MESLEK YÜKSEKOKULU ÖĞRENCİLERİ ENDÜSTRİ 4.0 KAVRAMSAL FARKINDALIK ALGISI

Yıl 2024, Cilt: 26 Sayı: 46, 235 - 254, 30.06.2024

Abdurrahman Akman , Nezahat Koçyiğit

Öz

Çalışmanın amacı meslek yüksekokulu öğrencilerinin Endüstri 4.0 kavramsal farkındalık düzeylerini belirlemektir. Endüstri 4.0 kavramsal farkındalık düzeylerinin cinsiyet, öğrenim türü gibi verilere göre farklılık gösterip göstermediğinin belirlenmesi de hedeflenmiştir. Evreni 2022-2023 eğitim-öğretim yılında Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi’nde ön lisans düzeyinde kayıtlı öğrencilerden kolayda örnekleme yöntemiyle seçilen 246 öğrenci oluşturmaktadır. Çalışmada ölçeğin geçerlilik ve güvenilirlik analizi, normallik analizi, t-testi ve ANOVA testi yapılmıştır. Analizler sonucunda öğrencilerin Endüstri 4.0 kavramsal farkındalık düzeylerinin cinsiyete, okudukları birime, okudukları bölüme göre istatistiksel olarak anlamlı farklılık gösterdiği; okudukları alana, öğrenim türüne, okul dışı çalışma durumuna, genel not ortalamasına ve mezun olunan lise türüne göre anlamlı farklılık göstermediği tespit edilmiştir. Endüstri 4.0 Kavramsal Farkındalık düzeylerini ölçen 39 ifadenin ortalamasının (x: 2,4922) düşük seviyede olduğu görülmüştür. Katılımcıların “yapay zekâ” , “sanal gerçeklik” , “akıllı üretim teknolojileri” gibi başlıklarda farkındalık düzeylerinin en yüksek olduğu; “ileri seviye otomasyon”, “eklemeli imalat” gibi başlıklarda farkındalık düzeylerinin en düşük olduğu alanlar olarak görülmüştür. Analizler sonucunda öğrencilerin Endüstri 4.0 kavramsal farkındalık düzeylerinin cinsiyete bağlı oldukları birime, okudukları bölüme ve alana göre istatistiksel olarak anlamlı farklılık gösterdiği tespit edilirken; öğrenim türüne, okul dışı çalışma durumuna, genel not ortalamasına, mezun oldukları lise türüne göre istatistiksel olarak anlamlı farklılık göstermediği tespit edilmiştir. Katılımcıların “yapay zekâ” , “sanal gerçeklik” , “akıllı üretim teknolojileri”, “nesnelerin interneti”, “bilgisayar görmesi” , “siber güvenlik” başlıklarında farkındalık düzeylerinin en yüksek olduğu alanlar olarak ilk sıralarda yer alırken; “ileri seviye otomasyon”, “eklemeli imalat” , “gömülü sistemler”, “karanlık fabrikalar” farkındalık düzeylerinin en düşük olduğu alanlar olarak görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Endüstri 4.0, Dijital işletmeler, İşgücü, Endüstri 4.0 Kavramsal Farkındalığı

PERCEPTION OF INDUSTRY 4.0 CONCEPTUAL AWARENESS OF VOCATIONAL SCHOOL STUDENTS

Öz

The aim of the study is to determine the Industry 4.0 conceptual awareness levels of vocational school students. It is also aimed to determine whether Industry 4.0 conceptual awareness levels differ according to data such as gender and type of education. The population consists of 246 students selected by convenience sampling method from the students enrolled in Osmaniye Korkut Ata University at associate degree level in the 2022-2023 academic year. In the study, validity and reliability analysis of the scale, normality analysis, t-test and ANOVA test were conducted. According to result of the analyzes, it was determined that the students' Industry 4.0 conceptual awareness levels showed statistically significant differences according to gender, the programme they studied, and the department they studied; while there was no significant difference according to the field of study, type of education, out-of-school employment status, GPA, and the type of high school graduated from. It was observed that the average of 39 statements measuring Industry 4.0 Conceptual Awareness levels (x: 2.4922) was at a low level. It was seen that the awareness levels of the participants were the highest in titles such as “artificial intelligence”, “virtual reality”, “smart production technologies”, and the awareness levels were the lowest in titles such as “advanced automation”, “additive manufacturing”.

Anahtar Kelimeler

Industry 4.0, Digital Businesses, Workforce, Perception of Industry 4.0 Conceptual Awareness

Kaynakça

• Acar, Otbiçer, T. (t.y.). Araştırma Modelleri ve Kullanılan İstatistikler. https://docplayer.biz.tr/85205079- Bagimli-gruplar-icin-t-testi-wilcoxon-isaretli-siralar-testi.html, (30.06.2022).
• Aksel, İ., Arslan, M. L., Kızıl, C., Okur, M. E. ve Şeker, Ş. E. (2013). Dijital İşletme. Cinius Yayınları.
• Aktaş, B., Aktaş, Baz, N. ve Akbıyık, A. (2022). İşgücü Piyasalarında Yönetim Bilişim Sistemleri Programlarının Farkındalığı: ABD ve Türkiye’deki İş İlanları Üzerinden Bir Değerlendirme. Journal of Research in Business, 7(1), 60-79.
• Arıkan, E., Bayram, A. T., Kavlak, H. T. ve Erkol Bayram, G. (2021). Turizm Öğrencilerinin Endüstri 4.0 Kavramsal Farkındalık Düzeyleri ve Teknoloji Kullanım Alışkanlıkları Arasındaki İlişki. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 5(1): 19-33.
• Aybek, B. ve Aslan, S. (2017). An Analysis of the Critical Thinking Standarts and Democratical Attitudes of Perspective Elemantary School Tecahers In Terms of Certain Variables. Adıyaman University Journal of Educational Sciences, 7(2), 277-294.
• Aybek, E. C. (t.y.). Bağımlı Gruplar İçin T Testi-Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi. https://docplayer.biz.tr/85205079- Bagimli-gruplar-icin-t-testi-wilcoxon-isaretli-siralar-testi.html, (30.06.2022).
• Baş, T. (2006). Anket Nasıl Hazırlanır? Anket Nasıl Uygulanır? Anket Nasıl Değerlendirilir? 4. Baskı. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Bonekamp, Li ve Sure, M. (2015). Consequences of Industry 4.0 on Human Labour and Work Organization. Journal of Business and Media Psychology, 1, 33-40.
• Boz, N. ve Serinkan, C. (2022). Türkiye’de Dijital Girişimcilik ve Kobi’ler. Girişimcilik İnovasyon ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi, 6(12), 102-117.
• Brettel, M., Friederichsen, M. K. ve Rosenberg, M. (2017). How Virtualization, Decentralization And Network Building Change The Manufacturing Landscape: An İndustry 4.0 Perspective, World Academy of Science, Engineering and Technology. International Journal of Information and Communication Engineering, 2014, 8(1), 47-62.
• Cengiz, S. A. (2019). Endüstri 4.0 Sürecinin Eğitim Sistemine Yansımaları: Türkiye Örneği. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Nevşehir.
• Cohen, L., Manion, L., ve Morrison, K. (2007). Research Methods in Education. Routledge.
• Cumhurbaşkanlığı On Birinci Kalkınma Planı (2019-2023). 11. Kalkınma Planı. https://www.sbb.gov.tr/wp- content/uploads/2022/07/On_Birinci_Kalkinma_Plani-2019-2023.pdf.
• Çakır, N. N. (2019). Endüstri 4.0 ve Çalışmanın Geleceği. Electronic Journal of Vocational Colleges, 8(2), 97-105.
• Çetinkaya, F. F. (2021). Endüstri 4.0 Farkındalığının İnovasyon Üzerindeki Etkisi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(2), 571-598.
• Demir, A. (2018). Endüstri 4.0’dan Eğitim 4.0’a Değişen Eğitim-Öğretim Paradigmaları. Turkish Studies International Congress on Social Sciences II, 13(15), 147-171.
• Dengiz, O. (2017). Endüstri 4.0: Üretimde Kavram ve Algı Devrimi. Makine Tasarım ve İmalat Dergisi, 15 (1), 38- 45.
• Doğan, O. (2019). Dijital Dönüşümün Yönetimi Sürecinde Üniversite Öğrencilerinin Endüstri 4.0 Kavramsal Farkındalık Düzeyleri. Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırşehir.
• Doğan, O. ve Baloğlu, N. (2020). Endüstri 4.0 Kavramsal Farkındalık Ölçeği. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 22(38): 58-81.
• Drath, R. ve Horch, A. (2014). Industrie 4.0: Hit or Hype?. IEEE Industrial Electronics Magazine, 10.1109/MIE.2014.2312079.
• Fırat, S. Ü. ve Fırat, O. Z. (2017). Sanayi 4.0 Devrimi Üzerine Karşılaştırmalı Bir İnceleme: Kavramlar, Küresel Gelişmeler ve Türkiye. Toprak İşveren Dergisi, 114, 10-23.
• Ford, M. (2018). Robotların Yükselişi: Yapay Zeka ve İşsiz Bir Gelecek Tehlikesi. (Çev. Cem Duran). İstanbul: Kronik Kitap.
• George, D., ve Mallery, M. (2010). SPSS For Windows Step By Step: A Simple Guide And Reference. 17.0 update (10th ed.). Boston: Pearson
• Gümüşoğlu, F. (2017). İlköğretim Ders Kitaplarında Bilişim Teknolojisi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(15), 1587-1598.
• Gürbüz, S. ve Şahin, F. (2015). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri/Felsefe-Yöntem-Analiz (2.Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Hermann, M., Pentek, T. ve Otto, B. (2015). Design Principles for Industrie 4.0 Scenarios: A Literature Review, Technische Universität Dortmund Fakultät Maschinenbau Audi Stiftungslehrstuhl Supply Net Order Management. www.snom.mb.tu-dortmund.de (working paper).
• Işık, M. ve Erol, H. Ö. (2020). Endüstri 4.0 Farkındalığı ve İşgücü Nitelikleri Üzerine Etkileri: Süleyman Demirel Üniversitesi Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 8(24), 86-112.
• Kağnıcıoğlu, C. H. ve Özdemir, E. (2017). Evaluation of SMEs In Eskisehir within the Context of Industry 4.0. PressAcademia Procedia (PAP), 3, 900-908.
• Kamber, E. ve Bolatan, S. G. İ. (2019). Endüstri 4.0 Türkiye Farkındalığı. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(30), 836-847.
• Karakaya, İ. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. A. Tanrıöğen (Ed.) Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Anı.
• Karasar, N. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. (24. baskı). Ankara: Nobel Yayınevi.
• Kaya, S. N. (2022). Kitap İncelemesi Robotların Yükselişi: Yapay Zeka ve İşszi Bir Gelecek Tehlikesi. Novis Orbis: Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Dergisi, 4(1), 115-119.
• Klein, M. (2020). İşletmelerin Dijital Dünüşüm Senaryoları-Kavramsal Bir Model Önerisi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 19(74), 997-1019.
• Koca, K.C. (2018), Sanayi 4.0: Türkiye Açısından Fırsatlar Ve Tehditler. Sosyoekonomi, 26(36), 245-252.
• Koçyiğit, N. ve Akman, A. (2022). The Effects of Management Information Systems Course on the Industry 4.0 Conceptual Awareness Level of Prospective Managers of Digital Businesses. International Social Sciences Studies Journal, 8(101), 2544-2554.
• Lasi, H., Fettke, P., Kemper, H. G., Feld, T. ve Hoffmann, M. (2014). Industry 4.0. Business& Information Systems Engineering, 6(4), 239-242.
• Rojko, A. (2017). Industry 4.0 Concept: Background And Overwiev. International Journal of Interactive Mobile Technologies, 11 (5), 77-90.
• Özkoç, H. H. ve Karalar, H. (2019). K12 ve Lisans Öğrencilerinin Endüstri 4.0 Kavramına İlişkin Algıları. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20.
• Öztemel, E. (2018). Eğitimde Yeni Yönelimlerin Değerlendirilmesi ve Eğitim: Eğitim 4.0. Üniversite Araştırmaları Dergisi, 1(1), 25-30.
• Pala, A. (2019). Dördüncü Sanayi Devrimi ve İnsan Kaynakları Uygulamalarında Yeni Trendler Üzerine Bir Araştırma. Bahçeşehir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Schawb, K. (2016). Dördüncü Sanayi Devrimi (Çev. Z. Dicleli). İstanbul: Optimist Yayın Dağıtım.
• Soylu, A. (2018). Endüstri 4.0 ve Girişimcilikte Yeni Yaklaşımlar. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 32, 43-57.
• Soysal, M. ve Pamuk, N. S. (2017). Yeni Sanayi Devrimi Endüstri 4.0 Üzerine Bir İnceleme. Verimlilik Dergisi, (1), 41-66.
• Sung, T. K. (2018). Industry 4.0: A Korea Perspective. Technological Forecasting&Social Change, 132, 40-45.
• Şimşek, A. (2018). Araştırma Modelleri, Ali Şimşek içinde, Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri (s. 80-106). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayını.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using Multivariate Statistics (6th ed.). Boston: Pearson.
• Torun, N. K. ve Cengiz, E. (2019). Endüstri 4.0 Bakış Açısının Öğrenciler Gözünden Teknoloji Kabul Modeli (TKM) İle Ölçümü. UİİİD-IJEAS, 22, 235-250.
• Wisskirchen, G., Biacabe, B.T., Bormann, U., Muntz, A., Niehaus, G., Soler, G.J. ve von Brauchitsch, B.( 2017). Artificial Intelligence and Robotics and Their Impact on the Workplace, IBA Global Employment Institute, AI- and-Robotics-IBA-GEI-April-2017.pdf.
• Yazıcı, E. ve Düzkaya, H. (2016). Endüstri Devriminde Dördüncü Dalga ve Eğitim: Türkiye Dördüncü Dalga Endüstri Devrimine Hazır Mı? Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi: Teori ve Uygulama, 7(13), 49-88.
• Yazıcıoğlu, Y. ve Erdoğan, S. (2004). SPSS Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Yelkikalan, N., Özcan, S. ve Temel, K. (2019). Endüstri 4.0 Farkındalığının Belirlenmesi: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Örneği. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 14(1), 31-44.
• Yıldız, S. C. ve Fırat, S. Ü. (2020). Türkiye’deki Üniversite Öğrencilerinin Endüstri 4.0 Bilgi Düzeylerinin Belirlenmesi. Endüstri Mühendisliği, 31(0), 1-16.