SINIF ÖĞRETMENİ ADAYLARININ METİN TÜRLERİNE VE METİNLERİN TÜRKÇE DERSLERİNDE KULLANIMINA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ

Yıl 2019, Cilt: 48 Sayı: 224, 397 - 414, 22.11.2019

Abdullah Kaldırım , Ömer Faruk Tavşanlı

Öz

Dil öğretim sürecinde, uygulanan yaklaşım ve yöntemler kadar metinlerin

kullanımı da öğrencilerin dil becerilerinin gelişimi adına büyük önem taşımaktadır.

Metinlerin öğrencilere doğru bir şekilde aktarılması ve dersin amacına

uygun olarak kullanılması, öğretmenlerin sorumluluğundadır. Bu çerçevede geleceğin

öğretmenleri olarak öğretmen adaylarının metin türleri hakkında sahip

oldukları bilgilerin ve bunların kullanımına ilişkin görüşlerinin titizlikle incelenmesi

ve bu süreçte karşılaşabilecekleri sorunların tespit edilmesi gerekmektedir.

Sınıf öğretmeni adaylarının Türkçe derslerinde kullanılan metin türlerini ve

bunların kullanımına ilişkin görüşlerini tespit etmeyi amaçlayan bu araştırmada

temel nitel araştırma deseni kullanılmıştır. Bu kapsamda sınıf öğretmenliği dördüncü

sınıfta öğrenim görmekte olan 10 sınıf öğretmeni adayı ile yarı yapılandırılmış

görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Yarı yapılandırılmış görüşmeler ile elde

edilen verilerin transkriptleri çıkarılarak yazılı doküman hâline getirilmiş ve verilerin

analizinde içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın sonuçlarına

göre sınıf öğretmeni adaylarının ders kitaplarında yer alan metinleri nitelik ve

içerik bakımından yetersiz olarak gördükleri tespit edilmiştir. Ayrıca adayların,

metinlerin işlenmesi sürecinde öğretmenin rehber rolünde olması gerektiğini

ifade ettikleri ve hikâye edici metinleri anlaşılması daha kolay metinler olarak

gördükleri belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Metin, metin işleme süreci, sınıf öğretmeni adayları

Kaynakça

• KAYNAKÇA
• Ayres, L. (2008). Semi structured interview. L. Given içinde, The Sage encyclopedia of qualitative research methods (s. 810-811). California: Sage.
• Bayat, N., Şekercioğlu, G., & Bakır, S. (2014). Okuduğunu anlama ve fen başarısı arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Eğitim ve Bilim, 39, 457-466.
• Berg, B. L. (2000). Qualitative research methods for the social sciences. Needham Heights: Allyn and Bacon.
• Cain, K., Oakhill, J., & Bryant, P. (2004). Children’s reading comprehension ability: Concurrent prediction by working memory, verbal ability, and component skills. Journal of Educatio- nal Psychology, 96(1), 31-41.
• Ceran, D., & Deniz, K. (2015). TEOG Sınavı Sorularının Okuma Becerisiyle Çözülebilme Düzeyi.Ana Dili Eğitimi Dergisi, 3(2), 92-109.
• Creswell, J. W. (2012). Educational research. Boston: Pearson.
• Diker Coşkun, Y. (2013). Türkçe ders kitaplarının pısa sınavı okuma ölçütleri açısından incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(26), 22-43.
• Dymock, S., & Nicholson, T. (2010). “High 5!” Strategies to enhance comprehension of expository text. Reading Teacher, 64(3), 166-178.
• Epçaçan, C., & Okçu, V. (2010). İlköğretim Türkçe ders kitaplarının öğretmen görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi. Milli Eğitim(187), 39-Göçer, A. (2014). Öğretmen rolleri, öğrenci etkililiği ve eğitim kazanımları bakımından türkçe dersi metin işleme süreci. Milli Eğitim(204), 167-198.
• Günay, V. (2013). Metin bilgisi (4 b.). İstanbul: Papatya.
• Güneş, F. (2013). Türkçe öğretiminde metin seçimi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 1(1), 1-12.
• Güneyli, A. (2003). Metin türlerine göre okuduğunu anlama becerisinin sınanması. Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimleri Enstitüsü.
• Hall, K. M., Sabey, B. L., & McClellan, M. (2005). Expository text comprehension: Helping primary-grade teachers use expository texts to full advantage. Reading Psychology , 26(3), 211-234.
• Hebert, M., Bohaty, J. J., Nelson, J. R., & Brown, J. A. (2016). The effects of text structure instruction on informational text comprehension: A meta-analysis. Journal of Educational Psychology, 108, 609 – 629.
• Jiang, X., & Grabe, W. (2007). Graphic organizers in reading instruction: Research findings and issues. Reading in a Foreign Language, 19(1), 34-55.
• Karakuş, N. (2014). Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin dil ve anlatım yönünden incelenmesi.Journal of History School, 7(18), 567-593.
• Kızıltepe, Z. (2015). İçerik Analizi. Nitel Araştırma Yöntem, Teknik, Analiz ve Yaklaşımlar. (Ed: Fatma Nevra Seggie ve Yasemin Bayyurt). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Kolaç, E. (2003). İlköğretim dördüncü sınıf Türkçe ders kitaplarının öğretmen görüşlerine dayalı olarak değerlendirilmesi . Uludağ Üniversitesi Eğtiim Fakültesi Dergisi, 17(1), 105-137.
• Mayring, P. (2011). Nitel Sosyal Araştırmaya Giriş. Ankara: BilgeSu.
• MEB. (2006). İlköğretim Türkçe dersi (6-8. sınıflar) öğretim programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• Merriam, S. (2009). Qualitative research: A guide to design and implementation. San Francisco, CA: Jossey-Bass.
• Merriam, S. (2013). Nitel araştırma: Desen ve uygulama için bir rehber. (S. Turan, Çev.) Ankara: Nobel. Miles, M., & Huberman, A. (1994). Qualitative data analysis. London: Sage.
• Özdemir, E. (1983). Okuma sanatı: Nasıl okumalı, neler okumalı. İstanbul: Varlık. Patton, M. Q. (2001). Qualitative research and evaluation methods. California: Sage. Robinsonq, D. H., & Kiewra, K. A. (1995). Visual argument: Graphic organizers are superior to outlines İn improving learning from text. Journal of Educational Psychology, 87(3), 455-467.
• Simmons, D., & Kameenui, E. (1998). What reading research tells us about children with diverse learning needs: Bases and basics. New York: Lawrence Erlbaum Associates.
• Snyder, A. E. (2012). The effects of graphic organizers and content familiarity on second graders’ compre- hension of cause/effect text. Yayımlanmamış Doktora Tezi: Columbia University.
• Solak, M., & Yaylı, D. (2009). İlköğretim ikinci kademe Türkçe ders kitaplarının türler açısından incelenmesi. 2(9), 444-453.
• Şahin, A. (2008). İlköğretim birinci sınıf Türkçe ders kitabı, öğrenci çalışma kitabı ve öğretmen kılavuz kitabının öğretmen görüşlerine dayalı olarak değerlendirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi , 9(3), 133-146.
• Tavşanlı, Ö. F., & Kaldırım, A. (2017). Examining the reading habits, interests, tendencies of the students studying at the faculty of education and analyzing the underlying reason behind their preferences. European Journal of Educational Research, 6(2), 145-156.
• Tok, M., & Tüzel, S. (2013). Türkçe öğretiminde metin antolojisi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 1(2), 88-96.
• Topmkins, G. (2008). Teaching writing. New Jersey: Pearson.
• Uzuner, Y. (1997). Niteliksel Araştırma Yöntemlerinin Özellikleri. IV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi. Eskişehir.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.