Türkiye’de Teknoloji Bağlamında Yapılmış Eğitim Programları ve Öğretim Lisansüstü Tezlerin Teknoloji ve Araştırma Eğilimleri: 2015-2020 Dönemi

Yıl 2021, Cilt: 18 Sayı: 2, 772 - 807, 28.08.2021

Vildan Donmuş Kaya , Mehmet Eroğlu

https://doi.org/10.33437/ksusbd.802860

Cited By: 3

Öz

Bu çalışmanın amacı, Eğitim Programları ve Öğretim alanında teknoloji ile ilgili 2015-2020 yılları arasında yapılmış Türkiye orijinli tezlerin eğilimlerini belirlemektir. Bu amaçla 2015- 2020 yılları arasında eğitim programları ve öğretim alanında yapılan 101 tez içerik analizine dahil edilmiştir. Elde edilen verilere dayalı olarak en fazla tezin 2018 yılında, yapılan tezlerin daha çok yüksek lisans tezi olduğu belirlenmiştir. Tezlerin çoğunun Mersin ve Fırat Üniversitesinde hazırlandığı görülmektedir. Tezlerin konularına bakıldığında daha çok öğretme- öğrenme süreçleriyle ilgili çalışmaların fazlalığı dikkat çekicidir. Bağımlı değişken olarak en çok akademik başarı ve tutum, bağımsız değişken olarak çevrimiçi öğrenme ve ters yüz sınıf ortamlarının çalışıldığı belirlenmiştir. Nicel ve betimsel taramaya dayalı araştırmaların en fazla araştırma yöntemi olarak tercih edildiği tespit edilmiştir. Çalışmada örneklem grubu olarak ortaokul öğrencilerinin, 250 ve üzeri sayıdaki örneklem büyüklüğünün seçildiği görülmüştür. Veri toplama aracı olarak ise ölçek ve görüşme formlarından sıklıkla yararlanıldığı belirlenmiştir. Verilerin analizinde ise daha çok kestirimsel analizlerin yapıldığı, anova ve t-testi analizlerinin çalışmalarda yoğun bir şekilde kullanıldığı tespit edilmiştir. Araştırma sonuçları tezlerin önemli bir kısmının kuramsal bir yapıya dayalı olarak hazırlanmamasının hem yöntem bakımından sınırlılıkların ortaya çıkmasına hem de uygulama boyutunun eksik kalmasına sebep olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

teknoloji eğilimi, araştırma eğilimi, eğitim programları ve öğretim, lisansüstü, betimsel içerik analizi

Kaynakça

• Akbaba, R. S. ve Tunagür, M. (2018). Bilişim teknolojilerinin dil becerilerinde kullanımı üzerine bir içerik analizi. Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(2), 127-146.
• Akdemir, E., Karameşe, E. N. ve Arslan, A. (2015). Descriptive analysis of researches on curriculum development in education. Procedia - social and behavioral sciences, 174, 3199 – 3203. Doi: 10.1016/j.sbspro.2015.01.1062
• Akpınar, B. (2012). Eğitimde program geliştirme. Data Yayıncılık.
• Akpınar, B. (2013). Eğitim Programları ve Öğretim. Data Yayıncılık.
• Akşan, E. & Baki, A. (2017). Content analysis of curriculum-related studies in turkey between 2000 and 2014. Educational sciences: theory & practice, 17, 877–904. http://dx.doi.org/10.12738/estp.2017.3.0002
• Alkan, C. (1998). Eğitim teknolojisi. Alkım yayınevi
• Altın, N. (2004). Eğitim programları ve öğretim alanında yapılan yüksek lisans tezlerinin analizi (Ankara, Gazi ve Hacettepe Üniversitesi) (yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara üniversitesi, ankara.
• Arı, A. (2015). Eğitim programı temeller ilkeler ve sorunlar. 2. Baskı, eğitim yayınevi. Bergmann, J. & Sams, A. (2012). Flip your classroom: Reach every student in every class every day. International society for technology in education.
• Brahmawong, C. (2004). Guidelines for internet-based distance education in colleges and universities in Thailand. International Journal of the Computer, the Internet and Management, 12(2), 7-13.
• Büyükkaragöz, S.S. (1997). Program Geliştirme Kaynak Metinler. Öz Eğitim Yayınları, Konya.
• Chen, Y., Wang, Y., & Chen, N. S. (2014). Is FLIP enough? Or should we use the FLIPPED model instead?. Computers & Education, 79, 16-27.
• Creswell, J. W. (2014). Research desing: Qualitatite, quantitative and mixed method approaches. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Creswell, J. W. & Plano Clark, V. L. (2011). Choosing a mixed methods design. Designing and conducting mixed methods research, 2, 53-106.
• Cohen, L., Manion, L. & Morrison, K., (2007). Research methods in education. Routledgefalmer, London.
• Çeliköz, N. (1996). Bilgisayar destekli öğretim için özel ders türünde bir ders yazılımının hazırlanması, uygulanması ve değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Demirel, Ö. (2012). Kuramdan Uygulamaya Eğitimde Program Geliştirme, Ankara: Pegem Yayınları.
• Demirhan İşcan, C. ve Hazır Bıkmaz, F. (2012). Eğitim programları ve öğretim alanında lisansüstü eğitim programlarının analizi ve öneriler. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 45(1), 107-138.
• DeVellis, R. F. (2012). Chapter 6: Factor Analysis. Scale development: Theory and applications, 26.
• Donmuş, V. ve Akpunar, B. (2016). Çevrimiçi Öğrenme ile İlgili Yapılmış Çalışmaların İncelenmesi. 4th International Instructional Technologies & Teacher Education Symposium, 6-8 Ekim 2016, Elazığ, Türkiye.
• Donmuş, V. ve Aygan, B. (2016). Bilgisayar Destekli Fen Öğretimi ile İlgili Yapılmış Çalışmaların İncelenmesi. 10. Uluslararası Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Sempozyumu, 16-18 Mayıs 2016, Rize, Türkiye.
• Donmuş, V. ve Eroğlu, M. (2014). Öğrenmede Akıllı Tahta Kullanımı İle İlgili Yapılmış Araştırmaların İçerik Analizi. 8. Uluslararası Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Sempozyumu, 18- 20 Eylül 2014, Edirne, Türkiye.
• Gökdaş, İ. (1996). Bilgisayar eğitimi öğretim teknolojisi (Öğretmen yetiştiren yükseköğretim kurumlarında). Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Gömleksiz, M. N. ve Bozpolat, E. (2013). Eğitim programları ve öğretim alanındaki lisansüstü tezlerin değerlendirilmesi. The journal of academic social science studies, 6(7), 457-472. Doi: 10.9761/jasss1769
• Göktaş, Y., Küçük, S., Aydemir, M., Telli, E., Arpacık, Ö., Yıldırım, G., & Reisoğlu, İ. (2012a). Educational technology research trends in turkey: a content analysis of the 2000-2009 decade. Educational Sciences: Theory & Practice, 12(1), 191-196.
• Göktaş, Y., Hasançebi, F., Varışoğlu, B., Akçay, A., Bayrak, N., Baran, M. ve Sözbilir, M. (2012b). Türkiye’deki Eğitim Araştırmalarında Eğilimler: Bir İçerik Analizi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(1), 443-460.
• Gülbahar, Y. ve Alper, A. (2009). Öğretim teknolojileri alanında yapılan araştırmalar konusunda bir içerik analizi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 42 (2), 93-111.
• Güneş, N. (1991). Bilgisayarla öğretimde değişik yaklaşımların öğrenme üzerindeki etkileri. Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Hazır Bıkmaz, F., Aksoy, E., Tatar, Ö. ve Atak Altınyüzük, C. (2013). Eğitim programları ve öğretim alanında yapılan doktora tezlerine ait içerik çözümlemesi (1974-2009). Eğitim ve Bilim, 38(168), 288-303.
• Karadağ, E. (2010). Eğitim bilimleri doktora tezlerinde kullanılan araştırma modelleri: nitelik düzeyleri ve analitik hata tipleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 16(1), 49-71.
• Keser, H. (1988). Bilgisayar destekli öğretim için bir model önerisi. Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kılıç, E. (2002). Web temelli öğrenmede baskın öğrenme stilinin öğrenme etkinlikleri tercihi ve akademik başarıya etkisi. Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Kılıç Çakmak, E. Kukul, V., Çetin, E., Berikan, B., Kandemir, B., Pamukçu, B. ve Marangoz, M. (2015). 2013 Yılı Eğitim Teknolojileri Araştırmalarının İncelenmesi: AJET, BJET, C&E, ETRD, ETS ve L&I Dergileri. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 5(1), 126-160.
• Kılıç Çakmak, E.,Çebi, A., Mihçi, P., Günbatar, M.S. & Akçayır, M. (2013). A content analysis of educational technology research in 2011. 4th International Conference on New Horizons in Education. INTE 2013 Proceedings Book, 397-409.
• Kozikoğlu, İ. ve Senemoğlu, N. (2016). Eğitim programları ve öğretim alanında yapılan doktora tezlerinin içerik analizi (2009-2014). Eğitim ve Bilim, 40(182), 29-41. Doi: 10.15390/eb.2015.4784
• Küçük, S., Aydemir, M., Yıldırım, G., Arpacık, O., & Göktaş, Y. (2013). Educational technology research trends in Turkey from 1990 to 2011. Computers & Education, 68, 42–50. doi:10.1016/j.compedu.2013.04.016
• Mednick, F. (2008). Curriculum Theories. https://cnx.org/contents/VMr1OpSY@9/Curriculum-Theories. Erişim tarihi: 12.09.2019.
• Ornstein, A.C. & Hunkins, F.P. (2018). Historical Foundations of Curriculum. 8. Baskı. Pearson Education Limited: England.
• Ozan, C. ve Köse, E. (2014). Eğitim programları ve öğretim alanındaki araştırma eğilimleri. Sakarya University Journal of Education, 4(1), 116-136.
• Özerbaş, M. A. (1996). Açıköğretim lisesi televizyon ders programları'na ilişkin öğrenci görüşleri. Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Özkul, A. E. ve Girginer, N. (2001). Uzaktan eğitimde teknoloji ve etkinlik. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3.
• Petty, R. E., & Cacioppo, J. T. (1996). Attitudes and persuasion: Classic and contemporary approaches. Westview Press.
• Saracaloğlu, A. ve Dursun, F. (2010). Türkiye’de eğitim programları ve öğretim alanındaki lisansüstü tezlerin incelenmesi. 1. Ulusal Eğitim Programları ve Öğretim Kongresi Tam Metinler Kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
• Schreglmann, S. (2016). Türkiye’de program geliştirme konusu ile ilgili yapılan yüksek lisans ve doktora tezlerinin içerik analizi. Uluslararası sosyal araştırmalar dergisi, 9(43), 1492- 1500.
• Selçuk, Z., Palancı, M., Kandemir, M. ve Dündar, H. (2014). Eğitim ve Bilim Dergisinde Yayınlanan Araştırmaların Eğilimleri: İçerik Analizi. Eğitim ve Bilim, 39(173), 430- 453.
• Semerci, A. (1999). Öğretim amaçlı bir çoklu ortam yazılımı geliştirilmesi, uygulanması ve değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Şimşek, A., Özdamar, N., Becit, G., Kılıçer, K., Akbulut, Y. ve Yıldırım, Y. (2008). Türkiye’deki Eğitim Teknolojisi Araştırmalarında Güncel Eğilimler. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19, 439-458.
• Smith, M. K. (2000). Curriculum theory and practice' . The encyclopedia of informal education. https://infed.org/curriculum-theory-and-practice/. Erişim tarihi: 25.10.2019.
• Somuncuoğlu,D. H. (1996). Bilgisayar destekli öğretimde farklı geribildirim stratejilerinin öğrenme üzerindeki etkisi. Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Tatar, E., Kağızmanlı, T. B. ve Akkaya, A. (2013). Türkiye'deki teknoloji destekli matematik eğitimi araştırmalarının içerik analizi. Buca Faculty of Education Journal, 35.
• Tavşancıl, E., Çokluk, Ö., Gözen-Çıtak, G., Şekercioğlu, G., Erdem, D., Büyükturan Bağcan, E., Kezer, F., Bilican, S., Yıldırım, Ö. ve Yalçın, N. (2009). Eğitim Bilimleri Enstitülerinde Tamamlanmış Lisansüstü Tezlerin Bilimsel Araştırma Yöntem ve Tekniklerine Uygunluğunun İncelenmesi. IV. Lisansüstü Eğitim Sempozyumu, 19-21 Ekim 2009, Ankara, Türkiye.
• Tavşancıl, E. ve Aslan, E. (2001). Sözel, Yazılı ve Diğer Materyaller için İçerik Analizi ve Uygulama Örnekleri. Epsilon Yayınevi, İstanbul. Uzunboylu, H. (1995). Bilgisayar öğrenme düzeyi ile bilgisayara yönelik tutumlar arasındaki ilişki. Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Varış, F. (1998). Eğitimde Program geliştirme, teoriler ve teknikler. Ankara: Alkım Kitapçılık Yayıncılık
• Yağan, S. A. ve Çubukçu, Z. (2019). Eğitim programları ve öğretim alanında tamamlanmış doktora tezlerinin içerik analizi (2006-2017). Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. Advance online publication. Doi: 10.16986/huje. 2019056622
• Yeşilpınar Uyar, M. (2017). Eğitim programları ve öğretim alanına yönelik bir dergideki araştırmalara ilişkin içerik analizi: 2002-2015. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(3), 1009-1024.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. 8. Baskı. Ankara: Seçkin.
• Yurdakul, B. (1998). Eğitimde bilgisayar teknolojisine ilişkin uygulamaların değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.