FAALİYET KİRALAMASI İŞLEMLERİNİN AKTİFLEŞTİRİLMESİNİN FİNANSAL TABLOLARA VE FİNANSAL ORANLARA ETKİSİNİN BORSA İSTANBUL ŞİRKETLERİ ÜZERİNDE İNCELENMESİ

Yıl 2017, Cilt: 19 Sayı: 2, 456 - 478, 01.06.2017

Destan Halit Akbulut

Öz

Bu çalışmada kiralama işlemlerinin raporlanmasına ve
muhasebeleştirilmesine yeni bir yaklaşım getiren Uluslararası Finansal
Raporlama Standardı 16 (UFRS 16): Kiralama İşlemleri Standardının kiracı taraf
açısından öngördüğü değişimlerin etkileri incelenecektir. Faaliyet kiralaması işlemlerine
ilişkin raporlama ve muhasebeleştirmede önemli yenilikler getiren bu Standardın
önerdiği temel ilke, şirketlerin kiralama işlemlerinden kaynaklanan varlık ve
yükümlülüklerin, bilanço aktif ve pasif hesaplarında raporlanmasıdır. Böylece
faaliyet kiralaması işlemlerinin aktif ve pasifte raporlanmasını gerektirmeyen
ve bu yüzden eleştirilen mevcut modelin iyileştirilmesi hedeflenmektedir. Bu çalışma kapsamında yapılan araştırmada Borsa
İstanbul’da faaliyet gösteren 110 firmanın 2014 ve 2015 yıllarına ait konsolide
finansal tabloları ve finansal tablo dipnotları ile Datastream veri tabanından
alınan veriler kullanılmıştır. Türkiye’ye uyarlanan Imhoff yöntemi ile
aktifleştirme yapılmıştır. T testi ile varlıklar, yükümlülükler ve özkaynaklar
ile varlık kârlılığı, borç/özkaynak oranı, özkaynak kârlılığı ve borç/varlık
oranı değişkenlerinin aktifleştirme öncesi ve sonrasında oluşan farklarının
anlamlı olup olmadığı test edilmiştir. Analiz sonucunda, bazı yıllar için büyük
ölçüde önceki çalışmalarda elde edilen etkilere benzer sonuçlara ulaşılmakla
birlikte yıllar arası farklılıklar gözlenmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Kiralama İşlemleri, Faaliyet Kiralaması, Aktifleştirme, UFRS 16

EXAMINATION OF LISTED COMPANIES IN ISTANBUL STOCK EXCHANGE ABOUT THE IMPACT OF OPERATING LEASE CAPITALISATION ON FINANCIAL STATEMENTS AND FINANCIAL RATIOS

Öz

In this
study, the changes of operating leases for the lessees which are required by
International Financial Reporting Standards 16 (IFRS 16) that sets out a new
approach to the financial reporting and accounting of leases are examined. The core
principle proposed by this standard that brings important innovations to
reporting and accounting of leases, is to report the leased assets and leased
liabilities of the companies on the balance sheet. Thus, the current model,
which does not require operating leases to be reported on the balance sheet and
therefore is criticized, will be improved. Within the scope of this research, the consolidated
financial statements and footnotes of the selected companies and data from
Datastream database for the years 2014 and 2015 are used. The Imhoff method
adapted to Turkey is used for the capitalisation. T-test is used to determine
if there is a significant difference between the before and after
capitalization values of the balance sheet items: total assets, total
liabilities, total shareholders’ equity and the ratios: return on assets, debt
to equity, return on equity, debt to asset. As a result of the analysis, we
have substantially achieved similar results with previous studies however there
are differences between the years.

Anahtar Kelimeler

Leasing, Operating Lease, Capitalisation, IFRS 16

Kaynakça

• Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S. Ve Yıldırım, E. 2010. Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri SPSS Uygulamalı. Sakarya Yayıncılık s.386. 6. Baskı.
• Amrik, S. 2011. A Restaurant Case Study Of Lease Accounting Impacts Of Proposed Changes In Lease Accounting Rules", International Journal of Contemporary Hospitality Management, 23(6), 820 – 839.
• Ashton, R. 1985. Accounting For Finance Leases: A Field Test. Accounting & Business Research (Wolters Kluwer UK), 15(59), 233-238.
• Barone, E., Birt, J., & Moya, S. 2014. Lease Accounting: A Review of Recent Literature. Accounting In Europe, 11(1), 35-54.
• Beattie, V., Edwards, K., & Goodacre, A. 1998. The Impact Of Constructive Operating Lease Capitalisation On Key Accounting Ratios. Accounting & Business Research (Wolters Kluwer UK), 28(4), 233-254.
• Bennett, B. K., & Bradbury, M. E. 2003. Capitalizing Non-cancelable Operating Leases. Journal Of International Financial Management & Accounting, 14(2), 101-114.
• Duke, J. C., Hsieh, S., Su, Y. 2009. Operating And Synthetic Leases: Exploiting Financial Benefits In The Post-Enron Era. Advances in Accounting, incorporating Advances in International Accounting, 25(1), 28-39.
• Durocher, S. 2008. Canadian Evidence on the Constructive Capitalization of Operating Leases. Accounting Perspectives, 7(3), 227-256.
• Ely, K. M. 1995. Operating Lease Accounting and the Market's Assessment of Equity Risk. Journal Of Accounting Research, 33(2), 397-415.
• Fülbier, R. U., Silva, J. L., & Pferdehirt, M. H. 2008. Impact Of Lease Capitalization On Financial Ratios Of Listed German Companies**. Schmalenbach Business Review : ZFBF, 60(2), 122-132,134-136,138-144.
• G4+1. 1996. Accounting For Leases: A New Approach. Financial Accounting Series, 163-A.
• G4+1. 2000. Leases: Implementation Of A New Approach. Financial Accounting Series, 206-A.
• http://www.iasplus.com/en/standards/ifrs/ifrs-16. (Erişim Tarihi: 15 Şubat 2016).
• IFRS, Exposure Draft ED/2013/6 Leases. 2013.
• IFRS, IAS 17: Leases. 2010.
• IFRS, IFRS 16 Leases. 2016.
• IFRS 16 Leases, Effects Analysis, Ocak 2016.
• Imhoff Jr. E. A., Lipe, R., & Wright, D. W. 1993. The Effects of Recongition Versus Disclosure on Shareholder Risk and Executive Compensation. Journal Of Accounting, Auditing & Finance, 8(4), 335-368.
• Imhoff Jr., E. A., Lipe, R. C., & Wright, D. W. 1997. Operating Leases: Income Effects of Constructive. Capitalization.Accounting Horizons, 11(2), 12-32.
• Imhoff, Jr. E. A., Lipe, R. C., & Wright, D. W. 1991. Operating leases: Impact of constructive capitalization. Accounting Horizons, 5(1), 51.
• Nelson, A. T. 1963. Capitalizing Leases--the Effect On Financial Ratios. Journal of Accountancy (Pre-1986), 116(000001), 49.
• Wong, K., & Joshi, M. 2015. The Impact of Lease Capitalisation on Financial Statements and Key Ratios: Evidence from Australia. Australasian Accounting Business & Finance Journal, 9(3), 27-44.