A DURKHEIMIAN APPROACH TO THE THEME OF SUICIDE IN AYLA KUTLU'S NOVELS

Yıl 2020, Sayı: 46, 72 - 84, 10.06.2020

Gürhan Çopur

https://doi.org/10.17498/kdeniz.687900

Öz

Ayla Kutlu became an important author in Turkish literature after 1980 with her novels and stories. Kutlu, fictionalizes her works in a multi-layered structure by intertwining social and individual elements in her novels. Kutlu's novels focus on inner world of individuals taking part in the social events related to religion, beliefs, gender roles, economic life, customs and conventions of the community they live in. In her novels, the presented social events reflect the political and social atmosphere of Turkey, where protagonists are portrayed in their worldly pursuits. In that sense, the author, who is not indifferent to social issues and conditions of the period, makes her own interpretation of events in almost all her works, which makes them suitable for sociological and psychological analysis. In her novels, suicidal tendency of the characters, who are not able to adapt to the conditions they are depicted in, become excluded and marginalized. Emile Durkheim, who is mainly interested in the suicide phenomenon, regards society as a sociological laboratory mainly responsible for the psychological development of the individual. According to Durkheimian, suicide can be defined as an act in which social phenomena mark individual psychology. Emile Durkheim's theory of suicide is based on experienced cases, which he categorizes according to social causes as: “Egoistic suicide”, “Altruistic suicide”, and “Anomic suicide”. Among the suicide types that Durkheim has classified and distinguished according to their sociological dimensions, “Selfish suicide” cases observed in Ayla Kutlu's novels will be in the center of our study. In our analysis, the actions of the characters who commit/attempt suicide in Ayla Kutlu's “Cadı Ağacı”, “Ateş Üstünde Yürümek” “Kadın Destanı” and “Asi… Asi” novels will be examined within the framework of Emile Durkheim's suicide theory.

Anahtar Kelimeler

Ayla Kutlu, Emile Durkheim, Suicide, Novel, Sociology

ДЮРКГЕЙМСКИЙ ПОДХОД К СУИЦИДАЛЬНЫМ ТЕМЫ В РОМАНАХ АЙЛЫ КУТЛУ

Öz

Айла Кутлу это один из авторов, которая писала романы и рассказы после 1980 – х годов. Айла Кутлу, в романах переплетая социальные и индивидуальные стороны этим самым придает своим произведениям многослойность. В этом отношении романтизм Кутлу, сосредоточен на приключениях героев затронутых социальными событиями. В произведениях затрагиваются социальные события отразившиеся на истории Турции, где мир главных героев романа следуют из своей собственной жизни писателя. В этом отношении писатель в произведениях делает историческую интерпретацию затрагивая социально-культурные проблемы и условия жизни общества, тем самым превращая произведение в социологический ресурс. В произведениях Кутлу можно увидеть суицидальные действия героев, которые были маргинализированы и исключены из общества за то, что не смогли приспособиться к климату, в котором они сами и родились. Эмиль Дюркгейм, считает, что самоубийство, как разрушительный акт- это социологический феномен, происходит в результате потери возможностей личности и совершается как спасение / побег от сложившихся проблем, или наоборот показывается как преданность чему-то. Согласно точке зрения Дюркгейма, самоубийство определяется как действие, которое перевешивает социальный аспект, а не его индивидуальные характеристики. Теория самоубийства Эмиля Дюркгейма, основанная на личных наблюдениях, раскрывается в трех основных рубриках в соответствии с социальной основой этого явления: «Эгоистичное самоубийство», «Избирательное самоубийство» и «Нерегулярное самоубийство». Среди типов самоубийств, которые Дюркгейм классифицировал и показал различия в соответствии с их социологическим измерением, будут в центре нашего исследования в романах Айлы Кутлу. В нашем исследовании, в рамках теории самоубийства Эмиля Дюркгейма, будут рассмотрены герои из произведений Айлы Кутлу - «Джады агаджы», «Атеш устюнде юрюмек» , “Кадын дестаны” и “Аси… Аси”, совершивших самоубийство /или попытку самоубийства. 

Anahtar Kelimeler

Айла Кутлу, Эмиль Дюркгейм, Самоубийство, Роман, социология

AYLA KUTLU’NUN ROMANLARINDAKİ İNTİHAR İZLEĞİNE DURKHEİM’CI BİR YAKLAŞIM

Öz

Ayla Kutlu, 1980 sonrası Türk edebiyatında, roman ve öykü türündeki eserleriyle yerini alır. Romanlarının yanı sıra çocuk kitapları, öykü kitapları ve öz yaşam öyküsü bulunan yazarın birçok yapıtı sahneye ve televizyona uyarlanmıştır. Ayla Kutlu, derin gözlemlere ve dönem tahlillerine dayanan romanlarında toplumsal ve bireysel izlekleri harmanlayarak eserlerini çok katmanlı bir yapıda kurgular. Bu yönüyle Kutlu’nun romancılığı toplumsal olaylar içerisinde etkilenen kahramanların serüvenlerine odaklanır. Romanlarında Türkiye tarihine etki eden toplumsal olaylar, roman kahramanlarının dünyasında ve onların yaşamı algılayış tarzlarıyla takip edilir. Sosyal meselelere, toplumsal olaylara kayıtsız kalmayan ve eserleri üzerinden tarihe dair özgün yorumunu gerçekleştiren yazar, eserlerini sosyolojik bir kaynak haline getirir. Kutlu’nun romanlarında, özellikle içerisine doğduğu iklime uyum sağlayamamış, dışlanmış ve ötekileştirilmiş kahramanların intihar eylemleri göze çarpar. Bireyin yaşamsal atılımının yitiminin sonucunda bir kurtuluş/kaçış olarak başvurulan ya da tam tersi; birey tarafından kutsanarak bir adanış olarak gerçekleştirilen intiharı Emile Durkheim, toplumun yönlendirdiği sosyolojik bir olgu olarak kabul eder. Durkheim’ın ve takipçilerinin geliştirdiği görüşe göre intihar, bireyin toplum karşısındaki rolü ve tavrına göre şekillenmektedir. Bu kuram, intiharı toplumsal dayanaklarına göre üç ana başlıkta tasnif eder: “Bencil İntihar”, “Elcil İntihar” ve “Kuralsızlık İntiharı”. Çalışmamızda Ayla Kutlu’nun “Cadı Ağacı”, “Ateş Üstünde Yürümek” “Kadın Destanı” ve “Asi… Asi” romanlarında yer alan intihar izlekleri, Emile Durkheim tarafından tanımlanan başlıklar çerçevesinde değerlendirilecektir.

Anahtar Kelimeler

Ayla Kutlu, İntihar, Emile Durkheim, Roman, Sosyoloji

Kaynakça

• Önder, A. (2016). Erendiz Atasü'nün Kızıl Kale Adlı Öykü Kitabında Toplumsal Cinsiyet. Turkish Studies, 459-472. Adler, A. (2009). Bireysel Psikoloji. (A. Kılıçoğlu, Çev.) İstanbul: Say Yayınları. Alvarez, A. (1992). İntihar Kan Dökücü Tanrı. (Z. Çil Sarıkaya, Çev.) Ankara: Öteki Yayınları. Durkheim, E. (2017). İntihar. (Ö. Ozankaya, Çev.) İstanbul: Cem Yayınevi. Gökçe, B. (1987). Bir Toplumsal Olgu Olarak İntihar. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(1-2), 49-57. İnceoğlu, Y., & Kar, A. (2010). Kadın ve Bedeni. İstanbul: Ayrıntı yayınları. Köse, A., & Arslan, F. (2019). Sosyolojik Bir Olgu Olarak İntihar. Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 43(1), 1-20. Kutlu, A. (1999). Cadı Ağacı. Ankara: Bilgi Yayınevi. Kutlu, A. (2004). Ateş Üstünde Yürümek. Ankara: Bilgi Yayınevi. Kutlu, A. (2004). Kadın Destanı. Ankara: Bilgi Yayınevi. Kutlu, A. (2010). Asi... Asi. Ankara: Bilgi Yayınevi. Sağlık, C. (2019). Emile Durkheim'in Metodolojisi ve Sosyolojisi. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2), 449-480. Şeker, A. (2019). Durkheim'in Sosyolojisinde İntihar ve İntiharla Mücadelede Sosyal Hizmetin İşlevi. Mavi Atlas, 7(1), 90-110.