Ortaöğretim Biyoloji, Fizik, Kimya ve Fen Bilimleri Derslerine Ait Öğretim Programlarının Marzano Taksonomisine Göre Analizi

Yıl 2021, Cilt: 17 Sayı: 1, 92 - 111, 15.04.2021

Kübra Çelikkaya Özlem Oktay , Ayşegül Yazar Samih Bayrakçeken , Nurtaç Canpolat

https://doi.org/10.17860/mersinefd.716221

Cited By: 1

Öz

Öğretimin kalitesine, eğitimin en önemli yönlerinden biri olan zengin ve derin bir müfredatla yön verilir. Bu programların yol haritaları olan kazanımların değerlendirilmesinde ise bilişsel sınıflandırmalar, yani taksonomiler kullanılmaktadır. Taksonomiler, öğretim programlarının hedeflerine ulaşmak için oluşturulan kazanımların anlaşılmasına yardımcı olur. Çalışma kapsamında bu taksonomilerden biri olan Marzano taksonomisi ele alınmıştır. Araştırmada; 2018 biyoloji, fizik, kimya ve fen bilimleri dersleri öğretim programları kazanımlarının, Marzano’nun yeni taksonomisine göre incelenmesi hedeflenmiştir. Çalışmada, nitel araştırma desenlerinden biri olan doküman incelemesi kullanılmıştır. Taksonominin bilgi ve bilişsel süreç boyutlarına göre toplam 731 kazanımın betimsel içerik analizi yapılmıştır. Çalışma verileri, frekans ve yüzdelik değerler hesaplanarak tablolaştırılmıştır. Analiz sonuçlarına göre, hiçbir disiplin alanında taksonominin bilgi boyutuna dahil edilen psikomotor alanına ait herhangi bir kazanım bulunmamıştır. Kazanımlar her disiplin alanında, bilgi boyutunda sadece bilgi ve zihinsel işlemler alanlarına dağılmıştır. Bilişsel boyutta ise, alma ve kavrama alanına giren kazanım sayısı oldukça fazladır. Üst düzey becerileri içeren analiz ve bilgiyi kullanma alanlarına giren kazanımlar ise daha az sayıda yer almakta veya hiç bulunmamaktadır. Çalışma sonuçlarının eğitmenler, kitap yazarları ve öğretim programı geliştiricilerine fikir vermesi beklenmektedir. Marzano’nun yeni taksonomisinin birçok farklı disiplinde öğretim programlarını değerlendirmede uygulanabilir olması sağlanmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Marzano taksonomisi, biyoloji, fizik, kimya, fen bilimleri, öğretim programları

Analysis of Secondary School Biology, Physics, Chemistry and Science Courses Curricula according to Marzano Taxonomy

Öz

The quality of teaching is guided by a rich and deep curriculum, one of the most important aspects of education. Cognitive classifications, namely taxonomies, are used to evaluate objectives as the road maps of these programs. Taxonomies help understand the objectives, which are created to achieve the goals of the curricula. As one of these taxonomies, Marzano taxonomy, is discussed in the study. The objectives of 2018 biology, physics, chemistry and science curriculum programs were examined according to the new taxonomy of Marzano. Document analysis, one of the qualitative research methods, was conducted. Descriptive content analysis of 731 objectives was performed with respect to the domains of knowledge and cognitive system of the taxonomy. Data were tabulated by calculating frequency and percentage values. Based on the analysis, there were no any objectives in the procedures of psychomotor in any discipline. Objectives are only distributed in the information and mental procedures in each discipline. In the cognitive process, the number of objectives in the area of retrieval and comprehension is quite high. The objectives that fall into the areas of analysis and knowledge utilization involving high-level skills, are fewer numbers or none at all. The findings of the study are expected to give insight to educators, book writers and curriculum developers. It should be ensured that the new taxonomy of Marzano is applicable in evaluating curriculums in many different disciplines.

Anahtar Kelimeler

Marzano taxonomy, biology, physics, chemistry, science, curricula

Kaynakça

• Amer, A. (2006). Reflections on Bloom’s revised taxonomy. Electronic Journal of Research in Educational Psychology, 4(1), 213-230.
• Anderson, L. W. ve Krathwohl, D.R. (2001). Taxonomy for learning, teaching and assessing: A revision of Bloom's taxonomy of educational objectives. Needham Heights, MA: Allyn & Bacon.
• Anderson, L. W. ve Krathwohl, D. R. (2010). Öğrenme öğretim ve değerlendirme ile ilgili bir sınıflama [A Taxonomy for Learning, Teaching, and Assessing] (Çev: D. A. Özçelik). Ankara: PegemA.
• Author, (2019).
• Ayvacı, H. Ş. ve Şahin, Ç. (2009). Fen bilgisi öğretmenlerinin ders sürecinde ve yazılı sınavlarda sordukları soruların bilişsel seviyelerinin karşılaştırılması. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(2), 441-455.
• Ayvacı, H. Ş., Alev, N. ve Yıldız, M. (2015). Öğrenme kazanımlarının tasarlanma sürecine ilişkin lisansüstü öğrencilerinin zihinsel modellerini belirlemeye yönelik bir çalışma. Kastamonu Eğitim Dergisi, 23(3), 1013-1030.
• Ayyıldız, Y., Aydın, A. ve Nakiboğlu, C. (2019). 2018 yılı ortaöğretim kimya dersi öğretim programı kazanımlarının original ve yenilenmiş Bloom taksonomisine göre incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 52, 340-376. doi: 10.21764 /maeuefd.540854
• Biggs, J. B. ve Collis, K. (1982). Evaluating the quality of learning: The SOLO taxonomy. New York: Academic Press.
• Bowen, G. A. (2009). Document analysis as a qualitative Research Method. Qualitative Research, 9, 27–40. doi: 10.3316/QRJ0902027
• Bümen, N. T. (2006). A revision of the Bloom’s taxonomy: A turning point in curriculum development. Eğitim ve Bilim, 31(142), 3-14.
• Cangüven, H. D., Öz, O., Binzet, G. ve Avcı, G. (2017). Milli Eğitim Bakanlığı 2017 fen bilimleri taslak programının yenilenmiş Bloom taksonomisine göre incelenmesi. International Journal of Eurasian Education and Culture, 2, 62-80.
• Demir, P. (2015). Yenilenmiş Bloom taksonomisine göre 2005 yılı sosyal bilgiler öğretim programında yer alan kazanımlar ve seviye belirleme sınav soruları. (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir (Tez No: 396923).
• Demirel, Ö. (2000). Kuramdan uygulamaya eğitimde program geliştirme. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Demir, E., Gacanoğlu, Ş. ve Nakiboğlu, C. (2017). 2013 kimya dersi öğretim programına yönelik öğretmen görüşleri doğrultusunda 2017 kimya dersi öğretim programının değerlendirilmesi. Journal of the Turkısh Chemical Society Dergisi, 2(2), 135-184.
• Dettmer, P. (2006). New Blooms in established fields: Four domains of learning and doing. Roeper Review, 28(2), 70-78.
• Deveci, İ. (2018). Türkiye’de 2013 ve 2018 yılı fen bilimleri dersi öğretim programlarının temel öğeler açısından karşılaştırılması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2), 799-825. doi: 10.17860/mersinefd.342260
• Doğan, Y. ve Burak, D. (2018). 4. sınıf fen bilimleri dersi kazanımlarının revize edilmiş Bloom taksonomisine göre incelenmesi. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 12(23), 34-56. doi: 10.29329/mjer.2018.138.3
• Eke, C. (2015). Dalgalar ünitesindeki kazanımların yenilenmiş Bloom taksonomisine göre incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Çalışmaları Dergisi, 4(2), 346-353.
• Eroğlu, D. ve Kuzu, T. S. (2014). Türkçe ders kitaplarındaki dilbilgisi kazanımlarının ve yenilenmiş Bloom taksonomisine göre değerlendirilmesi. Başkent University Journal of Education, 1(1), 72-80.
• Fleiss, J. L. (1971). Measuring nominal scale agreement among many raters. Psychological Bulletin, 7, 378-382.
• Hauenstein, A. D. (1998). A conceptual framework for educational objectives. Lanham, Maryland: University Press of America, Inc.
• Irvine, J. (2017). A comparison of revised Bloom and Marzano’s new taxonomy of learning. Research in Higher Education Journal, 3, 1-16.
• Karadağ, R. ve Kaya, Ş. (2017). Marzano taksonomisine göre ilkokul programlarındaki kazanımların değerlendirilmesi: Bir durum çalışması. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 10(2), 220-250. doi: 10.5578/keg.33169
• Kirk, J. ve Miller, M. L. (1986). Reliability and validity in qualitative research. Beverly Hills: Sage Publications.
• Marzano, R. J. (2001). Designing a new taxonomy of educational objectives. California: Corwin Press.
• Marzano, R. J. ve Kendall, J. S. (2007). The new taxonomy of educational objectives (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: Corwin Press.
• Marzano, R. J., Pickering, D. J., Arredondo, D. E., Blackburn, G. J., Brandt, R. S., Moffett, C. A., Paynter, D. E., Pollock, J. E. ve Whisler, J. S. (1997). Dimensions of learning teacher’s manual (2nd ed.). Aurora, CO: McREL.
• Mayer, R. E. (2002). Rote versus meaningful learning. Theory Into Practice, 41(4), 226-232.
• Webb, N. L. (2002). Alignment study in language arts, mathematics, science, and social studies of state standards and assessments for four states. Washington, DC: Council of Chief State School Officers.
• O’leary, Z. (2004). The essential guide to doing research. London: Sage Publications Ltd.
• Özdemir, M.S., Altıok, S. ve Baki, N. (2015). Bloom’un yenilenmiş taksonomisine göre sosyal bilgiler öğretim programı kazanımlarının incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(3), 363-375.
• Sönmez, V. (2015). Program geliştirmede öğretmen el kitabı. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Stahl, R. J., & Murphy, G. T. (1981). The domain of cognition: An alternative Bloom’s cognitive domain within the framework af an information processing model. ERIC Documents Reproduction Service No: ED 208 511.
• Tanık, N. ve Saraçoğlu, S. (2011). Fen ve teknoloji dersi yazılı sorularının yenilenmiş Bloom taksonomisine göre incelenmesi. TÜBAV Bilim Dergisi, 4(4), 235-246.
• Timofte, R. S. ve Siminiciuc, L. (2018). Utilisation of rasch model for the analysis of an instrument developed by mapping items to cognitıve levels of Marzano taxonomy. Acta Didactica Napocensia, 11(2), 71-78.
• Toledo, S. ve Dubas, J. M. (2016). Encouraging higher-order thinking in general chemistry by scaffolding student learning using Marzano’s taxonomy. Journal of Chemical Education, 93, 64-69.
• Viji, V. ve Benedict, K. Y. (2017). Conceptualization, theory and practice of Marzano’s taxonomy in science teaching: An objective portrayal by the investigator. Internatıonal Journal of Research Culture Society, 1(8), 193-200.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.
• Yüksel, S. (2007). Bilişsel alanın sınıflamasında (taksonomi) yeni gelişmeler ve sınıflamalar. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(3), 479-509.
• Yüksel Ayten, M. ve Hayırsever, F. (2019). Ortaöğretim programlarının öğrenci görüşlerine göre değerlendirilmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(2), 290-323. doi: 10.17860/mersinefd.569193
• Zorluoğlu, L.S., Şahintürk, A. ve Bağrıyanık, E. K. (2017). 2013 yılı fen bilimleri öğretim programı kazanımlarının yenilenmiş Bloom taksonomisine göre analizi ve değerlendirilmesi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 1-15.