DOĞU KARADENİZ KIYI KUŞAĞINDAKİ DOĞAL AFETLERE BİR ÖRNEK: 21 EYLÜL 2016 TARİHLİ BEŞİKDÜZÜ SELİ VE HEYELANLARI

Yıl 2017, Sayı: 36, 232 - 242, 10.07.2017

Yahya Kadıoğlu Harun Bağcı , Cihat Yılmaz

Öz

21 Eylül 2016 tarihinde, Doğu Karadeniz Bölümü’nün kıyı kesiminde
etkili olan yağışlar Trabzon İli Beşikdüzü İlçesi’nde uzun yıllık ortalamaların
üzerine çıkmıştır. Öğleden sonra saat 15.00 sularında başlayan yağmur şiddetli
bir şekilde devam etmiş ve birkaç saat içerisinde afete dönüşmüştür. Beşikdüzü
İlçe Merkezi’ndeki Cumhuriyet, Fatih ve Vardallı mahalleleri selden zarar
görmüştür. Bu mahallelerde sokaklar ve caddeler adeta göle dönmüş, arama ve
kurtarma çalışmaları güçlükle yürütülmüştür. İlçe Merkezi’nde selden dolayı 550
işyeri ve 73 araç zarar görmüştür. Köylerde irili ufaklı onlarca heyelan meydana
gelmiştir. Heyelan olaylarına bağlı olarak 46 konut hasar görmüş, 6 konut
kullanılamaz hale gelmiştir. Köylerdeki heyelanlarda üç kişi hayatını kaybetmiş,
dört büyükbaş hayvan telef olmuş ve yaklaşık 3500 dekar tarım arazisi zarar
görmüştür.

Anahtar Kelimeler

Sel, yağış, heyelan, afet, yerleşme

An Example of Natural Disasters in Eastern Black Sea Coastline: Flood and Landslides of Beşikdüzü on 21 September 2016

Öz

On 21 September 2016, precipitations affecting
coastline of Eastern Black Sea Region raised above average of long years in
Beşikdüzü district of Trabzon province. Rainfall starting about at 15.00 in the
afternoon continued heavily and turned into a natural disaster within a few
hours.  Cumhuriyet, Fatih, and Vardallı
neighborhoods in the District Center of Beşikdüzü were damaged by the flood.
Streets and avenues in these neighborhoods virtually turned into a lake, search
and rescue operations were carried out hardly. 
550 workplaces and 73 vehicles in the district center were damaged by
the flood. Large and small tens of landslides occurred in the villages
subjected to the district. Based on landslide events, 46 dwelling houses were
damaged and 6 dwelling houses became unusable. Landslides in villages caused 3
people to loss their lives, 4 bovine animals to perish, and about 3500 decares
of agricultural areas to be damaged.

Anahtar Kelimeler

Flood, precipitation, landslide, natural disaster, settlement

Kaynakça

• Akyol, İ. H. (1948-1949). Türkiye’de akarsu rejimleri I. Türk Coğrafya Dergisi, 11, 1-34.
• Atalay, İ. (2004). Doğa Bilimleri Sözlüğü. Coğrafya, Ekoloji, Ekosistem (Botanik, Jeoloji, Orman, Toprak). İzmir: META Basım Matbaacılık.
• Baloğlu, R. B., Çelik, E., Kul, R. & Uzun, R. (2003). Doğu Karadeniz kırsal alanında ulaşım sorunları. Doğu Karadeniz Bölgesinde kırsal alanda ulaşım, yerleşim sorunları ve çözümleri sempozyumu bildiriler kitabı içinde (s. 23-34).
• Baltacı, H. (2010). Doğu Karadeniz Bölgesi (Rize, Trabzon, Giresun) heyelan-yağış ilişkisinin incelenmesi ve minimum eşik değerlerinin belirlenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İTÜ Avrasya Yer Bilimleri Enstitüsü, İstanbul).
• Bayrak, T. & Ulukavak, M. (2009). Trabzon heyelanları. Electronic Journal of Map Technologies, 1(2), 20-30.
• Canik, B.(1997). Mühendislik Jeolojisi (Ders Notları). Ankara: Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Yayınları No:43.
• Çelik, F. (2003). Seller ve heyelanlar bölgesi Doğu Karadeniz kırsalında köy yolu sorunu ve bazı öneriler. Trabzon: Doğu Karadeniz Bölgesinde Kırsal Alanda Ulaşım, Yerleşim Sorunları ve Çözümleri Sempozyumu Bildiriler Kitabı İçinde (s. 2-12).
• Doğu, A.F., Çiçek, İ. & Gürgen, G. (1989). 23 Haziran 1988 Çatak Heyelanı (Trabzon-Maçka). Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Coğrafya Bilim ve Uygulama Kolu, Coğrafya Araştırmaları Dergisi, 1(1), 103-107.
• Erdaş, O.(1992). Bitki örtüsü ve özellikle bitki kökleri ile zemin arasındaki ilişkilerin heyelanların önlenmesi ve mühendislik biyolojisi açısından incelenmesi. Trabzon: Türkiye 1.Ulusal Heyelan Sempozyumu Bildiriler Kitabı İçinde (s. 108-118).
• Erguvanlı, K. (1952). Trabzon-Gümüşhane Arasındaki Ponditlerden Bir Kesit. Ankara: TJK Bülteni, Cilt III, No: 2.
• Filiz, M. & Avcı, H. (2013). Trabzon İlinde meydana gelen heyelanlar ve heyelanların bölgeye etkileri. SDÜ International Technologic Science, 5(3), 31-38.
• Görcelioğlu, E. (2003). Sel ve Çığ Kontrolü. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Yayınları, No:4415/473.
• Gürgen, G. (2004). Doğu Karadeniz Bölümü’nde maksimum yağışlar ve taşkınlar açısından önemi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(2), 79-92.
• Güven, İ. H. (1998). Türkiye Jeoloji Haritaları (1/100.000) Ölçekli). Ankara: M.T.A. Genel Müdürlüğü Trabzon Paftaları, No: 58.
• Kadıoğlu, Y. (1996). Vakfıkebir’de çay tarımının coğrafi esasları. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Kalay, H. Z. (1990). Doğal su döngüsü içinde bitki ve toprak öğelerinin Trabzon sel olayı bakımından ekolojik değerlendirilmesi. Trabzon: Trabzon ve Yöresi 20 Haziran 1990 Sel Felaketi Sempozyumu Bildiriler Kitabı İçinde, (s. 284-298).
• Özcan, E. (2006). Sel olayı ve Türkiye. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi 26(1), 35-50
• Pekcan (Yalçıner), N. (1993-1996). Karadeniz Bölgesi heyelanları ve önlenmesi yolunda önerilerimiz. İstanbul Üniversitesi Coğrafya Dergisi, 4, 137-141.
• Sür, Ö. (1972). Heyelan olaylarına sebep olan faktörler ve bunların Türkiye’de etkili olduğu alanlar. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Coğrafya Araştırma Dergisi, 5, 215-222.
• Şahin, C & Sipahioğlu, Ş. (2003). Doğal Afetler ve Türkiye. Gündüz Eğitim ve Yayıncılık. (Genişletilmiş 2. Baskı). Ankara.
• Şahin, K. (2002). Çarşamba Ovası ve yakın çevresinde sel felaketi (27 Mayıs 2000). Türk Coğrafya Dergisi, 39, 79-95.
• Tarhan, F. (1992). Doğu Karadeniz heyelanlarına genel bir bakış. Trabzon: Türkiye 1.Ulusal Heyelan Sempozyumu Bildiriler Kitabı İçinde (s. 38-63).
• Tunçdilek, N. (1955). Türkiye’de Rölyef Şekilleri ve Arazi Kullanımı. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Deniz Bilimleri ve Coğrafya Enstitüsü.
• Uzun, A. (1992). Kop Dağı Heyelanı. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7, 272-282.
• Yurt, R. (2012). Doğu Karadeniz Bölümü doğal afet planlarının hazırlanması. TÜCAUM VII, Coğrafya Sempozyumu Bildiriler Kitabı İçinde (s. 2-17), Ankara.
• Zaman, M. (1996). Tonya’nın coğrafi etüdü. (Yayımlanmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum).
• Zaman, M. (2004). Vakfıkebir İlçesi’nin Coğrafyası. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Yayınları, No:937.