Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Amerikan Basınında Pontus Rum Propagandası (1914-1921)

Yıl 2021, Cilt: 7 Sayı: 12, 141 - 157, 29.06.2021
https://doi.org/10.31765/karen.959437

Öz

XIX. yüzyılın hemen başlarında Balkanlarda Hristiyan unsurların başlattığı ve Batılı güçlerin destek verdiği isyan hareketleri, sonraki süreçte Anadolu’da da baş göstermiş ve Birinci Dünya Savaşı’nın patlak vermesiyle birlikte tıpkı Balkanlarda olduğu gibi yeni siyasi yapıların ortaya çıkma tehlikesini doğurmuştur. Yunanistan’ın, Fener-Rum Patrikhanesi’nin, metropolitlerin ve Rum okullarının yarattığı Pontusçu düşünce ile Doğu Karadeniz Bölgesi’nde bir Pontus Rum Devleti kurma hayaline kapılan Rumlar, İtilaf Devletleri’nin de desteği ile Osmanlı Devleti’ne isyan ederek silahlı gruplar kurmuşlar ve Türk halkını hedef alan saldırılara başlamışlardır.
Mondros Mütarekesi ile beraber siyasi faaliyetlere de başlayan Pontusçu Rumlar, Paris Barış Konferansı ile beraber Doğu Karadeniz kıyılarına yönelik iddialarını uluslararası platforma da taşımışlardır. İddialarına meşru bir zemin yaratma adına yoğun bir propaganda faaliyetine girişen Rumların bu iddiaları Amerikan basınında da geniş şekilde karşılık bulmuştur. Öyle ki bölgede faaliyet yürüten Amerikalı misyonerlerin, Rum din adamların ve diğer Rum yanlısı kişi veya grupların demeçleri Amerikan gazetelerinde çarpıcı başlıklar eşliğinde yayımlanmakta, kamuoyu etkilenmeye çalışılmaktaydı. Bu haberlerde Rumların Türkler tarafından katliama uğradığı iddia edilmekte, bölgedeki Hristiyan varlığının tehlikede olduğu ileri sürülmekteydi.
Kaleme aldığımız bu çalışmada, yukarıda kısaca özetlediğimiz gelişmelerin ABD basınına yansıması haber ve yorumlar eşliğinde irdelenmekte, ortaya atılan Rum/Yunan iddialarının amacı üzerinde durulmaktadır.

Kaynakça

  • Ar, Kâmil Necdet, (2011), Türk- Amerikan İlişkileri Çerçevesinde Ermeni Meselesi (1918-1923), İstanbul: Kaynak Yayınları.
  • Armaoğlu, Fahir, (1997), “Amerika, Sevres Antlaşması ve Ermenistan” Sınırları”, Belleten, LXI/230, 133-147.
  • Arslan, Murat, (2007), Romanın Büyük Düşmanı Mithridates VI Eupator, İstanbul: Odin Yayın-cılık. Balcıoğlu, Mustafa, (1991), Belgelerle Milli Mücadele Sırasında Anadolu’da Ayaklanmalar ve Merkez Ordusu, Ankara: Yüksek Öğretim Kurulu Matbaası.
  • Bostan, Hanefi, (1999), “Trabzon Muhafaza-i Hukuk-ı Milliye Cemiyeti’nin Doğu Karadeniz Bölgesi’nde Yaşayanların Türk Olduğuna Dair Bir Muhtırası”, Milli Mücadelede Giresun Sem-pozyumu, 6-7 Mart 1999, İstanbul.
  • Ekincikli, Mustafa, (1984), Fransız Basınında Türk Milli Mücadelesi (1919-1922), (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara.
  • Emir, Osman, (2020), “Pontos/Pontus Kavramı ve Tarihsel Süreç”, Karadeniz’de İsyan Müba-dele ve Propaganda, (Editör: İsmail H. Demircioğlu-Rahmi Çiçek-Mehmet OKUR), İstanbul: Ye-ditepe Yayınevi.
  • Goloğlu, Mahmut, (2008), Milli Mücadele Tarihi-I, Erzurum Kongresi, İstanbul: Türkiye İş Ban-kası Kültür Yayınları.
  • Gökbilgin, Tayyib, (2011), Milli Mücadele Başlarken Mondros Mütarekesi’nden Büyük Millet Meclisi’nin Açılmasına, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
  • Güler, Ali, (2003), Osmanlıdan Cumhuriyete Azınlıklar, Ankara: Türkar Yayınları.
  • Güven, Cemal, (2010), “Merzifon Amerikan Koleji Başkanı George E. White (1916 – 1919)”, Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 27, 571-587.
  • Jaeschke, Gotthard, (1971) Kurtuluş Savaşıyla İlgili İngiliz Belgeleri, (Çev. Cemal Köprülü), An-kara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
  • Karabekir, Kazım, (1960), İstiklâl Harbimiz, İstanbul: Türkiye Yayınevi.
  • Karpat, Kemal, (1985), Ottoman Population 1830-1914, Demographic and Social Characteristics, London: The University of Wisconsin.
  • Kitsikis, Dimitri, (1963), Yunan Propagandası, İstanbul: Meydan Neşriyat.
  • Koloğlu, Orhan, (1992),Osmanlı’dan Günümüze Türkiye’de Basın, İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Küçüker, Yüksel, (2015), “Milli Mücadele Döneminde Yabancı Gazeteler Üzerinden Yürütülen Pontus Propagandası”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8/37, 384-387.
  • Mccarty, Justin, (1998), Müslümanlar ve Azınlıklar, (Çev. Bilge UMAR), İstanbul: İnkılap Ya-yınları.
  • MacMillian, Margaret, (2001), Paris 1919, 1919 Paris Barış Konferansı ve Dünyayı Değiştiren Altı Ayın Hikayesi, (Çev. Belkıs Dişbudak), İstanbul: ODTÜ Yayıncılık.
  • Okur, Mehmet, (2004), “Pontusçu Rumların Avrupa’daki Faaliyetleri ve Paris Barış Konfe-ransı’ndaki Girişimleri”, ATA Dergisi, 12, 93-104.
  • ________, (2007), “Pontus Meselesinin Ortaya Çıkışı ve Karadeniz Bölgesi’nde Pontusçu Faa-liyetler”, Karadeniz Araştırmaları Dergisi, 14, 1-18.
  • ________, (2020), “Fener Rum Patrikhanesi’nin ve Metropolitlerin Karadeniz Bölgesi’ne Yöne-lik Siyasi Faaliyetleri”, Karadeniz’de İsyan, Mübadele ve Propaganda, (Editörler: İsmail H. De-mircioğlu – Rahmi Çiçek – Mehmet OKUR), İstanbul: Yeditepe Yayınevi, 113-136.
  • Onar, Mustafa, (1985), Atatürk’ün Kurtuluş Savaşı Yazışmaları I, Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları.
  • Özgören, Aydın, (2017), Osmanlının Son Döneminde Pontus Rumları, Büyük Güçler, Diaspora ve Silahlı Kalkışma, İstanbul: Ötüken Yayınları.
  • Özkan, Kenan, (2016), Mondros Mütarekesi’nden Lozan Barış Konferansı’na Milli Mücadele Dö-nemi Türkiye- ABD İlişkileri 1918-1923, İstanbul: Ötüken Yayınları.
  • Pallis, Alexander Anastasius, (1997), Yunanlıların Anadolu Macerası (1915-1922), (Çev. Orhan Azizoğlu), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Pontus Meselesi, (1995), Kurt, Yılmaz (Haz.), Ankara: T.B.M.M. Basımevi.
  • Sarınay, Yusuf, (1999), Pontus Meselesi ve Yunanistan’ın Politikası, Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları.
  • Sonyel, Salahi R., (1971), “Yunan Millet Meclisi Gizli Tutanaklarında Mustafa Kemal ve Türk Kurtuluş Savaşı”, B.T.T.D, 49, 11-19.
  • Smith, Michael Llwellyn, (2002), Yunan Düşü, (Çev. Halil İnal), Ankara: Ayraç Yayınevi.
  • Türk İstiklâl Harbi VI ncı Cilt İstiklal Harbinde Ayaklanmalar (1919-1921), (1974), Ankara: Ge-nelkurmay Basımevi.
Toplam 30 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Mehmet Okur 0000-0002-8788-9038

Abdullah Berk Bu kişi benim 0000-0003-2087-0006

Yayımlanma Tarihi 29 Haziran 2021
Yayımlandığı Sayı Yıl 2021 Cilt: 7 Sayı: 12

Kaynak Göster

APA Okur, M., & Berk, A. (2021). Amerikan Basınında Pontus Rum Propagandası (1914-1921). Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 7(12), 141-157. https://doi.org/10.31765/karen.959437
AMA Okur M, Berk A. Amerikan Basınında Pontus Rum Propagandası (1914-1921). KAREN. Haziran 2021;7(12):141-157. doi:10.31765/karen.959437
Chicago Okur, Mehmet, ve Abdullah Berk. “Amerikan Basınında Pontus Rum Propagandası (1914-1921)”. Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü Dergisi 7, sy. 12 (Haziran 2021): 141-57. https://doi.org/10.31765/karen.959437.
EndNote Okur M, Berk A (01 Haziran 2021) Amerikan Basınında Pontus Rum Propagandası (1914-1921). Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü Dergisi 7 12 141–157.
IEEE M. Okur ve A. Berk, “Amerikan Basınında Pontus Rum Propagandası (1914-1921)”, KAREN, c. 7, sy. 12, ss. 141–157, 2021, doi: 10.31765/karen.959437.
ISNAD Okur, Mehmet - Berk, Abdullah. “Amerikan Basınında Pontus Rum Propagandası (1914-1921)”. Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü Dergisi 7/12 (Haziran 2021), 141-157. https://doi.org/10.31765/karen.959437.
JAMA Okur M, Berk A. Amerikan Basınında Pontus Rum Propagandası (1914-1921). KAREN. 2021;7:141–157.
MLA Okur, Mehmet ve Abdullah Berk. “Amerikan Basınında Pontus Rum Propagandası (1914-1921)”. Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, c. 7, sy. 12, 2021, ss. 141-57, doi:10.31765/karen.959437.
Vancouver Okur M, Berk A. Amerikan Basınında Pontus Rum Propagandası (1914-1921). KAREN. 2021;7(12):141-57.

The Journal of Institute of Black Sea Studies is an Open Access journal and provides immediate open access to its contents. The Journal aims to promote the development of global Open Access to scientific information and research. The Publisher provides copyrights of all online published papers (except where otherwise noted) for free use of readers, scientists, and institutions (such as link to the content or permission for its download, distribution, printing, copying, and reproduction in any medium, except change of contents and for commercial use), under the terms oCreative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International (CC BY-NC 4.0). License, provided the original work is cited. Written permission is required from the publisher for use of its contents for commercial purposes.

 

Creative Commons Lisansı
The Journal of Institute of Black Sea Studies is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International (CC BY-NC 4.0).