ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİNE ÜST BİLİŞSEL ÖZ-DÜZENLEME ÖĞRETİMİNE YÖNELİK KARŞILAŞTIRMALI DURUM ÇALIŞMASI: MATEMATİK ÖĞRETMENİ ADAYLARININ GÖRÜŞLERİ VE TASARLADIĞI ETKİNLİKLER

Yıl 2018, Sayı: 48, 54 - 84, 17.10.2018

Mesut Öztürk , Mustafa Özgöl , Yaşar Akkan

Öz

Üst bilişsel öz-düzenleme, bireyin kendi öğrenme sürecini izlemesi, kontrol etmesi ve düzenlemesi olarak tanımlanmaktadır. Üst bilişsel öz-düzenleme öğretimi bireyin öğrenmesini kolaylaştırarak akademik başarısının artmasını sağlayacaktır. Üst bilişsel öz-düzenlemenin öğretiminde öğretmenler önemli rol üstlenmektedir. Bu nedenle geleceğin öğretmenleri olarak kabul edilen öğretmen adaylarının üst bilişsel öz-düzenlemeli öğrenmeye yönelik görüşleri ve tasarladıkları etkinliklerin önemli olduğu anlaşılmaktadır. Bu çalışma matematik öğretmeni adaylarının üst bilişsel öz-düzenlemeli öğrenmeye yönelik görüşlerini ve tasarladıkları etkinlikleri incelemek amacıyla yapılmıştır. Çalışma nitel araştırma desenlerinden durum çalışması yöntemiyle yürütülmüştür. Çalışmada veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış görüşme formu ve etkinlik kartı kullanılmıştır. Yarı yapılandırılmış görüşme formu ile öğretmen adaylarının üst bilişsel öz-düzenlemeli öğrenmeye yönelik görüşleri alınmış, etkinlik kartında ise öğretmen adaylarından öğrencilere matematik dersinde üst bilişsel öz-düzenlemeli öğrenmeyi kazandıracak etkinlik tasarlamaları istenmiş ve tasarladıkları etkinlikler analiz edilmiştir. Çalışmaya ilköğretim matematik öğretmenliği son sınıfında öğrenim gören 34 matematik öğretmeni adayı katılmıştır. Elde edilen veriler içerik analizi yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. Çalışmanın sonucunda matematik öğretmeni adaylarının görüşlerinin öğretilebilirlik, gereklilik, avantaj ve dezavantaj kategorilerinde toplandığı tespit edilmiştir. Öğretmen adaylarının tasarladıkları etkinliklerin ise öz-düzenlemeye uygun olmayan etkinlikler, amaç belirleme ve strateji kullanımı, üst bilişe dayalı etkinlikler olarak üç kategoride toplandığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Üst biliş, öz-düzenleme, üst bilişsel öz-düzenleme, matematik eğitimi

Kaynakça

• Baldan, B. (2017). Lisans öğrencilerinin öz düzenlemeli öğrenme becerisi düzeyleri ve yüksek öğretim programlarının öz düzenlemeli öğrenme becerisini geliştirmedeki rolü. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Banarjee, P., & Kumar, K. (2014). A study on self-regulated learning and academic achievement among the science graduate students. International Journal of Multidisciplinary Approach & Studies , 1 (6), 329-342.
• Bandura, A. (1994). Self-efficacy. In V. S. Ramachaudran (Ed.), Encyclopedia of human behavior (Vol. 4, pp. 71-81). New York: Academic Press.
• Cheng, E. C. K. (2011). The role of self-regulated learning in enhancing learning performance. The International Journal of Research and Review, 6(1), 1–16.
• Çiltaş, A. (2011). Eğitimde öz-düzenleme öğretiminin önemi üzerine bir çalışma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(5), 1-11.
• Dent, A. L. & Koenka, A. C. (2016). The relation between self-regulated learning and academic achievement across childhood and adolescence: A meta-analysis. Educational Psychology Review, 28(3), 425-474.
• Doğan, M. F. ve Şahin-Taşkın, Ç. (2016). Öğrencilerin öz-düzenlemeli öğrenme becerilerinin gelişiminde anne-babaların rolü. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Çalışmaları Dergisi, 6(12), 1-18.
• English, M. C. , & Kitsantas, A. (2013). Supporting student self-regulated learning in problem- and project-based learning. Interdisciplinary Journal of Problem-Based Learning, 7(2), 128-150.
• Ersoy, R. & Katırcıoğlu, H. (2014). Students’ views the effect of the project-based learning approach on metacognitive awareness, International Conference on Education in Mathematics, Science & Technology Proceeding Book, pp. 859-863.
• İflazoğlu-Saban, A. ve Saban, A. (2008). Sınıf öğretmenliği öğrencilerinin bilişsel farkındalıkları ile güdülerinin bazı sosyo-demografik değişkenlere göre incelenmesi. Ege Eğitim Dergisi, 9(1), 35-58.
• Karakelle, S. (2012). Üst bilişsel farkındalık, zekâ, problem çözme, algısı ve düşünme ihtiyacı arasındaki bağlantılar. Eğitim ve Bilim, 37(164), 237-250.
• Karataş, K. (2017). Öğretmen adaylarının öz yönetimli öğrenmeye hazırbulunuşluk düzeylerinin üst-bilişsel farkındalık düzeyleri açısından yordanması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(2), 451-465. Doi: 10.16986/HUJE.2016017218
• Moeller, A. J., Theiler, J. M. & Wu, C. (2012). Goal setting and student achievement: a longitudinal study. The Modern Language Journal, 96 (2), 153-169.
• Özsoy, G. (2008). Üstbiliş. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(4), 713-740.
• Özturan-Sağırlı, M. & Azapağası, E. (2009). Investigation of self-regulated learning abilities of college students. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 42(2), 129-161.
• Pintrich, P. R. (2005). The role of goal orientation in self-regulated learning. In M. Boekaerts, P. R. Pintrich and M. Zeidner (Eds.), Handbook of self-regulation (s. 451-502). San Diego, CA: Academic Press.
• Stake, R.E. (2003). Case Studie. In N.K. Denzin & Y.S. Lincoln (Ed.) Handbook of qualitative research (pp. 134-164). Thousand Oaks, CA: Sage Publication.
• Stake, R. E. (2006). Multiple case study analysis. New York, NY: The Guilford Press
• Stolp, S. & Zabrucky, K. M. (2009). Contributions of metacognitive and self-regulated learning theories to ınvestigations of calibration of comprehension. International Electronic Journal of Elementary Education, 2(1), 7-31.
• Tanrıverdi, B. (2016). Öz düzenleme becerileri öğrenme stratejileri ve öz yeterlik inancı. S. Çelenk (Ed.) Öğretim ilke ve yöntemleri içinde (s. 123-152). Ankara: Pegem Akademi
• TC Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), (2017). Matematik dersi öğretim programı: İlkokul ve ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
• Tock, J. L. & Moxley, J. H. (2017a). A comprehensive reanalysis of the metacognitive self-regulation scale from the MSLQ. Metacognition and Learning, 12(1), 79-111.
• Tock, J. L. & Moxley, J. H. (2017b). Measurement invariance across gender for the metacognitive self-regulation revised scale. Journal of Psychoeducational Assessment. 26/07/2017 tarihinde http://journals.sagepub.com adresinden erişildi. doi:10.1007/s11409-016-9161
• Tortop, H. S. & Eker, C. (2014). Why should self-regulated learning skills take place in gifted education programs? Journal of Gifted Education Research, 2(1), 23-41. Yarış, S. (2010). The mediating role of metacognition on the relationship among depression/anxiety/ negative impact of life experiences and smoking dependence (Unpublished master thesis), Middle East Technical University, Ankara.
• Winne, P.H. & Perry, N.E. (2000). Measuring self-regulated learning. In P. Pintrich, M. Boekaerts & M. Zeidner (Eds.), Handbook of self-regulation (s. 531-566). Orlando, FL: Academic Press.
• Zimmerman, B. J. (1990). Self-regulated learning and academic achievement: An overview. Educational Psychologist, 25, 3–17.
• Zimmerman, B., Bonner, S., & Kovach, D. (1996). Developing self-regulated learners: Beyond achievement self-efficacy. Washington, DC: American Psychological Association.