Madde Döngüleri ve Çevre Sorunları Konusunda Başarı Testi Geliştirme: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Yıl 2020, Cilt: 28 Sayı: 1, 36 - 51, 31.01.2020

Oğuzhan Nacaroğlu , Oktay Bektaş , Oktay Kızkapan

https://doi.org/10.24106/kefdergi.3374

Cited By: 9

Öz

Bu çalışmada 8. sınıf öğrencilerinin “madde döngüleri ve çevre sorunları” konusunda bir başarı testi geliştirmek amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda geçerlik ve güvenirlik çalışmaları yapılarak çoktan seçmeli sorulardan oluşan bir test geliştirilmiştir. Araştırmanın yöntemi nicel, deseni tarama olmuştur. Araştırmanın örneklemini Malatya ilinde dört ortaokulda öğrenim gören 251 kişiden oluşan 8. sınıf öğrencileri oluşturmuştur. Geçerlik kapsamında madde indeksleri, kapsam, ölçüt ve yapı geçerliği çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Yapı geçerliği çalışması SPSS programı kullanılarak açımlayıcı faktör analizi ile gerçekleştirilmiştir. Güvenirlik çalışması sonucunda KR 20 iç tutarlık katsayısı 0.81 bulunmuştur. Ayrıca LISREL programı ile doğrulayıcı faktör analizi yürütülmüş ve açımlayıcı faktör analizi yoluyla belirlenen faktörler doğrulanmıştır. Analizler sonucunda, geçerliği ve güvenirliği sağlanmış bir başarı testi geliştirilmiştir. Geçerlik ve güvenirlik çalışmasına özgü bulgulardan hareketle önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

madde döngüsü ve çevre sorunları, fen eğitimi, test geliştirme, geçerlik, güvenirlik.

Developing an Achievement Test for Matter Cycles and Environmental Problems: A Validity and Reliability Study

Öz

In this study, it was aimed to develop an achievement test for 8th grade students about matter cycles and environmental problems. For this purpose, validity and reliability studies were conducted and a test consisting of multiple choice questions was developed. The method of the research was quantitative and the pattern of the research was survey. The sample of the study was composed of 251 students from four secondary schools in Malatya. Item indices, content, criterion and construct validity studies were conducted within the scope of validity. The construct validity study was performed with exploratory factor analysis using SPSS program. As a result of the reliability study, KR-20 internal consistency coefficient was calculated as 0.81. In addition, confirmatory factor analysis was performed with LISREL program and the factors determined by exploratory factor analysis were confirmed. As a result of the analyzes, a valid and reliable achievement test has been developed. Based on the findings from the validity and reliability studies, suggestions were completed.

Anahtar Kelimeler

matter cycles and environmental problems, science education, test development, validity, reliability.

Kaynakça

• Ağgül Yalçın, F.A., & Bayrakçeken, S. (2010). The effect of 5E learning model on preservice science teachers’ achievement of acids-bases subject. International Online Journal of Educational Sciences, 2(2), 508-531.
• Alper, U. (2014). Fen bilgisi öğretmen adaylarının çevre dostu davranışlarının psikolojik ve bilişsel değişkenler kullanılarak modellenmesi. Doktora Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Atasoy, Ş. & Akdeniz, A. R. (2007). Newton’un hareket kanunları konusunda kavram yanılgılarını belirlemeye yönelik bir testin geliştirilmesi ve uygulanması. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 4 (1), 45-59.
• Atılgan, H. (Ed.) (2013). Eğitimde ölçme ve değerlendirme (6. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Berberoğlu, G. (2006). Sınıf içi ölçme ve değerlendirme teknikleri. Ankara: Morpa Yayıncılık.
• Boyes, E. & Stanisstreet, M. (1998). High school students’ perceptions of how major global environmental effects might cause skin cancer. Journal of Environmental Education, 29(2), 31-36.
• Bozkurt, O. (2001). İlköğretim öğrencilerinin (6, 7 ve 8. sınıflar) bazı çevre problemleri hakkında sahip oldukları yanlış kavramların tespiti üzerine bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Bülbül, O. (2009). Fizik dersi optik ünitesinin bilgisayar destekli öğretiminde kullanılan animasyonların ve simülasyonların akademik başarıya ve akılda kalıcılığa etkisinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Büyüköztürk, S., Kılıç Çakmak, E., Akgün, O. E., Karadeniz, S. & Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri. 16. Baskı, Pegem Akademi Yayıncılık, Ankara.
• Can, A. (2014). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi (2. Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Cömert, H. (2011). Çevre sorunları ve etkileri konusundaki işbirlikli öğrenme etkinliklerinin öğrencilerin bilgi, tutum ve davranışlarına etkisi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Crocker, L. & Algina, J. (1986). Introduction to classical and modern test theory. USA: Holt, Rinehart and Winston, INC.
• Çalık, M. & Ayas, A. (2003). Çözeltilerde kavram başarı testi hazırlama ve uygulama. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2 (14), 1-17.
• Çepni, S., Bayrakçeken, S., Yılmaz, A., Semerci, Ç., Köse, E., Sezgin, F., Demircioğlu, F. & Gündoğdu, K. (2012). Ölçme Değerlendirme. Pegem A yayıncılık, 5. Baskı, Editör: Emin Karip.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. & Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi.
• De Vellis, R. F. (2012). Scale development: Theory and applications (3rd edn). Thousand Oaks, California: Sage.
• Ercan, S. (2009). Yapılandırmacı öğrenme yaklaşımı 5e öğretim modelinin madde döngüleri konusunun öğretilmesine etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Evrekli, E., İnel, D., Balım, A. G. & Kesercioğlu, T. (2009). Fen öğretmen adaylarına yönelik yapılandırıcı yaklaşım tutum ölçeği: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Fen Eğitim Dergisi, 6(2),134-148.
• Fraenkel, J. K. & Wallen, N. E. (1996). How to design and evaluate research in education (third edition). New York: McGraw-Hill, Inc.
• Gençosman, T. (2011). Fen ve teknoloji öğretiminde kullanılan öğrenci takımları başarı bölümleri tekniğinin öğrencilerin öz-yeterlilik, sınav kaygısı, akademik başarı ve hatırda tutma düzeylerine etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi, Antalya.
• Gökmen, A. (2008). Bilgisayar destekli çevre eğitiminin öğretmen adaylarının madde döngüleri konusundaki başarılarına etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Gülen, S. ve Demirkuş, N. (2014). “Güneş sistemi ve ötesi: Uzay bilmecesi” ünitesinde, görsel materyalin öğrenci başarısına etkisi. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, XI (I), 1-19.
• Gömleksiz, M. ve Erkan, S. (2010). Eğitimde ölçme ve değerlendirme (2. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Gönen, S., Kocakaya, S. ve Kocakaya, F. (2011). Dinamik konusunda geçerliliği ve güvenilirliği sağlanmış bir başarı testi geliştirme çalışması. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, VIII (I), 40-57.
• Haladyna, T. M. (1997). Writing test items to evaluate higher order thinking, London: Allyn & Bacon.
• Hazır Bıkmaz, F., (2002). Fen eğitiminde öz-yeterlik inancı ölçeği. Eğitim Bilimleri ve Uygulama, 1(2), 197-210.
• Hooper D, Coughlan J, & Mullen MR. (2008). Structural equation modelling: guidelines for determining model fit. Electronic Journal of Business Research Methods; 6(1), 53-60.
• Kaptan, F. (1999). Fen Bilgisi Öğretimi. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Karip, E. (Ed.) (2012). Ölçme ve değerlendirme. Ankara: Pegem Akademi (5. Baskı).
• Kılıç, D. & Sağlam N. (2009). Öğrencilerin mantıksal düşünme yeteneklerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Ege Eğitim Dergisi, 10(2), 23-38.
• Kılınç, A., Stanisstreet, M. & Boyes, E. (2008). Turkish students’ ideas about global warming. International Journal of Environmental & Science Education, 3(2), 89-98.
• Kıngır, S. (2011). Using the science writing heuristic approach to promote student understanding in chemical changes and mixtures. Doktora tezi, ODTÜ, Ankara.
• Kışlalıoğlu, M. & Berkes, F. (2007). Çevre ve Ekoloji, Remzi Kitabevi, İstanbul, 978-975-14-0163-2.
• Küçükahmet, L. (2002). Öğretimde planlama ve değerlendirme (13. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Österlind, K. (2005). Concept formation in environmental education: 14-year olds’ work on the intensified greenhouse effect and the depletion of the ozone layer. International Journal of Science Education, 27(8), 891- 908.
• Özel, U. (2004). Öğrencilerin çevre ile ilgili kavramları algılamaları, yanlış kavramaları ve nedenleri. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Pallant J. (2016). SPSS kullanma kılavuzu SPSS ile adım adım veri analizi. (S.Balcı ve B.Ahi, Çeviri). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Polat, G. (2012). Ortaöğretim 9. Sınıf öğrencilerinin öğretim öncesi ve sonrası çevre sorunu ve ekolojik ayak izi anahtar kavramları ile ilgili bilişsel yapılarının ortaya konması. Doktora Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Schumacker RE. & Lomax RG. (2004). A beginner's guide to structural equation modeling. New Jersey: Taylor & Francis; p.1-8.
• Seçer, İ. (2013). SPSS ve LISREL ile pratik veri analizi: Analiz ve raporlaştırma. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Serttürk, M. (2008). Fen öğretiminde proje tabanlı öğrenme yaklaşımının ilköğretim 7. Sınıf öğrencilerinin fen başarısı ve tutumuna etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Şen, H. C. & Eryılmaz, A. (2011). Bir başarı testi geliştirme çalışması: Basit elektrik devreleri başarı testi geçerlik ve güvenirlik araştırması. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, VIII (I), 1-39.
• Şenlen Enis, M. (2015). Bilgisayar destekli öğretimin orta öğretim öğrencilerinin madde döngüleri ve enerji dönüşümleri ünitesindeki başarılarına etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Şimşek ÖF. (2007). Yapısal Eşitlik Modellemesine Giriş, Temel İlkeler ve LİSREL Uygulamaları. Ankara: Ekinoks; p.4-22.
• Tabachnick, B.G. & Fidell, L. S. (2013). Using Multivariate statistics (Sixth edition). New Jersey: Pearson Prentice Hall.
• Taşdemir, A. (2004). Fen bilgisi öğretmenliği kimya laboratuvarı dersinde çözeltiler konusunun öğrenilmesinde işbirlikli öğrenme yönteminin etkileri. Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi.
• Tekbıyık, A. & Akdeniz, A.R. (2010). Ortaöğretim öğrencilerine yönelik güncel fizik tutum ölçeği: Geliştirilmesi, geçerlik ve güvenirliği. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 7(4), 134-144.
• Tekin, H. (2004). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Ankara: Yargı Yayınevi.
• Tekin, H. (2010). Eğitimde ölçme ve değerlendirme (20. Baskı). Ankara: Yargı Yayınevi.
• Tosun, C. (2013). Adaptation of chemistry perception questionnaire into turkish: a validity and reliability study with exploratory and confirmatory factor analysis. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED), 7(1), 142-165.
• Tuncay, B. (2010). Fen bilgisi öğretmen adaylarının yerel ve genel çevre sorunlarına karşı sergiledikleri etik uslamlama örüntüleri. Yüksek Lisans Tezi, İlköğretim Fen ve Matematik Alanları Eğitimi Bölümü.
• Turgut, M.F. & Baykul Y. (2012). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Ankara: Pegem Akademi
• Uğulu, İ.(2011). Yeniden kazanım eğitiminin (recycling education) ortaöğretim öğrencilerinin bilgi, tutum ve davranışı üzerine etkileri. Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Yalçın, F. (2010). İlköğretim öğrencilerinin küresel ısınma ve sera etkisi konularındaki bilgi düzeylerinin ve yanlış kavramalarının belirlenmesi üzerine bir çalışma. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Yücebilgili, Ö. (2010). Ortaöğretim coğrafya dersinde aktif öğretimin öğrenci başarısına etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Zeleny, L. C. & Schultz, W. (2000). Promoting Environmentalism, Journal of Social Issues, 56 (3), 365-371.