KILAVUZ KİTAPLARIN GEREKLİLİĞİ HAKKINDA SINIF ÖĞRETMENLERİNİN GÖRÜŞLERİ

Yıl 2019, Cilt: 48 Sayı: 222, 127 - 147, 15.05.2019

Ergün Yurtbakan , Lale Cerrah Özsevgeç

Öz

Bu araştırmanın amacı; ilkokulda kılavuz kitapların gerekliliğine ilişkin

sınıf öğretmenlerinin görüşlerini belirlemektir. Betimsel tarama modelinin kullanıldığı

araştırmanın örneklemini 5 farklı ilde görev yapmakta olan ve amaçlı

örnekleme yöntemiyle seçilen 89 sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Veri toplama

aracı olarak açık uçlu anket kullanılmıştır. Araştırmada, sınıf öğretmenlerinin

ilkokulda kılavuz kitapları kullanma durumları ve kılavuz kitaplara eklemek

ya da çıkarmak istedikleri bölümler, kılavuz kitapların gerekliliği ve hangi derslerde

kılavuz kitapları daha çok kullandıkları, kılavuz kitapların yapılandırmacı

yaklaşıma uygunluğu, psikomotor becerileri destekleme yeterlilikleri, çoklu

zeka kuramına göre zeka alanlarını ne kadar destekledikleri hakkındaki görüşleri

belirlenmeye çalışılmıştır. Betimsel analiz ile analiz edilen veriler frekans ve

yüzde ile tablolarda gösterilmiştir. Çalışma sonunda, sınıf öğretmenleri, kılavuz

kitapların öğretmene rehberlik etmesi nedeniyle gerekli olduğunu ve kılavuz

kitapların daha fazla etkinliğe ihtiyacı olduğunu belirtmişlerdir. Bunun yanında

sınıf öğretmenleri kılavuz kitapların öğrenci seviyesine uygun olmadığı için

kullanmadıklarını ve kılavuz kitaplara en çok Türkçe dersinde ihtiyaç duyduklarını

ifade etmişlerdir. Bunlara ek olarak sınıf öğretmenleri, kılavuz kitapların

yapılandırmacı yaklaşıma uygun olduğunu ifade etmişlerdir. Ayrıca sınıf öğretmenleri,

kılavuz kitaplardaki etkinliklerin psikomotor becerileri kazandırdığını

ve içindeki etkinliklerin çoklu zeka kuramının tüm zeka alanlarını desteklediğini

ifade etmişlerdir. Öğrenci seviyesine uygun, bol etkinlik içeren kılavuz kitapların

sınıf öğretmenlerine dağıtılması gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Yapılandırmacı yaklaşım, sınıf öğretmeni, öğretmen kılavuz kitabı

Kaynakça

• Akar, C. ve Yalçın, D. (2017). “İlkokul 4. Sınıf sosyal bilgiler Öğretmen Kılavuz Kitabında Yer Alan Kavramlar Listesinin Demokrasi ve Çok kültürlülük Kavramları Açısından İncelenmesi”, Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2, 435-450. Akınoğlu, O. (2004). “Yapılandırmacı Öğrenme ve Coğrafya Öğretimi”, Marmara Coğrafya Dergisi, 10, 73-94. Akınoğlu, O. (2011). Öğrenme-Öğretmede Yeni Yönelimler, (Ed: Behçet Oral). Öğrenme Öğretme Kuram ve Yaklaşımları, Pegem Akademi Yayıncılık, Ankara. Akkocaoğlu, N. (2009). MEB İlköğretim 5. Sınıf Türkçe Dersi Öğrenci Çalışma Kitabı ve Öğretmen Kılavuz Kitabının Yapılandırmacı Öğrenme Yaklaşımına Uygunluğunun İncelenmesi,Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara.
• Akpınar, B. (2010). “Yapılandırmacı Yaklaşımda Öğretmenin, Öğrencinin ve Velinin Rolü”, Eğitim Bir Sen Dergisi, 6(16). 15-20. Alkış-Küçükaydın, M. ve İşcan, A. (2017). “İlköğretim 3.Sınıf Türkçe Ders Kitapları ve Öğretmen Kılavuz Kitabının Yapılandırmacı Öğrenme Yaklaşımına Uygunluk Düzeyi”, Ana Dili Eğitim Dergisi, 5(1),1-13. DOI: 10.16916/aded.268692. Aydın, H. (2007). Felsefi temeller Işığında yapılandırmacılık, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara. Ayvacı, Ş. H. ve Çoruhlu, Ş, T. (2011). “İlköğretim 7. Sınıf Fen ve Teknoloji Öğretmen Kılavuz Kitabının Öğretmen Görüşlerine Dayalı Olarak Değerlendirilmesi” Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1), 25-37. Ayvacı, Ş. H. ve Er-Nas, S. (2009). “Öğretmen Kılavuz Kitaplarının Yapılandırmacı Kurama göre Öğretmen Görüşlerine Dayalı Olarak Değerlendirilmesi”, Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 3(2), 212-225. Bakar, E., Keleş, Ö. ve Koçakoğlu, M. (2009). “Öğretmenlerin MEB 6. Sınıf Fen ve Teknoloji Dersi Kitap Setleriyle İlgili Görüşlerinin Değerlendirilmesi”, Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 1, 41-50. Bayram, B. ve Baki, Y. (2014). “Ortaokul 6. Sınıf Türkçe Dersi Öğretmen Kılavuz Kitabının Çoklu Zekâ Kuramı Açısından Değerlendirilmesi”, Dil ve Edebiyat Eğitimi Dergisi, 9, 133-147. Bircan, M. A. ve Gökbulut, Y. (2014). “İlkokul 1.Sınıf Türkçe Öğrenci Çalışma Kitabı Ve Öğretmen Kılavuz Kitabı’nın Yapılandırmacı Öğrenme Yaklaşımına Uygunluk Düzeyi”, Cumhuriyet International Journal of Education-CIJE, 3(4), 49 – 60. Brooks, J, G. ve Brooks M, G. (1993). In Search Of Understanding: The Case For Constructivist Classrooms, Association For Supervision And Curriculum Development, Alexandria: Virginia. Büyüköztürk, Ş., Kılıç, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2010). Bilimsel Araştırma Yöntemleri, (4. Basım), Pegem A Yayıncılık, Ankara. Ceyhan, E., ve Yiğit, B. (2003). Konu Alanı Ders Kitabı İncelemesi, Anı Yayıncılık, Ankara. Ceylan, D. (2018). Kılavuz kitaplar neden kaldırıldı?. [Online]: https://www.memurlar.net/ haber/780492/ogretmen-kilavuz-kitaplari-neden-kaldirildi.html adresinden 26.02.2019 tarihinde edinilmiştir. Çandar, H. ve Şahin, A. E. (2013).”Yapılandırmacı Yaklaşımın Sınıf Yönetimine Etkilerine İlişkin Öğretmen Görüşleri”, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi [H. U. Journal of Education], 44, 109-119. Çepni, S., Ekiz, D., Ayas, A. ve Akyıldız, S. (Ed.) (2010).Öğretim ilke ve yöntemleri, Celepler Matbaacılık, Trabzon. Demirci, B. (2009). 2006 İlköğretim Müzik Dersi 6. Sınıf Öğretim Programı, Öğretmen Kılavuz Kitabı ve Öğrenci Çalışma Kitaplarının Uygulamadaki Görünümüne Yönelik Değerlendirilmesi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara. Kılavuz Kitapların Gerekliliği Hakkında Sınıf Öğretmenlerinin Görüşleri
• Demirel, Ö. (2001). Eğitim Sözlüğü, Pegema Yayıncılık, Ankara. Ekiz, D. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Anı Yayıncılık, Ankara. Erdoğan, T. (2007). “İlköğretim 3.Sınıf Türkçe Dersi Öğretmen Kılavuz Kitabı ve Öğrenci Çalışma Kitabının Yapılandırmacı Yaklaşıma Uygunluğu”, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğim Fakültesi Dergisi, 8(14), 163-172. Erdoğan, T. (2017). “İlkokul Dördüncü Sınıf Öğrencilerinin ve Öğretmenlerinin Türkçe Dersine İlişkin Sordukları Soruların Yenilenmiş Bloom Taksonomisi Açısından Görünümü”, Eğitim ve Bilim, 42(192), 173-191, DOI: 10.15390/EB.2017.7407 . Glasersfeld, E. (2007). “A Constructivist Speculation About Parmenides”, Constructivist Foundation, 3(1), 27-29. Golding, C. (2011). “The Many Faces of Constructivist Discussion”, Educational Philosophy and Theory, 10 (11), 1-18. Göçer, A. (2011). “İlköğretim İkinci Kademe Türkçe Öğretmen Kılavuz Kitaplarının İşlevselliğinin Belirlenmesi”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(16) 154-164. Gökulu, A. (2015). “Sekizinci Sınıf Fen ve Teknoloji Ders Kitap Setlerinin Yapılandırmacı Yaklaşıma Göre Değerlendirilmesi”, Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 10(11), 683-706. Hayırsever, F. (2010). Sosyal Bilgiler Ders, Öğretmen Kılavuz ve Öğrenci Çalışma Kitaplarının Sosyal Bilgiler Öğretim Programında Kazandırılması Hedeflenen Temel Beceriler Açısından Değerlendirilmesi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Ankara. Horstman, B. ve White, W. G. (2002). “Best Practice Teaching in College Success Courses: Integrating Best Practice Teaching Methods into College Success Courses”, The Journal of Teaching and Learning, 6 (1), 6-15. Johnson, M. G. (2004). “Constructivist Remediation: Correction in Context”, International Journal of Special Education, C. 19, S. 1, s.72 – 88. Jonassen D H., K. L Peck ve B G. Wilson.(1999). Learning With Technology: A. Constructivisit Perspective, Prentice Hall, New Jersey. Kesercioğlu, T. ve Aydoğdu, M. (2005). İlköğretimde Fen ve Teknoloji Öğretimi, Anı Yayıncılık, Ankara. Kılıç, H. C. (2008). İlköğretim Sınıf Öğretmenlerinin Matematik Ders, Öğrenci Çalışma ve Öğretmen Kılavuz Kitaplarının Yapılandırmacı Yaklaşıma göre Niteliğine ve Saptanan Sorunlara Yönelik Görüşleri, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İzmir. Kılıç, G. B. (2001). “Oluşturmacı Fen Öğretimi”, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 1(1), 7-22.
• Koohang, A., Riley, L. ve Smith, T. (2009). “E-Learning and Constructivism: From Theory to Application”, Presented at the Informing Science ve Information Technology Education Conference, Macon, Georgia. Köseoğlu, F., Atasoy, B., Kavak, N., Akkuş, H., Budak, E., Tümay, H., Kadayıfçı, H., ve Taşdelen, U. (2003). Yapılandırmacı Öğrenme Ortamı İçin Bir Fen Ders Kitabı Nasıl Olmalı ?, Asil Yayın Dağıtım, Ankara. Liang, L.L. ve Gabel, D. L. (2005). “Effectiveness of a constructivist Approach to Science Instruction for Prospective Elementary Teachers”, International Journal of Science Education, 27 (10), 1143- 1162. Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), (2004). Tebliğler Dergisi, Sayı: 2560. [Online]: http://yayim.meb. gov.tr/dergiler/pdf/2560.pdf adresinden 08.05.2018 tarihinde edinilmiştir. Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), (2006). Tebliğler Dergisi, Sayı: 2589. [Online]: http://mevzuat.meb. gov.tr/html/2589_0.html adresinden 08.05.2018 tarihinde edinilmiştir. Miles, B. M. ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative Data Analvsis, (2nd ed.), Sage Publisher, London. Özbay, M. (2003). Öğretmen Görüşlerine göre İlköğretim Okullarında Türkçe Öğretimi, Gölge Ofset Matbaacılık, Ankara. Özerbaş, M. A. (2007). “Yapılandırmacı Öğrenme Ortamının Öğrencilerin Akademik Başarılarına ve Kalıcılığına Etkisi”, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(4), 609-635. Saban, A. (2004). Öğrenme Öğretme Süreci, Nobel Yayıncılık, Ankara. Sağlam, H. İ. ve Bilgili, S. A. (2006). “Aktif Öğrenmeyi Temel Alan Yapılandırmacı Yaklaşımın Sosyal Bilgiler Öğretimine Yansımaları”, Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 14, 271-285. Savery, J. R. ve Duffy, T. M. (1995). ”Problem Based Learning: An Instructional Model adn Its Constructivist Framework”, Educational Technology, 35, 31– 38. Simpson, T. L. (2002). “Dare Oppose Constructivist Theory?”, Educational Forum, 66 (4), 347 – 354. Sönmez, V. (2005). “Bilimsel Araştırmalarda Yapılan Yanlılıklar”, Eğitim Aratırmaları Dergisi, 18, 150-17. Şimşek-Özkan, Z. (2011). İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Ders Kitabı ve Öğretmen Kılavuz Kitabının Yapılandırmacı Anlayışa Uygunluğunun İncelenmesi (6. Sınıf Örneği), Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Kayseri. Tekeli-Yıldızhan, N. (2010). İlköğretim 4. ve 5. Sınıf Sosyal Bilgiler Dersi Öğretmen Kılavuz Kitabının Öğretmen Görüşleri Doğrultusunda Değerlendirilmesi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara. Kılavuz Kitapların Gerekliliği Hakkında Sınıf Öğretmenlerinin Görüşleri
• Toraman, F. (2010). İlköğretim 1. Kademede Görev Yapan Sınıf Öğretmenlerinin Kılavuz Kitabı Kullanmaya Yönelik Tutumları (Kırıkkale İli Örneği), Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara. Turan, İ., ve Karabacak, N. (2008). “Sosyal Bilgiler Öğretmen Kılavuz Kitaplarının Öğretimdeki Yansımaları”, Milli Eğitim Üç Aylık Eğitim ve Sosyal Bilimler Dergisi, 177, 138–151. Uluçınar Sağır, Ş. (2017). “Sınıf Öğretmenlerinin Kullandıkları Fen Kılavuz Kitaplarının İncelenmesi”, Karaelmas Journal of Educational Sciences, 5, 19-29. Vermette, P. ve Foote, C. (2001). “Constructivist Philosophy and Cooperative Learning Practice: Toward Integration and Reconciliation in Secondary Classrooms”, American Secondary Education, 30(1), 26-37. Yaman, T. ve Demir, S. B. (2015). “Sosyal Bilgiler Öğretmen Kılavuz Kitaplarının Kullanımına Yönelik Bir Değerlendirme”, Alan Eğitimi Araştırmaları Dergisi (ALEG), 1(1), 23-32. Yıldırım, E. (2011). İlköğretim Altıncı Sınıf Matematik Dersi Öğretmen Kılavuz Kitabına İlişkin Öğretmen Görüşleri, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara. Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Seçkin Yayıncılık, Ankara.