Kilis 7 Aralık Üniversitesi Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi İktisadi ve İdari Bilimlerin temel alanlarında (İktisat, İşletme, Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi, Maliye, Uluslararası İlişkiler, Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri gibi) özgün, bilimsel nitelik taşıyan çalışmaları yayımlamak amacıyla aşağıda belirtilen etik ilkeler ve kurallara bağlı olarak yayımlanan hakemli bir dergidir. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi’ne gönderilen makaleler çift taraflı kör hakemlik süreciyle değerlendirilmekte ve yazarlara ücretsiz erişimle çalışmalarını yayımlatma imkanı sağlamaktadır.
Kilis 7 Aralık Üniversitesi Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi’nin benimsemiş olduğu etik görev ve sorumluluklarda Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi, Committee on Publication Ethics (COPE), COPE Dergi Editörleri için Etik Davranışlar ve En İyi Uygulamalar Kılavuzu ve COPE Dergi Editörleri için En İyi Uygulamalar Kılavuzu tarafından yayınlanan ilkeler dikkate alınmaktadır. Bu bağlamda yayım sürecine katkı sağlayanların (yazarlar, okuyucular ve araştırmacılar, yayıncı, hakemler ve editörler) etik ilkeleri sağlamaya yönelik aşağıdaki sorumlulukları yerine getirmeleri önem arz etmektedir. Ayrıca Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi‘nde intihal ve etik dışı davranışlar olarak kabul edilen durumlara ilişkin bilgi verilmiştir.
Yazarların Yerine Getirmesi Gereken Etik Sorumluluklar
1. Etik ilkelere uyulmamasından dolayı ortaya çıkacak her türlü sorumluluk yazar(lar)a aittir.
2. Yazar(lar)ın gönderdikleri çalışmaların Türkçe ve İngilizce dillerinden birinde özgün ve İktisadi ve İdari Bilimlerin temel alanlarında (İktisat, İşletme, Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi, Maliye, Uluslararası İlişkiler, Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri gibi) yazılmış olması beklenmektedir. Yazar(lar)ın başka çalışmalardan yararlanmaları veya başka çalışmaları kullanmaları durumunda eksiksiz ve doğru bir biçimde atıfta bulunmaları ve/veya alıntı yapmaları gerekmektedir.
3. Çalışmanın hazırlanmasında katkı sağlamayan kişiler, yazar olarak gösterilmemelidir.
4. Yazar(lar)dan değerlendirme süreçleri çerçevesinde makalelerine ilişkin ham veri talep edilebilir, böyle bir durumda yazar(lar) beklenen veri ve bilgileri yayın kurulu ve bilim kuruluna sunmaya hazır olmalıdır.
5. Yazar(lar)ın yayınlanmış, ön kontrol veya değerlendirme aşamasındaki çalışmasıyla ilgili bir eksikliği ya da yanlışı fark etmesi durumunda, dergi editörünü veya yayıncıyı bilgilendirme, düzeltme veya geri çekme işlemlerinde editörle ortak hareket etme sorumluluğu bulunmaktadır.
6. Yazar(lar) çalışmalarını aynı anda birden fazla derginin başvuru sürecinde bulunduramaz. Her bir başvuru önceki başvurunun tamamlanmasını takiben başlatılabilir. Başka bir dergide/kitapta yayınlanmış çalışma Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi’ne gönderilemez. Makale gönderme sürecinde "Telif Hakkı Sözleşmesi" ile çalışma ve yazarlara ait bilgilerin yer aldığı "Ek Dosya" isimli bir dosya hazırlanarak makale dosyasından ayrı olarak sisteme yüklenmesi gerekmektedir.
7. Değerlendirme süreci başlamış bir çalışma için yazar ekleme-çıkarma, yazarların sırasının değiştirilmesi şeklinde işlemler talep edilmemelidir, ancak unvan ve kurum değişikliklerinde düzeltme yapılabilmektedir.
8. Yayın ilkelerine uygun olmayan makaleler hakem değerlendirme sürecine alınmayacaktır.
9. Dergide yayımlanan makalelerin yazarlarına nakit olarak telif ücreti ödenmez.
Hakemlerin Yerine Getirmesi Gereken Etik Sorumluluklar
Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, çalışmaların değerlendirme süreci çift taraflı kör hakemlik ilkesiyle yürütmektedir. Bu süreçte değerlendirme formları ve tam metinler üzerindeki hakem yorumları, editör tarafından dergi yönetim sistemi (dergipark) aracılığıyla yazar(lar)a iletilmektedir. Bu noktada Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi için çalışma değerlendiren hakemlerin aşağıdaki etik sorumlulukları dikkate alması beklenmektedir:
1. Hakemler, vakit ayırabilecekleri ve sadece değerlendirme yapmak için konu ile ilgili uzmanlık alanına giren çalışmaları incelemeyi kabul etmesi gerekmektedir.
2. Hakemler, hakem değerlendirmesinin bir çabanın ürünü olduğu ve doğru bir zamanlama yapılarak adil bir şekilde inceleme gerektirdiğini kabul etmeli, değerlendirme sürecinde buna uygun bir biçimde davranmalıdır. Bu nedenle hakemler çalışma değerlendirme sürecini mümkün olduğunca kısa sürede tamamlamalıdır.
3. Hakemler çalışmaların değerlendirilmesinde gizlilik esasına dayalı olarak dürüst, tarafsız ve adil davranmalıdır.
4. Hakemler, yazar veya çalışma ile ilgili muhtemel bir çıkar çatışması durumunda bunu dergi editörlüğüne bildirmesi gerekmektedir. Bu çıkar çatışması farklı konularla ilgili olabilir. Örnek vermek gerekirse hakem, çalışmanın yazarını fark ya da tahmin ederse bunu dergi editörlüğüne bildirmeli ve hakemlikten çekilmelidir. Benzer şekilde hakem, değerlendirme sürecinde gönderilen çalışmanın konusuna çok benzer bir konu üzerine bir araştırma yürütüyorsa bunu dergi yönetimine bildirip hakemlikten çekilebilme hakkına sahiptir.
5. Hakemler, bir değerlendirme yapma niyeti olmadan sadece makaleye bir göz atmak için makaleyi incelemeyi kabul etmemelidir. Makaleye göz attıktan sonra hakemlikten çekilmek akademik etik prensipleriyle uyuşmamaktadır.
6. Hakemler, değerlendirmeyi yaparken yapıcı ve nazik bir dil kullanmalıdır. Düşmanlık, iftira ve hakaret içeren aşağılayıcı kişisel yorumlar yapmaktan kaçınmalıdır.
7. Hakemler makale değerlendirme formunu eksiksiz doldurmalı, ret kararı verilmesi halinde gerekçeli bir rapor hazırlamalıdır.
8. Hakemler, makale değerlendirme süreci sona erdikten sonra da değerlendirmeye tabi olan metne ve değerlendirme sürecine dair detayları gizli tutmalıdır.
Baş Editör ve Editörlerin Yerine Getirmesi Gereken Etik Sorumluluklar
1. Editörler; dergi yayın politikalarında yer alan Kör Hakemlik ve Değerlendirme Süreci politikalarını uygulamakla yükümlüdür. Bu bağlamda editör her çalışmanın adil, tarafsız ve zamanında değerlendirme sürecinin tamamlanmasını sağlar.
2. Editörler, yalnızca çalışmanın değerine, özgünlüğüne, sadeliğine ve derginin odak ve kapsamına yayımlanmak üzere bir çalışmayı kabul etme veya reddetme kararı verebilir.
3. Editör, dergiye gönderilen çalışmanın değerlendirme sürecini ivedilikle başlatmalıdır.
4. Editör dergiye gönderilen bir çalışmayı, değerlendirmeye kabul veya reddetme konusunda tam yetki ve sorumluluk sahibidir. Ancak, değerlendirme süreci sonunda karar verme aşamasında hakemlerin görüşlerini dikkate almaktadır.
5. Değerlendirme aşamasında en az iki hakem görüşüne başvurulur, bir kabul bir ret olması halinde üçüncü bir hakemden çalışmayı değerlendirmesi istenebilir.
6. Editörler, verdikleri gerekçeli karar hakkında yazarı bilgilendirmelidir.
7. Editörler alanlarında yayınlarıyla katkı sağlayan, etik ilkelere sadık ve derginin yayın süreçlerini ilerletecek hakemleri tercih etmelidir.
8. Editörler tarafından çalışmalarla ilgili olarak farkedilen veya hakemlerce bildirilen bilimsel yayın etik kurallarına ters düşen durumlar belirlendiğinde Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesine göre hareket edilmektedir.
9. Etik ihlali tespit edilen çalışmanın;
Elektronik gösterimdeki başlığının başına "Geri Çekildi:" ibaresi eklenir.
Elektronik gösterimdeki Öz ve Tam Metin içerikleri yerine çalışmanın geri çekilme gerekçeleri, detaylı kanıt kaynakları varsa yazar(lar)ın bağlı olduğu kurum ve kuruluşların konu hakkındaki bildirimleri ile birlikte yayınlanır.
Dergi web sitesinin ana sayfasından geri çekme bildirimi ilan edilir.
Geri çekme tarihinden itibaren ilk yayınlanacak sayının elektronik ve basılı kopyasının içindekiler listesine "Geri Çekildi: Çalışma Başlığı" şeklinde eklenir, birinci sayfasından başlamak koşuluyla geri çekme nedenleri ve buna kaynak gösterilen orijinal alıntıları kamuoyu ve araştırmacılarla paylaşılır.
Yazar(lar)ın bağlı olduğu kuruluş(lar)a yukarıdaki geri çekme bildirimleri iletilir.
Yukarıda sıralanan geri çekme bildirimleri Derginin dizinlendiği kurum ve kuruluşlara kaydedilmesi için iletilir.Ayrıca yayın kurulu etik ihlalde bulunulan çalışma yazar(lar)ının daha önce yayınlanmış çalışmalarının yayın evlerine veya yayın kurullarına, yayınlanan çalışmaların geçerlik ve güvenilirliğini güvence altına almalarını veya geri çekmelerini önerebilir.
Ayrıca yayın kurulu etik ihlalde bulunulan çalışma yazar(lar)ının daha önce yayınlanmış çalışmalarının yayın evlerine veya yayın kurullarına, yayınlanan çalışmaların geçerlik ve güvenilirliğini güvence altına almalarını veya geri çekmelerini önerebilir.
Yayıncının Etik Sorumlukları
Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, kar amacı gütmeyen ve kamu yararını ön planda tutan Kilis 7 Aralık Üniversitesi tarafından yayımlanmaktadır. Yayıncının etik sorumlulukları aşağıdaki gibidir:
1. Yayıncı, Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi’ne gönderilen çalışmaların değerlendirme sorumluluğun ve yayımlama süreçlerinde karar merciinin editörlerde olduğunu kabul eder.
2. Yayıncı, Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi’nin web sayfasında dergiye ait bilgilerin ve makalelerin açık, elektronik ve ücretsiz bir biçimde erişimini sağlar.
Değerlendirme Süreci
1- Gönderilen çalışmalar; amaç, kapsam, yöntem ve yazım ilkeleri açısından editör ve/veya yayın kurulu üyeleri tarafından değerlendirilir.
2- Yayın ve yazım ilkelerine uygun olan çalışmalar, bilimsel açıdan değerlendirilmek üzere, sahasında eser ve çalışmalarıyla tanınan iki hakeme, yazarının ismi belirtilmeksizin (kör hakemlik) gönderilir.
3- İki hakemin de "Yayınlanması Uygundur" şeklinde görüş bildirmesi halinde çalışma en kısa sürede Yayın Kurulunun belirleyeceği cilt ve sayıda yayımlanır.
4- İki hakemin de "Yayınlanması Uygun Değildir" şeklinde görüş bildirmesi halinde ise çalışma dergide yayımlanmaz.
5- Çalışmanın yayımlanması hakkında hakemlerden birinin olumlu, diğerinin olumsuz görüş bildirmesi durumunda, çalışma üçüncü bir hakeme gönderilir; çalışmanın yayımlanmasında üçüncü hakemin raporu belirleyici olur.
6- Çalışmalar yayınlansın veya yayımlanmasın iade edilmez. Yazarlar, hakemlerce düzeltme istenmesi durumunda gönderdikleri çalışma ile ilgili hakemlerin eleştiri ve önerilerini dikkate almak zorundadır.
7- Düzeltilmiş metni belirtilen süre içinde dergiye ulaştırmak yazarın sorumluluğundadır. Düzeltilmiş metin, gerek görülmesi halinde değişiklikleri isteyen hakemlerce tekrar incelenebilir. Hakemlerin kimlikleri hakkında yazarlara, makalenin kime ait olduğu konusunda da hakemlere bilgi verilmez (Kör Hakemlik). Hakem raporları saklanmak üzere arşive konulur.
8- Gönderilen çalışmaların ön değerlendirme aşamasının 2 haftada, hakem değerlendirme aşamasının ise 8 haftada tamamlanması planlanmaktadır. Ancak, hakemlerden zamanında geri dönüş alınamaması nedeniyle yeni hakem ataması veya üçüncü hakem ataması vb. durumlarında süreç uzayabilmektedir.
İntihal ve Etik Dışı Davranışlar
Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi’ne gönderilen tüm makaleler Ithenticate (https://www.ithenticate.com/) yazılım programı ile taranır ve benzerlik oranının %15'in üzerinde olması, bilimsellik şartlarına uyulmaması ve derginin konu kapsamı dışında olması makalenin geri çevrilmesi için yeterli görülecektir. Benzerlik oranı %15'in altında olan makalelerin değerlendirme süreci başlatılmaktadır. Bu oranı aşan makaleler ayrıntılı olarak incelenir ve gerekli görülürse gözden geçirilmesi ya da düzeltilmesi için yazarlara geri gönderilir, intihal ya da etik dışı davranışlar tespit edilirse değerlendirmeye alınmaz, reddedilir.
Bilimsel araştırma ve yayın etiğine aykırı eylemler şunlardır:
İntihal: Başkalarının özgün fikirlerini, metotlarını, verilerini veya eserlerini bilimsel kurallara uygun biçimde atıf yapmadan kısmen veya tamamen kendi eseri gibi göstermek,
Sahtecilik: Bilimsel araştırmalarda gerçekte var olmayan veya tahrif edilmiş verileri kullanmak,
Çarpıtma: Araştırma kayıtları veya elde edilen verileri tahrif etmek, araştırmada kullanılmayan cihaz veya materyalleri kullanılmış gibi göstermek, destek alınan kişi ve kuruluşların çıkarları doğrultusunda araştırma sonuçlarını tahrif etmek veya şekillendirmek,
Tekrar yayım: Mükerrer yayınlarını akademik atama ve yükselmelerde ayrı yayınlar olarak sunmak,
Dilimleme: Bir araştırmanın sonuçlarını, araştırmanın bütünlüğünü bozacak şekilde ve uygun olmayan biçimde parçalara ayırıp birden fazla sayıda yayımlayarak bu yayınları akademik atama ve yükselmelerde ayrı yayınlar olarak sunmak,
Haksız yazarlık: Aktif katkısı olmayan kişileri yazarlar arasına dâhil etmek veya olan kişileri dâhil etmemek, yazar sıralamasını gerekçesiz ve uygun olmayan bir biçimde değiştirmek, aktif katkısı olanların isimlerini sonraki baskılarda eserden çıkartmak, aktif katkısı olmadığı halde nüfuzunu kullanarak ismini yazarlar arasına dâhil ettirmek,
Destek alınarak yürütülen araştırmalar sonucu yapılan yayınlarda destek veren kişi, kurum veya kuruluşlar ile bunların katkılarını belirtmemek,
Henüz sunulmamış veya savunularak kabul edilmemiş tez veya çalışmaları, sahibinin izni olmadan kaynak olarak kullanmak,
Bilimsel bir çalışma kapsamında yapılan anket ve tutum araştırmalarında katılımcıların açık rızasını almadan ya da araştırma bir kurumda yapılacaksa ayrıca kurumun iznini almadan elde edilen verileri yayımlamak,
Araştırma ve deneylerde, çalışmalara başlamadan önce alınması gereken izinleri yetkili birimlerden yazılı olarak almamak.
Aşağıda etik dışı bazı davranışlar listelenmiştir:
Makale yazarın yüksek lisans/doktora tezinden ya da bir projeden/tebliğden üretilmişse bunu belirtilmemek,
Gönderilen makalelere ilişkin çıkar çatışmalarını bildirmemek,
Çift taraflı kör hakemlik sürecini deşifre etmek.
Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi’nde yukarıda bahsedilen etik sorumluluklar dışında etik olmayan bir durumla karşılaşmanız halinde lütfen iibfdergi@kilis.edu.tr adresine e-posta yoluyla bildiriniz.
Bu eser Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.