Sınıf Öğretmeni Adaylarının Okuma ve Matematik Güçlüklerine İlişkin Pedagojik Farkındalıklarının ve Öğretimsel Bakış Açılarının Belirlenmesi

Yıl 2019, Cilt: 27 Sayı: 4, 1659 - 1678, 15.07.2019

Hayriye Gül Kuruyer , Ahmet Çakıroğlu , Gökhan Özsoy

https://doi.org/10.24106/kefdergi.3229

Cited By: 4

Öz

Bu araştırmada, sınıf öğretmeni adaylarının okuma ve
matematik güçlüklerine ilişkin pedagojik farkındalıklarının ve öğretimsel bakış
açılarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırma, iç içe geçmiş çoklu durum
deseniyle yürütülmüştür. Araştırmanın çalışma grubunu, Sınıf Öğretmenliği
Lisans Programında üçüncü ve dördüncü sınıfa devam etmekte olan 73 öğretmen
adayı oluşturmuştur. Araştırma sonucunda öğretmen adaylarının okuma güçlüğüne
ve matematik güçlüğüne ilişkin bir farkındalığa sahip olduklarını söylemek
mümkündür. Ancak öğretmen adaylarının yanıtları incelendiğinde okuma ve
matematik güçlüklerine ilişkin bilgi eksiklerinin olduğu ve yanılgılara sahip
oldukları görülmüştür. Bununla birlikte okuma ve matematik güçlüklerinin nasıl
tespit edileceği ve nasıl giderileceğine ilişkin bir öngörüye sahip olmadıkları
belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

okuma güçlüğü, matematik güçlüğü, sınıf öğretmeni, öğretmen adayı

Determination of Pre-service Primary School Teachers’ Pedagogical Awareness of Reading and Math Difficulties and Instructional Perspectives

Öz

The purpose of the current study is to
determine pre-service primary school teachers’ pedagogical awareness of reading
and math difficulties and pedagogical perspectivess. The study was conducted
according to the embedded multiple-case design. The study group for the current
research comprised 73 third- and fourth year pre-service primary school
teachers. Considering the findings of the current study, it can be argued that
pre-service teachers have an awareness of reading and math difficulties. However,
when pre-service teachers’ responses were examined, some shortcomings and
fallacies in their knowledge about reading and math difficulties were
discovered. In addition, it was also found that they did not have knowledge
about how to detect and eliminate reading and math difficulties.

Anahtar Kelimeler

reading difficulties, math difficulties, primary school teacher, teacher candidate

Kaynakça

• Akyol, H. (2005). Türkçe ilk okuma yazma öğretimi. Ankara: Pegem. Akyol, H., Çakıroğlu, A., & Kuruyer, H. G. (2014). A study on the development of reading skills of the students having difficulty in reading: Enrichment reading program. International Electronic Journal of Elementary Education, 6(2), 199-212. Akyol, H., & Yıldız, M. (2013). Okuma uzmanlığı ve okuma uzmanı yetiştirilmesine yönelik bir program önerisi. Oku-ma Yazma Eğitimi Araştırmaları, 1(1), 1-8. Altındağ-Kumaş, Ö. (2014). Öğrenme güçlüğü olan ve olmayan öğrencilerin toplama ve çıkarma işlemlerindeki per-formansları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Altun, M. (2014). Eğitim fakülteleri ve sınıf öğretmenleri için matematik öğretimi. Ankara: Pegem. Altun, T., & Uzuner, F. G. (2016). Sınıf öğretmenlerinin özel öğrenme güçlüğü olan öğrencilerin eğitimine yönelik görüş-leri. The Journal of Academic Social Science Studies, 44, 33-49. Altun, T., Ekiz, D., & Odabaşı, M. (2011). Sınıf öğretmenlerinin sınıflarında karşılaştıkları okuma güçlüklerine ilişkin nitel bir araştırma. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 17, 80-101. http://www.zgefdergi.com/Makaleler/718148595_17_06_Altun-Ekiz-Odabasi.pdf adresinden 31.08.2015 ad-resinden edinilmiştir. Antoniou, F., & Souvignier, E. (2007). Strategy instruction in reading comprehension: An intervention study for students with learning disabilities. Learning Disabilities: A Contemporary Journal, 5(1), 41-57. Başar, M., & Göncü, A. (2018). Sınıf öğretmenlerinin öğrenme güçlüğüyle ilgili kavram yanılgılarının giderilmesi ve öğretmen görüşlerinin değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(1), 185-206. Balıkçı, S., Ö. (2017). Özel öğrenme güçlüğü olan bireyler için akademik destek. Macid Ayhan Melekoğlu, Uğur Sak (Ed). Öğrenme güçlüğü ve özel yetenek (s. 78-91). Ankara: Pegem. Baydık, B. (2011). Okuma güçlüğü olan öğrencilerin üstbilişsel okuma stratejilerini kullanımı ve öğretmenlerin okudu-ğunu anlama öğretim uygulamalarının incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 36(162), 301-319. http://egitimvebilim.ted.org.tr/index.php/EB/article/viewFile/1354/330 adresinden edinilmiştir. Baydık, B. (2014). Öğrenme güçlüğü yaşayan çocukların gelişim özellikleri. Sunay Yıldırım Doğru (Ed). Öğrenme güç-lükleri (s.67-78). Ankara: Eğiten Kitap. Baykul, Y. (2009). İlköğretimde matematik öğretimi. Ankara: Pegem. Bintaş, J. (2007). Matematikte öğrenme güçlüğü olan öğrenciler için matematik eğitimi. e-Journal of New World Scien-ces Academy, 2(4), 439-450. http://www.newwsa.com/download/gecici_makale_dosyalari/NWSA-53-146-3.pdf adresinden 31.08.2015 adresinden edinilmiştir. Bender, W. N. (2012). Öğrenme güçlüğü olan bireyler ve eğitimleri. Hakan Sarı (Çev. Ed.). Ankara: Nobel. Bonds, C.W. & Bonds, L.G. (1992). Metacognition: developing independence in learning, Clearing House, 66(1), 56-59. Butterworth, B. (2005). Developmental dyscalculia. In J.I.D. Campell, (Ed.). Handbook of mathematical cognition (455-468). Newyork, NY: Taylor & Francis. Butterworth, B., Varma, S., & Laurillard, D. (2011). Dyscalculia: from brain to education. Science, 332, 1049-1053. doi: 10.1126/science.1201536 Bryant, D. P., Bryant, B. R., Gersten, R., Scammacca, N., & Chavez, M. M. (2008). Mathematics intervention for first-and second-grade students with mathematics difficulties: The effects of tier 2 intervention delivered as booster lessons. Remedial and special education, 29(1), 20-32. Calhoon, B., M. (2005). Effects of a peer-mediatedphonologicalskillandreadingcomprehension program on reading skill acquisition for middle school students with reading disabilities. Journal of Learning Disabilities. 38(5), 424-433. Cohen, L., Manion , L., & Marison, K. (2007). Research methods in education. Newyork: Routhledge. Çakıroğlu, A., & Kuruyer, H. G. (2012, February). First grade elementary school student’s family involvement in the process of reading and writing skills acquisition.World Congress Education Sciences, Barcelona, Spain. Deniz, M. E., Yorgancı, Z., & Özyeşil, Z. (2009). Öğrenme güçlüğü görülen çocukların sürekli kaygı ve depresyon dü-zeylerinin incelenmesi üzerine bir araştırma. İlköğretim Online, 8(3), 694-708. Dirks, E., Spyer, G., van Lieshout, E. C., & de Sonneville, L. (2008). Prevalence of combined reading and arithmetic disabilities. Journal of Learning Disabilities, 41, 460−473. DSM-IV (2000). Diagnosticand Statistical Manual of MentalDisorders, Fourth Edition, Text Revision (DSM-IV-TR). American Psychiatric Association. DSM-V (2013). Diagnostical and statistical manual of mental disorders. Fifth Edition. American Psychiatric Associa-tion. Duffy, A. M., & Atkinson, T. S. (2001). Learning to teach struggling (and non‐struggling) elementary school readers: An analysis of preservice teachers’ knowledges. Literacy Research and Instruction, 41(1), 83-102. Dündar, H. & Akyol, H. (2014). Okuma ve anlama problemlerinin tespiti ve giderilmesine ilişkin örnek olay çalışması. Eğitim ve Bilim, 39(171), 361-377. http://egitimvebilim.ted.org.tr/index.php/EB/article/download/1991/633 adresinden edinilmiştir. Erden, G. (2006). Özgül öğrenme güçlüğü (ÖÖG) bataryası formu kurs notları. Fuchs, L. S., Seethaler, P. M., Powell, S. R., Fuchs, D., Hamlett, C. L., & Fletcher, J. M. (2008). Effects of preventative tutoring on the mathematical problem solving of third-grade students with math and reading difficul-ties. Exceptional children, 74(2), 155-173. Fuchs, L. S., Powell, S. R., Seethaler, P. M., Cirino, P. T., Fletcher, J. M., Fuchs, D., & Hamlett, C. L. (2010). The effects of strategic counting instruction, with and without deliberate practice, on number combination skill among students with mathematics difficulties. Learning and individual differences, 20(2), 89-100. Garner, B. D. (2008). Postsecondary education success: Stories of three students with learning disabilities. TEACHING Exceptional Children Plus, 4(4), 2-10. http://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ967484.pdf adresinden edinilmiştir. Geary, D. C. (1993). Mathematical disabilities: Cognitive, neuropsychological and genetic components. Psychological Bulletin, 114, 345−362. Gersten, R., Fuchs, L. S., Williams, J. P., & Baker, S. (2001). Teaching reading comprehension strategies to students with learning disabilities: A review of research. Review of educational research, 71(2), 279-320. Gifford, S., & Rockliffe, F. (2008). Insearch of dyscalculia. Proceedings of the British Society for Research into Lear-ning Mathematics, 28(1), 21-27. Glenberg, A. M. (2011). How reading comprehension is embodiedand why that matters. International Electronic Jour-nal of Elementary Education, 4(1), 5-18. Görgün, B. (2017). Özel öğrenme güçlüğünün tanılanması. Macid Ayhan Melekoğlu, Uğur Sak. Öğrenme güçlüğü ve özel yetenek (s. 54-76). Ankara: Pegem. Grünke, M., & Morrison Cavendish, W. (2016). Learning disabilities around the globe: Making sense of the heterogene-ity of the different viewpoints. Learning Disabilities: A Contemporary Journal, 14(1), 1-8. Güneş, F. (2003). Okuma-yazma öğretiminde cümlenin önemi. TÜBAR, 13, 38-48. http://www.tubar.com.tr/TUBAR%20DOSYA/pdf/2003BAHAR/4firdevs%20gunes.pdf adresinden edinilmiş-tir. Güneş, F. (2013). Türkçe öğretimi yaklaşım ve modeller. Ankara: Pegem. Hacisalioğlu-Karadeniz, M. (2013). Diskalkuli yaşayan öğrencilere ilişkin öğretmen görüşlerinin değerlendirilmesi. E-Journal of New World Sciences Academy, 8(2). 193-208. http://www.newwsa.com/download/gecici_makale_dosyalari/NWSA-7132-3138-10.pdf adresinden 31.08.2015 adresinden edinilmiştir. Haylock, D. & Cockburn, A. (2014). Küçük çocuklar için matematiği anlama. Zuhal Yılmaz (Çev. Ed.). Ankara: Nobel. İşeri, E. & Akın-Sarı, B. (2011). Çocukta bilişsel gelişim ve bozukluklar: Zeka geriliği ve öğrenme bozuklukları. S. Ka-rakaş. (Ed.). Kognitif nörobilimler. Ankara: MN Medikal & Nobel Tıp Kitap Sarayı. Jaya, N., & Geetha, T. (2009). Primary school teachers’ skills to help dyscalculic children. Delhi: G. Print Process. Jitendra, A. K., Hoppes, M. K. ve Xin, Y. P. (2000), Enhancing Main Idea Comprehension for Students with Learning Problems: The Role of a Summarization Strategy and Self-Monitoring Instruction, The Journal of Special Education, 30(3), 127-139. Jonassen, D., Grabowski, B. (1993). Handbook of individual differences, learning, and instruction. New York: Rout-ledge. Kamhi, A. & Catts, H. (2008). The language basis of reading: Implications of classification and treatment of children with reading disabilities. In Bulter, K. & Silliman, E. (Eds.) Speaking, reading, and writing in children with language and learning disabilities: New paradigms in research and practice (pp. 45-72) . Mahwah: Lawren-ce Erlbaum Associates. Karasu, H. P., Girgin, Ü., & Uzuner, Y. (2011). Okuma becerilerini değerlendirmede formel olmayan okuma envanterle-rinin kullanımı. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 1(1), 108-124. Kirk, S., Gaalgher, J., & Coleman, M., R. (2017). Özel gereksinimli çocukların eğitimi. Salih Rakap (Çev. Ed.). Ankara: Nobel. Kuruyer, H., G. (2014). Zenginleştirilmiş okuma programının okuma güçlüğü olan öğrencilerin bilişsel süreç ve nöral yapılarına etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Kuruyer, H. G., & Çakıroğlu, A. (2017). Sınıf öğretmenlerinin özel öğrenme güçlüğü olan öğrencilerin eğitsel değerlen-dirme ve eğitimsel müdahale sürecinde görüş ve uygulamaları. Turkish Studies, 12(28), 539-555. Landerl, K., Bevan, A., & Butterworth, B. (2004). Developmental dyscalculia and basic numerical capacities: A study of 8–9-year-old students. Cognition, 93(2), 99-125. Landerl, K., Fussenegger, B., Moll, K., & Willburger, E. (2009). Dyslexia and dyscalculia: Two learning disorders with different cognitive profiles. Journal of Experimental Child Psychology, 103, 309−324. Melekoğlu, M. A. (2017). Özel öğrenme güçlüğünün nedenleri ve özellikleri. Macid Ayhan Melekoğlu, Uğur Sak. Öğ-renme güçlüğü ve özel yetenek (s. 24-52). Ankara: Pegem. Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). 2018. İlkokul ve Ortaokul Matematik Dersi (1-8. Sınıflar) Öğretim Programı ve Kılavu-zu. Ankara: MEB. Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. Sage. Morrison, J. (2016). DSM-5’i kolaylaştıran ‘Klinisyenler için tanı rehberi’. Muzaffer Şahin (Çev Ed.). Ankara: Nobel. Moddy, M., Kennedy, S. M., & Brady, S. (1997) Speech perception deficits in poor readers: Auditory processing or phonological coding. Journal of Experimental Child Psychology 64, 199-231. National Joint Committee on Learning Disabilities. (2000). Professional development for teachers. Learning Disability Quarterly, 23, 2-6. Olkun, S. (2014). Öğrenme güçlüğü yaşayan çocukların gelişim özellikleri. Sunay Yıldırım Doğru (Ed). Matematik öğ-renme güçlükleri/diskalkuli (s.211-225). Ankara: Eğiten Kitap. Olkun, S., Akkurt-Denizli, Z. & Göçer-Şahin, S. (2015). Öğrencilerin diskalkuliye yatkınlıklarının belirlenmesinde nokta sayılama ve sayısal karşılaştırma becerileri. Turkish International Journal of Special Education and Guidan-ce & Counseling, 3(2), 62-71. http://www.iojpe.org/ojs/index.php/IJSEG/article/viewFile/400/477 adresinden edinilmiştir. Özdemir, M., S. (2008). Sınıf öğretmeni adaylarının öğretim sürecine ilişkin öz-yeterlik inançlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 54, 277-306. https://www.pegem.net/dosyalar/dokuman/9899-20110603103235-06.-ozdemir.pdf adresinden 28.28.2015 adresinden edinilmiştir. Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü Bilim ve Sanat Merkezleri Öğrenci Seçme Sınavı. (2015). Anka-ra: MEB. Özkardeş-Güngörmüş, O. (2013). Türkiye’de özel öğrenme güçlüğüne ilişkin yapılan araştırmaların betimsel anali-zi. Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Dergisi, 30(2), 123-153. Özkut, Ç. (2011). İlköğretimdeki öğrencilerin sınıflara göre matematik beceri düzeylerinin belirlenmesi. Yayımlan-mamış Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir. Özyürek, M. (2015). Öğrenme güçlüğü olan çocukların eğitimi. Gönül Akçamete (Ed.). Genel eğitim okullarında özel gereksinimi olan öğrenciler ve özel eğitim (s. 315-336). Ankara: Kök. Piazza, M., Facoetti, A., Trussardi, A. N., Berteletti, I., Conte, S., Lucangeli, D., Dehaene, S., & Zorzi, M. (2010). Deve-lopmental trajectory of number acuity reveals a severe impairment in developmental dyscalcu-lia. Cognition, 116(1), 33-41. Re, A. M., Pedron, M., Tressoldi, P. E., & Lucangeli, D. (2014). Response to specific training for students with different levels of mathematical difficulties. Exceptional Children, 80(3), 337-352. Reid, R., Lienemann, T. O., & Hagaman, J. L. (2013). Strategy instruction for students with learning disabilities. Guil-ford Publications. Santrock, W., J. (2016). Yaşam boyu gelişim: Gelişim psikolojisi. Galip Yüksel (Çev. Ed.). Ankara: Nobel. Sezer, S. & Akın, A. (2011). 6–14 yaş arası öğrencilerde görülen matematik öğrenme bozukluğuna ilişkin öğretmen görüşleri. İlköğretim Online, 10(2), 757-775. Silver, H. C., Ruff, M.R., Iverson, L. G., Barth, T. J., Broshek, K. D., Bush, S. S., Koffler, P.S., Reynolds, R. C. (2008). Learning disabilities: The need for neuropsychological evaluation. Archives of Clinical Neuropsychology 23(2), 217–219. Singh, P., Y., & Agarwal, A. (2011). Teaching addition to children with dyscalculia through CAI. Indian Streams Rese-arch Journal, 1(1), 1-7. Snowling, M. (2012). Early identification and interventions for dyslexia: A contemporary view. Journal of Research in Special Educational Needs, 13(1), 7-14. doi: 10.1111/j.1471-3802.2012.01262.x Swanson, H. L., Moran, A. S., Bocian, K., Lussier, C., & Zheng, X. (2013). Generative strategies, working memory, and word problem solving accuracy in children at risk for math disabilities. Learning Disability Quarterly, 36(4), 203-214. Swanson, H. L., Lussier, C., & Orosco, M. (2013). Effects of cognitive strategy interventions and cognitive moderators on word problem solving in children at risk for problem solving difficulties. Learning Disabilities Research & Practice, 28(4), 170-183. Swanson, H. L., Orosco, M. J., & Lussier, C. M. (2014). The effects of mathematics strategy instruction for children with serious problem-solving difficulties. Exceptional Children, 80(2), 149-168. Swanson, H. L., Lussier, C. M., & Orosco, M. J. (2015). Cognitive strategies, working memory, and growth in word prob-lem solving in children with math difficulties. Journal of Learning Disabilities, 48(4), 339-358. Schunk, D. H., (2010). Learning Theories: an Educational Perspective. M. Şahin, (Çev. Ed.). Ankara: Ankara. Tatar, E. & Dikici, R. (2008). Matematik eğitiminde öğrenme güçlükleri. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(9), 183-193. Temur, T. (2006). İlköğretim 4 ve 5. sınıf öğrencilerinin yazı dilindeki kelime hazinelerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimler Enstitüsü, Ankara. Torgessen, K., J. (2002). The Prevention of reading difficulties. Journal of School Psychology, 40(1). 7-26. doi:10.1016/S0022-4405(01)00092-9 Tuğrul Kalaç, E (2015). Öğrenme güçlüğü ve matematik. Macid Ayhan Melekoğlu & Orhan Çakıroğlu (Ed.). Özel öğ-renme güçlüğü olan çocuklar (s.245-280). Ankara: Vize. Turgut, S. (2008). Özgül öğrenme güçlüğünde nöropsikolojik profil. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Hacettepe Üniversitesi, Ankara. Uberti, H. Z., Mastropieri, M. A., & Scruggs, T. E. (2004). Check it off: Individualizing a math algorithm for students with disabilities via self-monitoring checklists. Intervention in School and Clinic, 39(5), 269–275. Uegaki. C., Jorish, S. (2016). Suki’nin Kimonosu. Gökçe Gökçeer (Çev. Ed). İstanbul: MEAV. Van de Walle, K., & Karp, K. S. Bay-Williams (2013). Elementary and middle school mathematics: Teaching develop-mentally. Williams, A. (2013). A teacher'sperspective of dyscalculia: Who counts? An interdisciplinary overview. Australian Jo-urnal of Learning Difficulties, 18(1), 1-16. doi:10.1080/19404158.2012.727840 Westwood, P. (2008). What teachers need to know about learning difficulties. Aust Council for Ed Research. Woodcock, S. (2013). Trainee teachers' attitudes towards students with specific learning disabilities. Australian Journal of Teacher Education, 38(8), 16-29. Woolfolk-Hoy, A., & Spero, R. (2005). Changes in teacher efficacy during the early years of teaching: A comparison of four Measures. Teaching and Teacher Education, 21, 343-356. Woolley, G. (2007). A comprehension intervention for children with reading comprehension difficulties. Australian Journal of Learning Difficulties, 12(1), 43-50. doi:10.1080/19404150709546829 Yıldırım, C. (2000). Matematiksel Düşünme. İstanbul: Remzi. Yıldırım, K. (2010). İş birlikli öğrenme yönteminin okumaya ilişkin bazı değişkenler üzerindeki etkisi ve yönteme iliş-kin öğrenci-veli görüşleri. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin. YÖK. (1998). Eğitim Fakültesi Öğretmen Yetiştirme Lisans Programları. Ankara: YÖK. Yurdakal, H., İ. (2014). İlkokullarda okuma güçlüğünde yaşanan sorunlar ile eğitim uygulamalarına ilişkin öğretmen ve öğrenci görüşleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Pamukkale.