beyan edilmesi zorunludur. Yazarlar, editörler, hakemler ve diğer paydaşlar arasında finansal, kurumsal veya kişisel çıkar çatışması olasılığı varsa bu durum açıkça belirtilmelidir. KAREFAD, çıkar çatışmalarını denetleyerek tarafsız ve objektif bir değerlendirme süreci sağlamayı taahhüt eder. Çıkar çatışmalarının doğrudan ya da dolaylı etkileri değerlendirme sürecinde dikkate alınır.
4. Veri Paylaşımı ve Yeniden Üretilebilirlik
KAREFAD, bilimsel araştırmaların güvenilirliği için veri paylaşımını teşvik eder. Araştırma bulgularının doğrulanabilirliğini ve yeniden üretilebilirliğini sağlanması amacıyla yayınlanan çalışmaların verileri yazarlar tarafından talep edilmesi halinde açık erişimli platformlarda paylaşılabilir. Araştırma bulgularının doğrulanabilirliğini ve yeniden üretilebilirliğini sağlanması amacıyla. Ancak kişisel ve hassas veriler uygun izinler ve gizlilik koşulları altında korunmalıdır.
5. Etik Gözetim Politikası
KAREFAD’da yayınlanacak çalışmalarda etik ilkelere bağlılık esastır. İnsan ve hayvan denekleri üzerinde yapılan araştırmalarda etik kurul onayı şarttır ve bu onayın dergiye sunulması zorunludur. Etik ihlallerine karşı dergi yönetimi, çalışmayı geri çekme ve gerekli hukuki işlemleri başlatma hakkına sahiptir. Ayrıca KAREFAD yayınlanmak üzere başvuran her makaleyi intihal tespit programları kullanarak etkin bir benzerlik taramasından geçireceğini taahhüt eder. KAREFAD, COPE (https://publicationethics.org) etik ilkelerini benimsemektedir.
5. Fikri Mülkiyet Hakları
KAREFAD’da yayınlanan tüm çalışmalar, Creative Commons Attribution-Non Commercial-No Derivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0) lisansı altında korunmaktadır. Bu lisans yazarların fikri mülkiyet haklarını güvence altına alırken makalelerin ticari olmayan amaçlarla değiştirilmeksizin ve kaynak gösterilerek paylaşılmasına olanak tanır. Yazarlar eserlerini üçüncü kişilerle paylaşmadan önce dergiden izin almak zorunda değildir. Ancak kullanılan görsel, tablo ve şekillerin telif haklarına dair kontroller yazarlar tarafından yapılmalıdır. Tüm makaleler açık erişimli olarak sunulmakta olup, bu lisans altında kullanıma açılmaktadır.
6. Yayın Sonrası Tartışma ve Düzeltmeler
Yayınlanan makalelere yönelik itiraz ve eleştiriler, makale yayımlandıktan sonra da KAREFAD tarafından değerlendirilir. Bu kapsamda düzeltme, geri çekme veya yorum ekleme gibi adımlar atılabilir. Yayın sonrası süreçte makalelerde tespit edilen hata veya eksiklikler makale yayınlandıktan beş gün içerisinde editör kararıyla düzeltilebilir. Yayın tarihi beş günden daha uzun makaleler için düzeltme makalesi yayınlanır. Düzeltme talepleri yazarlardan gelebileceği gibi üçüncü kişilerden de gelebilir.
7. Hakemler İçin Etik Kurallar
KAREFAD'da hakemlik yapan uzmanlar değerlendirme sürecinde tarafsızlık, gizlilik ve adalet ilkelerine bağlı kalmalıdır. Hakemler değerlendirilen çalışmanın kalitesi, özgünlüğü ve akademik katkısını dikkate alarak objektif bir inceleme sunmalı, kişisel çıkar çatışmalarından kaçınmalı ve değerlendirdikleri makalelerin gizliliğini korumalıdır. Hakemler, kendilerinin değerlendiremeyeceği bir çalışma ile karşılaştıklarında ve ya incelemeyi vaktinde tamamlayamayacakları gibi durumlarda hızlıca editöre bilgi vermelilerdir.
8. Yazarlar İçin Etik Kurallar
KAREFAD'da makale gönderen yazarlar, özgün ve daha önce başka bir yerde yayımlanmamış çalışmalar sunmakla yükümlüdür. Çalışmada kullanılan kaynaklar ve veriler doğru şekilde belirtilmeli, atıflar etik kurallara uygun olmalıdır. Yazarlar, çıkar çatışmalarını ve maddi desteklerini uygun şekilde açıklamalı, çalışmalarıyla ilgili herhangi bir etik ihlalden kaçınmalıdır. Birden fazla yazarın yer aldığı çalışmalarda tüm yazarların araştırmaya anlamlı katkı sağladığından emin olunmalı ve her yazarın katkısı açıkça belirtilmelidir.
9. Editörler İçin Etik Kurallar
KAREFAD editörleri, Yayın Etiği Komitesi’nin (
COPE)
Dergi Editörleri için Davranış Kuralları ve En İyi Uygulama Rehber İlkeleri’ni benimsemişlerdir. Editörler yayın sürecinde tarafsız ve adil kararlar almakla sorumludur. Editörler gelen çalışmaları yalnızca akademik kalitesi ve bilime katkısı temelinde değerlendirmelilerdir ve hiçbir yazarın kişisel özellikleri veya kurumsal bağları karar sürecini etkilememelidir. Çıkar çatışması durumunda editör, ilgili çalışmayı değerlendirmekten kaçınmalı ve uygun hakemlerin görevlendirilmesini sağlamalıdır. Ayrıca editörler yazarlar ve hakemler arasındaki süreci şeffaf bir şekilde yönetmeli, yayınlanan makalelerin bilimsel niteliğini korumak için gereken tüm etik gözetimi yapmalıdır.
Bu ilkeler, KAREFAD dergisinin bilimsel niteliği ve güvenilirliğini koruma amacıyla sürekli gözden geçirilir ve güncellenir.
Kaynaklar
https://doaj.org/apply/transparency/
https://publicationethics.org/files/u2/Best_Practice.pdf
https://www.wame.org/principles-of-transparency-and-best-practice-in-scholarly-publishing
https://www.icmje.org/recommendations/browse/roles-and-responsibilities/defining-the-role-of-authors-and-contributors.html