Fen Bilimleri Dersindeki Madde ve Değişim Ünitesine Yönelik Geçerli ve Güvenilir Başarı Testi Geliştirme: BİLSEM Örneği

Yıl 2019, Cilt: 3 Sayı: 2, 67 - 88, 31.12.2019

Oğuzhan Nacaroğlu , Oktay Bektaş

https://doi.org/10.46762/mamulebd.633540

Cited By: 5

Öz

Bu çalışmada, Bilim ve Sanat
Merkezlerinde yürütülen fen bilimleri dersindeki “Madde ve Değişim” ünitesine
yönelik geçerli ve güvenilir bir başarı testinin geliştirilmesi amaçlanmıştır.
Araştırmada nicel araştırma yöntemi desenlerinden tarama kullanılmıştır.
Araştırmanın örneklemini Doğu Anadolu Bölgesi’nde yer alan bir Bilim ve Sanat
Merkezi’nde öğrenimlerine devam eden 115 özel yetenekli öğrenci
oluşturmaktadır. Başarı testi geliştirme sürecinde öncelikle alan yazın
taranmış ve ünite kazanımlarına uygun 35 soru belirlenmiştir. Başarı testinin
kapsam geçerliğini sağlamak için belirtke tablosu hazırlanmış ve uzman
görüşleri alınmıştır. Her bir kazanıma yönelik en az iki soru içeren test,
örneklemde yer alan özel yetenekli öğrencilere pilot çalışma olarak
uygulanmıştır. Elde edilen veriler SPSS 20 paket programı ve Excel kullanılarak
analiz edilmiştir. Her bir soru maddesi için madde güçlük ve ayırt edicilik
indeksleri hesaplanmıştır. Bu süreç sonunda bir sorunun testten çıkarılmasına
karar verilmiştir. Güvenirlik hesaplamaları sonucunda KR20  iç tutarlık katsayısı .87 olarak hesaplanmış
ve faktör analizi sonucunda testin 5 faktörlü bir yapıya sahip olduğu
bulunmuştur. Elde edilen bulgular ışığında özel yetenekli öğrencilerin madde ve
değişim ünitesine yönelik başarı düzeylerini belirlemek amacıyla geliştirilen
testin geçerli ve güvenilir olduğu ifade edilebilir. 

Anahtar Kelimeler

Fen bilimleri, madde ve değişim, başarı testi, özel yetenekli öğrenci

Developing a Valid and Reliable Achievement Test for Matter and Change Unit in Science Course: Example of BİLSEM

Öz

In this
research, it was aimed to develop a valid and reliable achievement test for
matter and change unit in science course conducted in Science and Art Centers. In the research, survey,
quantitative research method, designs was used. The sample of the study
consisted of 115 gifted students studying at a Science and Art Center in the
Eastern Anatolia Region. In the development of achievement test, firstly, the
literature was examined and questions which were suitable for unit gains were
determined. In order to ensure the scope validity of the achievement test, a
table of specifications was prepared and expert opinions were obtained. The
test, which contained at least two questions for each acquisition, was applied
as a pilot study to the gifted students in the sample. Item difficulty and
discrimination indexes were calculated for each question item. At the end of
this process, it was decided to remove a problem from the test. As a result of
the reliability calculations, KR20 internal consistency coefficient was
calculated as .87 and as a result of factor analysis, it was determined that
consisted of 5-factor. In the light of the findings, it can be stated that the
test developed to determine the achievement level of the gifted students for
the matter and change unit is valid and reliable.

Anahtar Kelimeler

Science course, matter and change, achievement test, gifted students

Kaynakça

• Atılgan, H. (Ed.) (2013). Eğitimde ölçme ve değerlendirme (6. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Ayverdi, L. (2018). Özel yetenekli öğrencilerin fen eğitiminde teknoloji, mühendislik ve matematiğin kullanımı: Fetemm yaklaşımı. Doktora Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir.
• Balcı, E. & Tekkaya, C. (2000). Ölçme ve değerlendirme tekniklerine yönelik bir ölçeğin geliştirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 42-50.
• Bağcaz, E. (2009). Sorgulayıcı öğretim yönteminin öğrencilerin akademik başarısı ve fen ve teknoloji dersine yönelik tutumuna etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
• Bingöl, A. & Halisdemir, N. (2017). Üniversite öğrencilerinin temel bilgi teknolojileri dersine yönelik akademik başarı testi geliştirme çalışması. The Journal of Academic Social Science Studies, 54, 541-554.
• Birgili, B. (2014). Open Ended Questions As An Alternatıve To Multiple Choice: Dilemma In Turkish Examınation System. Mıddle East Technical University.
• Büyüköztürk, Ş. (2018). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı (24. Baskı), Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Büyüköztürk, S., Kılıç Çakmak, E., Akgün, O. E., Karadeniz, S. & Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri (16. Baskı). Pegem Akademi Yayıncılık, Ankara.
• Can, A. (2014). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi (2. Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Çakır, B.Z.O. (2011). The influence of argumentation based instruction on sixth grade students‟ attitudes toward science, conceptual understandings of physical and chemical change topic and argumentativeness. Yüksek Lisans, Ortadoğu Teknik Üniversitesi, İlköğretim Fen ve Matematik Alanları Eğitimi Bölümü, Ankara.
• Çalık, M. & Ayas, A. (2003). Çözeltilerde kavram başarı testi hazırlama ve uygulama. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(14), 1-17.
• Çardak, Ç. S. & Selvi, K. (2018). Öğretim ilke ve yöntemleri dersi için başarı testi geliştirme süreci. Akdeniz Eğitim Araştırma Dergisi,12(26), 379-406.
• Çepni, S., Bayrakçeken, S., Yılmaz, A., Semerci, Ç., Köse, E., Sezgin, F., Demircioğlu, F. & Gündoğdu, K. (2012). Ölçme Değerlendirme (5. Baskı). Pegem A yayıncılık.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. & Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi.
• De Vellis, R. F. (2012). Scale development: Theory and applications (3. ed.). Thousand Oaks, California: Sage.
• Ersoy, E. & Bayraktar. G. (2018). İlkokul 4. sınıf matematik dersi “ondalık gösterim” alt öğrenme alanına ilişkin başarı testi geliştirilmesi. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 46, 240-266.Evrekli, E., İnel, D., Balım, A. G. & Kesercioğlu, T. (2009). Fen öğretmen adaylarına yönelik yapılandırıcı yaklaşım tutum ölçeği: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Fen Eğitim Dergisi, 6(2),134-148.
• Gökçek, N. (2007). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin asit baz konusundaki başarılarına çoklu zeka kuramının etkisinin araştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Güler, N. (2017). Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme (10.Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Gültekin, M. (2017). Program geliştirmeye ilişkin temel kavramlar, Behçet Erol ve Taha Yazar (Editörler). Eğitimde program geliştirme ve değerlendirme (1. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Güneş-Yazar, O. & Nakipoğlu, C. (2019). Development of achievement test about unit of "nature and chemistry" for 9th grades: A validity and reliability study. Necatibey Faculty of Education Electronic Journal of Science and Mathematics Education 13(1), 76-104.
• Güngörmez, H.G. & Akgün, A. (2018). Ortaokul öğrencilerinin fen bilimleri dersindeki kuvvet ve enerji ünitesine yönelik akademik başarı testi geliştirme çalışması. Diyalektolog Ulusal Sosyal Bilimler Dergisi, 18, 85-99.
• Fraenkel, J. K. & Wallen, N. E. (1996). How to design and evaluate research in education (3. edition). New York: McGraw-Hill, Inc.
• Haladyna, T. M. (1997). Writing test items to evaluate higher order thinking. Allynand Bacon: Needham Heights, MA.
• Hazır-Bıkmaz, F. (2002). Fen eğitiminde öz-yeterlik inancı ölçeği. Eğitim Bilimleri ve Uygulama, 1(2), 197-210.
• Kaşmer, N. (2011). Ortaöğretim 9. sınıf kimya dersi kimyasal değişim ünitesinde ön düzenleyici kullanımının öğrenci başarısına etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir.
• Kayışdağ, E. & Melekoğlu, M.A. (2019). Bilim ve sanat merkezlerinin eğitim programlarının öğrenci görüşlerine dayalı olarak değerlendirilmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20 (Özel Sayı), 175-202.
• Keçeci, G., Yıldırım, P. & Kırbağ Zengin, F. (2019). Sistemler akademik başarı testi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Ulusal Eğitim Akademisi Dergisi (UEAD), 3(1), 96-114.
• Kempa, R. (1986). Assessment in Science. Cambridge University Press, Cambridge, London.
• Kıngır, S. (2011). Argümantasyon tabanlı bilim öğrenme yaklaşımının öğrencilerin kimyasal değişim ve karışım kavramlarını anlamalarını sağlamada kullanılması. Doktora, Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Ortaöğretim Fen ve Matematik Alanları Eğitimi Bölümü, Ankara.
• Klufa, J. (2015). Multiple Choice Question Tests–Advantages and Disadvantages.
• Kösece, E. (2013). 6. sınıf öğrencilerinin fiziksel ve kimyasal değişim konusunu günlük hayat ile ilişkilendirmeleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
• Küçükahmet, L. (2002). Öğretimde planlama ve değerlendirme (13. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• MEB. (2016c). Bilim ve Sanat Merkezleri Yönergesi [Online]. (12 Haziran 2019), https://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2016_10/07031350_bilsem_yonergesi.pdf.
• MEB. (2017a). 2017‐ 2018 bilim ve sanat merkezleri öğrenci tanılama kılavuzu [Online]. (12 Haziran 2019), https://orgm.meb.gov.tr.
• Nur-Aydın, Ş.Z. (2018). Fen bilgisi dersi öğretiminde sanal laboratuvar uygulamasının kullanılması ve değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Ogan-Bekiroğlu, F. (2004). Ne kadar Başarılı?, Klasik ve Alternatif Ölçme Değerlendirme Yöntemleri ve Fizikte Uygulamalar (1. baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Öksüz, Y. & Güven Demir, E. (2019). Açık uçlu ve çoktan seçmeli başarı testlerinin psikometrik özellikleri ve öğrenci performansı açısından karşılaştırılması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(1), 259-282.
• Özeken, Ö.F. (2011). Probleme dayalı öğrenmenin asit-baz konusunun öğretiminde etkinliğinin incelenmesi. Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Pallant J. (2016). SPSS kullanma kılavuzu SPSS ile adım adım veri analizi. (S.Balcı ve B.Ahi, Çeviri). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Sarıtaş, E., Şahin, Ü. & Çatalbaş, G. (2019). Velilerin gözüyle BİLSEM. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 7(1), 114-133.
• Şimşek, A. (2009). Öğretim Tasarımı (1. baskı), Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Tabachnick, B.G. & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics (Sixth edition). New Jersey: Pearson Prentice Hall.
• Taşdemir, A. (2004). Fen bilgisi öğretmenliği kimya laboratuvarı dersinde çözeltiler konusunun öğrenilmesinde işbirlikli öğrenme yönteminin etkileri. Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Tatlı, Z. (2011). Ortaöğretim 9. sınıf kimyasal değişimler ünitesine yönelik sanal kimya laboratuvarı deneylerinin geliştirilmesi uygulanması ve değerlendirilmesi. Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Tekin, H. (2010). Eğitimde ölçme ve değerlendirme (20. Baskı). Ankara: Yargı Yayınevi.
• Turgut, M.F. (1983). Eğitimde ölçme ve değerlendirme metotları (2. Baskı). Ankara: Saydam Matbaacılık.
• Turgut, M. F. & Baykul, Y. (2012). Eğitimde ölçme ve değerlendirme (4. Baskı). Ankara: Pegem Akademi
• Ziyafet, E. (2008). Fen ve teknoloji dersinde periyodik çizelgenin öğretiminde 5E modelinin öğrenci tutum ve başarısına etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.