COVID-19 SALGININDA OKUL MÜDÜRLERİNİN OKUL YÖNETİMİNDE KARŞILAŞTIKLARI SORUNLAR VE BU SORUNLARLA BAŞA ÇIKMA STRATEJİLERİ

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 1, 1 - 14, 30.06.2020

Mehmet Özdoğru

Öz

Bu araştırmanın amacı COVID-19 salgınında okul müdürlerinin okul yönetiminde karşılaştıkları sorunları ve bu sorunlarla başa çıkma stratejilerini incelemektir. Nitel araştırma yöntemlerinden fenomenoloji deseninin kullanıldığı araştırmanın çalışma grubunu 17 okul müdürü oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Araştırma verilerinin çözümlenmesi içerik analizi tekniğine uygun olarak yapılmıştır. Araştırma sonucunda COVID-19 salgını sürecinde okul müdürlerinin okul yönetiminde karşılaştıkları sorunlar yönetimsel sorunlar, iletişim sorunları, finansman sorunu, planlama sorunları, personelle ilgili sorunlar, okul ikliminde yaşanan sorunlar, okul sağlığında yaşanan sorunlar ve eğitim-öğretim sürecinde karşılaşılan sorunlar olmak üzere 8 alt temada kümelenmiştir. Okul müdürleri bu sorunlarla başa çıkarken yönetimsel ve bireysel olmak üzere farklı stratejilere başvurduklarını belirtmiştir. Okul müdürleri yönetimsel strateji olarak diğer okul yöneticilerinden destek aldıklarını, okul yönetim ekibiyle istişare yaptıklarını, eğitim bölgesindeki diğer okul yönetimleriyle istişare yaptıklarını, uzaktan eğitim deneyimi olan öğretmenlerden yararlandıklarını, etkili izleme ve değerlendirme yaptıklarını, sorunların kaynağını tespit ettiklerini, teknoloji liderliği davranışları sergilediklerini, esnek yönetim anlayışıyla hareket ettiklerini, farklı iletişim araçlarını kullandıklarını ve iyi uygulamaları öğretmenlerle paylaştıklarını ifade etmişlerdir. COVID-19 salgını sürecinde okul müdürlerinin okul yönetiminde karşılaştıkları sorunlarla başa çıkarken ki bireysel stratejileri ise soğukkanlı ve sağduyulu davranma, inisiyatif alma, bireysel fedakârlıkta bulunma, problem çözme iradesini gösterme, etkili iletişim ve sabırlı olmadır. 

Anahtar Kelimeler

okul yönetimi, COVID-19, okul müdürü, sorun

Kaynakça

• Akar, H. (2016). Durum çalışması. A. Saban ve A. Ersoy (Ed.), Eğitimde nitel araştırma desenleri içinde (s. 111-149). Ankara: Anı.
• Akmansoy, V. (2012), Kaos teorisi ve eğitime yansımaları: Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi örneği, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Burdur
• Arslan, G. & Küçüker, E. (2016). Okul müdürlerinin planlama etkinlikleri ve stratejik planlamada karşılaşılan sorunlar. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(2) , 839-856.
• Bagwell, J. (2020). Leading through a pandemic: Adaptive leadership and purposeful action. Journal of School Administration Research and Development, 5(1), 30-34.
• Başaran, İ. E. & Çınkır, S. (2011). Türk eğitim sistemi ve okul yönetimi. Ankara: Ekinoks Yayınları.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç, E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri (13. baskı). Ankara: Pegem Yayınları.
• Can, E. (2020). Coronavirüs (Covid-19) pandemisi ve pedagojik yansımaları: Türkiye’de açık ve uzaktan eğitim uygulamaları. Açık öğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 6(2), 11-53.
• Çalık, T., Sezgin, F. & Çalık, C. (2013). Yönetimde problem çözme. (2. Baskı). Pegem Akademi.
• Çakın, M. & Külekçi Akyavuz, E. (2020). Covid-19 süreci ve eğitime yansıması: Öğretmen görüşlerinin incelenmesi. International Journal of Social Sciences and Education Research, 6(2) , 165-186.
• Dikmen, S. & Bahçeci, F. (2020). Covid-19 pandemisi sürecinde yükseköğretim kurumlarının uzaktan eğitime yönelik stratejileri: Fırat Üniversitesi örneği. Turkish Journal of Educational Studies, 7(2), 78-98.
• Döş, İ. & Cömert, M. (2012). İlköğretim okullarında kriz yönetimi hakkında okul müdürlerinin görüşleri Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(20), 1304-1329.
• Altun Ekiz, M. (2020). Beden eğitimi ve spor yüksekokulu öğrencilerinin karantina dönemindeki uzaktan eğitim ile ilgili görüşleri (nitel bir araştırma). Spor ve Rekreasyon Araştırmaları Dergisi, Covid-19 Pandemisi, 1-13.
• Erdoğan, İ. (2000). Okul yönetimi ve öğretim liderliği. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Harris, A. (2020). COVID-19–school leadership in crisis?. Journal of Professional Capital and Community. https://doi.org/10.1108/JPCC-06-2020-0045
• Harris, A. (2020). COVID-19–School Leadership In Crisis?, Journal of Professional Capital and Community, 5(3/4), 321-326.
• Huong, V., (2020). Factors affecting instructional leadership in secondary schools to meet Vietnam’s general education, Innovation International Education Studies, 13(2), 48-60.
• Kavrayıcı, C. & Kesim, E. (2021). School management during the Covid-19 pandemic: A qualitative study. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 27(1), 1005-1060.
• Keleş, H., Atay, D. & Karanfil, F. (2020). Covid 19 pandemi sürecinde okul müdürlerinin öğretim liderliği davranışları. Milli Eğitim Dergisi, Salgın Sürecinde Türkiye'de ve Dünyada Eğitim, 155-174.
• Kunnath, G. (2020). The Adaptive Challenge of Covid-19, https://www.roffeypark.com/leadership-and-management/the-adaptive-challenge-of-covid-19/ adresinden 08 Şubat 2021 tarihinde ulaşılmıştır.
• Külekçi Akyavuz, E. & Çakın, M. (2020). Covid-19 salgınının eğitime etkisi konusunda okul yöneticilerinin görüşleri. Turkish Studies, 15(4), 723-737.
• Memduhoğlu, H. B. & Meriç, E. (2014). Okul müdürlerinin eğitim yönetiminin işlevleri bağlamında yönetim sürecinde karşılaştıkları temel sorunlar. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(33), 653-666.
• Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). An expanded sourcebook qualitative data analysis. California: Sage.
• Özer, M. (2020). Educational policy actions by the ministry of national education in the times of COVID-19. Kastamonu Education Journal, 28(3), 1124-1129.
• Özer, M., Suna, E.H., Çelik, Z. & Aşkar, P. (2020). Covid-19 salgını dolayısıyla okulların kapanmasının eğitimde eşitsizlikler üzerine etkisi. İnsan Toplum, 10, 217-246.
• Pearson, C.M., Misra, S.K., Clair, J.A. & Mitroff, I. I. (1997). Managing the unthinkab¬le. Organizational Dynamics, 26(2), 51-64
• Saavedra, J. (2020). Educational challenges and opportunities of the Coronavirus (COVID-19) pandemic. https://blogs.worldbank.org/education/educational-challenges-and-opportunities-covid-19-pandemic. adresinden 09 Şubat 2021 tarihinde ulaşılmıştır.
• Saran, S. (2020). Technology: Digital Epiphany? COVID-19 and Our Tech Futures. In Insight Report Challenges and Opportunities in the Post-COVID-19 World (24–27). Geneva: World Economic Forum. www.weforum.org.
• Sarı, T. & Nayır, F. (2020). Pandemi dönemi eğitim: sorunlar ve fırsatlar. Turkish Studies, 15(4), 959-975.
• Sarıce, S.(2006). İlköğretim okulu müdürlerinin okul yönetiminde karşılaştıkları yönetimsel sorunlar (Esenler ilçesi Örneği), (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: İstanbul
• Schwab, K. & Malleret, T. (2020). Covid 19: The great reset. Geneva: World Economic Forum. Forum Publishing.
• Semerci, Y. & Çelik, P. (2002). İlköğretimde problemler ve çözüm yolları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetim, 30(30) , 205-218.
• Telli, S, & Altun, D. (2020). Coronavirüs ve çevrimiçi (online) eğitimin önlenemeyen yükselişi. Üniversite Araştırmaları Dergisi, 3(1), 25-34.
• Turan, S. (2020). Covİd-19 sürecinde okul müdürlerinin teknolojik liderliği Milli Eğitim Dergisi, Salgın Sürecinde Türkiye'de ve Dünyada Eğitim, 175-199.
• UNESCO. (2020). COVID-19 educational disruption and response, https://en.unesco.org/covid19/educationresponse, adresinden 08 Şubat 2021 tarihinde ulaşılmıştır.
• WORLD BANK. (2020). Education and COVID-19. https://www.worldbank.org/en/data/interacti¬ve/2020/03/24/world-bank-education-and-covid-19 adresinden 08 Şubat 2021 tarihinde ulaşılmıştır.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (10. basım). Ankara: Seçkin Yayıncılık.