Malatya İli Turgut Özal Tabiat Parkının Rekreasyon Potansiyelinin Belirlenmesi

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 1, 1 - 25, 08.07.2022

Aykut Rüzgar , Halit Koçak , Metin Demir

https://doi.org/10.30785/mbud.972817

Cited By: 3

Öz

Şehirler sahip oldukları imkanlar ile insanlara büyük kolaylıklar sunmaktadır. Ancak yoğun nüfus ve iş temposu sebebiyle kırsal alanlara göre daha stresli bir yaşam ortamı oluşturduğu için kentlerdeki insanlar serbest zamanlarında çeşitli doğal mekanları tercih etmektedir. Bu mekanlar; Milli Parklar, Doğa Parkları, Kent ormanları, Tabiat Anıtları veya Tabiat Parkları olabilmektedir. Tabiat Parkları; tahrip edilmemiş doğal yapıları, doğa ve yaban hayatı ile iç içe olmaları, manzara güzelliği gibi imkanları bir arada sunan ve ziyaretçilerini memnun edip bu imkanları sunmasından dolayı Turgut Özal Tabiat Parkı çalışma sahası olarak seçilmiştir. Malatya ili, Battalgazi ilçesinde bulunan Turgut Özal Tabiat Parkında yapılan çalışmada, Gülez (1990) tarafından geliştirilen rekreasyonel mekanların potansiyelinin belirlendiği yöntem kullanılarak alanın rekreasyonel potansiyeli incelenmiştir. Elde edilen bulgular ışığında Turgut Özal Tabiat Parkı’nın rekreasyon değerinin %78 olduğu belirlenmiştir. Gülez Yöntemine göre %75 ve üzeri bir puana sahip rekreasyon alanları çok yüksek potansiyele sahip alanlar olarak kabul edilmektedir. Bu bağlamda çalışma alanının daha iyi rekreasyonel bir hizmet verebilmesi için alanda görülen eksiklikler tespit edilip giderilebilmesi için öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Tabiat parkı, rekreasyon, Gülez yöntemi, Malatya

Teşekkür

Makalede, ulusal ve uluslararası araştırma ve yayın etiğine uyulmuştur. Çalışmada etik kurul izni gerekmemiştir.

Determination of the Recreation Potential of Turgut Özal Natural Park in Malatya

Öz

Cities offer great advantages to people with the opportunities they have. Same time; Because cities have a dense population and a more stressful living environment than rural areas due to their busy pace of work, people living in cities prefer various natural places in their free time. These places can be National Parks, Nature Parks, Urban Forest, Natural Monument, or Nature Parks. Nature Parks; These areas offer opportunities such as unspoiled natural structures, nature and wildlife intertwined with nature and wildlife, and the beauty of the landscape. In the study conducted in Turgut Özal Nature Park, located within the borders of Battalgazi district of Malatya city, the recreational potential of the nature park was investigated using the method of 'determining the potential of recreational spaces' developed by Gülez (1990). It has been determined that the recreation value of Turgut Özal Nature Park is 78%. Recreation areas with a score of 75% and higher according to the Gülez method are considered as 'areas with very high potential'. Therefore, suggestions are proposed to identify and remedy the deficiencies in the field to provide a better recreational service in the study area.

Anahtar Kelimeler

Nature park, recreation, Gulez method, Malatya City

Kaynakça

• Akten, M. ve Akten, S. (2011, Şubat). I. Ulusal Sarıgöl İlçesi ve Değerlendirme Sempozyumu. Rekreasyon Potansiyellerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Model Yaklaşımı. Manisa.
• Akten, M. (2003). Isparta İlindeki Bazı Rekreasyon Alanlarının Mevcut Potansiyellerinin Belirlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 4(2), 115-132. ISSN: 1302-7085.
• Akten, S. ve Gül, A. (2014). Korunan Doğal Alanlarda Ziyaretçilerin Olası Etki Düzeyleri Önlem ve Standartların Belirlenmesi (Gölcük Tabiat Parkı Örneği). SDÜ Orman Fakültesi Dergisi, 15(2), 130-139.
• Altunkasa, M. ve Uzun, G. (1991). Rekreasyonel Planlamada Arz ve Talep. Çukurova Üniversitesi Yayınları, 6-80. Adana.
• Avrupa Sürdürülebilir Turizm Tüzüğü. (2010). Avrupa Federasyonu. Erişim Adresi (04.12.2021): https://www.europarc.org/. s.23. Almanya.
• Brabyn, L., Sutton, S. (2013). A Population based assessment of the geographical accessibility of outdoor recreation opportunities in New Zealand, Applied Geography, 40, 124-131.
• Başaran, M.A., Demir, M., Ayhan, Y., Ağyürek, C., Okutucu, M.A. ve Öksüz, S. (2020). Orman İçi Dinlenme Yerlerini Kullanan Ziyaretçilerin Talep ve Beklentilerinin Belirlenmesi: Erzurum Örneği. Turk J Biod, 3(1): 32-42. e-ISSN:2667-4386.
• Birleşmiş Milletler. (2018). Birleşmiş milletler dünya kent raporu. Erişim Adresi (23.04.2021): https://turkey.un.org/2018-Kentler-raporu
• Bozkurt, S.G., (2016). Gürün (Sivas) İlçesinin rekreasyon kaynaklarının belirlenmesi ve değerlendirilmesi. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 66(1),318-328.
• Can, E. (2015). Boş zaman, rekreasyon ve etkinlik turizmi ilişkisi. İstanbul Sosyal Bilimler Dergisi, (10), 1-17. ISSN: 2147- 3390. 2015.
• Caner, A.M. ve Demir, M. (2020). Erzincan Girlevik Şelalesi ve yakın çevresine gelen ziyaretçilerin rekreasyonel talep ve isteklerinin belirlenmesi. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 21(1). 1-12. ISSN:2146-1880, E-ISSN: 2146-698X.
• Çalık, F., Başer, A., Ekinci, N.M. ve Kara, T. (2013). Tabiat parklarının sportif rekreasyon potansiyeli modellemesi (Ballıkayalar Tabiat Parkı Örneği). Spor Yönetimi ve Bilgi Teknolojileri Dergisi, 8(2), 35-52. ISSN: 1306-4371
• Demir, M., Güven, M. ve Okutucu, M.A. (2013). A Study on Determinatıon of Recreational Potential and User Satisfaction in the Forest Recreation Place in Oltu Uzunoluk. International Caucasian Forestry Symposium. 24-26 October, Artvin, 700-711.
• Demirel, Ö. (1999). Çoruh Havzası (Yusufeli Kesimi) doğal kaynak değerlerinin rekreasyon ve turizm potansiyeli açısından değerlendirilmesi üzerine bir araştırma. Turkish Journal of Agriculture and Forestry. 23 (supp5), 1103-1112. ISSN: 1300-011X / 1303-6173.
• Doğanay, H. (2001). Türkiye Turizm Coğrafyası. 3. Basım, Çizgi Kitapevi Yayınları, Konya.
• Göker, G., Ünlüönen, K. (2019). Açık alanlarda yapılan doğa temelli rekreatif etkinlikler ve destinasyon markalaşması: Ilgaz Dağı Milli Parkı Örneği. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 10(70), 774-789.
• Göktuğ, T.H., Yıldız, N.D., Demir, M. ve Bulut, Y. (2014). Taşıma kapasitesi kurmamınım milli parklarda oluşum-gelişim ve modelleme süreci. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 44(2), 195-206. ISSN: 1300-9036.
• Gül, A. (2003). Orman İçi Rekreasyonu. SDU. Orman Fakültesi Ders Notları, Isparta.
• Gül, S. ve Yılmaz, A. (2019). Samsun Kıyı Şeridinin rekreasyon potansiyelinin Gülez’in açık hava rekreasyon potansiyelinin değerlendirilmesi yöntemi ile belirlenmesi, Coğrafi Bilimler Dergisi/Turkish Journal of Geographical Sciences, 17(2), 318-344, dio:10.33688/aucbd.567426.
• Gülez, S. (1990). Orman içi rekreasyon potansiyelinin belirlenmesi için bir değerlendirme yöntemi. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, A (40,2), 132-147.
• Hacıoğlu, N., Gökdeniz, A ve Dinç, Y., (2009). Boş zaman ve Rekreasyon Yönetimi Örnek Animasyon Uygulamaları. Detay Yayıncılık, ISBN:978-975-8326-63-1, Güncellenmiş İkinci Baskı, Ankara.
• Karaşah, B. (2017). Kentsel ve kırsal rekreasyon alanlarına yönelik kullanıcı tercihlerinin belirlenmesi ‘Artvin Kenti örneği’. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 19(1), 58-69.
• Koç, N. (1991). AÜZF. Peyzaj Mimarlığı Bölümü Rekreasyon Ders Notları. Ankara.
• Koçyiğit, M., Yıldız, M. (2014). Yerel yönetimlerde rekreasyon uygulamaları: Konya Örneği. International Journal of Science Culture and Sport, 2, 211-223.
• Korunan Alanlarda Sürdürülebilir Turizm. (2017). Avrupa Federasyonu. Erişim Adresi (04.12.2021): https://www.europarc.org/. Almanya.
• Kurdoğlu, O. ve Düzgüneş, E. (2011). Artvin Kent Ormanının rekreasyon olanakları ve kullanıcı tercihlerinin irdelenmesi. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 12 (2),201-213.
• Mansuroğlu, S. (2002) Akdeniz Üniversitesi öğrencilerinin serbest zaman özellikleri ve dış mekan rekreasyon eğilimlerinin belirlenmesi. Akdeniz Üniversitesi Ziraat fakültesi Dergisi, 15 (2), 53-62.
• Mesire Yeri Yönetmeliği. (2013,05.03). Resmi Gazete (Sayı: 28578). Erişim Adresi: https://web.ogm.gov.tr/ekutuphane/Tebligler/Mesire%20Yerleri%20Uygulama%20Tebli%C4%9Fi.pdf
• Meteoroloji Genel Müdürlüğü. (2021). Malatya kenti iklim verileri. Erişim Adresi (23.04.2021): https://mgm.gov.tr/veridegerlendirme/il-ve-ilceler-istatistik.aspx?m=MALATYA
• Onat, F. (1998). Yeşil Alan Kullanıcılarının Memnuniyet Derecelerinin Değerlendirilmesi: Beşiktaş İlçesi Örneği. (Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul) Erişim adresi: https://polen.itu.edu.tr/xmlui/handle/11527/17132
• Özçalık, M. ve Kumru, S.N. (2019). Kapıçam Tabiat Parkının Gülez Yöntemine göre rekreasyon potansiyelinin belirlenmesi. Turkish Journal of Forest Science, 3, (2):129-141.
• Schwilgin, F.A. (1974). Town Planning Guidelines. Department of Public Works, Ottowa (Revised Edition)
• Serarslan, M. Zahit ve Bakır, M. (1988). Turizm Pazarlamasında Sporun Yeri ve Türkiye Açısından Değerlemesi, Pazarlama Dünyası, Mayıs- Haziran, Yıl:2 Sayı:9, ss.28-30.
• Sever, R. (2008). Malatya’daki hava kirliliğine coğrafi bakış/ A geographical look at the air pollution In Malatya. Doğu Coğrafya Dergisi, 13(20):59-79.
• Surat, H., Surat B.Z. ve Özdemir, M. (2014). II. Ulusal Akdeniz Orman ve Çevre Sempozyumu. Korunan Alanların Rekreasyonel Kullanımı ve Yerel Halkın Farkındalığı: Borçka Karagöl Tabiat Parkı Örneği. Isparta.
• Surat, H. (2017). Gülez Yöntemine göre deriner baraj gölü ve yakın çevresi rekreasyonel potansiyelinin değerlendirilmesi ve alan kullanım önerilerinin geliştirilmesi. KSÜ Doğa Bilimleri Dergisi. 20(3): 247-257.
• Surat, H. (2018). Baraj Gölü ve Çevrelerinin Rekreasyonel Kullanımına Yönelik Potansiyellerinin Belirlenmesi ve Değerlendirilmesi Üzerine Bir Araştırma; Deriner Barajı Örneğinde. Journal of International Social Research. 11(61):996-1010.
• Turgut Özal Tabiat. (2021). Turgut Özal tabiat parkı tescil tarihi. Erişim adresi (12.08.2021): http://turgutozal.tabiat.gov.tr/
• Türkiye İstatistik Kurumu. (TÜİK). (2021). Malatya kenti nüfus verileri. Erişim Adresi (23.04.2021): https://cip.tuik.gov.tr/#
• Ulutaş, A. (2019). Kubbe Dağı (Kale/Malatya) Florası. (Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi, Malatya). Erişim adresi. http://abakus.inonu.edu.tr/xmlui/handle/11616/14791
• Yeşil, P. ve Hacıoğlu, V. (2018). Limni Gölü Tabiat Parkı peyzaj değerlerinin rekreasyonel açıdan değerlendirilmesi. Türk Tarım – Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi, 6(6): 680-688.
• Yılmaz, H., Karaşah, B. ve Yüksel Erdoğan, E. (2009). Gülez Yöntemine göre Kafkasör Kent Ormanının rekreasyonel potansiyelinin değerlendirilmesi. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 10(1): 53-61.
• Zencirkıran, M., Eraslan, E., Çetiner, S., Görür, A., Tanrıverdi, D. ve Çelik, B.H. (2017). Ballıkayalar ve Beşkayalar (Kocaeli) Tabiat Parkları peyzaj ve rekreasyon değerleri üzerine bir araştırma. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 31(2),157-175.