Akıllı Telefon Bağımlılığı Üzerinde Dijital Sosyal Baskının Rolünü Keşfetmek

Yıl 2022, Cilt: 4 Sayı: 4, 306 - 314, 20.12.2022

Ali Dula , Şakir Güler

Öz

Akıllı telefon başta olmak üzere 21. yüzyıl teknolojilerini kullanmayan kişiler, ağ toplumu tarafından bu teknolojileri kullanmaları yönünde, bilinçsiz bir biçimde teşvik edilmektedir. Bu nedenle insanlar günümüzde yalnızca dijital teknolojileri kullanmakla kalmayıp aynı zamanda dijital etkileşim ağlarının etkisiyle bir sosyal baskıya da maruz kalmaktadır. Dolayısıyla akıllı telefon bağımlılığının arkasında yatan faktörlerden önemli bir tanesi de toplumda hissedilen dijital sosyal baskıdır. Buna rağmen dijital sosyal baskının rolünü sorgulayan araştırmalar oldukça sınırlıdır. Söz konusu sınırlı tartışma ortamına katkı sağlayabilmek amacıyla bu araştırmada “dijital sosyal baskının” akıllı telefon bağımlılığı üzerindeki etkisi Yapısal Eşitlik Modeli ile keşfedilerek literatüre ampirik kanıtlar sunulmaktadır. Küme örneklem yöntemiyle seçilen 620 kişi araştırmanın örneklemini oluşturmaktadır. Veriler, Kişisel Bilgi Formu, Dijital Sosyal Baskı Ölçeği ve Akıllı Telefon Bağımlılığı Ölçeğini içeren anket formuyla toplanmıştır. Sonuçlar dijital sosyal baskının akıllı telefon bağımlılığı üzerinde oldukça güçlü pozitif bir etkisi olduğunu göstermektedir. Eğitim düzeyi arttıkça dijital sosyal baskının arttığı, akıllı telefon bağımlılığının ise azaldığı gözlenmiştir. Whatsapp/Telegram gibi mesajlaşma uygulamalarının mecburen yoğun bir biçimde kullanıldığı teşhis edilmiştir. Dijital sosyal baskıyı önlemeye yönelik çeşitli eğitimlerin düzenlenmesi, akıllı telefon bağımlılığının olumsuz etkilerini azaltabilmek için oldukça önemlidir. Böylece bireysel ve toplumsal refahın iyileştirilebileceği varsayılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

dijital sosyal baskı, akıllı telefon bağımlılığı, dijital teknoloji, sosyal medya

Exploring the Role of Digital Social Pressure on Smartphone Addiction

Öz

People who do not use 21st-century technologies, especially smartphones, are unconsciously encouraged by the network society to use these technologies. Therefore, today, people are not only using digital technologies but are also exposed to social pressure due to digital interaction networks. Therefore, one of the important factors behind smartphone addiction is the digital social pressure felt in society. However, research examining the role of digital social pressure is very limited. In order to contribute to the limited literature in question, this research explores the effect of digital social pressure on smartphone addiction with the Structural Equation Model. Thus, it provides empirical evidence to the literature. The sample of the study consists of 620 people selected by the cluster sampling method. Data were collected with a questionnaire including Personal Information Form, Digital Social Pressure Scale and Smartphone Addiction Scale. The results show that digital social pressure has a very strong positive effect on smartphone addiction. As the level of education increases, digital social pressure increases and smartphone addiction decreases. People involuntarily use messaging applications such as Whatsapp / Telegram intensively. Organizing various trainings to prevent digital social pressure is very important to reduce the negative effects of smartphone addiction. Thus, individual and social well-being can be improved.

Anahtar Kelimeler

digital social pressure, smart phone addiction, digital technologies, social media

Kaynakça

• Asch, E. S. (1955). Opinions and Social Pressure. Scientific American, 193(5), 31-35.
• Blabst, N., & Diefenbach, S. (2017, July). WhatsApp and Wellbeing: A study on WhatsApp usage, communication quality and stress. In Proceedings of the 31st International BCS Human Computer Interaction Conference (HCI 2017) 31 (pp. 1-6).
• Bhargava, V. R., & Velasquez, M. (2021). Ethics of the attention economy: The problem of social media addiction. Business Ethics Quarterly, 31(3), 321-359.
• Boyd, D. M. (2008). American teen sociality in networked publics. Unpublished Doctoral Thesis, University of California, Berkeley.
• Olson, J. A., Sandra, D. A., Colucci, É. S., Al Bikaii, A., Chmoulevitch, D., Nahas, J., ... & Veissière, S. P. (2022). Smartphone addiction is increasing across the world: A meta-analysis of 24 countries. Computers in Human Behavior, 129, 107138.
• Chawla, A. (2020). Coronavirus (COVID-19) – ‘Zoom’application boon or bane. Available at SSRN 3606716.
• Haug, S., Castro, R. P., Kwon, M., Filler, A., Kowatsch, T., & Schaub, M. P. (2015). Smartphone use and smartphone addiction among young people in Switzerland. Journal of behavioral addictions, 4(4), 299-307.
• Freedman J.L., Sears D.O. ve Carlsmith J.M. (1993). Sosyal Psikoloji (A. Dönmez, Çev.), (2. Baskı). Ankara: İmge Kitabevi.
• Fullwood, C., James, B., & Chen-Wilson, C. (2016). Self-concept clarity and online selfpresentation in adolescents. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 19(12), 716-720.
• Gui, M., & Büchi, M. (2021). From use to overuse: Digital inequality in the age of communication abundance. Social Science Computer Review, 39(1), 3-19.
• Güler, Ş., Şahin, Y. & Balcı, E. V. (2022). Sosyal Medyada Çevrimiçi Benlik Sunumunun Öznel İyi Oluş Üzerine Etkisi: Instagram Kullanıcıları Üzerine Bir Araştırma. Erciyes İletişim Dergisi, 9 (1), 361-380. doi: 10.17680/erciyesiletisim.993055
• Herrero, J., Torres, A., Vivas, P., Arenas, A.E. ve Urueña, A. (2021). Examining the empirical links between digital social pressure, personality, psychological distress, social support, users’ residential living conditions, and smartphone addiction. Social Science Computer Review, 0894439321998357.
• Huang, M. H., & Rust, R. T. (2021). A strategic framework for artificial intelligence in marketing. Journal of the Academy of Marketing Science, 49(1), 30-50.
• Iivari, N., Sharma, S., & Ventä-Olkkonen, L. (2020). Digital transformation of everyday life–How COVID-19 pandemic transformed the basic education of the young generation and why information management research should care?. International Journal of Information Management, 55, 102183.
• Jesse, G. R. (2015). Smartphone and app usage among college students: Using smartphones effectively for social and educational needs. In Proceedings of the EDSIG Conference (No. 3424).
• Kwon, M., Lee, J. Y., Won, W. Y., Park, J. W., Min, J. A., Hahn, C., ... & Kim, D. J. (2013). Development and validation of a smartphone addiction scale (SAS). PloS one, 8(2), e56936.
• Liang, J., & Leung, L. (2018). Comparing smartphone addiction: The prevalence, predictors, and negative consequences in Hong Kong and Mainland China. The Journal of Social Media in Society, 7(2), 297-322.
• Luckin, R., Bligh, B., Manches, A., Ainsworth, S., Crook, C., & Noss, R. (2012). Decoding learning: The proof, promise and potential of digital education. https://apo.org.au/node/32254.
• Nagel, L. (2020). The influence of the COVID-19 pandemic on the digital transformation of work. International Journal of Sociology and Social Policy, 40(9/10), 861-875. Neumann E.N. (1998). Kamuoyu, suskunluk sarmalının keşfi. (1. Baskı). Ankara: Dost Kitabevi.
• Noyan, C. O., Enez Darçın, A., Nurmedov, S., Yılmaz, O., & Dilbaz, N. (2015). Akıllı telefon bağımlılığı ölçeğinin kısa formunun üniversite öğrencilerinde Türkçe geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Anatolian Journal of Psychiatry/Anadolu Psikiyatri Dergisi, 16(1), 73-81.
• Macit, H. B., Macït, G., & Güngör, O. (2018). A research on social media addiction and dopamine driven feedback. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(3), 882-897.
• Öztürk, E. (2021). Sosyal Medyadan Kaçış Bir Çözüm mü? Sosyal İkilem Belgeseli Üzerine Bir Değerlendirme. Yeni Medya, (10), 160-163.
• Singh, M. N. (2021). Inroad of digital technology in education: Age of digital classroom. Higher Education for the Future, 8(1), 20-30.
• Taner, N. (2013). Kullanıcıların Akıllı Telefonları Değerlendirmeleri: Kastamonu Şehir Merkezinde Bir Değerlendirme. Business & Management Studies: An International Journal, 1(2), 127-140.
• Ting, D. H., Lim, S. F., Patanmacia, T. S., Low, C. G., & Ker, G. C. (2011). Dependency on smartphone and the impact on purchase behaviour. Young consumers, 12(3), 193-203. Wearesocial (15.02.2022). Digital 2022: Turkey. https://datareportal.com/reports/digital-2022-turkey. Erişim Tarihi: 29.07.2022.
• Webster, D., Dunne, L., & Hunter, R. (2021). Association between social networks and subjective well-being in adolescents: A systematic review. Youth & Society, 53(2), 175-210.
• Lee, C., & Lee, S. J. (2017). Prevalence and predictors of smartphone addiction proneness among Korean adolescents. Children and Youth Services Review. 77, 10-17. https://doi.org/10.1016/j.childyouth.2017.04.002
• Vujić, A., & Szabo, A. (2022). Hedonic use, stress, and life satisfaction as predictors of smartphone addiction. Addictive Behaviors Reports, 15, 100411.