İLKOKUL ÖĞRENCİLERİNİN SÖZLÜ TARİHE YÖNELİK TUTUMLARININ ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

Yıl 2018, Cilt: 47 Sayı: 219, 89 - 104, 15.08.2018

Halil İbrahim Sağlam , Sinem Sayımlı

Öz

Bu araştırma, ilkokul öğrencilerinin sözlü tarihe yönelik tutumlarının incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Bu amaçla iki alt boyuttan oluşan 15 maddelik

Sözlü Tarih Tutum Ölçeği (STTÖ) uygulanmıştır. Cronbach Alpha güvenirlik katsayısı .76 olan ölçek, varyansın % 46.62’sini açıklamaktadır. Ölçeğin alt boyutları “bireysel” ve “toplumsal”dır. Ölçek, 2017-2018 eğitim öğretim yılında Sakarya ilinde ilkokul 3 ve 4. sınıflarda öğrenim gören 817’si kız, 807’si erkek olmak üzere toplam 1624 öğrenciye uygulanmıştır. Veri toplama aracının geçerlik ve güvenirlik analizlerinden sonra veriler araştırmanın alt problemlerine göre analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda öğrencilerin cinsiyetlerine göre sözlü tarihe yönelik tutumlarının kız öğrenciler lehine; okul türüne göre devlet okuluna devam eden öğrenciler lehine; tarih konularından hoşlanma düzeyine göre tarih konularından hoşlanan öğrenciler lehine anlamlı bir şekilde farklılaştığı bulunmuştur. Sınıf düzeyinin, aile türünün öğrencilerin sözlü tarihe yönelik tutumlarını anlamlı bir şekilde farklılaştırmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Elde edilen bulgular literatür ışığında tartışılmış ve yeni araştırmalar için önerilere yer verilmiştir

Anahtar Kelimeler

Hayat Bilgisi, İlkokul, Sosyal Bilgiler, Sözlü Tarih, Sözlü Tarih Tutum Ölçeği

Kaynakça

• Ablak, S. (2016). Social Sciences and History Teacher Candidates’ Attitudes Toward Oral History
• Studies. Efe, R., Koleva, I., Atasoy, E. ve Curebal, İ. (Eds.). Developments in Educational Sciences. Sofia: St. Kliment Ohridski University Press.
• Akçalı, A. A. ve Aslan, E. (2012). Tarih öğretiminin iyileştirilmesi yolunda alternatif bir yöntem: Sözlü tarih. Kastamonu Eğitim Dergisi, 20(2), 669-688.
• Akbaba, B. ve Kılcan, B. (2012). Sözlü tarih çalışmalarına yönelik tutum ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışmaları. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 2(1), 1-10.
• Arslan, Y. (2013). Sözlü tarihin ortaöğretim öğrencileri üzerindeki yansımaları. Türk Tarih Eğitimi Dergisi, 2 (1), 1-29.
• Avcı Akçalı, A. ve Aslan, E. (2012). Tarih öğretiminin iyileştirilmesi yolunda alternatif bir yöntem: Sözlü tarih. Kastamonu Eğitim Dergisi, 20 (2), 669-688.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: PegemA Yayınları.
• Dutt Doner, K. M., Allen, S. ve Campanaro, K. (2016). Understanding the impact of using oral histories in the classroom. The Social Studies, 107(6), 257-265. doi: http://dx.doi.org/10 .1080/00377996.2016.1221792.
• Dündar, Ş. (2017). Preservice elementary school teachers’ opinions related to oral history as a teaching method in social studies. İlköğretim Online, 16(4), 1621-1643. doi: 10.17051/ ilkonline.2017.342981.
• Ekiz, D. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Erkuş, A. (2009). Davranış Bilimleri İçin Bilimsel Araştırma Süreci. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Ersoy, A. F. (2007). Sosyal bilgiler dersinde öğretmenlerin etkili vatandaşlık eğitimi uygulamalarına ilişkin görüşleri. Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, (Yayımlanmamış doktora tezi), Eskişehir.
• Gültekin, M. (2015). Çocuğun yaşamından dünyaya açılan pencere: Hayat bilgisi öğretim programı.
• M. Gültekin, (Ed). Hayat Bilgisi Öğretimi. Ankara: Nobel Yayınları.
• İncegül, S. (2010). Sosyal bilgiler dersinde örnek bir sözlü tarih uygulaması. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, (Yayımlanmamış yüksek lisans Tezi), İstanbul.
• Kabapınar, Y. ve Koç, M. (2013). Sözlü tarihe ilişkin bir uygulama olarak geçmişte ve günümüzde düğünler: Küçük tarihçiler/öğrenciler tarih yazıyor. Toplumsal Tarih, 236, 64-70.
• Kaplan, E. (2005). İlköğretim öğrencilerinin tarihsel düşünce becerilerinin sözlü tarih çalışmalarıyla geliştirilmesi. Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), İstanbul.
• Kaya, M. (2013). Sosyal bilgiler dersinde kullanılabilecek bir öğretim yöntemi olarak sözlü tarih: Amaç, içerik, uygulama. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), İstanbul.
• İlkokul Öğrencilerinin Sözlü Tarihe Yönelik Tutumlarının Çeşitli Değişkenler... Millî Eğitim Sayı 219 Yaz/2018 103
• Karasar, N. (2005). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kurtdede Fidan, N. (2015). Opinions of the classroom teachers about oral history method in social studies courses. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(1), 269-282.
• Lattimer, H., & Kelly, M. (2013). Engaging Kenyan secondary students in an oral history project: Education as emancipation. International Journal of Educational Development, 33(5), 476-486. doi: http://dx.doi.org/10.1016/j.ijedudev.2012.05.007. Milli Eğitim Bakanlığı [MEB], (2005). İlköğretim Sosyal Bilgiler Öğretim Programı. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü Basımevi.
• Özer, E. (2012). Sosyal bilgiler dersinde yerel ve sözlü tarih etkinliklerinin programlanması. Konya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Konya.
• Sağlam, H. İ. ve Sayımlı, S. (2018). Oral history attitude scale (OHAS) validity and reliability study. International Journal of Psychology and Educational Studies, 5(1), 1-8. http:// dx.doi.org/10.17220/ijpes.2018.01.001.
• Sarı, İ. (2002). Sosyal bilgiler dersi tarih ünitelerinde bir yöntem olarak sözlü tarih. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Ankara.
• Sarı, İ. (2007). Sosyal bilgiler öğretiminde sözlü tarih etkinliklerinin öğrenci başarı, beceri ve tutumlarına etkisi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, (Yayımlanmamış doktora tezi), Ankara.
• URL, 1. (1973). Milli Eğitim Temel Kanunu http://mevzuat.meb.gov.tr/html/temkanun_0/temelkanun_ 0.html. 27.02.2018 tarihinde alınmıştır.
• Yang, S. C., Chen, N. S. ve Chen, A. S. (2002). A student-generated web-based oral history project. Journal of Computer Assisted Learning, 18(3), 272-281. doi: 10.1046/j.0266- 4909.2002.00239.x.
• Yaşar, Ş. ve Gültekin, M. (2012). Anlamlı öğrenme için etkili öğretim stratejileri. C. Öztürk (Ed.). Sosyal Bilgiler Öğretimi. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Yazıcı, F. ve Mert, G. (2017). Sözlü tarih yönteminin 4. sınıf düzeyinde etkililiği. Turkish History Education Journal, 6(2), 324-342.